장음표시 사용
141쪽
fascino, ac veneficio pene in Diuorum numerum referebatur. Fuerunt ex illis Zoroaster, Orpheus,Pindarus, Mercurius, Iamblicus, Plotinus, Appollonius, Tyaneus, aliaque sine nomine turba. Quemadmodum itaque in circumfusa
mundi machina, connexis corporibus cuncta naturas mutuant inuice & mutuantur, ex communi cognatione communis nascitur amor, ex amore simi 1. In iusti ij. lium attractus, propulsio contrariorum : ita & in corporibus stomachus prae-
.i - i parat haepati chylum, chylus elaboratus in harpate ac meZenterij venis, nutrit vicissim stomachi substantiam. Lien nutritur ex haepate per attractione quandam, idemque harpar expurgata crassiore sanguine, & melancholico , licet mihi in eum usum fabricatus minime videatur, sed ventriculi causa. Vt enim stomachus lienem fovet, sustinet, irrigatque, ita & lien stomachum foci accumbentis ritu excalefacit , concoctionem simul a parte sinistra, attractionem & appetitum adauget. In cordis necessitudine pulmo aerem praeparat, per asperae arteriae Cannas, & per arteriam Venalem, in sinistrum ventriculum cordis immittit. Cor vicissim ex vena caua dextero sui ventriculo attractum sanguinem elaborat, eundem que transmittit in magnam arteriam ; partem& vitae gratia in corpus uniuersum, partem vero per illi incumbentem arte- Tialem venam, recom pensandi offici3 nomine, distribuit in pulmones, ut ex Mihi qmὸ λέ- eodem vivant,& nutriantur. Conuersiones ubique consimiles, in membris caeteris obseruabis, necnon in animae facultatibus, atque spiritibus,praesertim 1 tui, hi se si partes principes inuicem conserantur, Ut cerebrum, cor, hepar, testes. quam les vero in actionum,& facultatum naturalium motus circularis existit, talem smiliter & in affectionibus praeter naturam intelligas licet, fluxus enim fluncionem prouocat;-vt a stomacho afficitur cerebrum, ita a cerebro venter: verrina de istis suo dicetur uberius loco. Arici, uvi i Temperamentum rporis, teste Galeno, affectiones animi ut plurimum
et L .... comixantur, nisi grauissimc pugnes, diuinae partis praesidio, aduersus concum uvi seu vi. piscentiam brutam; ita enim pro caeli vel aeris afflatu, animalium sensus afficitur , mutantur mores quandoque & studia , unde ad poesim modo vel Musicam propendemus ainc sepe per naturalium rerum spectacula conscem dentes, vel ad mathemata, vel metaphysica peruenimus, unde relapsi d nuo, velut ab intellectu ad rationem, a ratione ad sensibilia spectra deuoluimur: quod & in animi perturbati affectibus locum habet. Sed quia in nobis
es M .ἡ . Viget voluntatis quaedam liberior vis, brutorum animas certe magis quam fatali eurumst- nostras, huic fatali circumferentiae subiici constat 1 ut ex Maronis carmine lib. Georgic. I.
Haud equidem credo quia sit diuinitrus illis
Ingenium, alit rerum fato prudentia maior. Verum ubi tempestas,'cidi mobiliue humoVMutauere πω, Iupiter humidus Austris Densi erant quae rara modo, quae densa relaxat: Verruntur Jecies animorum, pectora motus
142쪽
LIBER I. I INuneatis, alios dum nubila ventus agebat, cincipiunt hinc ille assiam concentus in agris, Et laetae pecudes, ouant gutture corvi.
