장음표시 사용
51쪽
CATO MAIOR. e. id, si di s. odiosunt fortasse et molestum est carere satiatis vero et expletis iucundius est carere quam frui ouamquam non caret is, qui non desiderat ergo hoc non desiderare dico esse iucundius. 8. Quod si istis ipsis voluptatibus bona aetas fruitur libentius, primum parvulis fruitur rebus, ut diximus, deinde eis, quibus se snectus, etiam si non abunde potitur, non omnino caret. Ut Turpione Ambivio magis delectatur, qui in prima cavea spectat, d lectatur tamen etiam, qui in ultima, sic adulescentia voluptates propter intuens magis fortasse laetatur, sed delectatur etiam senectus procul eas spectans tantum, quantum sat est. s. At illa loquanti sunt, animum, tanquam emeritis stipendiis libidinis, ambitionis, eontentionum, inimicitiarum eupiditatum omnium, secum esse secumque, ut dicitur, vivere Si vero habet aliquod tamquam pabulum studii atque doctrinae, nihil est otiosa senectute iucundius. Videbamus in studio dimetiendi paene caeli atque ter is rae C. Gallum, familiarem patris tui. Scipio. Quotiens illum lux noctu aliquid describere ingressum, quotiens nox oppressit, eum
gendo animum reum rara esummque vivere.
de Scipio Asrieanus maior numquam e minu Olioxiam erae, quiam cum Oliosus, nec minua Solum, quam rem solas esse .l5. paene geliori et e Ii vique
52쪽
mane coepisset ouam delectabat eum defectiones solis et lunae multo ante nobis praediceret D. Quid in Ievioribus studiis, sed tamen aeutis Quam gaudebat bello suo Punico Naevius quam Truculento Plautus quam Pseudulo Vidi etiam senem Livium;
qui cum sex annis ante, quam ego natus sum, fabulam docuisset Centone Tuditanoque consulibus, usque ad adulescentiam meam
processit aetate. Quid de P. Licinii Crassi et pontificii et ivilis iuris studio loquar aut de huius P. Scipionis, qui his paucis
diebus pontifex maximus factus est Atqui eos omnes, quos commemoravi, his studiis flagrantes senes vidimus M. vero Ce lothegum, quem recte Suadae medullam dixit Ennius, quanto stu-
Vo. c. 6, QS: Carthagini mala iam diu evitanti bellum mulio ante
j et xl Iehenden Se Esist P. Cornelius Scipio, genaunt Corculum mSapiens. gl. c. 5 ad hi eonsulas. hia patieta diebus, vor menigenTagen vo heute an gerechnet, mio immer hie bei Zelthestimmungen. io M. vero Cethegum. gl. c. d, io Uehe ih Cie. Brutus e. 15, 5T: Sem vero exstet, et do quo ait memoriae prodirum, eloquentem ira et ita esse habitum, primu est M. Cornelius Ceehema, cui e uentiae est velo et idoneuamea quidem gententia Enniua.
53쪽
5 CAT MAIOR. e. id, feto e. 15 SI.dio exerceri in dicendo videbamus etiam senem Quae sunt igitur epularum aut ludorum aut scortorum voluptates cum his voluptatibus comparandae Atque haec quidem studia doctrinae; quae quidem prudentibus et bene institutis pariter cum aetate crescunt, ut honestum illud Solonis sit, quae ait versiculo quo fidam, ut ante dixi, senescere se multa in dies addiscentem; qua voluptate animi nulla certe potest esse maior.is mi. Venio nunc ad voluptates agricolarum, quibus ego in-eredibiliter delector quae nec ulla impediuntur senectute et mihi ad sapientis vitam proxime videntur accedere. Ilabent enim ra Iotionem cum terra, quae numquam recusat imperium, nec umquam sine usura reddit, quod accepit, sed alias minore, plerumque maiore eum faenore. Quamquam me quidem non fructus modo, sed etiam ipsius terrae vis ac natura delectat ouae cum gremio mollit ac subacto Sparsum semen excepit, primum id occaeca idium cohibet, ex quo occatio, quae hoc efficit, nominata est; deinde tepefactum vapore et compressu suo diffundit, et elicit herbescentem ex eo viriditatem; quae nixa fibris stirpium sensim
