장음표시 사용
161쪽
pacis fuisse cupidum, vel eam nunc serio ab ipso desiderari, expedit tamen ut diligenter quid in hoc negocio rationes nostrae poscant,consideremuS Ego particulatim.omnia ea referam, in quibus cardo huius rei grauissimae versatur, quorum quaedam ad Caesaremi ectant,quaeda ad Transylvanum, reliqua ad dignitatem: emolumentum totiuς Christiani orbis pertinent udicium penes alios esto. LXIX. πιιpacis conditiones Turcapropos ituruae
Turcarum mos no restituendi, quaesemel in bello ceperunt. Cur Georgii Pacorarichius ditionesiuam ab Amurathe receperit.
sua ratione Cesalonia a Venetis posside
Cur Ferat Beiplurima loca Lacob Sorando restituersi. uanam loca a Caesarianiso Turcis in hoc bello occupatafuerint. Te vocabul Bano. ΡR im vi quod in considerationem venit in eo consistit,quod Turca nunquam pacem cum Caesare aransylvano facturus est, nisi uterque, quae hoc bello ipsi ademit, restituat Econtra ipse haud facile, quae occupauit, in primis vero, qua alicuius sunt momenti reddet. Sic enim inter Turcas. constitutum est, ut quae semel ipsorum equi pedibus conculcarunt, ubi ea occuparunt, nunquam restituant maxime vero si templa vel Meschitas ibi construxerint, vel commodum Memolumentuin inde sperent. Etsi vero Amurathes II. Georgio
162쪽
rat, restituerit,id tamen praecipue Laistumes: quod Rinurathes Ungaros, quorum potentiam verebatur, sibi conciliare voluerit. Tum diam quod Princeps illo, huius filiam, qua Gra corum tamen reli-pionem colebat,in matrimonio haberet aparre collocatam. Quod unum ex iis grauissimis sceleribus existimari debet, propter quae Deo vltori visum est opibus &libertate plurimos eius gelis regulos spoliare Sicut plane eidem Georgio contitat post vitimam illam Lad ista cladem Ex quo in Sclauonicis cantilenis vulgo adpellatur Heuierni ch,id est, infidelis. Veneti quoque Centoniam Insulam hodie eossident, quam Turcico Imperatori auxilio Consalu Cordubensis quem magnum Capitaneum Vocam eripuerunt. Sed putat forsitari Turca hanc Insulam sibi parum conducere, vel eius acquisitionem fore difficillimam Selymus pace non ita pridem cum iisdem init permisi,vtFerati ei qui non ita pridem mortuus est Budae, ubi Bassia fuit Iacobo Sorantio Reipub. legato is oppida prope Zara olim Zacynthum sita quae Turca in bello ipsis adem erant, restitueret Quatuordecim vero prope Sebenicum,4 nonnulla prope palatum Cupiebat enim Venetorum amorem eo modo retinere, ut a foedere Christianorum, quod maxime timebat,eos distraheret. Postulata Turcae, quae verendum est ne
nostris proponat, haec erunt, ni fallor Vt sibi resti tua tura Cccsatianis in Croatia quidem propugnaculum munitissimum Petrinae, qua ipsi ad viam, quae ultra Drauum Canisa usque Bahoz ducit quae Sigetho vicina est, erepta fuerunt. Tum in Hungaria infer; oce Strigonium Nicegradum: In sup
163쪽
riori vero accia, Filechum, Nouigradum. Muros etiam Halmani restaurari petet, hisce addet tributi augmentu, it sumptus, quos in bellum hoc fecit, ipsi rependantur. A Transylvano postulabit sibi tradi malachiam in ut omni suo iuri, ouod iii
Cana praetendit,renunci et Lippam ad Maritionem fluuium sitam arcem maximi momenti Temel uaria Bassar subiectam dedat preciu angi achatuum duorum Ianomae. Be Echerech, aliorum querninus celebrium locorum hoc in bello a Traia luano exustorum, sibi solui cum muneribus, Mannuoruta ibutorum auctione poscet. Contra vero eorum quae ipse nostratibus eripuit, non est, ut quis restitutionem speret Tenet autem Tureuupolia ditionem, quae intra Salium&culpam sita, olim Banno paruit. Dicuntur autem Baiani prouinciarum Re chorcs, Beglerbegis autoritatevi potestate inferiores. Nec restituet Bia vel Bicagi, quae versus mare Vergit, non procul aditione Veneta sita, ea via, quae versus Notii gradum ducit. In Ungaria citeriori Vesprinum Iaurinum ulteriori vero Agriam, quam postremo occupauit. Haec fusius a nobis ideolo iri aiunt, ut quς loca utraque pars hoc in bello occupauit,innotescat,4 clarius fiat.
