장음표시 사용
261쪽
quantum ad mle milia non distinguuntur testamenta a codicillis , sed una lcge conliderantur ; ideoque non recte Bochmetus in suae disputationis proposito exempla profert hujtismodi codicillorum , quali in testamentis solemnia exigerentur. Testationes ergo privilegiariae eadem ratione , qua haud coinprehendui itur lub solemnibus testamentorum , nec recipiunt juris observationem in codicillis praescriptam . Hinc ubi in nostro commentario pertractavimus , quicquid ad jus codicillorum pertineret , alienum duximus descendere ad testationes privilegiarias co dicillis expressas; earum enim potestas quum non. distinguatur a testamentis , sed una juris ratione utraque testatio consideretur , non ad codicillorum , sed testament
rum materiam ea referenda magis videretur .
Ill. Proponit praeterea Boeli merus exemplum codicilli facti ab intestato sine solemni quinque testium adhibitione . Sed videamus , quid tandem sibi velit cum suis codicillis sine tesibus palidis . Cavit Iustinianus : si testator ita fidei commissum relinquat , ut voce illud pronunciet vel heredi , vel cuivis alio , a quo praestari ve- Iit , tum etsi hoc actum sit sine testium adhibitione , valere jussit fidei commissum , dummodo illud is fateatur Vel per juri urandi delationem , a quo relictum fuerit. Placuit quidem Imperatori , in fidei comm .ssis relictis per nuncupationem Ioco testium sequendam fidem illius,a quo
relinquitur, ut non tam a testibus , quam ab eo , qui fideicommillam debeat , manifestetur testatoris voluntas ,
ut alibi notavimus Ov I . Sed quorsum haec ad codicillum
a In L. ult. C. de fideicommissis . 0 viae quae diruinus cap. . nostii commeatarii l. l. n.Ios
262쪽
admissum sine Plemni testium praesentia Z Nimirum, inquit Boetimerus , valere dicuntur hujusmodi relicta vel sine testium adhibitione . Sed aliud est , Imperatorem quidem cavisse in hac peculiari specie , ut necessaria non habeatur probatio voluntatis ex aliorum testimonio ; aliud valere codicillum sine testium praesentia . Etenim numquam jure constabunt codicilli sine solemni testium adhibitione, quum illorum fides habenda sit ex eorum testimonio ;quum vero Iustinianus in gratiam fideicommissi per nuncupationem declarati voluit, ut vel jurisjurandi delati ne cogatur is , a quo fideicommissum petitur , defuncti vo-Iuntatem aperire , non inquam effecit , ut codicillus vaI ret sine testium praesentia , sed ut in hac specie Ioco testium staret probatio voluntatis facta per manifestati nem illius , a quo relinquitur . Nam , ut inquit e
um rei per testam solemnitatem ostenditur , tunc ρο -- merus rectium ; b nimia subtilitas requirenda es . Tuum autem is , qui aliquid ex voluntate defuncti lucratur θ'
maxime isse heres , eui summa auctoritas totur caugae commissa es 9 dicere eompeiaitar veritatem per scramenti r ligionem , qualis Deus testibus relinquatur; vel quemadmodum ad extioneam dem decurratur proprio , di indubitata inde relicta 8 Potior quidem visa est Imperatori propria heredis fides quovis extraneo testimonio ; ideoque id tantum cavit , ut heres cogeretur ad manifestationem voluntatis , non item ut hujusmodi codicilli valerent sine testium praesentia .
263쪽
DE CODICILLIS SINE TEOTIBIIS VALIDIS
Cum animadversionibus , quibus Auctor suoi quoquo loco notatur .
C AP UT LDe Codicillis ad tutamentum factis suo
Causia dissicultatum juris Romani.
