Conspectus medicinae theoreticae; ad usum academicum. (3rd ed.)

371쪽

MEDICINAE THEO RETICIE et 87

et intestinis, et pulmone, Vel corrigunt Ur, concoquUntur, Permutantur, priusquam in sanguinem ortu Veniunt, Per totum cor

pus diffundendi vel saltem plurima aqua diluta, vel glutine oleo, phlogiso, obtusia,

multum suae acritudini deponunt, et assidue e corpore tanquam nOXia Xcernuntur.538. Hoc modo ingens copia salis acidi, alcatini, medii, veluti communiS, Per ΟΓ- Pu transire potest, Valetudine parum vel nihil affecta. Quod si nimia quantitas ejus fuerit, neque haec probe diluta, neque X- creta, tum demum nocebit. 339. Veri limite quoque VidetUr, Uamvis non desint medici qui de hoc dubitant, hominem etiam dum vivit putrescere usque;

muliumque falem so3. sui generis, qui non inepte animalis dici possit, gignere sive

evolvere scilicet in hunc salem magna par Somnium quo ingerimu Vertitur, et cum urina e corpore Xit lila vero ad putridam conditionem proclivitas. si nimia fuerit, nimium

372쪽

nimium quoque hujus salis dabit, praesertim si multum salis cum cibo assumptum

fuerit, et parum aqVae, vel alius potus, in promptu fuerit, qui salem dilueret primo, et tandem e corpore elueret. Quod mali genus socii navales satis superque experiri solent, quum plures menses solo commeatu nautico vivendum est. 3 O. Huic autem corruptioni corporis

339.), siqua revera sit, quae sponte supervenit, Natura idoneum remedium suggerit;

cibum nempe recentem, ex frugibus imprimis comparatum, acescentem, et Crem filico plenum, quem corpori impertiat. 34 I. Hujusmodi vero cibus si deficit,

corpu citius corrumpi videtur, et insignista umorum acrimonia et tenuitas gigni dicuntur praesertim si aqua simul deest, aut CXCretiones, quae putrida et acria e corpore vehunt, languent, veluti a frigore, igna-Via, torpore, deprimentibus animi affectibus, morbisque qui corporis vires frangunt,

373쪽

MEDICIN E THEO RETICA a 80

gunt, et demum 11 magnus Calor adfuerit, qui tali corruptioni semper favet. 342. Porro medici crediderunt humores velocius aliquando putrescere, putrid ni mirum fermento in corpia recepto Veluti in febribus quibusdam contagio ortiS, juvante imprimi calore, victu e carnibus, salibus quibusdam debilitate, immunditia. 3 3. Denique, pars singulari corporis varii causi plane saepe putrescit, veluti inflammatione gangraena, algore et OtUm COPPUS nonnunquam inficit quamvis plerumque lethalis evadat hujusmodi morbus, Priusquam totum corpus in putredinem rapiat.

54 . Medicis fere omnibus diu incti Dsime persuasum fuit massam sanguinis,

quandocunque multum putresceret, non modo acrem fieri, sed solvi quoque, aegre cogi, et tenUe et rarUm Crassamentum ostendere, et ipsas particulas rubras dilabi

374쪽

ας, CONSPECTUS Cap. XVI.

et frangi sanguinem vero sic solutum et acrem, tum propter salem ipsius evolutum, tum propter gluten suum rancidum et Putridum, vasa omnia stimulare et erodere, et ex iis elabi, et macula primo rubraS, Postea livescentes vel nigrescenteS, tumoreS, ulcera vix sanabilia nisi tempestive putredini occurreretur, sanguinis profluvia ab omni corpori parte vi compescenda, et foetorem insignem et intolerabilem halitus, et Omnium Xcretionum, qualia in corbuto, vel in pessimis quibusdam febribus saepe Observantur, efficere; et laxitatem soli darum partium, summamque debilitatem,

laesa scilicet ipsa vi nervosa tali putredine

tanquam veneno , et mortem tandem, inducere.

343. Acrimonia acida vix unquam sanguini humano contingere Videtur, neque humorum ulli quum primum e eo secernitUr, quamvis profecto unus ex iis jam secretus, ac scilicet, sponte et brevi aces

346. Neque

375쪽

MEDICINAE THEO RETICAE st; i

546. Neque magis videtur sanguis alcain lina acrimonia infici. Putredo revera ad hanc vergit, et in hanc tandem desinit, vix autem durante vita humor autem quidam a sanguine secretus, urina scilicet, saepe parum distat, etiam recens ab Da- lina natura; et nonnunqUam, Ut fertur, plane Latina reddita est. 347. Variae fortasse acrimoniae sanguini inesse possunt, velut a nimio usu multorum acrium, ut aromatUm, aut PotUS

meraciorisu sed de his nihil certi notum

est. 5 8. Variae tamen plane existunt acrimoniae morbosae quae OPPUS saepe qUΟ-dammddo inficere videntur, et gravibus quibusdam morbi corrumpere cujusmodi sunt acrimoniae variolae, morbillorum, Carcinomatis luis veneres, quarum natura, et origo, et modu quo adeo nocent partim intellecta, effectus vero satis superque noti

sunt.