LXX. Imperatorem: Transluanum neque coniundios, neque distantilos inuicempacem
suo nomine Turca se iasum a Trans luano
SEcv Noo loces hoc confiderandum est si
Mahumetes cum ambobus pacem facere recuset,an alter seorsum ab altero consentire paci de
164쪽
beati Qui in rebus agendis sunt exercitatincile diiudicare possunt, si hi Principes a mutuo foedere distedant eum qui viribus erit inferior, ve a pace excludatur,in maximum coniectum iri periculum. tum haec animorum disiunctio, dedera, iacta
conuenta iuramento conmmata,&promissionem
summo Pontifici praestitam, violaret atque infringeret. Quod si a parte Caesaris primum)offendatur, quis non videt, quanta ingratitudinisvi neglectiosticii culpa incipium sit redundatura, quod eu deserat,qui tempore maxime necessario in suas partes contra Turcam concesserit' Quod si Transylvanus officii immemor, pace cum Turca ineat, credo erit timendu ipsi, ne in summu dedecus apud quositis incurrat,quod immemor promissionis toties iteratae, cuius in primis tenax est, tandem praefo residine conditiones eiusmodi inierit, quas inhvuc viaque diem fortiter respuerataicet commoda malo L. 8c perpetua protectio,ium ab hoc Mahumete, tum ab ipsius patre Amurathe oblata dc promissa fuerint. Quae si Ferdinandus Imp. considerasset,nom omnis ferme Ungaria in ius Turcarum ditionemque concessisset. Prςterea quis tam demens via qua, tamque omnis rationis expers sit,ut in fide hominis infidelis acquiescere velit,cui non semper id metuendum sit fore ut ad quis occcasione q ipsi seemali qua lucri faciedi beat foedera pacis pnibita violet
rumpat, cum huius rei nunqua Praetexi Is idonei
deesse possint Barbaris in primis principibus, qui fraudi student. Huius rei testes erunt Veneti, quibus Anno II o. pax fuit Selymo violata, praeter alia exempla infinita, quae in medium adferre poΩsemus. Quodne sibi quoq; contingat,si quisquam aliua
165쪽
alius Principum, certe Transduanus merito timere debet. Siquidem domus Pomannica omnes sibi
illatas iniurias ipsi soli imputat, damna hoc bello accepta ab uno se accepisse Transylvano putat: Sola ipsius rebellione sic illi iustum desiderium, quo
eximere se Turcicae seruituti voluit,nominant costia sua impedita, seq; a cursu victoriars, quas animo iam voluebat ,retardatum fuisse. Idque eo magis quod vix,ac ne vix quidem tantis Turcarum viribus resistere posset, in ipsum solum conuerterentur, nisi vel Polonus vel Imperator manus ipsi porrigat vel defendat, v exiguae alias Transylvani vires & diuitia sint. Quod si eius ditiones naturavi locoru situ munitae esse videantur,ut facile ad lepus defendi,& tueri possint,cogeretur tame vel sponte sita vel vi coactus immesae huic potctia cedere,quq uniuerso a orbi formidabilis est, adeoq,lpter hominum multitudine diuitias,& omnis bellici apparat' copias,insupetabilis videtur. Neq; C sar omni Inet atq; periculo vacuus erit, si Transylvanus a Turca transigat id solumodo spectetTurca, vi Pii cipes hosce armis semel exuat,&a bello securos reddat, φ milites eorum ubi semel domu ad propria defluxerint, non facile militia repetere bleant,qua re Cesarem maxime laborare nouit,quod bellum auxiliaribus potius, qua propriis copiis gerat, ad quarum collectione plurimum temporis,&ordinum
atque circulorum Imperii conuentus requiruntur.
