장음표시 사용
241쪽
patio , ct linamenti nuneupatio somnis e prima quidem
penitus recessit uua cum ceteris superstitiosis Romanorum formulis I altera et si in consequentiam tum quoque cus faverit ex antiquato testandi modo per aes, S libram ς nihil tamen obstabat, quin ditaciata a mancipationis for mula in nostros mores induceretur civium utilitate , usuque poscente . Itaque quod hodie vulgo dicitur testari per relationem ad scheduum , veteres nominabant: te'amenti nuncupotio , sive tefatio ; & quemadmodum tum testator coram solemni testium numero tabulas tenens , Palam nun cupabat , ita se testari , ut in tabulis, cerisve scriptum esset : ita & hodie fit , quum schedula , sive scriptura cO' Tam solemni testium numero ostenditur , itemque palam
nuncupatur , in ea quidem contineri supremum voluntatis
suae iudicium . Atque ubi ab Ulpiano hoc dictum est te- Ramenti nuncupatio ; propterea quod non voluntas , sed
scriptura tautum nuncupatur , qua ea contineretur; ita& hodie , licet non servata sermonis proprietate , appet latur testamentum nuneupatinum nuneupatione IMPERCITA per relationem ad schedulam , usurpatis nempe Arabum loquutionibus , quorum linguam potissimum schola forensis adoptavit. Quo sane nomine millies hanc testationem descriptam comperies in Codicibus decretorum Sacrae Rotae Romanae ca) ; adeo ut quisque viderit praeter varium loquutionis usum nil prorsus distare antiquam tosamenti nuncupationem ab hodierna testatioue nuncupationis implicitae per relationem ad Abeduum. VIII. Nunc
αὶ Vide Rot. in Senogallien, seu Eu- eotam Patalia a. Μail ε 3 s. quibus gubma iiiiiiiissionis prius eoram Eminen- εc alia similia loea plenius allegantur. iditiis initiao a I. Aprilis Irsia deinde - .
242쪽
VIII. Nunc tandem tamquam e diverticulo in viam redeamus, quando rectius cognoscere poterimus, quid moribus nostris servetur in proposita quaestione . vulgus Scriptorum confundit ut moris est potissimum apud forensium opinionum collectores ) schedulam testamento com malam cum incisedula solemnirer nuncupata ; atque ubi
primae schedulae natura tantum distinguitur ab altera , quantum distat voluntas non solemnis a solemui, Pragma tici temere uno sere , eodemque aspectu utramque complectuntur ,' atque pro recuri per relationem adflbeduum, nedum intelligunt solemnem scripturae nuncupationem, ut diximus , sed schedulam non solemnem , testamento tamen confirmatam ; quali testator quum codicillos confirmet testamento , etiam se referri ad schedulam videatur. Non vetantur quidem sub iisdem loquutionibus involvere utriusque schedulae demonstrati OAcm z Dicant porro , ut malint, testatorem nempe se referri ad schedulam , non modo quum eam nuncupet, sive palam testetur ,s patii eseue , quicquid in schedulo scripsum ectet sed quum testamento eam confirmaverit; puta si in illo caverit r se so-Iere velis , quicquid in uebedulis scriptum reliquerit , vix
enim refert, si male loquantur. At numquam concesserim , longe diversas rerum notiones uno verborum involucrci ita confundi, ut utraque comprehendatur sub
una juris regula ; hoc enim juri , ct rationi prorsus repugnat . Etenim aliud revera est , schedulam ipsam palam
nuncupari, aliud, eam testamento confirmari; quemadmo dum veteres longe distinxere codicil ι Iesamento eon mmatos ab illa tesamenti nuncupatione , quam adhibcbant intestamentis per ars , & libram ς primo enim casu ' testat oe
243쪽
proprie nota se refert ad schedii lana, sed eam eatenus conia firmat ut ex testamenti scriptura perspicue appareat, codicillos , quos ielita quat, ratos se habere Velle. Quautum ergo distat codicillus confirmatus ac potione , tantum disicci minatur schedula testametuo conia firmata ab altera , quam testator tenen S Palam nuncupa Verit coram solemni testium numero, primo enim casia
testator inquit r quos codicivos, spe schedulas scripserozel reliquero valere polo , posteriori vero : Haec uti in fistobulis , ce=mve fcripta sunt , ita Iego , ita testor ; itaque vos uirites testimonium perlibetote . Scio , Bariolo qui