376쪽

a οὐ CONSPECTUS, c. I Cap. XVI.

349 A plerisque Vero acrimoniis Natura praecavit haud minore cura quam a nimia spissitate sanguinis nonnullis antidoto dato, vel excitata siti, ut probe diluantur bibendo vel auctis idonei excretionibus, ut ejiciantur vel denique variis Xcitatis motibus et actionibus, quibus domitae et Permutatae, vel innocuae fiant, vel novi ex insolitis viis et excretionibus e corpore X-pellantur.

377쪽

De respiratione ejussique usibus, et varietatibus, et vitiis voce loquela, nixu, suspirio, o itatione, risu, setu, singultu, Asma, tussi,sernutatione. sso. perest et alia functio adhuc con- sideranda respiratio nempe, quae jure vitalis habetur; quoniam in homine, et animalibus quae similem corporis stru Ἐ1ram habent, ad vitam adeo necessaria est, ut ne quidem per brevissimum temporis spatium sine maximo incommodo aut instante periculo suspendi possit 3.).33 I. In foetu nulla est; statim a partu incipitri duplice motu perficitur, inspiratione nimirum et expiratione, quarum al-T a tera

378쪽

ρρ CONSPECTU, Cap. XVII.

ter aer in pulmonem recipitur, altera Xeo vicissim expellitur. 332. Medicorum observationibus jam satis constat, pulmonem proxime subpleuracostarum jacere, nullo scilicet interposito aere, sicut olim opinio fuit ampliato igitur thorace, oportet vel vacuum inter pleuriam Pulmonemque fiat, vel hic quoque sic distendatur, ut cavum thoraci iterum ac curate impleat. 353. Ne Vacuum fiat, vetat resiliendi vis et aucta igitur moles aeris qui pulmoni inest, et pondus aeris externi per asperam arteriam intrantis, liberumque cum Crequi in pulmone est commeatum habentis; et hunc igitur aer jam sub inspirationem nonnihil expansum, et ideo minus renitentem, quoquoversum per pulmonem prementis.

SSq. Duplex vero machinatio est, qua caVum thoracis ampliares solemus aut septo

379쪽

septo transverso se contrahente, descendente, centrum suum deorsum trahente, et a concavo abdomen versus in planum fere versb; aut musculis qui inter costas acent se contrahentibus costasque elevantibus :hae autem, propter Obliquum quem cum spina dorsi habent situm et neXum, elevari nequeunt, quin simul protrudantur pis. risernum quoque protrudant, et latera pectoris opposita a se invicem aliquantum di

333. His itaque viribus, quibus vel singulis, vel omnibus simul junctis, uti solemUS, prout re PostUla Verit, thora quo quoversum ampliatur nimirum longior, et latior, et profundior fit. 336. In validissima vero aut dissicili inspiratione, alii quoque musculi conspirant, quotquot scilicet costas superiores vel elevare possint, vel firmare, ut inferiores Validius et certius ad ea trahantur.

380쪽

α 6 CONSPECTUS Cap. XVII.

337. hora sic dilatatus ad pristinam

amplitudinem brevi reducitur, relaXatis imprimis omnibus musculis inspirationis, ita ut propria partium dimotarum vis resiliendi haud parum ad hunc effectum conducat. Costae enim, ope cartilaginUm, et fortium ligamentorum, cum serno et dorso junctae, statim fere ad primum situm hoc modo redeunt; et quidem sponte et facillime scilicet sine ullo hominis ipsius conatu Oluntario, aut ulla musculi cujusvis contractione invita. Mediasinum quoque dicitur centrum septi transversi sursum trahere musculi vero abdominis, per inspirationem distenti, non modo resilientes, sed vi quoque vitali contracti, 3IO. 32S.) sep

tum transversum sursum premunt, et Os tas deorsum trahunt hoc modo aer ite-TUm e pulmone expellitur, juvante simul contractione fibrarum musculosarum, quibus ronchia instruuntur. 338. In valida autem expiratione alii quoque musculi adjuvant nimirum qui costas