Ex his quae diximus, facile unusquisque intelliget.
pacem eiusmodi Caesari, atque Transylvano parum utilem, vel perniciosissimam potius naturam, quos
ubi arma semel deposuisse cognouerit TurcicusImperator, non erit illi difficile, bellum cum maiori
166쪽
LXX Contra quos belli molem Turca sit conuersurus, si pacem si sesareo Tram
luano ineat. nonfacile bellum moturin Ata
De Turcomannis re Corisiis. TER denique ultimo loco, non mo Caesariri Transylvano, sed omnib aliis Christiani Orbis Principibus considerare expedit, quo
nani certo Turca videatur belli mole in posterum conuersurus, si pacem cum Caesereri Transylvano sanciat, eamque ad tempus conseruet 8 Nam haud dubium eis, qtiinTurcicaMonarchia,subditos semper nouis bellis implicatos teneat, ut quae originem ab armis si1 pserisivi vires inde, atque incrementa omnia ceperit. Quod Persiam intentatam sit reli- sturus hoc praecipue tempore,& ad bellum non br. uocatus,inde constat,quod militesEuropaei in quibus neruus militiae Turcicae consistit, ab illa expeditione maxime abhorrent, propter asperum, longinquum iter rerum ad victum pertinen-. tium inopiam, tum etiam propter Persarum fero Metamquam non parum timere videntur. In primis vero quod non ita pridem Turca cum Persarum rege pacem inierit, fundamenta recens acquisi
tarum arcium nondum recte sint stabilita Neque Persis ynquam deesse milites possunt,quorum feretria sunt genera, Turcomanni scilicet, qui nostros vasallos referunt Corizat,vel Coryshi, qui stipendia merent,& auxiliarii,quorum nomine Armenii,
167쪽
Georgiani atque alii intelliguntur, qui omnes strenui sunt atque audaces, equites in primis, e quibus fere solis ipsorum militia constat, quae maxima est militiae Persice labes. LXXIL Turca bellum Multa Ameth Maraccens regi non inferet. uid Siriphi, quid Sullani exsignificet. Deregno ago. NEQUE adducor,ut credam Mule Ameth,Regi in Fella Marocco quem Mauri Seriphu
nominant,quod nomen, sicut Turcarum Sullanus,
Regem Dominum denotat bellum illatum iri, quod parum lucri iactouram vero &detrimenta marxima de sit factitrus Tum etiam quod Mulei Α- meth , qui fratres habuit Abdalam, Mahe- methem, bello strenuus sit, fortissimus. Nam etsi regnante Abdala voluptatibus clibidinibus se maxime deditum simulauit, ut suspiciones quasedam reatris animo eximeret, quod Mahumethem quoque, qui nunc imperat fecisse diximus, ut patris iram leniret, attamen ubi post fratris obitum regnum auspicatus est, aliud insuper quod regno delGago hodie vocant, acquisiuit, quod auro purissimo abundat,unde tota eius prouincia plus centum dierum itinere circumscribitur, ab Oceano Tripolim, sique pertingens. LXIII Tarca . altam non aggredientur, O quod nam in ea re Cicati fuerit Consitium. murathi datum. M insula non aggredientur Turcae. Nam ex Sinani Cicat Archithalassi con-
168쪽
filio quod Amurathi dederat,parum ad dignitatem otiomannici Imperii conducet, si immensam se rum opum vim atque potentiam late patentem in exiguae illius insulae expugnationem acquisitiorinem conferre velint. Ea quin sit futura dissicillia ma,non est dubitandum verendum magis ipsis est, ne successu omni destituantur, quod multo melius iunc,quam Solymanni temeore munita sit. Neq; in ea defendenda Equitum sacri ordinis pristinam&innatam fortitudinem atque audaciam esseim minutam scimus: Tum quod a reliquis Christianorum Principibus haud grauate, sed multo facilius nunci quam olim auxilia ad eam tuendam impetr ri,& obtineri possint. LXXIV. Turea besium Hs no non mouet. Tureicii Hustanis Imperi tem