Extrinseci penitus sunt rerum fortuitarum circuli,adeo tamen cum rebus corporum animorumque coniuncti, ut hi ab illis, vel illi istorum violentia sypius impellantur. Rara est imprimis Q Metelli talicitas a vitae cunabulis
per omnem illius curriculum, constans usque ad supremum finem. Commutanior multo mutationum species in Samiorum tyranno Polycrate, Croese, &Dionysio, quorum historiam compendiose Valer. Max. refert: Caduca ni mirum,& nimis in lubrico posita sunt, quae Vires. aut opes humanae dicuntur,
assivunt subito sut verbis eiusdem loquar repente dilabuntur, nullo in loco, nulla in persona, stabilibus nixa radicibus consistunt, sed incertissimo fortunae flatu, huc atque illuc acta. Quos in sublime eXtulerunt, improuiso recursu destitutos in profundo cladium miserabiliter immergunt. Quod cum perspicerent prisci philosophi, ut sapientissimus Solori, dici beatos crediderunt, ante obitum nullos supremaque funera posse. Nam quotumquemque momtalium vel inter supremos & infimos putes, qui fortis fortunae gyrum mirabilem, si vixerit diu, interdit non experiatur Z Quid aliud apud poetas designat Ixionis rotat quid refluentes aquae Tantali ρ ambesum Promethei iecur de succrescens perpetim' quid qui congestis montibus conati celum rescindere,fulmine deiecti fundo volvuntur in imo ' qui saxu volvunt ingens, radiisque rotarum destricti pendent Z Cur adeo inter figmenta persistis imus Z in domum
suam se quisque recipiat,& vel fortunam priuatae praxeos animaduertat: nonne ubique varietas summa, vel ex negoth ipsius instabili vultu, vel ex agentis animo, qui iustos transcendat limites rei, vel ex suscipientis incerta fluctuatione, quae cito praesentium satur, captandis inhiat nouis assidue, praeteritorum oblita facile, futurorum semper ignara,vix unquam aurea rerum mediocritate contenta. Pulchre igitur poetarum princeps Eurip. aiebat, P τας υρφαις τοὐν μυ νἱων. quod fuse Plautus: Nam in hominum aetate multa eueniunt istiusmodi Capiunt voluptates, mox rursum miserias: Irae interue niunt, redeunt rursus in gratiam. Vettim irae si quae forte eueniunt huiusmodi inter eos, rursum si reuentum in gratiam est, bis tanto amici sunt inter se quam prius. Atqui cum tantam videret rerum humanarum inconstantiam, ut cuncta cunctis feririn vita promiscue obuenirent, idcirco nunc deos cum homine tanquam pila ludere,nunc sortes omnium, ceu iactu tesserae pendere
sunt arbitrati: imo de dijs postremo, Deumque prouidentia coeptum est dubitari. Nam si a casu eueniant singula, prouidentiam tollas oportet; sin prouidentiam statuas, eidem is pe S iniustitiam copulabis, nisi omissis disputationibus, mentem captiuam fidei reddas, & in unius passim consensus antiquissimi inuiolabili auctoritate persitas: alioqui certe in Epicuri opinionem sublatis primis principiis transferemur, perlustratoque rerum circuitu, & mundum cocessum disputationibus nostris, & vanos cu Sapiente dicemus Omnes
ratiocinatio ex euentibus reta. Di lemma eorum
143쪽
conatus hominum,etiam in sapientia mundi vanissima vanitate. Nam ex erarore paulatim in opinionem,& hinc in veriorem scientiam trahimur. Scientes denique ubi nos cognouerimus, delapsi iterum nihil nos scire penitus inatelligimus, statuentes propemodum in non sapiendo iucundissimam vitam, eumque felicem maxime rati,qui natus moriensque fefellit. Rrimio cimii Eatur vero ab hominibus singulis ad collectionem plurium; primo quidem ad viros atque familias,inde ad ciuitates & regna, vel usque ad absolutissima Uρ' monarchiam. Suis cuiq; fper vicem aspirat genius bonus, sua vicissim ex ins Diluuia Mandi. lentia