장음표시 사용
31쪽
Primum ergo aiunt, se fateri, nuptias olim fuisse sacerdotibus, sicuti alijs, liberas, at nunc ijsdem autoritate summi pontilicis imperatum esse, Vt a nuptijs abstineant. Huic imperio clamant necesse esse parere, praesertim cum 'apa habeat iurisdictionem supra omnes reges, atque adeo supra imperatorem ipsum. Ita enim Bona uentura nugatur. Hic primum illos interrogo, num liceat homini oeconomo , quosdam excludere ab eo, ad quod Deus paterfamilias vult omnes liberum habere accessum Nam si hoc licebit, oeconomus erit supra patremfamilias, quo nihil est dici u absurdius Deinde manifeste iurisdictionis eminentiam mentiuntur , extra expressum Dei verbum. Nam illi obtemperandum cst, non propter eminentiam hominis, sed propter autoritatem Dei. Cum igitur potestas Ecclesiastica ab ipso Dei verbo dependeat tota , dico non licere cuiquam in Ecclesia leges condere, quae Verbo Dei, Apostolorum decietis, purioris Ecclesiae institutis repugnant. Praeterea loc addo, si Papa tam facile castitatem dare quam imperare posset, non tam ei deberet legem celibatus condere necessariam, Sed
relinquere hoc in cuiustiis arbitrio, propter multiplices diaboli hisidias fieri enim potest, ut qui longo
tempore continens ViXit, accedente lege, tentetur ac superetur a carne, atque ita ruat in laqueos dia boli. Nam ut est in versiculo: Otimur in vetitumsemper capimissique neg. . Est enim continentia per petua non hominis opus, sed singulare Dei do num, ut Christus ait: Non omnes capiunt verbum
istud sed quibus datum est. Cum igitur Christus
32쪽
ipse , in continentib celibat tim imperare noluit, ne que Papa vel alius quisquam hoc facere debuit. Fateor quidem bonum esse uxorem non attinget C, scilicet illi cui collatum est continentiae donum, sed simul dico, bonum es e uxorem attingere, scilicet illi, qui donum continentiae non habet. Nam hic regulam habet, quam sequatur, modo non velit in laqueos diaboli incidere Unusquisque propter fornicationem, propriam Xorem habeat, in aquaeque suum Virum. Dis quod obhciunt, facile refellitur. Vota inquiunt, sunt seruanda . Scriptum est enim Psal. i. o uetes reddite Domino Deo vestro. Item Paulus affirmat damnari viduas, quae post VO- tum celibatus factum, sedi antur nuptias. Cum igitur Sacerdotes celibatum perpetuum ouerunt, debent manere perpetuo celibes. p. Discernendum ess e inter vota pia cimpia. Illa propter mandatum Dei seruanda sunt, haec quia contra mandatum Dei pugnant, non sunt seruanda. Viduarum, quarum Paulus meminit, Votum fuit pium,Vt quod ex carita te profectum, finem habuerit curam pauperum Sanctorum. Sacrificulorum autem monialium impium est, ut quod ex errore profectum in finem malum tendat. Votient enim Sacerdotes, Ut meritola libatus Deum sibi debitorem faciant, ut Deum colant abominatione Misis,&mandatis hominum contra apertum interdictum Dei apud Prophetam Christi apud Euangelistas frustra me colunt mandatis hominum. De votis igitur teneatur haec regula: Nullum votum
33쪽
tum ratum haberi debet, cum homo voti et quod Deus improbat. Hinc illa hypothesis Bernii ardi: Rescinde fidem in mali, promissis, in turpi voto muta decretum. Et Canon Iuris In malis promissis fidem non expedit obseruari Ratio regulae est Qui prae stat quod impie vovit sine iuramento, duplicat sce lus,quia 4mpie vovit,d impie votum praestitit. Qui vero praestat, quod impie Vovit interposito iuramento,triplicat malum, quia 4mpie vovit, impie iurauit, impie quod vovit praestitit, ut Herodes. Siquidem iuramentum non debet esse iniquitatis vinculum.
hoc inter alia afferunt Cliri stus, inquiunt, laudat eos, qui castrauerunt se pro
pter regnum Dei, id est, iuxta papisticum spiritum,
qui voverunt castitatem,Vt mereantur regnum Dei.