NE Eva Hispano Turca bellum mouebit,spe
concitandorum Maurorum. Non enim tanta alacritate &promptitudine hi res nouas ex equutur, quanta auiditate eas desiderant. Eo vero minum
eorum rebellioni insistendum , quod pluribus locis apertisvi dissilis seiuncti, ipsi armis minime instructi sint,4 eoru fides merito in dubium vocari pocsit. Igitur in expeditionem tarde dente proficiscentur,prae metu, ne suas domi amittant diuitias. Lusitanos& Arragonenses quod attinet 'quibus ex sententia Bassarum regi Catholico aliquid periculi imminere posset,sciendum, hos non modo honestum sub iugum mistas, verumstiam sua sponte ipsos necessitati sese&tempori accommodasse. Et qui rerum agendarum sunt perite, facile iudicare' pos-
169쪽
OTTO ANN t. 27 possimi, non leuiter exulum consiliis atque instigationibus contra patriam aures esse praebendas.ci, multum damni inde saepius acceperint, qui minus caute in ea re sunt vertati. Nec temere coirile Hispani arma Turcicus Imperator concitabit quod
potentissimus sit omnium Regum Orbis terrarum. Et licet variis in locis bella gerat difficili ma, facile tamen ubiuis pacem vel inducias inire poterit, v bi Mahem ethe se peti viderit, ut taceam tantam linpsius esse potentiam, ut durantibus omnibus quae nunc gerit bellis, Turcis tamen resistere valeat,esasi se in primis quam singulis annis emittere solet. Nec
in ea instruenda nouos facere sumptus cogetur, ut Turcarum littora&oras maritimas infestet. Neque
potentia vel imperii magnitudine Turcae Hispanus cedit. Ille quidem latissimas maximas ditiones possidet In Asia quidem quicquid Euxino Ponto, sinu Arabicori Persico clauditur, a mari Caspio adsuuium usque Araxin, MPersiae terminos, qui magis versitis ortum positi, abHellesponto ad Nili ostia pertingit. In Africa possidet, quicquid intra Nilum iacet usque ad Algerium, in meditullio partem.
maximam eius prouinciae, qua Egypto mari rubro terminatur. In Europa Buda ipsius imperii est terminus Constantinopolim usq; Nestro Danu bio, sigς ovi Adriatico mari clauditur Iuxini littora usque ad Tahaim fluuium comprehendens: Omnesque porro Asiae insulas, plerasque Graeciae. Sed Hispani Imperium magnitudine non est inferius, quia ab Occidente in Orientem usque sese existendit, nouum orbem complectitur, a Moluccis in scilis, quae ultimae sunt ex orientalibus, ad fretu usq; Herculeum pertingit.
170쪽
LXXV. Turea Poloris bellum non inferet. Cur Romani Danubia littora muni
NE c Poloniam bello petet, quae Regio fere in ipsis regni Turcisi visceribus sita est Pollet insupervi hominum armatorum, Mequorum copia, qui ubi Muid auiam,&Walachiam sibi stibiccerint, traiecto Din ubio Bulgaria inuadere, vel Romanos imitantes Danubii littora munire;& Constantinopolimusque, quae caput est imperii, excurrere, ri tamque eam ditionem deuastare poterunt: horum audaciam &ferociam Turca iam olim in bellis sunt
experti. LXX Turca non aggredientur Tartaros.
NEc Tartaros aggredientur,quod eandem cum Turcis religionem colant,vi foedere inuicem iuncti sint, quibus victis parum emolumenti ad viis chorem lit peruenturum quod omnium sint pau- per imi in campo seb tentoriis viventes , qui v-bi hostem sibi appropinquare sentiunt, in tutum se eonferre solent, eo discedente amissa recuperant, ab illis plurima beneficia recipere possitnt, ubi ami hitiam cum ipsis colunt, nec minora damna ubi eos semel irritarint. LXXVII. Neque scoriza G.
EQFE tandem Moscouitas armis petet,quoarcotonem habitent glacie congelatam,vel paludibus