pestis,& expurgandae faeci salutare diluuium,modo per ignem & aqua, modo per epidimicos morbos,per bella aut seditiones mutuas,sic ut vix abs certamine pax laeta perduret,ut & quietem externa interna dissidia comitentur,pacemque dom esticam hostes extranei foueant: Mundus denique uniuersus,contentione non minus quam amicitia vivat & gubernetur. Dii ii munia- Magna igitur sit prouidentia Deum,ut cum exubertate nimia,nimis incre φ vel hominum genus,vel luxus & insolentia costidius ilico, & contentiones oriantur. Vnde mox summa annonae caritas, dc pestilentia,quae saepe tam crudeliter saeuit, ut uniuersam pene ditionem orbis inuadat. Cuiusmodi duas sub M. Antonio quondam viguisse commemorant quae pene humano generi νολεθρίαν minitari viderentur. Qualem & maiores nostri referunt obtigisse anno CHRISTI I J o. vix ut mortaliu tertia pars superstes euaserit. Atqui
concupiscentiae hominu insatiabili,terraeque onustς liberis,& alumnis perdi-ι tissimis quodnam potuit dari vel remediu vel purgamentu maius 8 Id si unquacerte ex usu fuit,nunc isti aetati, qua nihil miserius, prorsus est necessarium. Hac enim caussarum vicissitudine,ωmores & studia, resque omnes humanae optime permutantur, delapsa etenim ac quasi neglecta vilescunt omnia: at postqua attonitis iterum summa recepta est instau ratio,crescunt in pretio singula,rurine suu vigore properant,aliquando denuo collapsura. Sed illa: fortunae tam aestuariae vices Tyrannos proxime regesque potissimu vexant, M. .,j persequuntur. Hoc enim habet potissimu Tyrannopu vita,ut quibus fidedum ciuish in R; est metuant semper,fidantque quibus nihil est fidei probae: unde hinc immeritis irrogatae iniuriae, hinc indignis erogata beneficia, amicos ex hostibus,ho---ώ. stes ex civibus facitit: & per ambitione,crudelitate,luxu auaritia,turbatis or-
dinibus reru,raptime fastigio deturbatur: tademq; ad usitatu perventui fabulque fine,Veneno aut gladio,aut fatis miserioribus occubentes,iuxta Satyrici dictu.
Adgenerum Cerem sitne caede, vulnere pasci Descendunt reges, sicca morte Tyranni.
Videmus autem ex ipsa Nemesit violentia, peruersam populti iniquis tando 'm' a regibus castigari. Reges aute cum ultra fas plebe diutius afflictarint, ab eadς denuo succensa in rabiem,& vita quandoq; & regni supremis viribus spoliari His Q Lege,te obsecro, Dauidis Hymnos pulcherrimos praesertim I 7. 33. 7. 73,9 pQ
mitissimum vero 73 ptamo quam eleganter' Vtiq: bonus est Deus Israel iis qui mundo sunt cordet Mei aute pene moti sunt pedes m. Hic primo fastu improborum,
144쪽
proborum, M apparentem felicitatem Verbis disertis exprimit. Posuerunt in
e elum os stium 3cc. Deinde & animi sui morsum,dum peccatoru pacem contemplatur. Sed mox ab ipsa catastrophe rerum se consolatur ubi sic ait: Certe in lubrico posuisti eos &c. Omnem Vero humanae vicissitudinis circulum accuratissime pinxit psalmis 78. M IOI.Vbi Iudaica gens bonoru satura Dei cum obliuiscitur,in omnem calamitate protinus ruit; amicta diuinam opem rurasus implorat: qua consecuta denuo cultum diuini numinis negligit, iterumque percuna Sc sanata opplex & peruica , a duris poenites, a prosperis insolescens, aeui praesentis imaginem optime repraesentat. Nos fere totius conuersionis ca apita ita paucis complexi sumus. Pauperies pacem dat,opes pax via luxum: sed luxus bellum Jessaque pauperiem.
Fons amor est odiis, itae mors urba quietis: Stant quae deciderint quaequestetere cadunt. Et capti capiunt qui domuere domantur :Fit 'virili supplex qui modo a ictor erat.
Rege fero sera plebs punitur, plebe tyranni,
Sic fatum alternas 'versat in orbe 'vices.