PS nostrum , in quo quotidie versamur, quod manibus terimus , pariis di seu talibusffectum esse nemo dubitabit;sve iuud quoad theoriam examinemus , s se , prout in ipsi; rerum ollinet argumentis , intueamur . Equidem rationes horum scopulorum non unae ab erutatis ologorissent , quas quidem enumerore , I excutere haud mihi integram esse sideo ; interim tamen duo poti mum impedimenta tantum allegabo , quae di uustem hanc maxime augent , promopentque . Primo expeditum est, jus Romanum peregrino idiomate esse scriptum , latino scilicet s
264쪽
plurimum sepe clarie tantum in uebosir Iciorum 6as ratio aberi solet; quo us factum , ut vim , 6' Peram verborum, terminorum indolem , virtutemque Mit saepe amiserint , ct in iratas rei conceptum non recte penetrare posuerint. Restaurata quidem fodie quodammodo es genuina γώ-rii Romani facies , postquam aeti nonnulli elegantiora nudia ad yus Romanum conferre inceperunt; sed rariores sunt, qui illos sequuntur, quoniam plerique persuasum habent , elegantiora Etadia parum utilitatis futuro praetico a erre , cum tamen absque sis non foliis in jure eruditio , sed pix superficiaria haberi possit . Alterum impedimentum es ignorantia antiquitataim Romanarum , I processus Romani saturique civilis , quae tamen rationer juris opissime suspeditant . Consat enim jus nosrum vel ex principiis naturali bus , vel civilibus; illius rationes peten sunt ex jure Naturae , id quod Icii in deesonibus ejusmodi fecuti sunt; Bujus vero ex civilibus causM , quae connexionem habent . cum satu publico , b e vili . Ubi olim antiquitates Romanae a Doctoribus negligebantur , incertis opinionum proce iis ferebantur, postquam vero hodie e tenebris in lucem protractae sunt, prisinoso nitori juris Romani prudentia rectitui coepit.
Conceptus Codicillorum non ita planus est.
Uodsi exempla materiarum , in quibus Hie duo impedimenta di cutiates pariunt , desiderantur , in ira
265쪽
Pro ratione inrtituti mei nunc quidem ad codicillorum materiam pro abeo , quae quidem fatii plana esse videtur , s communem Doctorum opinionem intuemur. A quae communiter doceri solent , paulo accuratius fecundum Romanae linguae inritim examinamus , natim amarebit , vel 'fumeonceptum eodicillorum plurimis adbue incognitum esse . Eς tamen ex eorum natura omne i j urium dispositiones fluunt,ue
Dii quod in iis hereditas non detur, tr tamen deicommissumunmersale connitui possi,cujus rei Merstas ex V conceptueodicillorum fuit ca) . Sunt vero plures adhuc di cultates , quae superari non aliter posiunt , quam si conceptum eorum recte indesigaverimus ; vel uti an a Codicillis d erat epi Ia deicommissaria i an femper teses requirant , an dentur eodicilli nuncupatisi , o quae funt hujus generis aliae quaesiones M . Io praesenti itaque dissertatione illudfoti umenucleare curabo , an in codicillis semper teries Ant necessarii , cujus quidem decis plana esse videtur ex L. ult. in fine C. de Codicillis , di communi Doctorum assensu ; se tamen
a Perperam arbitratur, quum credit ex codicillorum nomine venire , ut non recte in illis hereditas daretur, licet per fideicommissum constaret; hoc enim non ex vocis , sed ex intima iuris Romani ratione proficiscitur, ut mox videbimus .
intelligentiam tenere , ut sinceram illius habeamus notionem ,
aliud quaestiones in jure definiri
ex vocis significatione. Primum utile quidem videtur , non modo, ne verborum confusione rerum obvolvantur notiones , sed ut exprimaeva nominis significatione rerum ducatur origo . Alterum
non ad vocis intellectum pertinet, sed ad solida cuiusque doctrinae principia , praesertim injuris arte explicanda , quae non tam verbis, quam rchus potissimum inlistit.
266쪽
non deerunt rationes, quibus octendi potes , HIud luod anive ais esse , praefertimsi Codicitus ex tectamento dependentes , de quibus Hoe capite agendum , fumonamur , ut ut in Codicillis ab intesato nonnumquam id usu venisit, quoδ cam fui ad caput sequeur reservabo.
