장음표시 사용
31쪽
Is Dite fuit Antistius Labeo Trebat si discipulus , atque princeps sectae Proculianae ; qui non tam perseverabat iuea , quae sibi tradita fuerant, sed , ut inquit Pomponius ,
s) ingenii qualitate , Mucia doctrinae plurima ivnovarer,nituis . QEare quemadmodum Augusti cxemplum effecerat, ut codicillorum jus introduceretur saltem pro civibus, qui procul ab Urbe. vagarent: ita postea summa Labeonis auctoritate cunctis omnino patuit illorum usus, qui proinde versus est in assiduam jurisdictionem. III. Recepto igitur codicillorum jure apud Romanos opera praesertim Iurisconsultorum, qui & suasionibus, ct exemplo illos commendaverant, oportebat eorum quoque δε pientia , atque consilio certas praescribi Iuris regulas, ce tamque normam , intra quarum fines regerentur ; sive proin priam Juris rationem consti tui , qua eos ita tuerentur , ut tamen in leges aperte non offenderent, ne novi Iuris introductione in re testamentaria vetus laederetur Observatio, legesque moribus abrogari viderentur; quod sane Romanorum religio non patiebatur . Hinc manavit quoddam peculiare jus codicillorum ex Iurisconsultorum doctrina potissimum prosectum , quodque veluti per manus tradebatur , suisque scriptis Iurisconsulti attigerunt; quin Paulus librum singularem conscripsit de jure codiciliorum , ut apparet ex quarumdam legum inscriptione , quas Tribonianus retulit in Pandectis co . Stetit autem diu hoe Ius sub iisdem fere regulis usque ad Constantini
Magni aetatem et quum tandom tum testamentorum , tum codicillorum ratio coepit quodammodo variare ab veteri obseris
32쪽
observatione . Et quamquam Tribonianus in Pandect rum collectione plura reliquerit ex veterum Iurisconsultorum sententiis , licet non integra , ac mutila ἰ quicquid tamen undique colligere Iicuit, unum in locum hic Conis ferre duximus , ut ita deprehendamus variam codicillorum iaetatem , variasque proinde Iuris regulas . Quod , ut servato ordine pertractetur , primum est , ut videamus ea rerum capita , quae generaliora sunt , quibusque ve luti commmunibus cuiusvis generis codicillis coissertur , vel distinguitur eorum ratio ab iure testamediorum; deinde gradum faciemus ad peculiares codicillorum modos , quibus inter
Quae fuerit Codicillorum norma ; ac quemad
modum a testamentorum ratione. distinguatur 'I. Lacuit Graecis Interpretibus describere codicillos 1 tamquam resamenti se omentum ob , aus corre ino δ) ; propterea quod testatores vel corrigunt, vel supplent in codicillis quod in testamento caverant , vel omiserint. vitiosa quidem est huiusmodi descriptio ; quum iin codicillis ab intestato nec corrigatur, nec suppleatur testamentum. Rectius Cujacius definit sc) : GHeliatis ΘΠ tesati , seI intesati sotantor minui solemnii ; quicquid
ab Theophilus inst. lib. a. tie. 21. de ' co Tract. a. ad Astronum ad l. Ir.e ieillier di in Easilicerunt lib. 3 3. tit. a. de juie eodicillorum Harmenopulus lib. s. tit, το
33쪽
eam moriemibus pera itiςbMur relinquere sane una so--nitate , id veteres ad codicillosum naturam refere-.bant , sive testati, sive intest ii decessisscui, Ne autem hunjusmodi non solemnia vulimi S cum testametuis , confundς- retur, Iurisconsulti adscripserunt generaliter omni scodicillis quasdam communes leges,,certosque fines, quos pr.e tergredi non liceret; ut, ita distingueretur ius codicillorum a solemnis testamenti ratione γ); nam alioqui sitatem, inquit , Costantinus λ,codicilia, quod testamenta sient, cur diser risum his inni mentis voca tam mandaretur, suae vis ac se ,
μι una focis t. t Testamenta porro ex lege, codicilli vero ex moribus descenderant; ac proinde fieri nou poterat,quin lex laederetur,si quod potissimum testamenti caussam efficit, tribueretur quoque codicillis. II. Quoniam autem praecipua testamentorum ratio versatur in hereduat is datione , quae tribus cantumnodo verbis explicata, ut monet Ulpianus b) , fatis est , ut testamentum jure habeatur , non immerito id negatum est codicillis . Tradita ergo est prima Iuris regula, Hereditatem nempe codieillis meque dari, neque adimi posseia primo , tum ulteriori lactitutionis gradu Ab ; quum sa- diem sit caussa dationis, ac ademtiotas , tum quoad institutos, wm substitutos o. Addit hic Papinianus alteram rationem, qua hujusmodi datio, & ademtio hereditatis
codicillis vetabatur; quae tamen spectat eos dumtaxat cindicillos , Oi 'testamento facto conficiuntur: ne , ut iam.