R p. Verba Christi agnosco, sed interpretationem, impiamin blasphemam in Christum repudio. Non enim iuxta Christi sententiam , castrare se dicuntur, qui volunt coelum mereri celibatus dignitate,sed qui cum habeant donum castitatis,Vt -- terque Iohannes, Baptista, Apostolus, abstinent a nuptij propter regnum Dei propagandum absque distractione per praedicationem Euangelii id quode ingenti amore propagandi Euangelium Christi profectum est, cum adhuc non essent constitutae Ecclesiae, distinctae Parochiae. At nunc postquam sinoulis Ecclesiis praefecti sunt Parochi,&Episcopi dioecesibus additi,utilius silaudabilius censeo ministros Euangeli es e maritos, ctim ut honestate familiae ornent ministerium suum, alijsque coniugibus sint bono
34쪽
bono exemplo, veluti vivendi norma, tum Vt mi nus sinu expositi laqueis Satanae, propter quas causas
nollem pastores, adhuc aetate robusta, salua Valetudine, Vivere celibes. Quod afferunt de Corusus Tu Di Nais praescriptione temporis, nihil eos iuuat. Nam neq; semper obtinuit ea consuetudo, nec apud omnes. Siquidem nec Graecae Ecclesiae nec Rhutenica unquam legem celibatus sacerdotii admiserunt. Dc1nde consuetudinis differentia duplex est. Est enim consuetudo equa, quae a iure dependet,& habet iustam ratio nem: est cosuetudo iniqua, quae cum iure pugnat,4 nulla iusta ratione nititur, qualis est, quam hic praetendunt Papistae, de qua Chrysost in hunc modum loquitur: Non consuetudo quae irrepsit impedire debet, quo minus Veritas praeualeat& Vincat. Nam c6suetudo longa sine veritate vetustas erroris est . Et Tertullianus ait: Veritati nemo praescribere potest, non spacium annorum, non patrocinia personarum,
non priuilegia nationum, quia Christus qui in aeternum manet, Veritatem se, non consuetudinem cognominauit. Et Cyprianus : Non hominis consuetudinem sequi oportet,sed Dei veritatem. Atq; hactenus dictu sit deprima definitionis parte, in qua coniugium firmauimus si ordinationem
Dei saneta,&de quaestionib. cum ea coniunctis Nam stante hac definitionis parte inconcussa, omnes ad uersae sentetiae corruunt. Cuiuslibet. n. rei Vna est tantum veritas, quae opponenda est tanquam murus omnium aduersarioru rationib. quantumuis subtilib.
acutis.Nunc ad secundam nostrae definitionis partem veniamus. Di
35쪽
Secunda pars definitionis Mosaidae continet ma neriam coniugij. DiXimus enim coniugium esse unius maris, Munius foeminae Ex quo sequitur, non debere esse in uno coniugio vel unum marem plures foeminas,Velinam foeminam e plures mares. Siqui dem institutionis vox est: Et erunt duo in carnem V nam Hanc institutioncm, aliquando collapsam re uocat Dominus, atque eam suae Ecclesiae commendat, Matth. I9. Cum hac coniugi institutione pugnat Polyga mia, non qua quis successive, priore Uxore mortua, secundam ducit, hac mortua, tertiam,&c. sed qua quis, Vci Via tempore plures habet VXOres Vel nanon legitime abiecta, aliam vivente priore ducit. Sunt ergo tria polygamia genera, quorum pri nitim licitum est, reliqua autem duo pugnant cum coniugi institutione. De his tribus polygamiae generibus ordine dicemuS.
Primum polygamiae genus est , ut diximus, cum quis una VXore mortua, aut legitime per sententiam iudicis exclusa, aliam ducit Hoc genus polygamiae in omnibus damnabant Cathari,& Montanistae: in Sacerdotibus non ferebant Papistae in alijs honestam esse scortationem mentiebantur AntanagoraS, Vt
supra attigimus, in apologia pro Christianis coram
Antoninis τέμνην ιο χειαν iteratum coniugium pron ciabat.
36쪽
ciabat. Hortina omni tum sententias vanissimas esse clarisi11mis rationiblis ostendemiis. Etsi autem multa contorquent argumenta, qui se' cundas nuptias damnant tamen hoc est praecipuum illorum fundamentum quod Deus coniunxit, homo ne separet. Hoc si euerterimus, non magnopere
curanda sunt leuiora quae afferunt.