dem promiscue tribui eamdem doctrinam de utraque schedula , sed perperam hoc etiam faciunt; quum re Uera Baristolus de una tantum loquutus lit, de schedala nempe testamento confirmata , in qua tamen commentitiam illam agnovit solemnitatis notionem , ut latius vidimus.lX. Perspecta diversa utriusque schedulae natura , Uideamus modo , quid de utraque in foro obtinuerit. Sacra Rota Romana, quantum percipere licet ex suarum sententiarum collectionibus hactenus editis , pluries quidem probavit Phaedula in lemniter nuncupatam , at nusquam admisit schedulam re ipsa non solemnem , propterea quod testamento esset confirmata . Hoc idem comperimuS ex collectione decretorum Senatus Neapolitant; nec in ceteris italorum regionibus aliud , quod sciam , serva ruinanimadverti ; adeo ut constant issima quidem sori sententia sit , ut jure consistat voluntas in schedula expressa , quam tamen testator solemniter nuncupaverit: atque utcumque Scriptorum insolentia numquam cessaverit sub una juris regula comprehendere etiam schedulam testamento tantum
244쪽
CONSECTARIA. 22 tum confirmatam ; nulli bi tamen perniciosissimum hoc juris commentum admissum , vel usu comprobatum reperies . Qaod ut manifestius appareat , non gravabimur
brevi hic complecti potissimas facti species de hujusmodi schedulis hactenus proditas , ex quibus profecto intelligi, valeat, in Italia praesertim , ubi in scripturis supremarum voluntatum , sive testamenta sint , sive codicilli , solemnia iure communi constituta constantissime retenta sunt,niamquam recessum a Theodosiana constitutione de solemni quinque testium numero, tum in codicillis non confirmatis , tum confirmatis testamento .. X. De schedulis solemniter nuncupatis , id est coram solemni testium numero , sex praecipua prostant Sacrae Rotae Romanae responsa , quibus haec probari videntur a) . Longum , ac pene inutile esset peculiares cujusique species referre, & alioqui rectiuS fiet, si ex earum sententiis una exprimatur Juris norma moribus nostris accommodata . Duo Sacra Rota Romana constantissime omnino desideravit in hujusmodi schedulis , ut jure admitti valerent suprema testatorum judicia in illis expressa r primum est , ut testator schedulam ostendat , eamque nuncupet coram solemni testium numero , septem nempe testibus , quum agatur de nuncupatione , quae spectet testamenti caussam , vel quinque , si codicillorum atque huic testium numero adiicit quoque praesentiam Tabularii, cui schedula servanda tradatur:alterum est , quod scit edula
245쪽
deinde cognoscatur a testibus in nuncupatione adhibitis ;ita ut dubitari nequeat, quin eadem illa sit , quam test tor nuncuparit; sive , ut vulgo loquuntur , ut constet
de schedulae identitate . Quod primum spectat , ex facti
narratione manifestissime apparet , non secus Sacram Rotam adprobasse relicta in schedulis , nisi scriptura solemniter nuncupata fuerit, ut legenti patet ca . Unum hic animadverterim , Tabularii personam , quae hodie adhibetur praeter solemnem testium numerum , quodammodo imitari veterem ritum servatum quoque in testamenti nuuincupationibus , utpote quae praeter testium praesentiam peragebantur co ram Magistratu ; nam quantum ad actus solemnitatem Tabularius quidem , veluti persona publica Magistratus exprimit ministerium. XI. Quod autem spectat alteram conditionem , ut sch dula nempe eadem esse probetur , quam testator nuncupaverit , recte quidem Sacra Rota regulam praescribit, ut non secus consistat , nisi ea cognoscatur ab ipsismet testibus , qui nuncupationi aderant. Nec alio spectavit vetus formula : itaque vos irites testimonium perhibetote , nisi ut tabularum comprobatio ab iis fieret , quibus testator eas ostenderet. Quod ut recte percipiatur , praestat hic perpendere duas peculiares facti species a Sacra Rota relatas , quibus rem plenius habebimus. Prima est 6: Scripserat quis manu sua testamentum in quadam schedula , cui, etsi subscriptio deesset, adjecerat signum familiae. Tum arcessitis Tabulario , ac septem testibus , testamenti l
3 1 s. coram .eodem, qua pri- revoca
246쪽