Sed plura in hanc sententiam libris diuinae sapientiae, & passim in psalmis
Dauidicis leges: quorum omnium fructus is longe uberrimus recensetur, ut vitam moresque formemus ,& in istis utriusque fortunae ludibriis sanare qgrotum animum,amare proXimu Unumquemque,& vitam inter conciues agere socialem,res nimis caducas spernere, cunctis Vero operibus Deum auctorem praeponere consilescamus. non autem ut disputemus, quemadmodu de naturae rebus philosephis datum est; neq; ut mundu trahamus in controuersia, quo plures respici ut hac aetate; neq; ut scire dataxat inter mortales videamur,& obfirmatis animis contra maioru leges, & placita,fenestram omni licentiar, sub libertatis euangelicae titulo recludamus: Cuiusmodi vere Theologia sophistica hanc nobis chym ram peperit, cuius amatu res omnes laborant, priuatie & publicae, peruersisque passim ordinibus rerum, in mundi antiquum Chaos iterum praecipitamur. Quare cum hodie & summa deorsum maxime fluant,& inferna sursum repere, praeter honesti specie moliatur. ea quoq; quae supra natura sunt costituta, gyrum consimile facere,diuinae iustitiae consentaneu fuit aufertur enim & lutamen mortalibus,& unitatis robur,& per cosequens omnis fere hactenus concessa felicitas, iisque confertur,qui vita in luctu supplices diu, & in profunda mersi caligine viluerunt. Lustrabis hic omnem historia uniuersi aeterna quidem est Monarchiς species: ternum sancte Religionis, & fidei regnum: memna apud mortales Christi ecclesia;sed tamen haec ipsa propter materiae susceptiicis ineptitudinem si accessione temporis mutat & locum , tanquam per terrae segmenta demigrans , & subobscuram cum nostris moribus convcrsionis speciem trahens. quod in illo perpendes prauarum opinio-
145쪽
num exortu, augmento, statu & declinatione, iuxta totius. Viciniae in orbem continuum tractus, de sevi contagij quandam versatile Vim cessante minime, donec prophana cum sacris undique, & summa cum infimis confusa,penitus in plenum circulum agitarit. u. sint, Pater autem ex antedictis, quod cum in omni conuersonis specie quoda M. dam sit medium , & extrema duo: extremorum status, quia sit Tropicus, inprimis est periculosus; mediocritatis vero prae cunctis optabilis norma,& ad durationem oportuna securuas. Quo respexisse videtur illa quoque sapientatis oratio, nec rena abundantiam , nec egestaetem nimiam flagitans, sed quid
dam medium virtuti atque prudentiae copulatum . quanquam inter extremos hominum status, is semper procellis maioribus patet, qui ad sublimem maxime properarit; nam propter impellentes Vn dique flatus, & pedem ex ipso vestigio lubrico vacillantem aegre consistunt, quin semel subrepti celera μ' -- timὰ deuoluantur. Facit idipsum ut vel in tempestatibus summis de patria mea, deque natali solo constantissime sperem: Ubicum fortunarum omnium exacta sit mediocritas, & valde aequabilis inter ciuium animos assectionum moderatio : florere quam diutissime virtutem stabilem cum philosophia, de
rerum prosperrimo statu est necessarium. Cui fauent imprimis, tum oportunitas loci, tum Magistratus summa prudentia, omni humanitate erga concuues δc subditos temperata, qualem & nos experti iam saepius sumus. Sed tanta indist miη- est hodie extremorum violentiae, ut& mediocrem hominum sortem velint nolint ve minus consistere patiatur. Quin vel se iungat alterutri, vel a communione bonorum, penitus excludatur. Cum tamen subinde circa extrema
sit quiddam laudabile quod amemus, &lectamur; quiddam odibile,
quod recta fugiat ratio, d execretur. Quod si te iungas extremorum alteri, eiusdem fortassis & vitia prosequi iudicaberis; si vero te nulli addixeris, profango te rurius inutili duconi: si vero ut inter Solem dc ventum, medius arbiter quisquam conseruandi boni, mali profligandi gratia,quoquoque te modo rationi accommodes utriusque, iam vere ut perfidus loco benefici j summi, utrobique pessimam inibis gratiam, ut ex praeteritis casibus, praesentique hi-P lactist in dii storia subinde satis est manifestu. Difficultatis ratio in distinctione medij vel ς' η' ' neutrius potissimum collocatur. Nam ut neutrum triplicitet dictum est,testot 'φη