장음표시 사용
161쪽
sit, ejusque actionibus atque usibus aliquo modo incommodet. Similiter, si hepar figuram vicinia
partibus nullo modo conformem haberet, non
posset certe prout illis ex usu est9 auxilio tuo
prodesse. Quantopere autem hepar vicinarum partium commodis sese adaptet, eX cuniculorum jecinoribus luculenter constat ; in quibus dextra fibra dextro reni locum cedit, sinuque amplo excavatur, quo illum incipiat. Ad eundem pariter modum in avibus, sinister hepatis lobus ventriculo ita incumbit, ut hiatus alias futuros prorsiis ex- lPleat et supremaque in iis loborum pars cavitatem eam efformat, qua cor, capsulamque eius ad anmsse sim amplexatur. At enim, inquies, hePar prae cae teris vicinis partibus nobile visicus est ue ideoque aequum videtur, ut illae huic inserviant, non autem hoc illis morem gerat. Sciendum vero, natu ram in partium ad se invicem conformatione, non tam partium ipsarum nobilitatem, quam totius
utilitatem ob quam illae extructae simi resipicere, Quapropter si pars nobilior, sine proprio in conmmodo, ignobiliori gratiam eam facere possit no bilitas in hoc negotio haud magni penditur; praesertim si, absque ejusmodi concessione, pars is nobilior haud adeo commode efflarmari queat. Ni hilominus verum est, partem nobilε ignobiliori,
cum actionum usuumque suorum damno, nun
quam cedere; sed tunc solum de jure suo remit
tere, cum, citra ossicii sui injuriam aliquam, si lgura ejus hoc vel illo modo indiscriminatim sest lhabere potest. Quoniam igitur cui in prima regu la dictum est) actiones ia usus hepatis haud φηPropria natura atque immediate figuram ejus qη
162쪽
ternam definiunt, sed aliorum commodorum reis spectu, in quorum censu hoc quidem est potissimum assedimus, externam hepatis figuram in rebus functidhi ipfius indifferentibus) partibus ci cumjacentibus, toxique corporis trunco adamari: praesertim, si harum quaepiam certae alicui figurae necessario adstricta suerit. U. Regula quinta: Debebant omnia lacinora
fieri aliquatenus flexibilia : siquidem ut de si tu hepatis diximus) hepar haud plane est immobile,
neque etiam cunctae ejus partes aequaliter moventur: ideoque fi nequaquam inflecti posset muta
una aliqua ejus parte ia quiescente altera, flecessarid dirumperetur. Fieri enim aliter non Potear; quin corpus inflevibile, finiui vel totum movea tur, Vel totum quiescat, vel in medio motae ia quiescentis partis termino huc illuc dissiliat. Eadem haec regula ex sequenti. Porrti confirmatur. VI. Denique hepah ventriculo, Sc infeltinorum parti sive plenae, sive exinanitae) adaptandum erat. ComprehenditurZhaec regula ab ea quam quarto loco positimus; id solum adclit amplius, debuisse eam hepati figuram contingere, ut Prompte aperiri es audique posset, prout nempe Ventriculus atque intestina vel referta essent, vel deple- rentur. Necesse enim est, stomacho atque intestinis plenis existentibus, figuram simul hepatis dii tari ; exhaustis vero iisdem, hanc coarctari denuor licet in animalibus quibus hepar continuum est9 discrimen hoc multo minus quam in aliis reperiatur. Regula haec quoque Praecedentem Confirmaretnifi enim hepar aliquatenus flexibile esset, non PUGiet ventriculo atque intestiuis vacuis plenisque ςommode applicari. Excludit etiam figuram spha I a ' ricam
163쪽
ricam, aut utrinque convexam e ventriculus enim
cibo turgidus, cum necessario rotundus sit, si h par similiter parte illa, quae ventriculo proxima est, in gibbum extumesceret; non possent viscera illa siese invicem aliter fere quam in puncto contingere ; quod & ventriculi concoctioni noceret valde, M hepati ipsi plurimhm obesset. Retula Expedita iam universim figurae hepatis ratione; pr dictae superest, easdem regulas humano hepati speciatim h- ψη' hς applicemus 3 omissis tamen duabus prioribus, quae ad externam illius figuram haud immediate per