H Iustimanus inst. lib. a. tu. ult. 1.L. 7. C. de eo illis. c) L. t. F. 3. de heredibus instituendis. ωὶ lam loc. et t. l.-M S. C. Trebell. L. Iz. de juremdicillorum. e L. 27. F. r. de constionibus insti
34쪽
quit a , fler codici uot qui eucestamento valerent,'sum t Ramentum , euodpirra ster inniιMionem heredum aeeipit eous matri videretur. Pendet haec Papia lani sententia ab illo Juris principio quod codicilli ad testamentum facti
considerarentur tamquam illius paries , viresque suas ex testamento caperent, quod tamen latius infra apparebit .
Hoe adnito absurdum videbatur Papiniano , permissa hereditatis datione in codicillia testamentum ipsum quasi per codicillos confirmari; quum alioqui testamenta consistant per heredia institutionem b) His consequens est , nee exheredationem cadicillia scribi posse . Etenim inter cetera, ut inquit Cajus H,ροις οι ordinanaea Iesame 'ta necessario desiderantiar, PRINCU LEjus in de silexis Berediatis in uendis , vel ex eredariis ι ac propter quum in persona liberorum ae e cadat vel tollitates vel exheredatio , par idcirco in utraque Iuri S ratio consi deratur . Demum , quod ex eodem stule principi μc com ditio adjici potest in codicillia institutioni pure datae iussamento ce). Plane conditiom adjectio nai uram sequitureationis , academtionis hereditatis; atque ut ei eganter ait Modestinus qui conditionem iustitutipui adjicit , is ceret. -- .c-Hrionis de ademtioine Gredi alis coriditasse inteuigitur ; clario enim hereditatis: sub conditions necessario ademtionem quoque continere Videtur . Haec quidem in eodicillis Paganorum ; Militibus vero , quibus extra Iuris regulas concessum est testari, quomodo manis
35쪽
velint , ac possint co) , quicquid ceteris permittitur dumtaxat in testamento solemni , id placuit omnino remitti; ita ut milites recte dare , vel adimere possint hereditatem tum in testamentis, tum in codicillis c. . III. Uerum quod hactenus ex Juris Civilis rigore codicillis veteres negarunt , ne testamentorum leges sub velaterentur , admissa tamen , Augusti quoque auctoritate necessaria fidei commissorum praestatione , quae antea sola heredis fide constabant, factum est propterea , ut quod c dicillis una via vetabatur , altera concederetur . Ac sane quum fidei commissa non ex legibus , sed ex moribus quo-
que profecta , rigorem idcirco Juris Civilis non sequere tur ; satius putarunt Iurisconsulti , si quod Iuris rigori
repuanaret in fidei commissi caussam conversum admitterent e S ita , ut principio innuimus, res testamentaria par- tim codicillorum introductione, partim obducta benigna fidei commissorum ratione non parum declinavit Augusti aetate a veteris Iuris . observatione sine expressa legum offensione. Hinc constituta summa discriminis caussa inter ea , quae verbis directis , sive civilibus relinquerentur , ac precativis , sive fidei commissariis; quae . datio, & ademtio hereditatis Verbis civilibus concepta jure codicillis negabatur , eadem permisia est verbis precatiqis relicta , sive per fidei commissum t ideoque ita rescripsit Imperator Philippus ce): Hereditatem quidem neque dari, neque adimi codicialis posse manifestum es. Verbis tamen precariis per hujusmodi etiam nosis mi judicii ordinationem iura non fa-ιiunt irritas voluntater . Unde in eaeiter te eodieicis rogotam
36쪽
