Cato maior de senectute

31쪽

Gvoce et bonis lateribus suasissem Annos septuaginta natus tot enim vixit Ennius, ita ferebat duo quae maxima putantur onera paupertatem et Senectutem, ut eis paene delectari videretur is Etenim, cum complector animo, quattuor reperio

cauSaS, cur Senectu misera videatur, unam, quo Davocet Te sibus gerendis, alteram, quod corpus faciat infirmius, tertiam, quod privet omnibus fere voluptatibus, qua tam quod haud procul absit a morte Earum, si placet, causarum quanta quamque sit iusta unaquaeque videamus. rebus gerendis senectus abstrahit. Quibus an id eis, quae iuventute geruntur et viribus Nullaene igitur res sunt seniles, quae vel infirmis corporibus animo tamen administren-

dere Familien uberging 2 das die

quia plus legaret als Legat ver-

XLl: O. Voeonius Saxa tribunus plabia legem tulit, nequi heredem

mulierem institueret. Stictgit legem M. Cato, exstat orari eius.

32쪽

tur Nihil ergo agebat o Maximus nihil L. Paullus, pater tuus, Scipio, socer optimi viri, silii mei trieteri senes, Fabricii, Curii,

Coruncanii, cum rem publicam consilio et auctoritate defendebant, nihil agebant io Ad Appii Claudii senectutem aecedebat etiam, ut caecus esset; tamen is, cum sententia senatus inclinaret ad pacem cum Pyrrho foedusque faciendum, non dubitavit dicere illa, quae versibus persecutus est Ennius: Ovo vobis mentes, rectae quae stare solebant antehae dementes sese Paeem Diripio ceteraque gravissime notum enim vobis carmen est etiam

ipsius Appii exstat oratio. Atque haec ille egit septimo decimo

I. O. Maximo s. c. d l. o. L. Paullus, L. Aemilius Paullus mitidem Beinamen Macedonicus 168 Steger in de Sehlaehi ei Pydna gege Perseus vo Macedonien 16d Censor Ciso. paler uva, Scipio L. Paullus War Scipio' naturlieher Vater, sein Adoptivvater P. Cornelius Seipio, de Sohu de Africanus maior. 2 optimi viri, filii mei. Cato saltere Sohn M. Porcius Cato, sta ais Prator designatus 152 also Emeia re vor de deit, in melelie der Dialo falli. vgl. e. 23 si S . Fabricii, Curii Cortineranti, hie obe e. , si id Gipiones C. Fabri- eius Luscinus berithmi dure seino strenge Reehilichkei und Unh stoehliehkeit imiriege gegen Pyrrhus. 'Manius Curius Dentatus, ei homo novus, reima Consul,

Coruncanius, aue ei homo novus,

victe.

33쪽

32 CAT MAIOR. e. 6, si 16-i S. anno post alterum consulatum cum inter duos consulatus anni decem interfuissent, censorque ante consulatum Superiorem

fuisset ex quo intellegitur, Pyrrhi bello grandem sane fuisse: et tamen sic a patribus accepimus. I. Nihil igitur asserunt, qui in re gerenda versari senectutem negant, similesque sunt, ut si qui gubernatorem in navigando nillil agere dicant, cum alii malos scandant, alii per foros cursent, alii sentinam exhauriant, ille

clavum tenens quietus sedeat in puppi. Non facit ea, quae iuvenescat vero multa maiora et meliora facit. Non viribus aut velocitatibus aut celeritate eo orum res magnae geruntur, Sed con Iosilio, auctoritate sententia, quibus non modo non orbari, sed etiam augeri senectus solet is Nisi forte ego vobis, qui et miles et tribunus et legatus et consul versatus sum in vario genere bellorum, cessare nunc videor, cum bella non gero. At senatui,

quae sint gerenda, praescribo, et quomodo Larthagini male iam Is diu cogitanti bellum multo ante denuntio de qua vereri non ante

3 Pyrrhi bello, IS 1-2T5. ex quo intellegifur, Pyrrhi bello

aunt dii, si ea nobis hicines, quom rum neque cientiam neque aerimniatorem Acthmmua, tamquam immitis mapani in senatu nistro

loquerentur.

12. nisi fortarum videor, ironischisita mussiet en et a glauhen, das icti . . migra s. e. d. sino. 13. et tribunua et legatus NachNepos Cato e i mare beretis im a. - 2i 'ribun in dem Iahre in mel

es, das er in diesem latae, mi Liv. 36, i an ebi, Legat war vo einem FeldEuge de Tiberius Sempronius in Thraeientaud am Istros is , in melehem Cato nae PIut Cato II Legat gemese sein soli, herichtet Livius nichis.congia, is5 Vgi. c. io, g 32.