ia diretiat ollia popularibus olim,
medulla. d. compiarandae. Das Gerundi
54쪽
adulescit, culmoque erecta geniculato vaginis iam quasi pubescens includitur e quibus cum emersit, fundit frugem spici ordine
structam, et contra avium minorum morsus munitur vallo aristarum. 2. Quid ego vitium ortus, satus, incrementa commemo
rem Satiari delectatione non possum, ut meae senectutis requiem blectamentumque noscatis. Omitto enim vim ipsam omnium, quae generantur e terra, quae ex sic tantulo grano aut ex acini vinaceo aut ex ceterarum frugum ac stirpium minutissimis seminibus tantos truncos ramosque procreet; malleoli, planio tae, Sarmenta, viviradices, propagines, nonne ea emciunt, ut quemvis cum admiratione delectent Vitis quidem, quae natura caduca est, et, nisi fulta est, ad terram fertur, eadem, ut se eri
gat, claviculis suis quasi manibus, quidquid est nacta complectitur quam serpentem multiplici lapsu et erratico ferro amputans
a coercet ars agricolarum, ne silvescat sarmentis et in omnes parvo plantam das dies Ablegerison
viviradices, Ablege mitier XVurget. ColumeIla III, id sitioni autem duo sunt genera, maruoli vel viviradieta, quod utrumque rei' eolis usurpatur, et in provinetia magia malleoli. Neque enim emonariis ludent, nec usum habent aetendae viviradicim
55쪽
te nimia fundatur. a. Itaque ineunte vere in eis, quae relicta sunt, existit tanquam ad articulos sarmentorum ea, quae gemma dicitur a qua oriens uva se ostendit, quae et suco terrae et calore solis augescens primo est peracerba gustatu, deinde maturata dulcescit, vestitaque pampinis nec modico tepore caret et nimios solis defendit ardores. Qua quid potest esse cum fructu laetius, tum adspectu pulchrius Cuius quidem non utilitas me solum, ut ante dixi, sed etiam cultura et natura ipsa delectat, adminiculorum ordines, capitum iugatio, religatio et propagatio vitium, sarmentorum ea, quam dixi, aliorum amputatio, aliorum so immissio. Quid ego irrigationes, quid fossiones agri repastinationesque proferam, quibus sit multo terra fecundior ad Quid de utilitate loquar stercorandi Dixi in eo libro, quem de rebus rusticis scripsi. De qua doctus IIesiodus ne verbum quide in fecit, cum de cultura agri scriberet. Atiomerus, qui multis, ut is mihi videtur, ante saeculis fuit, Laertam lenientem desiderium, quod capiebat e filio, eolentem agrum et eum stercorantem sa-cit. Nec vero segetibus solum et pratis et vineis et arbustis res rusticae laetae sunt, sed hortis etiam et pomariis, tum pecudum pastu, apium examinibus storum omnium varietate. Nec consi 2o
id lieriosi ne verbum quidem feeit eum dolatillum agri seriberet, in seinem Lehrgediehte ἔργα καὶ η'rgec t. Geberiesiodisgi. e. I, 23.