Codicilli denotant vi vocis epistolam scriptam
UT ut vero alias otiosas poeum aucupationes, e Ianationes negligendas censeam , tamen ubi natura re iex Pero , b genuino pocis inteuectu deduci potes , tua nones omittenda . Vox Codicillorum quidem ambiguam habet signi cationem . Vide Coll. i. Arg. ad tit. de codicillis n. 3. Sed varii fi An catus non adeo inter se discrepant, fallimis eo conpeniunt, quod denotent scripturam quandam ad alterum emissam . Et e primario denotat epistolam , vel lite
ras ad aliquem scriptas Q uti in boc Agni catu fere potism
mum a) Distinguere hic debuerat Bochmerus latinam codicillorum significationem ab eorum notione, quatenus accipitur a Jurisconsultis . Quod ad priinam attinet , falso suspicatur , non aliud eorum nomine revera venire , nisi epistolas 3 nam codicilli proprie dicti sunt, quicquid tabellis ceratis scriptum esset, sive epistolae, sive orationes , sive poemata, sive quid aliud in iis contineretur; non enim reserebantur ad peculiare quoddam operis genus , epistolarum nempe , sed tum ad materiam, in qua scribebatur , tum ad modum , quo tabellae simul jungerentur . Vide quae diximus cap. I. nostri comment. n. I. & 2. Mox videbimus , quod spectat eorum noti nem, ut jure consideratur.
267쪽
mum apud probatos autores occurrere solet . Sic Cicero epist a. ita feribit et Cum nota longe a Piraeo abessem , puer Acidini obviam mibi venit cum codicilias , quibus erat scriptum Et lib. 6. Epist. I 8. : Simul ut accepi a Seleuco tuas litteras , statim quaesivi a Balbo per codicillos , quid essent in lege. in lib. ia. ad Atti c. epist. 8. idem gni catus occurrit: quae desideras , scribit, omnia scripsit in codicillis , I in Me ita : De Balbo & in codicillis scripseram . Sic etiam apud Tacitum l ib. I. Annal. dicitur: Is ad Tribunum miserat codicillos, hoc es , litteras, &Iib. . Annal. ibi : Composuit ad Caesarem codicillos . Adhuc explicatius Hae poce in Boc Agniscatu utitur Cicero lib. a. ad . Dat r. epist. IO. orlans: Epistolam hanc convicio eis agitarunt codicilli tui . Sic itoque quidem in genere epi-
Nolam denotarunt codicilli , aliquando tamen strictius pro certo genere epictourum codicilli sumti sunt , scilicet pro epistola adpraesentem scripta , quodprobat Seneca bis verbis
epist. 33. in fine : Video te , mi Lucili , cum maxime audio , adeo tecum sum , ut dubitem, an incipiam non
epistolas, sed codicillos tibi scribere . in I quandoque latiori infensu epityoIar publicas , seu rescripta denota
runt, it) Quae afferuntur scriptorum loca non probant, nisi quod veteres codicillorum nomine quandoque significaverint epistolas vel ad absentes missas , vel ad praesentes , quod haud negamus . Sed non recte exinde conficitur, per codieillos epistolas venire . Epistolarum quidem nomen continet illud seriptionis genus , Per quod animi senta absentibus aperimus ;codicilloru)n vero exprimit materiam . in qua scribitur; nam quum in tabellis cerbitis epistola scribetur , codicilli nominarentur . Hinc ide n v ilut apud latinos , scribere in codicillis , vel per
dieiliis , ac scribere in tabellis
268쪽
runt, cum etiam haec ope epistolae vocentur l. a Inst. de his , qui sui , vel alieni juris sunt f. . in fine Inst. de fi-d uisoribus ; N Boc quoquν intuitu codicilli nonnum quam in jure dicuntur 4. Inst. quibus modis jus patr.
nab. Misson. sub voce codicilli.