Tereia itaque regula assirmat, figuram hepatis continuam nisi alia quaedam obstiterint incommoda) esse perfectissimam ; adeoque homini, animali maxime perfecto, convenientissimam. Coepta erat moveri quaestio, Ccap. de numero partium hepatis9 cur hepar humanum continuum extru ctum fuerit, non autem in iobos divisum, a&instar jecinorum plerorunque aliorum animalium ὶ quoniam Vero quaestio haec proprie ad figuram he Patis spectabat, eandem in hunc locum distulimus. Tertia haec regula rationem idoneam reddit, cur hepar in homine, aliisque animantibus quibus tale eontigit) figurae continuae reperiatur quia tamen regula istaec haud adeo perpetua est,
quin aliquando postulante id majore aliquo com modo) iecus evenire possit; docendum porro, si guram huiusimodi continuam humano hepati neu tiquam esse incommodam, etiamsi aliis animalibu obfuisset, quorum jecinora in Iobos divisia sunt Utilitates autem istae, a tribus posterioribus reguli
modo dictis deducendae sunt; nempe a uel & sed potissmlim a quarta, cui propterea Praecκx ris diutilis immorandum est. Quari
164쪽
Quarta autem regula requiritur, ut figura he- mpar totipatis, partibus omnibus circumpositis, So totius trunco c-- corporis trunco respondeat. Quoniam autem cir se inrcumpositae partes hic loci non ad integram hepatis figuram, sed ad partes ipsius duntaXat referuntur; de ea re postea,ubi de partibus figurae hepatis agendum erit, tractabimus: interea vero de humani hepatis cum ipsius corporis trunco conformitate dis .ceptabimus: idque ut faciam rectius, figura illius trunci necessiario introspicienda est 3 quatenus nempe figurae hepatis legem imponit. Assero itaque, totum humani corporis trun- quali nam cum, respectu totius corporis, latiorem quidem tru'ci inesse, sed miniis profundum, longumque, quam β' fin plurimis aliis animalibus reperitur. Veritas Ο 'haec probatione nulla indiget, chin sensus ipsius
testimonio evidenter constet: necessitas tamen figurae hujus in homine, aut saltem convenientia atque utilitas admirabilis, digna est quae ulterilis a nobis perpendatur. Nonnulla itaque indubitatae fidei postulata de hac re proponam, & corollaria quaedam obvia inde deducam. Primb igitur concedendum arbitror quod ne- 'fulmmo lanae mentis negaverit) totum humani corporis truncum ea amplitudine extrui debuisse, ut vise cera omnia in eodem Iocanda comprehenderet, nihilque spatii praeterea abundaret, aut deficeret.
Indεque constat si quid de latitudine ipsius detraxeris, tantundem illius longitudini, aut profunditati addendum esse ; quoniam aliter dictis omnibus visceribus excipiendis nequaquam sufficeret. Pro concesso habeo, voluisse naturam, ut homo binis pedibus erectus incederet: unde s quitur, si truncus ejus in ulteriorem longitudi-
165쪽
nem eKtenderetur, debere necessario eundem simul magis gracilem atque imbecillem evadere, adeoque erigendo corpori minus idoneum : alioquin enim majoris capacitatis essit, quam partes in eodem continendae necessario requirant. Enimvero si cavitatem aliquam quoad Iongitudinem ipsius ampliaveris, haud ablata simul pari ejusdem vel latitudinis, vel profunditatis, vel utriusque mensura; necesse est, plura, quam antea, in se continendo sit, adeoque visceribus in eo recondendis haud adsequate resipondeat: quod postulato primo re fragatur. Ac propterea natura, ut inutilem il- Iam gracilitatem,imbecillitatεmque evitaret,irun cum humani corporis abbreviare maluit, quo se facilius erectum tutar tur. Atque hunc causiana esse arbitror, cur homini habita mamittidinis ipsius proportione) prae caeteris animalibus sere omnibus, spina dorsi inter cervicem ia os sacrum exigui intercapedine protendatur. 3' Consessa mihi res videtur ac manifesta,dornvertebras in eum finem fabricatas esse, ut truncum integrum erectum si stineant, ejusdemquς ponderis veluti centrum sint. Quod aliter sane eveniret, sit pectus ampla profunditate extructum esset: pondus enim illius omne antrorsium Verge ret, corpusque eodem inclinaret. Ideoque videro est. vertebras in homine ad trunci ipsius centrum fere pertingere, coctasque, statim ab illarum cum VCrtebris dearci Culatione,retrorsum tendere; adeo ut spi na quae in bestiis acuminata cernitur) con vallis initar subsidat ut scilicet totius trunci Onu
vertebris tum prorsum tum retrorsum ex aequo in cunabat, parique libramento sustentetur.