34쪽

CATO MAIOR. e. 6 FNS-2o. 33 desinam, quam illam excisam esse cognovero is ouam pal

mam utinam dii immortales, Scipio tibi reservent, ut avi reliquias persequare cuius a morte quintus hic et tricesimus annus est; sed memoriam illius viri omnes excipient anni consequentes.

Anno ante me censorem mortuus est, decem annis post meum consulatum, cum consul iterum me consule creatus esset. Num

igitur, si ad centesimum annum vixisset, senectutis eum suae poeniteret Nec enim excursione nec saltu nec eminus hastis aut comminus gladiis uteretur, Sed consilio, ratione sententia. so Quae nisi essent in Senibus non summum consilium maiores nostri appellassent senatum. o. Apud Lacedaemonios quidem ii, qui amplissimum magistratum gerunt, ut sunt, sic etiam nominantur senes. Quod si legere aut audire voletis externa, maximas res publicas ab adulescentibus labefactatas, a senibus sui stentatas et restitutas reperietis.

Cedo, qui Destram rem publicam tantam misistis idni est pSic enim percontantibus in Naevii poetae Ludo respondentur et alia et hoc in primis:

denuntio s. Plutare Cato c. 2I: δοκε δέ μοι καὶ καρχηδονει μη

externet hella.16. cedo qui vestram, cito, in vers tetrameter iambicus catale-

eius. Cedo imperativise se die solist auch m da, Ni in dem Betnamen des grausamen Centurio hei Mettus Ann. I. 23 eodo aeteram vir-gum . 1 T in Naevi Ltido Cn. Naevius aus Campanien geb. 23 , gestorbenum od, in jungerer eugenosse de Livius Andronicus, de altesten

35쪽

CATO MAIOR. e. 6 β 2θ c. 22. Proveniebant ordiores nouel stulti adulescentuli. Temeritas est videlicet storentis aetatis, prudentia Senescentis. ai. At memoria minuitur. Credo, nisi eam exerceas, aut etiam si sis natura tardior Themistocles omnium civium perceperat nomina Num igitur censetis eum, cum aetate processis Aset, qui Aristides esset Lysimachum salutare solitum Equidem non modo eos novi, qui sunt, sed eorum patres etiam et avos; nec sepulcra legens vereor, quod aiunt, ne memoriam perdam; his enim ipsis legendis in memoriam redeo mortuorum. Nec vero quemquam senem audivi oblitum, quo loco thesaurum ob toruisset. Omnia, quae curant, meminerunt, vadimonia constituta,

quis sibi, cui ipsi debeant. 22. Quid iurisconsulti, quid ponti- iees, quid augures, quid philosophi senes quam multa meminerunt Manent ingenia senibus, modo permaneat studium et industria, neque ea solum in claris et honoratis viris, sed in vita 15

Olim S. c. id, si 5b. i. provenistanc adulescenta mi de vorhergehende, in teir. iamb. acat oder octonarius. 3. at memoria minuitur Ge-

Lysimactum galutare pol Salutare mitioppellem Accusati isdemandena Is demanden grussen ' de eine Aceusativrist in qui Aristides eas enthalten. 'imoesia, de Vater der Aristides. b. epulera legens Er that diessu sein er Origines, uber,elehes,gl. c. is, si d8. quod aiunt, Me ut aiunt, Begeichnun einer sprichwortlichen

Redensari. s. in memoriam redeo mortuo

nichi eiuhieli, gali fur indefensuaund pro damniso involge dessen

Io nec ea solam in elari et honormis Piris, sed in vita etiam priscitae quieto Clari et honorati iri

36쪽

CAT MAIOR. e. T, 22. 23. 35 etiam privata et quieta Sophocles ad summam senectutem tragoedias fecit; quod propter studium cum rem neglegere familia rem videretur, a filiis in iudicium vocatus est, ut, quemadmodum nostro more male rem gerentibus patribus bonis interdici solet, sic illum quasi desipientem a re familiari removerent iudices Tum senex dicitur eam fabulam, quam in manibus habebat et proxime scripserat, Oedipum Coloneum, recitasse iudicibus quaesisseque, num illud carmen desipientis videretur. Quo recitato sententiis iudicum est liberatus. a. Num igitur hunc, num Iomomerum nummesiodum, Simonidem, Stesichorum, num, quos ante dixi Isocratem, Gorgiam, num philosophorum principes, Pythagoram Demoeritum, num Platonem, Xenocratem, num