Amplificantur hactenus dicta ad Codicillos ,
qua tonus sunt ultimae voluntatis species. CUM itaque hae trer signi attoner in eo conspirent ,
quod eodicilia usu communi loquendi apud Romanos ae notaverint epistolas , sive ad absenter , Ilae ad praesentes feriterentur , spe denique ex imperatorum indu gentia ad preces subditorum emanarent, fatis probabile es , codiciLIos , qui tempore Augucti , tamquam ultimae voluntatis specier Uprobati sunt, quoad primam suam originem niMIuliu fuisse . epistolam scriptam ad heredem de eo quod post mortem suam scribens ab herede fieri vellet, in quo conceptu cum plurima Ata Ant, hoc V m nunc ex jure probandum erit a . q. V. Cc
ceratis . Idem dicendum de Imperatorum rescriptis , quae codicillis continebantur, sive tabellis
ceratis. Cetera notavimus cap. I. mastri comment. loc: Cit.
aΣJnspecta codicillorum origine si conjectare velis, eos scribi tum solei e potissmum epistolarum more, non prohiberis 3 at si intelligas , apud Iurisconsultos per codicillos nil aliud venire, nisi epistolam ad heredem scriptam,
269쪽
23sCodicilli nihil aliud erant, quam epistolae ;quod probatur Ι.) eX Origine.
HOC ipsum vero fatis eo picuum redditur I.) ex origia
ne Borum codicia rum , quam Imperolor in pr. Inst. de cossi cutis fatis distincte tradit , scilicet Lucius Lentulus Romae fecerat testamentum ,--gusum Aliamque suam intrituerat Beredes, eodemque testameoto coperat , ut si quos postea codicillos scriberet, ii ex eo tectamento valerent. Cum posmodum in Agrica morti sicinus esset , fer sit codicillos ad heredes , petiitque ab Auguno herede suo , ut aliqui faceret, seu praesaret pons mortem suam. Hic sane nou alia di positio per Codicitus inreuigi poter , quam epi- sola quaedam , cum eo tempore eodiciali nibit aliud denotarent, ut, III. epictum en . Non enim uua ratione onendi poteS , per codietuos aliud aliquid eo tempore intellectum fuisse , ta e fecundum usum communem loquendi iasius temporis di positio Lentuli ae manda es ca) . yam' quidem hactenurprorsus ineptiveris ; quum per- esse dixeris in jure , quam epi βο- spicuum sit , in jure fignificasse ias P Sed utcumque illos conside-
non solemnem tesatoris lolunta- raveris , tamquam epistolas 'ad rem , quatenus a testatorum ra- heredes Priptas , quid porro hoctione distinguitur . Vide quae no- pertinet ad jus codicillorum P Atavimus loc. cit. n. g. liud est animadvertere in hujusmo ab iterum nugatur cum epi- di voluntatibus scriptura: modum, stolarum , ac codicillorum nomi- aliud juris rationem ; quae sane sinibus . si od Lentuli aetate co- una confundantur, numquam Coindicilli scriberentur more episto- gnosces , quid revera injure halarum , an idcirco non aliud eos heri debeant.
270쪽
Henus Dauditum erat , per e suum , veI codicitus heredioliquid injungere, quod ei nec talem imponeret potantiem defuncti implendi . Sed nisiIominus Augusus beres voluntatem ejus implebat, Asia Lentuli legata prae Naisat ex episola patris , quae jure ordinario non ribesat . Utivero exempla Principum facio subditos ad imitationem ras re solent ,' ita quoque deinceps silii Augunt autoritatem δε-
tu i Mei commissa ex ejusmodi e solis ad heredem feristis praenabant . Euo ipse factum , ut Auranus suasu Miorum, imprimis ne alii magnae tune temporis autoritatis Mit , codicillorum usum lege probaret , in utilitatem civium introduceret , cum non semper cipibus integrum e fel, Iectamevia conciΠπore , maxime ,s peregrinationes facerent . Post quod te ut cum Labeo codicivos fecisset , jom nemini dubium erat , quin codicilli optimo jure admitterentur . Erat enim Labeonis maxima autoritas , adeo ut Tucitus lib. 3. tuum , ἐν Atteum Capitonem duo pacis decora nominet sed in eo Labeonem Capitoni praeponat , incorrupta libertate , ct ob id fama celebratior , cum e contra Capitonis obsequium dominantibus magis probaretur . Atque hinc Labeonis autoritas apud
populum libertatis amantem pus ponderis Babuisse videtur L a. k 47. U. de origine juris ab . Sic itaque satis connat, ratione primae originis codicivos fuisse meras epistolas a G. functo ad here em scriptos . l. VI.