Colligunt autem hoc modo: Quod Deus coniun-Xit, homine separet. Igitur ne morte quidem aiunt solititur coniugi vinculima Primum respondeo ad antecddens, quod illi contra mentem Christi interpretantur. Neque enim hoc dicto negatur separationem fieri posse , sed solummodo Vetatur, ne quisugorem abijciat, scilicet illegitime. Sensus ergo est: Ne separet, id est, non debet separare. Hostes autem secundarum nuptiarum atq; adeo Papistae isti, sic accipiunt: Homo non separet, hoc est . homo nullus
potest separare. Quod igitur Christus de iure intelligit, illi de facto interpretantur. Quod Christus de ossicio, illi tanquam de eo quod fieri non potest, ac cipiunt. Quod denique Christus homini marito praecipit , hoc extendunt ad quemvis hominem. Quod quam Viciosum sit, nemo non videt,nisi qui ζετο pro μη χωρίζη ἄν imperite accipiat , cum illud sit
prohibentis, hoc negantis. Ex his videmus consecutionem argumenti Viciosam esse. Etsi enim non oportet ut homo separet, quod Deus coniunxit tamen fieri potest separatio, vel morte alterius interueniente, vel facto legitimo diuortio. Quoties enim duo uno ligantur vinculo soluitur Vterque alterutroquouis modo soluto. Huius rei testem habemus Apostolum
37쪽
stolurn, qui ait: Mulier viventi viro alligata est lege, sed si mortuus fuerit vir eius, libera est ut nubat alteri. Ad haec, Christus ait: Si quis uxorem dimiserit extra rationem fornicationis,& aliam duxerit, moechatur. Ergo si quis dimiserit uxorem propter for- ς ζ nicationis rationem, Maliam duxerit, non moecha tur Soluitur ergo coniugium non minus diuortio, ' δε quam morte. Hinc falsum esse fundamentum hareti- o corum, ex quo extruunt secundas nuptias licitas no λ esse,manifestum est quandoquidem vinculum con- iugi rumpitur, vel clim alter coniugum moritur, Vel vi cum alteruter legitime separatur ab altero propter crimen alterius Soluto igitur vinculo,liberum est vi- ξλω, uenti, vel alioqui iudicis sententia absoluto, alias se- irata clari nuptias, modo in Domino, alioqui Paulus non vase recte diceret Iuniores viduas Volo nubere. osse a Quanquam autem Papistae, quantum ad summam 'tiaulli rei attinet, hoc ipso fundamento nituntur tamen Mitici e liud quaerunt sua opinionis fulcimentum. Omitto dici, ac quod, ante legem latam de celibatu sacerdotum, gith tr permiserint sacerdoti virginem ducere, sed illa mor-duhi tua ponticere iterare nuptias, propter excellentem honorem sacerdotum, dignitatem,ut ait Epiphanius. Haec enim vanitas per se evanescit,euerso fundamento, de secundis nuptijs damnatis. Secundae, inquiunt, nuptiarno sunt sacramentales. vide, quaeso,principium papisticum. Cur non sunt sacramen
tales ΘQuoniam,inquiunt, non sunt Vnae Unius. prae
ς 'l' elara, si dij placet, principi,demonstratio Sed quid
hinc concludunt Ergo, inquiunt, secundae nuptiae non habent plenam Christi& Ecclesiae coiugi signi-
38쪽
ficationem, ex tro se uitur eas non esse sacramentales . Hoc praecipuum apistarum fundamentum est, ex quo conchidunt, secundas nuptias parum honestas,in Christianis non satis dignas. Verum ut studiosi hoc argumentum rectius dis soluant , placet illud subtilius proponere. Solae
istae nuptiae sunt probandae, quae sunt sacramentum Christi Ecclesiae. Primae nuptiae solummodo sunt sacramentum Christi& Ecclesiae. Igitur solae primae nuptiae sunt probandae. Proinde cum secundae nuptiae non sunt sacramentum Christi acclesiae, ut quae non sint una unius, sed plurium, non videntur probandae. Ad maiorem, quam dicunt esse Pauli, respondeo, dico Paulum nequaquam assirmare coniugium esse sacramentum gratiae noui testamenti, sicuti illi falso somniant, sed solummodo illius spiritualis Christi Ecclesiae coniunctionis , veluti imaginem quandam in coniugali copula extare, idque ut coiuges ad mutuum amorem exemplo Christi Ecclesiae excitet. Deinde minorem propositionem nego. Non enim minus secundae nuptiae, te tiae, quartae, quintae, sextae, dcc sunt istius spiritualis copulae mysterium, quana primae. Nam illud quo minorem fulciunt est debile. Non, inquiunt, sunt V-nae unius, quasi vero qui secundam ducit, non sitaeque una caro cum illa , sicut fuit cum priore dum viveret. Perperam praeterea faciunt Papist cum quod Paulus in genere dixit de quouis coniugio, transferunt ad primas nuptias tantum. Subuersis hoc modo fundamentis Montanista
