장음표시 사용
391쪽
agitant, duo tresve gradus amphibia, quae arbitrario tuntur Pulmone, Paulo plus. His omnibus cor simplex est, et arteria pumonalis ab orta derivata, et spiritu qui aera vel aquam ubi degunt tarde corrumpit, et arguis frigidus, nostro faltem multo frigidior. Multorum quoque fortasse omnium hujusmodi animalium calor plurimum variat, secundum Calorem aquae vel aeris in quo ipsa vivunt ut docent eXperimenta haud pauca a claro viro Joa in Hunter instituta. 374. Animalia vero quotquot corde duplice instruuntur, quorum totu sanguis prius per pulmone transit quam a Veni Scavi in ortam iterum redeat, quibus spiritus Constans, multa mephiti onustus, nequidem per breve spatium, sine vitae dis crimine, intercludi potest, ad unum omnia, homo, quadrupedia, VeS, genu cete, phocae, sive terra sive aqua habitant, calidi sanguinis sunt calent scilicet centum circiter gradus, secundum instrumentum
392쪽
jam dictum. Neque profecto multum Variat horum calor, utcunque varius fuerit calor aquae vel aeris quem habitant.
37s. Denique, insecta quaedam spirantia, vel saltem aera multum et cito corrumpentia, ejusdem caloris sunt de apibus praesertim hoc verum est, quarum singularum calor ViX explorandusa examinis earundem vero calor humani corpori calore vi minor est.
376. Ingeniosus Chemicus et Medicus Adai Ga frd, ex varii experimenti et observationibus se deprehendisse credit calorem gigni, vel respiratione, vel quivis alio modo, quo aer mephiti et phlogis corrumpitur, hac potissimum ratione quod, dum aer phlogison, seu elementum illud quicquid demum fuerit, ab alio corpore
attrahat, quod ipsum mephiticum et venenatum reddat, calorem suum latentem quem plurimum habet, simul magna copia edit Sanguinem vero sic phlogi o suo spoliatum,
393쪽
1poliatum, et calore ab aere derivato plenum, Pari ratione credit novum flo-gison a corpore Putrescente attrahere, suumque eidem calorem simul impertire; donec tandem, ut prius, ad cor dextrum redeat per Pulmonem iterum transsiturus,
phlogis onustus, calore aliquantum spoli
377. Haec Vero, non secus ac aliae de ortu animalium caloris opiniones, suis dissicultatibus non caret quoniam hic calor semper fere idem est, sive aer qui circun dat, et quem trahimus, frigidissimus fu
erit 374.), sive fervidissimus scilicet, quo
majore caloris subsidio egemu S, eo plUS , calori nobismet comparamUS; quo minore opus est, eo minu gignimus. Quin et quo calidior aer fuerit, et quo plus ipse homo caluerit, eo frequentius et plenius spiritum reciprocat. Insigni quoque sanguini mutatio, a nigritie nempe ad ruborem, quicum conjungi videtur alia majoris momenti s69. mutatio, observata
394쪽
est, permisto probe cum illo aere puro, a lore ipsius nihil aucto, neque acre Percontactum sanguini corrupto quamViSPars ejus a sanguine hausta inque illum recepta esset. Denique sunt qui totis viribus contendunt, corpuS aliquan8o non modo nullum gignere calorem, sed revera frigus gignere, et sic semet multo frigidius servare aere calido qui circundat Veluti siquis spatium temporis haud exiguum
in clibano, aut vaporario, Parum calefac tu permanserit. ue est dubitandum, vaporationem tum a cute, sed Ulto magis ab ipso pulmone, Calorem CorporiS, qua ratione Un que is fuerit genitus, temperare multUm: neque incredibile est, hanc vaporationem aliquando calorem respirando genitum plus qUam compensare, et Orpu itaque revera
frigidius reddere. 379. Tamen fateri oportet, multum adhuc requiri, ut haec opinio pro certa et sta
395쪽
bilita doctrina recipiatur. Multa in pulcherrima de hac re nostris temporibus instituta sunt experimenta, quae fidem faciant, hemicos tandem idoneam ingressos esse Viam, quam frustra nuper et olim quaesiverant mathematici et D sologi, ut hoc Naturi arcanum detegerent et patefacerent. Neque profecto mirum, latissimum cam-Pum, adeo nuper Patefactum, nondum ita eXploratum esse, ut plenam ejus notitiam habeamUS.