56쪽
tiones modo delectant, sed etiam insitiones, quibus nihil invenit agri cultura sollertius. 55. Possum persequi permulta oblectamenta rerum rusti is carum; sed haec ipsa, quae dixi, sentio fuisse longiora. Ignosce- tis autem nam et studio rerum rusticarum provectus sum, et senectus est natura loquacior, ne ab omnibus eam vitiis videar vindicare. Ergo in hac vita Curius, cum de Samnitibus de Sabinis, de Pyrrho triumphasset, consumpsit extremum tempuSaetatis. Cuius quidem ego illam contemplans, abest enimio non longe a me admirari satis non possum vel ominis ipsius continentiam vel temporum disciplinam. Curio ad focum sedenti magnum auri pondus Samnites cum attulissent, repudiati sunt. Non enim aurum habere praeclarum sibi videri dixit, sed eis, qui haberent aurum, imperare. 56. Poteratne tantus animus noni efficere iucundam senectutem Sed venio ad agricolas, ne a me ipso recedam. In agris erant tum senatores, id est senes; siquidem aranti L. Quinctio Cincinnato nuntiatum est, eum dictatorem esse laetum cuius dictatoris iussu magister equitum C. Servilius Ahala Sp. Maelium, regnum appetentem,Sccupatum inter-2 emit A villa in senatum arcessebatur et Curius et ceteri senes;
57쪽
58 CATO MAIOR. e. 161 56-58. ex quo, qui eos arcessebant, viatores nominati sunt. Num igitur horum senectus miserabilis fuit, qui se agri cultione obluctabant Mea quidem sententia haud scio, an nulla beatior possit esse; neque solum ossicio, quod hominum generi universo cultura agrorum est salutaris, sed et delectatione, quam dixi, et saturitate copiaque rerum mnium, quae ad victum hominum, ad cultum etiam deorum pertinent, ut quoniam haec quidam desiderant, ingratiam iam cum voluptate redeamus. Semper enim boni assiduique domini referta cella vinaria, olearia, etiam penaria est, villaque tota locuples est abundat porco, haedo, agno gallina, lolacte, caseo melle. Iam hortum ipsi agricolae succidiam alteram appellant. Conditiora facit haec supervacaneis etiam operis aucupium atque vinatio. T. Quid de pratorum viriditate aut arborum ordinibus aut vinearum livetorumve specie plura dicam Brevi praecidam: agro bene culto nihil potest esse nec usu i e 15rius nec specie ornatius; ad quem fruendum non modo non retardat, verum etiam invitat atque allectat senectus. Ubi enim potest illa aetas aut calescere vel apricatione melius vel igni, aut
vicissim umbris aquisve refrigerari salubrius ram. Sibi habeant
58쪽
igitur arma, sibi equos, sibi hastas sibi clavam et pilam sibi natationes atque cursus nobis senibus ex lusionibus multis talos relinquant et tesseras id ipsum utcumque lubebit, quoniam sine eis beata esse senectu poteSt. as Multas ad res perutiles Xenophontis libri sunt, quos irlegite, quaeso, studiose, ut facitis. Quam copiose ab eo agricultura laudatur in eo libro, qui est de tuenda re familiari, qui Oeconomicus inscribitur Atque ut intellegatis, nihil ei tam regale videri, quam studium agri colendi Socrates in eo libro loquiturio cum Critobulo, Cyrum minorem, Persarum regem, PraeStantem ingenio atque imperii gloria, cum Lysander Lacedaemonius, vir summae virtutis, venisset ad eum Sardis eique dona a sociis attulisset, et ceteris in rebus communem erga Lysandrum atque humanum fuisse et ei quendam consaeptum agrum diligenter I consitum ostendisse. Cum autem admiraretur Lysander et proceritates arborum et directos in quincuncem ordines et humum
1 elaviam. Veget de re milit.2, 1 Curva lignem pro gladiis
59쪽
subactum atque puram et suavitatem odorum, qui amarentur estoribus, tum eum dixisse, mirari se non modo diligentiam, sed etiam sollertiam eius, a quo essent illa dimensa atque discripta; et Cyruni respondisse: Atqui ego ista sum omnia dimensus mei
sunt ordines, mea discriptio multae etiam istarum arborum mea manu sunt satae'. Tum Lysandrum , intuentem purpuram eius et nitorem corporis ornatumque Persicum multo auro multisque gemmis, dixisse: Rite vero te, Cyre, beatum ferunt, quoniam virtuti tuae fortuna coniuncta est'. o. IIac igitur fortuna frui lieet senibus, nec aetas impedit, quo minus et ceterarum iorerum et in primis agri colendi studia teneamus usque ad ultimum tempus senectutis M. quidem Valerium Corvinum accepimus ad centesimum annum perduxisse, cum esset acta iam aetate
60쪽
in agris eosque coleret; cuius inter primum et sextum consulatum sex et quadraginta anni interfuerunt. Ita, quantum spatium aetatis maiores ad senectutis initium esse voluerunt, tantus illi cursus honorum fuit. Atque huius extrema aetas hoc beatior, quam media, quod auctoritatis habebat plus laboris minus. Apex est autem seneetutis auctoritas. 1. Quanta fuit in L. Caecilio Me
tello quanta in A. Atilio Calatino in quem illud elogium: Ηunc unum plurimae cossentiunt sentes Popli primarium fusis Dirtim
so Notum est id totum carmen, incisum in sepulcro. Iure igitur gravis, cuius de laudibus omnium esset fama consentiens ovem
5. media das Alteri sehen derasilescentia und de generetis. S. c.