m, Galeno, Primum quod neque huius, neque alterius. Secundo quod huius M.f.M. simul atque alteriuS . Tertio, quod modo huius, modo alterius: ita sanetam 3 dium G sed illa quidem exceptio tertia vere est perfidorum hominu, qui nunc φ se illi, nunc alteri iungunt, ancip1ti lingua, & animo atque operibus. Prae clara omnimodo secunda ratio est , qua vere mediatores si in t & dicuntur.3 Prima quidem secaros maxime, & foetices homines praestat, quo ad priuatamc ,ms,ua speciem Vitae, sed minus emolumento publico oportunos. Haec ut per figuras. ζὰ --. Viuidius eXprimantur, Ascensus totius semicirculum proponamus, in tria tri-ἐ .l. in . plici ratione diuisum. Prim
146쪽
Primo illorum, qui nulli se miscent iuxta ac- ceptionem primam : iis enim haec medij ratio velut in indivisibili posita est , extrema quadrantes occuparunt. Secunda figura ad mediatores maxime refe- arenda, secundaeque acceptioni competens, extremis & medio sextantes aequales totius circuli consignabit. Sed perfidorum tertia extre- imum unumquodque in indivisibili locans, vagari promiscuo medium facit per tota circumferentiam. Vnde sicut adulatorem ab amico, Medi innasophistam a philosopho , ita aegerrime vulgus mediatorem a porfido separabit. Quod eo pro lixius retuli, ut in serendis iudiciis de proximo
quouis non temere peruertamur, cum in his ipsis totius quandoque reipublicae salus, S metamorphoseos cardo versetur. Sed cum tanta sit mediocritatis laus, non est quod terruisse nos quempiam ab ipso ascensi, Emmin Extre-
vel rerum fastigio putes. Imo in omni bonorum si Ioz: ogenere miranda sunt quaeque sublimia maxime, & abiectissima minime negli mohρ iratogenda; quin quo quisque euectio tanto Sc prodesse pluribus potest, & si pro- hiliis. fuerit, virtutem magis Virtutisque praemia in conspicuo gerit. Sed sunt in sin- U κ' gulis gradibus supremis,infimis, mediis, priores rursus posteriores ath: sunt& agendi S patiendi conditiones mediae vel extremae. Sua seruabitur cunctis aequalitas, atque perfectio,si semet norint,& quod suum est facere meditetur, id est,si quaeque inferna superioribus obsecundent,superiora vicissim subditis imperare, pluribus benefacere, media medio quodam se modo gerere erga rem publica discant: Ita qui vel praecipiti loco sunt constituti, virtute sua comstanti rationem quoque fortunς stabilem retinebunt. Aut si id minime possit, fortunam instabilem arte sic corriget, ut& quae praeter spem eueniunt, omnia summo consilio geri,&prouidentia penitus videantur. Quod in Principibus L siuανώ nostris,& illustrissimis viris,in huius inferioris Germaniς triplici statu plusquaheroico,perturbatiss1mis hisce temporibus annoru II66. & v. de 68. abunde Germania. est demonstratum. Eorum catalogum, ne nimis videar cum assentatione digressiis, in praesentiarum praetermittam.
147쪽
Caussarem tri. ρ lex consideratioin yerum conuersionibus colliemplandis.
EA de rexum circulis suscepta est institutio caussarum 4
exigit triplicem rationem. Primo,quae stat caussae totius uniuersi : Se cundo,quales in singulis caussis, ipseque composito conuersionum circuli fiant: Tertio,quae sint conuersionum. Omnium caussae. Satis
quidem superque prioribus datum est: superest tertiae, quam sic ab soluimus paucis, ut exemplaris Methodi tandem breuissimum typum pro elementis catholicae Methodi&absbluta doctrina ordinum habeamus. Conuersionis prima efficiens caussa est Deus, cuius ministrum Amore se cimus, particulares in1siphaeris singulis sunt angeli, animae, daemones boni malique,quorum ordo,& numerus infinitus. Materies circa quam fiunt versatiles motus,membra sunt uniuersi, tam si milaria quam insti timentariae, vel ipsa membrorum , &singularum partium. caussae atque principia prima,ut hactenus demonstraui. Forma omnis ascensu, descensu, alternataque reciprocatione perficitur. Caussa finalis est mundi vita,integritas plurium, atque reductio in unitate
ubi illud Maronis minime praeteribo quem constat dc artis istius ceu summa capita praevidisse) . Nec res hunc tenerae possent perferre laborem,
Si non tanta quies iret rigusque,caloremque Inter exciperet caeli indulgentia terris . .