gatam esse , ut quibusdam rebus contenta portionem , quam testamento fuerar ecnsequuta , aliis restituerer , falso tibi persuasum es . Neque hoc invadere testamentorum leges videbatur e quum enim fidei commissa haberentur tamquam extra Iuris Civilis rigorem , nec hereditatis datio Jure Civili permittebatur, nisi verbis civilibus ac imperativis; modum quidem excogitarunt, quo legibus,moribusque uua servirent. Qui ergo lege testari vellet, is prosecto cogebatur imperativo modo hereditatem dare, vel adimere in solemni testamento ; qui vero moribus, satis erat precative eam relinquere Vel in codicillis ; ut ita, dum mores seque remur, in legem non Ostenderent. Et quamquam diversa sormularum conceptione idem prorsus videretur codicillis negari, atque permitti : hoc nihilominus intererat, ut quarta, detraheretur in fidei commissaria hereditate, non autem iu directa; idcirco autJulii anus a):Hereditas testamento inutiliter
data, non stolin codicillis quasi fereditas confirmari: fed ex
eleommisso petitu aisa ratione Iegis Fauidiae. Suavis autem est Boehmerus b),quum ideo credit in codicillis admin' sam hereditatis dationem perfideicommissum,non item dire stam; quod codicilli epistolarum more conficerentur . Qui autem epistolas scribit , rogat , non praNipit ; ind*q v
natum arbitratur, ut non nisi per fidei commissum hereditates codicillis relinquerentur ; quia revera hi concipe rentur epistolarum more magis precativo,quam imperativo.
Quid putidius tanto viro exciae re poterat 3 Quid quaeso Iuris ratio cum epistolis commune habet An Rhetores , epistolasque scribendi praeceptores Romano umquam Juri
37쪽
praesuerint 3 Falsis quidem.arbitratur , ut vidimus , quum unam secis codicillorum,ac epistolarum rationem; sed turpiter decipitur , quum caussam fideicommissariae hereditatis in codicillis agnoscit ab epistolarum forma. Legata quidem directis verbis concipiebantur , eaque codicillis relicta jure constabant; cur ergo valerem codicilli in legatorum datione verbis imperativis concepti Z Quoaaoipacto legata cum epistolaru in more convenient Z Au legare idem fuerit, ac precari Sed haec latius infra. IV. Altera J iris regula, qua codicillorum ratio a testamentis distinguitur , ita se habet: Jus Civile non patitur quem decedere pluribus testamentis relictis , licet plura exempla, sive codices unius testamenti recte scribantur ba Iprius enim testamentum rumpitur per posterius'; ita ut novissimum priora subvertat. Quicquid autem Helveccio o placuerit , id nimirum processisse ex testamentorum origine, quae in comitiis legis modo juberentur, ac proinde ut novissima lex priores abrogat, ita ultimum testatuentum rumpit anteriora , quod e re alienum putaverim a sblidam sane hoc habet Iuris rationem . Etenim testamentum universam complectitur successionem, quae una idcirco esse potest; ac propterea idem esset decedere pluribus testamentis, ac pluribus Recessionibus , ut nil mirum, si in mi-
Iitibus tantummodo plura testamenta admittantur 'quippe quibus concessum est , quoque decedere partim testatOS, partim intestatos r quo fit , ut conditis pluribus
testamentis , novissimum attendatur , tamquam suprema homi-
Q l. Α' oui es amenta saeete possunt. ce in notis ad vinnium inst. lib. z. tit.I.. b l. a. de iniusto, rupto, imio facto l. a. estamento. l. rs. de resumento milius.
38쪽
hominis voluntas . Contra vero quum codicilli haud enhibeant universum Jus defuncti , sed aliquam eius partem placuit 'idcirco ad testamenti Uisterentiam , quem pluribus, codicillis decedere posse a) , omnesque rati habebuntur , nec prius rumpitur per posterius , nisi per posteriores quid
immutari placuerit, vel priores revoceatur , quum nova voluntate priori derogetur .