38o. Multi et nuper et olim fuerunt, qui crediderunt potius sanguinem alibi calefactum in pulmone frigescere calet enimae spiritu emissus quem frigidum traXera-
38s. Alia quoque mi haud pauca scriptores medici pulmoni imposuerunt; globulos scilicet rubro sanguinis fingendi et Ornandi, multaque ad vitam necessaria ab aere hauriendi, et similia. De his vero
396쪽
nihil certi constat, ne quidem multum Verisimilis habemus. 382. Respiratio naturalis hac fere lege absolvitur, ut quatuor circiter cordis et arteriarum ictus fiant tempore Unius respirat;bnis. Incitato pulsu, celerior plerumque fit spiritus, temperato tardior. Sed non semper talis convenientia observatur: in infantibus enim, quibus pulsus velocissimus est, spiritu non adeo celer idem in febribus nonnunquam observatur. In respiratione vero difficili et laboriosa, pulsus aliquando duodecim et amplius observantur tempore Unius respirationis. Quin et1blo voluntatis imperio facile efficere possumus, ut pulsu triplo Vel quadruplo plures solito fiant, antequam spiritum reciproce muS. Urinatore Vero, ut ferunt, decies fere diutius, quam alii homines, spiriritum suum cohibere discunt. 583. Imperium in omne respirationis musculos
397쪽
musculos habemus, quippe qui variis usibus, praeterquam Diri tui, inserviant 335 8. 56O. . 584. Imprimi igitur omne animal cui
pulmo datur vocem edit, qua varia suaScupiditates, aliosque animi affectus, X- primat. Haec vero fit transeunte aere per Attidem, nunc magi nunc minu constrietam, tanta vi, ut cartilagine et ligamenta Dryngis in tremore conjiciat, quales sonum faciunt, et quorum aer ipse particeps fiat. Vox quoque fortior, clarior, gratior fit, dum per o et nare transit, quarum partium ossa, et cartilagineS, membranaeque demum ipsae, juvant, sono quem
acceperant repercusso et aucto Variat insuper o non modo secundum variam
Attidis aperturam, sed prout lar ynx tota strictior vel laxior, depressa vel elevata fuerit Et in hos varios fines plurimi minuti musculi conspirant. Haec Omnia plane docent ipsarum partium fabrica per scalpellum explorata, et quidem visu et tactu S
398쪽
tu gutturis vel nasi dum vocem edit aliquis, et o ipsa varii et miris modis corrupta, propter vitia quae dicta sunt partium.
383. Soli homini loquela datur, quippe
qui solus mirabili dono uti noverit. Multa profecto animalia loqui didicerunt, nulla vero loquela uti scilicet quia mens deest. Fit autem loquela ope linguae, labiorum, gingivarum, dentium, Vel penduli palati, ossis palati, et nasi, et demum gutturis, variis modi conspirantium; qua tandem machinatione, vox interrupta et mutata, in literas distinctas seu elementa formatur : a prima aetate per instinctum quasi et imitationem discimus, nedum labori conscii, nec modi quo singulas lite
386. Uniuscujusque vero iterae ratio Proferendae, et machinatio partium qua formatur, sedula observatione detectae sunt; neque tantus labor generi humano prorsus inutilis fuit hac enim notitia, varia loquelae
399쪽
quelae vitia corrigere docemur. Immo stant quibus unum OPUS est, sermonem mutos docere. Hi plerique surdi tantum, non organis loquelae manci aut imperfecti, nassecuntur nec Voce Pollunt imitari, quas nunquam OVerint Xistere. Quin et pueri jam loquentes, si casu quovis surdi fiunt,
obmutescere solent. Un vero utrique, sive natura sive morbo surdi et ideo muti facti sunt, tactu et Vis Organorum loquelae, dum loquitur aliquis, discunt iteras distinguere, et tandem sui organi proferre: opus revera taedii plenum, sed nobile praemium. 387. Opitulantur praeterea respirationis musculi variis actionibus viscerum abdo minis. Ipsum per abdomen, et jecur praesertim, sanguini motUm promovere videi itur, alierno et alido saepe quo agitantur motu Contracti Vero septo transverso
sinu et musculis abdomini S abdomen totum, et quicquid in eo est, veluti in prelo comprimuntur His viribus plerumque OPUS
400쪽
opus est ad alvum evacuandam et urinam reddendam, imprimis ad superandum renixum qui a musculis ostium vesicae et
anum claudentibus oritur hoc enim superato, Vi Contrahentintestinorum et vesicae ussicit ad urinam et stercus expellendum); pari ratione partum promoVent, et cum ventriculo male affecto et jam nauseante conspirant, et vomitum faciunt.
388. Inspiratio praeterea, quatenu thoracem distendat, si spiritus reprimitur, humeroS, et dorsum, et cervicem, figit, et sic firmius fundamentum dat musculis trunci et brachiorum validissimis, quale in omnem ore nisu requiritur. 389 Denique affectiones quaedam respirationis, nedum morbidae statum tum animi tum corpori indicant, idque saepe inscio aut nolente homine. 39o Suspirium dicitur Plena expiratio tanta vi facta, ut aures astantium seriat. Ρ cedit