3. a filiis. Die Anklage ging von

37쪽

postea Zenonem Cleanthem, aut eum, quem vos etiam vidistis Romae, Diogenem Stoicum coegit in suis studiis obmutescere senectus an in omnibus his studiorum agitatio vitae aequalis fuit M. Age, ut ista divina studia omittamus, possum nominare ex agro Sabino rusticos Romanos, vicinos et familiares smeos, quibus absentibus numquam fere ulla in agro maiora opera sunt, non serendis, non percipiendis, non condendis ructibus. Quamquam in his minus hoc mirum est; nemo enim est tam senex, qui, annum non putet posse vivere; sed iidem in eis et borant, quae sciunt nihil ad se omnino pertinere. io Serit arbores, quae alteri saeclo prisint, ut ait Statius noster in Synephebis. 25. Nec vero dubitet agricola, quamvis sit senex, quaerenti, cui serat, respondere Dii im-

Der absolute Ablati de Gerundius vertriti die Stelle dessehlenden

2. Statius noster Caellius Statius au Insubrien derraeit naehχwiseheu Plautus und Terentius, ei Genosse de Ennius, ges l6Svor Chr. Noe Eu Cicero's Zeit stande seineioinsidie in Ansehen. Zutanterscheiden vo dem episehenDichter Statius.

38쪽

mortalibus, qui me non accipere modo haec a maioribus voluerunt, sed etiam posteris prodere.

Et melius Caecilius de sene alteri saeculo prospiciente, quam illud idem: dubi senecisis, si nil Midquam aliti resti

Indrtes tecum, cum diluenis, unum id sat est, o divisinendo multa, ita non Bbit, indet. Et multa fortasse, quae volt. Atque in ea, quae non volt, saepe etiam adulescentia incurrit illud vero idem Caecilius vitiosius: i Tum equidem in senecta hoc de to miserrimum, Sentire, ea aetate eumpse esse odiorum diteri. Iucundum potius, quam odiosum. 26. Ut enim adulescentibus bona indole praeditis sapientes senes delectantur, leviorque sit senectus eorum, qui a iuventute coluntur et diliguntur, sic adu-IS lescentes senum praeceptis gaudent, quibus ad virtutum studia ducuntur. Nec minus intellego me vobis, quam mihi vos esse iucundos. Sed videtis, ut senectus non modo languida atque iners non sit, verum etiam sit operosa et semper agens aliquid et moliens, tale scilicet, quale cuiusque studium in superiore vita fuit. ro Quid qui etiam addiscunt aliquid sit et Solonem versibus gloriantem videmus, qui se cotidie aliquid addiscentem dicit senem fieri, et ego feci, qui litteras Graecas senex didici quas quidem

3. Caecilius, de ebengenaunte Statius. d. idem d. i. Caecilius. 5- . edepol iidet Iambise

Senare.

tire eia ... hin.

39쪽

sic avide arripui, quasi diuturnam sitim explere cupiens, ut ea ipsa milii essent nota, quibus me nunc exemplis uti videtis. Quod cum fecisse Socratem in idibus audirem, vellem equidem etiam illud Miseebant enim idibus antiqui , sed in litteris

certe elaboravi. 5

22. Nec nunc quidem vires desidero adulescentis is enim erat locus alter de vitiis senectutis), non plus quam adulescens tauri aut elephanti desiderabam Quod est, eo decet utiet quidquid agas agere pro viribus. Quae enim vox potest esse

non facile reperiri possit neque de Graecia neque de Ita eis rebus quod ei fueri incognitum r).

ri eousac aeteriam, quod corpus facta formit . 6. me nunc quidem vires des demissilescentis, nec desidero vires silescentia nunerati idem d. i. fur et Et me nigstens.

norent.

s. quidquid agas, mas man es Disitired by Cooste

40쪽

CAT MAIOR. e. s. ni. 28.

contemptior, quam Milonis Crotoniatae qui cum iam senex esset, athletasque se exercentes in curriculo videret, adspexisse lacertos suos dicitur illacrimansque dixisse: At hi quidem mortui iam sunt . Non vero tam isti, quam tu ipse nugator Neque enim ex te umquam es nobilitatus, sed ex lateribus et lacertis tuis. Nihil Sex Aelius tale, nihil multis annis ante Ti. Coruncanius, nihil

modo P. Crassus a quibus iura civibus praescribebantur: quorum usque ad extremum spiritum est provecta prudentia. 28. Orator metuo ne languescat senectute est enim munus eius 1 non ingenii solum, sed laterum etiam et virium. Omnino cano

rum illud in voce splendescit etiam nescio quo pacto in senectute; quod equidem adhuc non amisi; et videtis annos; sed tamen est

Es glebi raste, melche oherenderi haben ais die de Norpers. Geisteskrfine, mi die eines Sex.Aelius . A., auer his in das hochate Alter fort. - Sex Aelius Paetus Catus, Consul isS, heruhmials Reehisgelehrter, sed etiam addi