hialas tenens palam nuncupaverat , ratum se habere velle poli mortem suam , quicquid in illis scriptum esset; quod postquam fecisset, Tabulario eas tradidit servandas. De functo testatore Tabularius quidem tabulas resignavit sine Iudicis auctoritate , ac coram aliis testibus , quam iis, qui nuncupationi intercesserant . Quaerebatur, an Valeret hu)usmodi testamenti scriptura solemniter nuncupata ZQuicquid in prima caussae cognitione visum esset, re deinde melius perpensa respondit , eam omnino non Valere . Movebat, non quod tabulae solemniter non essent nuncupatae, quum adfuerit una cum Tabularii praesentia s Iemnis testium numerus ; sed quod non constaret, easdem illas esse, quas testator nuncupasset, seu de scripturaeritate , quum cognitae non dicebantur a testibus nuncupamtioni adhibitis . Licet ergo in qualibet scripturae plagula adesset Tabularii subscriptio, solam tamen ejus non esse fidem sequendam . Nec ad rem pertineret, quod testator dixerat, ut tabulae resignari possent a Tabulario, nullis se lemnibus adhibitis; nam certi iuris est , haec non pendere ex testatoris arbitrio; & alioqui in hujusmodi tabularum nuncupationibus rite fieri debet earum cognitio , ut fraudibus omnino occurratur. Itaque satis nouvidebatur in hac specie sola Tabularii fides , quam comitari quoque debuerat & illa testium , qui nuncupationi aderant, vel aliae facti circumstantiae, quibus omnino certum sit de schedulae identitate .
est. deeis. II s. eoram Priolo, qnae ,, tus, Fc extra ejus manu fuerunt eonseri ita loquitur n. t. ,, Ex autem hodie ripta, nulla adest tet atrieis , vel testiumri reeenlito constat, totam hane machinain is tubicriptio, sigillum colitinebat sim ita doins, consistere incla fide Notarii, qui foliata rimus RasDuas de prolude ob inultiplici
247쪽
rit Deum , in quo reperitur febedula continens eamdem heredis institutionem , quotiescumque dubitari non potes de identitate febedule ; quum in utroque casu adsit substantia nuncupationis heredis fauem implicite , quae requiritur ad ectum subninendi testamentum nuncupativum . Ut ut at tem sit hujus argumentationis momentum , solidior visa .est ratio petita ex facto heredis. Etenim quum is here ditatis aditione semel agnovisset judicium defuncti , nequibat amplius illud impugnare
XIII. Haec hactenus expc ita satis ni fallor) hoc
loco videri poterunt , ut ostenderetur limpida fori sententia , moribusque recepta de solemni tenamentorum nuncupatione , sive de solemnibus testationibus per reu-tionem aduebedulam. Vidimus quidem quo jure manave-xint , ac quemadmodum ex veterum institutis acceperimus , quae moribus nostris convenirent. Tum didicimus ex tot , sibique consentaneis Sacrae Rotae Romanae decretis , qua iuris norma regantur ; nimirum ut solemniter sic hedulae omnino nuncupentur , nedum coram legitimo testium numero , . sed & Tabularii praesentia , ac demum , ut scriptura cognoscatur ab iisdem testibus , qui nuncupationi adfuerint, ut ita eadem esse probetur, quam testator palam ostendisset ad tollendas fraudes , quibus
ca eit. deeis. Io I 2. eoram Emerix. ,, consignata Notario in praesentia testium , b Ita loquitur deeis. ιo6s. eoram E- ,, non habet subsistentiain. . . ia nullo pacto meri x , qua prima confirmatur e MNam pri est allegabilis per Nicolaum, qui est herets, tua oppositio iiivaliditatis testameaei ra is unius ex huredibus, qui vigore ejuldem teisistit, ex quo solia, in quibus scri ni fuit sinuenti i laus hereditatem adietunt. n ultiniunt ejus tollan eulum , non fuerunt
248쪽
potissimum obnoxia sunt suprema hominum judicia; ita Ut si tabulae resignentur coram aliis testibus , quam adhibitis solemni nuncupationi, iure non constabulit , quum cognitae non habeantur, sive desit probatio identitatis scripturae ab; naturaliter enim fieri nequit , ut ι is testimonium perhibeatur ab iis testibus , qui nuncupa tioni non intercesserint,ne aliter repugnantia una simul admittamus. Longius fortasse haec dicta sunt , quam res patiebatur ; sed tribuas velim perturbatis Scriptorum opinionibus , quibus neutiquam plenius occurri poterat nisi rem omnem investigaverimus . XIV. Restat , ut videamus tandem quid juris umquam Obtinuerit de schedulis testamento confirmatis , quod pro prie quaestionem nostram attingit , ad quam non recte accedere videbamur , nisi prius perspectam haberemus fori sententiam de schedulis solemniter nuncupatis , cum qui bus rabularum schola saepe confundit schedulas testamento confirmatas . Nusquam hactenus quantum perscrutari