' Haud dubium est; brachia homini quoquq
166쪽
versum moveri debuisse ; extrorsem nempe protendi, Pectus versum incurvari, complicari mutuo, aliterque inflecti, ut organa organorum essent : quae omnia si pectus homini, bestiarum more , prominens contigisset) haud commode fierent. Canes enim, equi, oves, &c. quorum pectus carinatum est) nec se pedibus anterioribus amplecti possunt, neque eosdem late ut homines brachia solent) distendere; multoque mirus ad alia omnia idonei sunt, quibus manus nostrae inserviunt. Quippe Prominentia pectoris intermedi ut diximus) necessario expeditis mutuisque
eorum operis exequendis impedimento esset. Quinetiam homini, dum erectus obambulat, obstaculo fuisset, quo minus vestigiis suis prospiceret, tutoque & fine cesipitatione incederet. Neque etiam tam commode infantes ulnis amplecti, aut tam concinne uberibus Iactare potuisset. Quae mala omnia natura provide amolita est, dum pectus homini in latitudinem potilis, quam in longitudinem, aut Profunditatem expandit. Denique, res liquida est, coniugalem torum homini fuisse perfectissimo ritu celebrandum 3 e nempe modo, qui animali ratione praedito optime congrueret. Id autem haud aliter fit, quam mutuis arctisque ampIexibus, dum utrinque Pe ctora pectoribus jungunt, atque oribus ora 3 Ver bisique, osculisque, animas veluti commutant, aut commiscent. Quae sane tam convenienter fieri non possent, nisi homini pectus Iatum ac depresesum, minimeque acuminatum brutorum eXem
Ex dictis clare constat, debuisse necessario humani corporis truncum, in latum Potius, q iam
167쪽
in profundum expandi; sequiturque ceκ regula ) necesse esse, ut hepar aliquatenus latitudini ac profunditati illius respondeat. Et quia trunci latitudo ut jam diximus) ipsius profunditate major est ; debet necessario ea hepatis dimensio, quae
trunci latitudini respondet, longitudo ejus appellauri, quoniam altera dimensione est procluctior; eaque pro latitudine haberi, quae illius profunditati est commensiarabilis. Major enim eujuslibet rei dimensio, longitudo ejus dicitur 3 transi eria vero, latitudo appellatur. Quoniam igitur trunci latitudo, longitudine illius fere altero tanto major est, hepatisque longitudo eidem aliquo modo conformari debet; necesse profecto est, ut hepatis longitudo, ipsius latitudinem excedat. ta Hoc pacto,ais, hepatis longitudo ipsius latitudine duplo major esset: cum tamen res aliter sese habeat. Atque ita quidem, inquam, contigisset; si modo hepar a latere ad latus usque pertigisset quoniam vero in sinistro latere aliquantum spatii relinquitur, quod a liene, ventriculique vicina parte impleatur; longitudo hepatis totam trunci latitudinem non occupat, neque ad duplum ipsius Iatitudinis accedit; sed proportionem fere sesqui
Praeterea, definitis hoc modo per trunci lati tudinem ae profunditatem) hepatis longitudinς
atque latitudine; necesse est, ex regula secunda ge nerali modo dicta, de ipsius crassitie quoque mani feste constet. QRippe oportet, ut materia omni ad debitam illius magnitudinem requisita, alicubi in eodem disponatur: ideoque quicquid ejus in longitudinem alit latitudinem non abit, necesso
est in crassitiem absamatur. Atque hoc pacto ii'
168쪽
thium hepatis dimensionum notitiam pervenimus. Porro,ovalis hepatis superflaies,a trunci cavitate definitur: cavitate inteIligo inferiorem,quae abdomen dicitur, constatq; figura ovali, sed depressiore. Cavitati,inquam,huic Ovali, nempe segmento ill us superiori, Oportuit hepar configurari. Enimia
vero hepar ut de situ illius dictum est) in abdomine proxime sibter diaphragma locandum erat, adeoque superiori cavitatis illius segmento adaptandum ; utpote quod ab eodem exacte impleri de huerit, ia consequenter,figurae elusimodi ovalis depressioris veluti lagmentum esse. Hujusmodi a
tem ovalis figurae segmentum, esse quoque in ambitu ovale ; ex ovi segmento constat, cui modo totam hepatis figuram comparavimus, quodque cavitatis illius, in qua hepar hospitatur, segmentum
adsequate refert: ideoque ambitus sive crepido h Patis, ovalis quoque constituenda erat. Denique, ob hanc hepatis cum cavitate, in qua degit, conformitatem, nulla occasio sive convenientia exoritur, ob quam natura illud in Iobos dividere debeat 3 ac propterea eatenus figura continua, utpote persectissima, eidem concedi potest, quatenus alia commoda sive utilitates non dissentiunt. Res tamen haec ad quintae sextaeque regulae
Quinta itaque regula generalis postulabat, ut Hepatisse' hepar esset aliquo modo flexibile: Fatemur quidem, figuram continuam per se minus ea inflecti posse , quae in Iobos distinguitur 3 homini vero haud opus erat, ut hepar illi, ad aliorum animalium exemplum quorum iecinora in Iobos divisa sunt) omni ex parte aeque flexibile contingeret. Atque hujusce rei duplex ratio occurrit: altera,
169쪽
quod pleraque animalia, quorum jecinora in fi bras diisecantur, spina admodum flexibili donen tur. Ita nempe canes , feles, cuniculi&α quorum hepar divisum est spinas valde flexiles habent, leasique facile vel antrorsum, vel ad latus alteru- .uum, in spiras contorquent: qui sane motus majorem hepatis flexibilitatem requirunt, quam in homine reperias ; cujus spina stabilior esse debuit,
ut corpus majore firmamento erectum consservaret.