rum Japistarum, videamus quibus rationibus
39쪽
nostra nitatur sententia 'ili4 secundas tertias quartas, adde etiam si fieri posset centesimas pro-ylio bamus nuptias. Non enim tam spectandum est, quis hoc vel illud digerit, quam expendendum quibus is rationibus id quod defenditur, nitatur& confirme Viae tur Argumenta itaque quibus iteratae nuptiae licitaeta' esse probantur, haec inter multa sunt praecipua. ant M, Eaedem cati . ijdem fines , sunt in bonis iij hominibus coniugi successive iterati,
λ a quie causae qui fines fuere priniarum nuptiarum, quas sancta. honorabiles esse demonstrauimus. , alit Quare necesse est, ut fateamur iteratas nuptias, siue , fuerint secundae siue tertiae,&c esse sanctas, honestas fi mi honorabiles. Nam ut prima nuptiae mutui adiutore tolli ri causa cuius partes sunt plures, sicuti suo loco do--m cebimus per legitimum consensum promittuntur ue dei ineuntur ita iecundae, tertiar quartae,&c. Nullo
it ii enim modo fingendae sunt aliae causae honesti coiugij ilhchi iterati, quam fuere primi, nec alij fines Proinde cum quaelibet actio, sua natura media siue indifferens, a causis efficientibus& finalibus qualitatem bonitatis Vel malitiae mutuetur, stultissime faciunt, qui iteratiSiph nuptij piorum hominum, vel minimum honoris de
i factum volunt. Erasmus quidem dicit,Monogamiae
applauditur, polygamia toleratur Sed angeli Dei
pi omnes, qui ordinationes Deis mctas honorandasyno ς norunt, non solum applaudunt castis nupti)s, si psi' ue fuerint primae siue successuie iteratae,sed etiam suiScoria precibus iuuant castitatis testimonio ornant. His addo, quod interdum finis iterati coniugij, et ani iri genere sit idem qui fuit primi tamen Vehemen'mbus tior,
40쪽
ti Or,gravior sanctior Videatur, propter circlinstantias graues , honestas & sanctas familia fideliter re gitur , pueri pie educantur, consilium domesticum expetitur, in aduersa valetudine diligens fidaq; custodia subleuat, societatis solatium iuuat, pia iancta de Deo colloquia exhilarant, mutuae admonitiones, exhortationes .consolationes percipiuntur. Cum igitur causae rines stircumstantiae iterati coniugi sint graues lonestae Tanctae, nemo iure huiusmodi nuptias reprehenderit , quibus Deus benedicit , angeli applaudunt sancti Dei congratulantur. Ideo Augustinus in haec Pauli verba : Si dormierit vir eius, scribens , recte senties, cum ait: Non dicit Apostolus, vel secundas Vel quarta , nec nobis definiendum est , quod non definiuit Apostolus. Vnde nec ullas debeo damnare nuptias, nec eis verecundiam inferre numerositatis. Idem , Nuptiae non tantum prima sunt institutae diuinitus , benedictae a Domino, sed etiam secundaevi tertiae. SE Quod verbo Dei nec expresse, nec implicite est prohibitu, nequaquam velut illicitu damnandum est, vel Vt ministris Euangelij, tanquam illorum excellenti honore indignum interdicendum, praesertim cum gubernatores Ecclesiarum habeant solummodo potestatem aedificandi Ecclesiam iuxta verbum Dei, non destruendi, siue praeter, siue contra Verbum, per nouas leges quae possunt fieri laquei
conscientiarum, in multarum animarum certissimum interitum. Cum ergo ne num quidem tota, ex ver
bo Dei possint Papistae afferre de prohibitione se