Quod si membratim magis in partibus singulis, Vel praecipuis uniuersi, . spectare libeat plenam circuitus rationem ; primo intellectus aciem ad casestia dirigamus. Has enim ob caussas nata sitiat astra, ut inquit Cicero, quae per caelum penetrantia istitiali se de brumali reuocatione conuerterent, ut hoc omne animal quod videmus,esset illi animali, quod sentimus, ad aeternitatis imitationem simillimum. Verissime noster statuit Plato lib. de regno, casum ex amoris ingeniti quada assectione moueri. Anima enim cani tota simul est, in quibustibet caeli punctis.Ergo unius anima caesi fruendae alterius cupida in
orbem celerrime currit, molem sibi commissam una conuertens, 'tristae totis
mutuo perfruant usi ut tota sit simul, ubique, quoad plenissime fieri potest Nam si quiescant,particulae singulae duntaxat singulas tangent, non quae liberi cunctas, unde SI currendo assequitur,quod quiescendo minime possit. Quin unitate suarum partium cuncta seruatur: dispersione pulchritudo, multiplicitas propagatu r, Vni talem per attactus mutuos efficit amor, multiplicita tem alterna reductio. quod & in humoribus corporum & mundi elementis conspici datur: quorum concordia,ut ait Empedocles, mundus & corpus hoc
nostrum constat,discordia dissipatur. Atqui ea cocordia quod pridem est gς'
148쪽
nitum eadem vivit & conseruatur Ex paci autem & pugnς vicissitudine cor- rumpitur unum, regignitur aliud, fitque sormarum continua multiplicatio Constat itaque euidentissime multiplicitatem & unitatem mundanς reuolutionis esse velut praecipuos scopos. In rebus infernis ob tres potissimum caussas ascensus, descensus,atque cir
Primo, ex superiorum impulsu,ex vicissitudine quadam seminalium ratiota i φ 'nima,quae in natura,& imaginatione conjuncta naturae peragitur,motu interim ccclesti ad idem assidue conferente. Secund ex instabilitate materiae & eidem ad sormas continuo nouas ingenito appetitu,qualis fere in rudibus primum & pueris elucescit; etsi eunde de in amore muliebri saepe & in amicitiis regum vel principum eXperimur; vivere haec omnia cum rosis vernis rectissime coparari,aut cum serenitate Ma
tia possint. Ille appetitus ex alia nascitur pulchri cuiusdam angustioris idea, quam ipsa mortales unice inter caeteras impressam animis gerunt, nunquam tame vel sensi,vel ulla perceptione corporis assequuntur: quin ipsa ne quidem hominis mente pulchrum id conspici datum est,nisi plane sic rebus corporeis abstrahatur,ut Dei solius lumini adhaerescat, mundumque intel Mis, Atii, ligat velut theatrum agendis comoediis ac tragoediis destinatum. ut quemad--- modum in scenis atque pyrrichiis; similiter & in vita contempletur, bella, & ' i' 'amicitias;voluptates Sc aerumnas;caedes,obitus, expugnationes Vrbiu, rapinas praedas, tanquam omnia sint transmutationes qu dam,figurarumqUe Vices vitavi lis, A alternae ficti quoque risus & fletus, rixς & vlulatus. Etenim ut Plotinus tmem l nit, in singulis vitae actibus, non ipsa quae intus est anima vel verus homo, sed exterior hominis umbra lamentatur & eiulat,caeteraque omnia in terris peragit, velut ampliori scena, in qua quidem multae animarum Vmbrae resultant, multaque scenarum aedificatur umbracula. Quin ut in theatris persona quae fingitur i nterfecta,mox figuram mutat, alteriusque personam induens regre ditur in scenam : ita δί materies non emoritur, sed personae speciem mutat. Et secundum Pythagoraeos anima vestem quoq; siue figuram corporis: quod fuit Virgilio, morti n5 esse locum, sed viva volare syderis in numerum: sed faniore sensu illa sic accipietur opinio,vt in hominibus