licuit ex forensi jurisprudentia ) vidimus hujusmodi schedulas usu probatas , tum in foro Sacrae Rotae Romanae , tum ceterorum Senatuum , Italiae praesertim , quibus ob
tinet jus Codicis Iustinianei de juris solemnibus in re
testamentaria . Ratio ex eo pendet , quod quum in quavis suprema voluntate praeter testamentum , sive scripta ,sive nuncupata exegerit Theodosius solemnem quinque testium praesentiam , quicquid placuerit scholae Bartolinae, ut commentis suis porrigerentur ipsa testamenti solem uia ad schedulas in eo confirmatas ; quum tamen haec revera tutiorem non facerent schedularum fidem , nec aliud re
249쪽
ipsa efferrent , nisi nudum temnitatis nomen , absonum. profecto visum est declinari ab expressa Imperatoris lege, ut falsariorum fraudibus subiicerent suprema defunctorum judicia. Qui locus enim fraudibus non aperietur , si in codicillorum tabulis recedatur a solemni testium praesentia Z Forsitan solemnia testamenti, quo confirmantur satis haberi poterunt, ut certam reddant defuncti voluntatem
XIV. Inter innumera Sacrae Rotae Romanae decreta tum vetustiora , tum quotidiana, unica , ni fallor , species ap. paret, in qua sermo habetur de quadam schedula testamento confirmata. In collectionibus autem decretorum Senatus Neapolitani altera prostat a Capicio Latro relata , quas brevi expediemus . Prima ita se habet ca) : Testatrix testamento scripserat: quicquid codicillis , sive ,
ut nominat, inemorialibur, reliquisset suo nomine sub scriptis , certoqite loco conditis , ratum se esse velle post mortem suam , tamquam si scriptum esset in ipso testamento. Defuncta testatrice, repertae sunt duae sched lae, quarum altera legabatur certa pecuniae quantitas cuidam puellae , quum religiosam vitae conditionem iniisset. Heres legatum ultro agnovit, obtulitque illius praestationem : legataria tamen quum diceret , testatricem n vissimas quidem scripsisse tabulas , quibus vel totam, vel partem hereditatis ei reliquerat , egit idcirco adversus heredem liuerdicto de hujusmodi tabulis exhibendis. He res negabad , nec alias tabulas reperiisse fatebatur prata ter illas , quas iam exhibuerat una cum schedulis , quarum mentio in testamento haberetur. Facti erat
250쪽
quaestio, non juris et nimirum , an ex iis , quae In facto anserebantur, locus esset interdicto de secundis tabulis exhibendis , quas heres fortasse occultaverat Z Re perspecta, secundum ea, quae proponerentur , Sacra Rota reis spondit, locum non esse interdicto, quum non constaret, alias revera extare tabulaS praeter testamentum , quod jam exhibuerat una cum duabus schedulis, unam quidem, quam heres Tabulario tradiderat ex testatricis voluntate , altera , qua legatum continebatur in astricis beneficium . Itaque pronuntiavit, legatariam contentam e sis debere legati in schedula relicti, cujus praestationem heres principio obtulerat. XU. Ex genuina hac controversiae narratione palam est, facti quaestionem omnino fuisse , non iuris et legatum autem relictum in schedula non solemni , testamento tamen confirmata , heres quidem praestitit , non quod Sacra Rota schedulam adprobasset, quum id nunquam venerat in quaestionem ; sed quod ipsemet heres ratum habuit defunctae iudicium in schedula expressum . LeX porro et si solemnia praescribat in supremis voluntatibus, nul- Iibi tamen heredi vetatur , quin vel non solemnem defuncti sequatur judicium. Opportune , inquit Ulpianus cab , quamquam ex irritis codicillis libertates non δε- beantur; attamen SI HERES HOS CODICILLOS RAE
TOS HAB Um , di ex His quaedam praemiis, s fervo
praenandae Meicommissae Iibertatis gratia , in libertote morari potuit , ad fusum libertatem eos perpense refcrisio Imperatoris nostri , o disipatris ejus decuretur . Itaque id tantum Sacra Rota definivit, quod in disputationem