AItera ratio sorte magis universalis cur hepar humanum minore flexibilitate indigeat, mox dicetur, ubi de seXta regula porro quaedam adno
Interea vero privilegia duntaxat quaedam recem sibimus, quorum opera humanum hepar, etiamisi minime in Iobos diremptum fuerit, convenienter tamen inflecti possit. Et in eorum numerum longi- tudo hepatis reserenda est, quae latitudinem ipsius exuperat: corpora enim oblonga, facile incur vantur. Hepar humanum, ob dorsi latitudinem,
in amplam longitudinem Protendixur 3 dum plerisque i aliis animalibus quorum jecinora divise
sunt) truncus corporis non minii 3 profundusi quam latus, contigit, adeoque hepar pari sei h lat, tudine atque longitudine sortita sint, carentque
hoc Iongitudinis privilegio, quo cilitas inflecti
queant. Neque; λliter incommodum hoc apte compensari Potuit, nila hepatis. in iobos partitione. Sunt porro tria alia privilegia, ob quae he par humanum facith inflecti aptum natum est, quae hic Colum nominasse suffecerit. r. Anticae, sini straeque crepidinis tenuitas, quibus locis potiss3mlim incurvari debuit. a. Fissura, quam vena um
bilicatis ingreditur. 3 Inaequalitates, quae in bς
170쪽
patis cavo passim reperiuntur. De quibus postli ac uberius dicetur, cum de figurae hepatis partibus ad quas proprie spectant) tractabimus. ει bla sexta requirit, ut hePar Ventriculo at- eme eaqueintestinis adaptetur. Quod sane fieri nequit, Oitas. nisi illud aliquo modo inflecti postit: alias enim ventriculo atque intestinis vacuis, pleni sique, haud
convenienter applicaretur. Quippe ventriculo pleno existente, oportet hepar illi Incumbens cavum sum expandat 3 eodsimque mox depleto, illud contrahat dentio, ia coarctet. Aptitudo tamen haec quam diximus) haud tantam hepatis nexibilitatem in homine,atque in aliis animalibus, requirit. Idque ut eonstet luculentius, rationem eam annectam,quam modo eram pollicitus: nempe hepa in homine, ut ventriculum & intestina am-Plectatur, minore cavitate opus habere ; quam in iis animalibus, quorum jecinora divisa sunt. In
homine enim obdorsi latitudinem) satis spatii
est, ut hepatis tota moles expansa parumque arcuata, Ventriculo atque intestinis incumbat. In livvero animalibus, quorum hepar in iobos dirimitur, haud tantum spatii reperitur, i quantum materiae, constitutioni hepatis eorum debitae, continendae satis sit si nisi simul hepar illis, ad fornicis
modum, super ventriculum atque in restina incurvetur. Ideoque prosunda illius cavitate opus erat, ut materiae pars ea,iquae superne ob arctam loci latitudinem excipi commode non poterat ; deorsum, in abdominis longitudinem Profunderetur :quod equidem, citra insignem hujusinodi cavita- . tem, non contingeret. Quippe ratum habeo, de buisse hepar inter peritonaeum, & ventriculum at queantestina spartes scilicet eorum, quas obtegit collo-