quide rationalis anima, ceu forma princeps in formam transeat brutam affectus quadam similitudine,sed vitiorum purgamento in humanam speciem referatur. In animatibus caeteris vero,quorum principes formae una cum corporibus evanescui, - ψυχωσεις continuae fiant, tum ratione communis Ideae in ipsa circumfusi caeli Vertigine delitescentis; tum propter subiecti potentiam infinitam, quae speciei vel actus infinitudinem perpetuo respicit, formisque alternis per figuraru al- rnos transitus atque mixturas per admirandos complexus syndromis accidentariae,seu qualitatis vicissitudines adhaerescit: unde visi sunt homines Epicureis transire in porcos,anseres, gallos, vel eiusdem speciei homines numero differentes, ut Pythagoras in Euphorbum. Imo secundum materiem vere in S terram
149쪽
terram S aerem, aqua & igne animalia resoluutur, & hqc deinceps in segetes
stirpes & arbores: ex quibus rursim cibi potusque,ulonga trasmutationis serie animalia denuo germinascunt. Vnde Lucretius; Sic tempestiuis ex imbribuου humida tellus Vertithe primum instondes pabula lata,
In pecudes vertuntpecudes in corpora nostra.
Et quamuis haec figuraru circularis permutatio potissimu ex materie proficiscatur,est tame & sublunaribus formis sita non inefficax ratio,qua sese coficiant mutuo,alternatisque praeliis cadant &oriantur; cui illud e sacris cosbnat Eccles. i. Lustrans uniuersa in circuitu pergit spiritus,& in circulos suos reueratitur. Agitati spiritus orbe mox figuraru materialiu,S qualitatum formςm essentialis couersio comitatur. etenim formae cuiuis atq; spiritui ratione essentiae triplicem assignamus, ut prima sit in se simplex & stabilis, deinde S mobilis altera AEademque dupliciter rursus,vel recta versus exteriora, vel circularis siue reflexa in se ipsam. Hinc forma omnis a statu fertur ad motu, ut duplici nomine suu opifice aemuletur per ipsam substantiς scilicet-actionis quanda similitudine. in motu cum a se res alias conlepiatur, mox vel in inferiore vel superiore aliquo deprehendit imagine sui: ex alterutrius respectu reflectitur in seipsam,ubi tanqua ex speculo,sele cognosces, vel ,tan qua Narcissus aliquis, ex fonte illimi suamet pulchritudine admirata, cofestim in φυλαυτὶαν labitur. dein more Luciferi in sphaera generationis deuoluta, simul ab unitate in multitudine fluit. Nam,quia se propagandi studio sit pra praefixos materiae limites velit extollere, hinc sane diuulsa nimis, vel dissoluta, paulatim & robur amittit. Nam quae consistunt,solum vires in semetipsis unitas & qualitate materiae simul coactas retinent,unde & se conseruat quam diutissime: Contra,quae vires proferui partim ob quantitatis exolutione, partim quia ab obiectis vicissimagentibus atteruntur,dispersae celerius elanguescunt: ut aegre hoc nomine Msibi quis pariter vivere,& reipublicae possit: simul & Christo seruire & corpori; simul ic vita praeclara Sc diuturna degere, simul eadem & factis insignibus,& priuatis comodis,vel foedis voluptatibus macipi dare. Formaru itaq; robur cum exolescit, statim & illa quae per vigorem format sustenta qualitas fuit, velut alis iam destituta deorsum fluit,donec princeps forma vel spiritus, reflexione denuo in seipsam facta,sciensque tum qualis sit hodie,tum qualis CX-titerit quondam , cognitione pariter sui ac paenitudine percellatur; dc a delapsu rursus in ascensum properans,labem informem exuat,formosoque exem plari suo quam proxime referatur. Est itaque inter extrema mundi,quiddam perpetuu infinitu actu, Deus scilicet, quid da potentia velut materies; quorum medio constituta per forma ex infinitudine susceptrici,actus infinitudine conleplantur. Hanc vero cum aemulantur,in illa potentiae meram infinitudine lapsa fiunt diuisibilia maxime, M propter agendi studium inexplebile,successiva permutatione natura rei passibilis assequutur. Hinc desideriu vitae mors cosequitur,corruptione generatio,