V. Demum testamentum actu λlemni perficitur . sive Ius Civile , sive Praetorium spectes , neque sine Juris solemnibus consistere potest , praeter quam in militibus et cindicilli vero , ut ait Tribonianus c), nulum solemnitatem ordinationis desiderant ut scripsit Marcianus Te- satoris manu neque scribi,nequesignari necesse es, quia nullae
in illis formulae adhibebantur, nulla certa verba,nullus Or do, nullus libri pens, nullus emtor familiae ce). Codicilli igitur actus solemnis non erant, tiim quod non ex lege desce 'derant, qua Iuris Plemnia constituta sunt supremis vo- luntatibus , sed moribus tantum recepti, magistratuumque Iurisdictione , tum quia inspecta illorum origine non alia de caussa principio permitti coepit civibus peregrinantibus . eorum usus e nisi ut, quum ob testium inopiam ordinare stalemnem voluntatem non valerent, codicillos saltem conficerent non solemnes ; quod postmodum ad ceteros cives generaliter perductum Labeonis auctoritate , atque exem :plo, permansit quidem eadem codicillorum forma, qua principio conficiebantur. Ceterum quod Iurisconsultorum
39쪽
magis conlisio in mores vertebatur, nulla actus λlemnitas adjici poterat , quum actus solemnes , live legitimi praestritabantur legum auctoritate Scio,hic Tribonianum accusari , quod ea verba in institutionibus transcripta nuIIam sumnitatem ordinationis desideram, haud congruant cum nova Imperatoris constitutioue , qua praescribitur in codicillis sole innis quinque testium numerus. Sed opportunius hoc videbimus capite sequenti, quum agemus de novo jure codicillorum .
An veteres in codicillis testium praesentiam a dialiserint p
I. Uamquam codicilli iure veteri nullam exigerent solemnitatem , exoritur hic tamen non levis dubitatio , an nulla prorsus testium adhibitione scriberentur Z Plane non intelligimus solemnem illum testium numerum, qui non nisi lege statui putest , sed qui certam faceret eorum fidem , praesertim quum de supremis agatur , quae fraudibus potissimum patent . in testamentis' quidem legitimus testium numerus solemniter adhibitus tutiorem reddit voluntatis probationem : in codicillis vero etsi veteres solemnitatem actus neglexerint; quaeri tamen potest, an saltem quoad voluntatis probationem testium fidem desiderarint. Celebriores quidem Juris interpretes, ut Cujacius , aliique Iuris doctrina Cujacio proximiores , vel quaestionem prorsus non attingunt, vel quantum ex il
ca) Vide Culaetum in l. actus legitimi de tegulis tutis,
40쪽
torum scriptis colligere licet , numquam in dubi um id re vocarunt et quum pro certo habuerint, testes saltem proba tionis caussa adhibitos esse in codicillis a . Giphanius primus , ni fallor , huic dubitationi occurrit , distinguens codicillos proprie dictos ab iis , qui epistψlarum more conciperentur : illis quidem arbitratur , talem testium num e rum , qui hodie adhibetur , necessarium non fuisse : in hies credidit nullos sortasse testes adfui sie , ea nempe ductus ratione , quod epistolae scribi non solent, nisi remotis om nibus arbitris , quod, etiam placuit Everardo Ot toni e Boeli merus autem quum prius longo satis sermone eontenderit , nihil aliud revera fuisse as ud Veteres .codi cillos , quam epistolas, primum quidem scriptas ad here des tantum , deinde vel ad Le gatarios , facile sibi perma sit nullos omnino testes desiderasse ; quod probare conaturtum ex illorum origine, tum quod in libri S Juris. nulla unquam testium fiat mentio in codicillis , tum demum qua rumdam legum argumentis. Boeli mero subscripsit Hei nec ' cius. e) , qui nec dubitavit easdem Boetimeri rationes adoptare . Praestat hic primum aliorum sententiam . perpendere; ut deinde quid senserim , dicam libenter. II. Ne autem perturbata quaestio per trabetur,principio distinguere oportet solemnem testium numerum ab ea testium praesentia, quae admittitur probationis tantum caussa.& quoniam codicilli solemnes non fiebant, necessarib con sequitur, nec solemnem testium numerum exegisse , quod