150쪽
39formam priuatio,A priuationem Unius euestigio ingressus alterius formae. Belle haec admodum, belle in rebus passim ciuilibus ostenduntur: sed nos
ex ossicina veteris philosophiae,personis atque teporibus cuctis comunia proponamus. In mundi adolescentia primas Aristophani creditur,fuere non solii sit 'ub ,si quς' nunc sunt humanoru sexuum genera duo, mas & foemina,sed & tertium quoddana ex utrisque compositum. Vniuersa autem hominis species rotunda, qui n- ι manus A. dc paria manibus crura, ceruicem, lumbos,dorsium, & latera, figura ' 'φ' propemodum sphaerica circuscribens. Hinc illi inenarrabilis fortitudo,inuictu corporis roburi hinc quoq; sublimis animus & spiritus thera mete concipies, & coniurati caelu rescindere fratres . Sed cautus Iuppiter unumquemque in duos secuit,ut virtus animae cum sectione corporis dissolutior foret; factoque minas regaliter addit,secturu se scilicet rursus similiter eos,si bella denuo aduersus Superos moliatur. Postqua natura hominu διος μεγάλοιο αητι sic fuerat
dispartita,quisque sui deinceps dimidiu cupiebat, sed quantumcunque unico
secum laborant, hactenus ad unionem exactam minime peruenitur. Huic non absimile est, verum festiuius multo,quod de confusione linguarsi phthisb uq retulit Philo. Narratur enim cunctorum animantium olim fuisse unicam vocem,Vt omnes cum omnibus loquerentur de suis rebus atque negotiis,de cata sis ' lamitatibus condoleret: e diuersoque rebus secundis inuicem gratularetur: nam velut in una Rep. putabant ad se pertinere aliena tum prospera,tum aduersia: affectus autem sermone quotidiano non obscure prς se ferebant, donec
lasciuientes prae bonorum pr sentium copia quod saepe fieri solet ultra decorum proruperunt,rerum non concupiscendaru amore, Ut per legatos immortalitatem iuuentamque perpetua poscerent,id sibi, non minus quam serpeti, a diis debere contribui,asserentes. Hanc sane audaciam sila mox poena secuta est:variatς enim sunt animaliu linguae,ut sese non possint inuicem intelligere: sic tamen, ut adhuc humano generi communis sermo &Vnicus permaneret, donec rursus eidem supra naturae speciem adaucta temeritas, certamen cum Superis machinaretur. Hinc illa linguarum ulterior distributio;quam sane in- dies adhuc crescente malitia sectionis multiplicitas sEquitur,tum in orationis specie, tum actionis,opinionis & voluntatis. Verum quid aliud Cicero lib. de Inuentione Rhet. 1. ubi eloquentiae laudes immensas,infandaque pericula. cimolis msimul expendit' Nam primo quidem sic nata est inquit & progressa longius
eloquentia,ut maximis postea in rebus pacis,& belli cum summis horum uti- surret. idpotis litatibus verseretur. Postquam Vero comoditas quaedam, praua Virtutis imitatrix,sine ratione ossich dicendi copiam consecuta estitum ingenio freta ma- Vlitia peruertere urbes, & vitas hominum labefactare consueuit. Nonne in re- 'bus fortunae caeteris, partim ex materie, partim ex insolentia formae, dela- 'psus ex uno in multitudinem , fluxus quidem continui atque refluxus fiunt 3 Angustis enim seminibus primo latet Vel boni maXimi rudimentum; aesi.ωὸ fu vi quod semel erumpens lentius adolescit,& in crescendo securius,quam ubi dense M'LQnstiterit,propter abusus hominum vix prius vigorem sui,quam pretcipitium. QS 1 minita'