장음표시 사용
171쪽
o 19 3 Pri. Iul. 29 2 4 3 Adde. 3 13 3 6 Tri. Iul. Tempus igitur medium coniunctionis Eclipticae Vraniburgi incidit in diem i. Iulij postquam ex eo classeclapsii sunt dies 3 o. N post incridiem i. Iulij, exactae sunt horae I . min. 3. sec. Prima operatio, ad tempus medium
Apogaeum Solis. Medius motus Solis. Subtracho apogaeo a medio motu Solis, relinquitur a sumentum, id est Anomalia Solis, signi i. gr. 13 min. 19.1ec & haec Anomalia resolviturin 3. gr. 19 min. 7.sec pro quo arcu accipere possumus integro gradus. quibus respondct sinus 69 61. . sinus complementi est Ti933. Hinc colligitur Prosthaphaercsis suotractiva sit numerosita disponamus. 7193 3. Sinus complementiADOmRli Stibtratie 3377 Sinus Exccntricitatis TS Io 69 6 'oo oo 9199 V, Tangens suppeditat arcum 2 gr. 36. min. o. sec. qui si auferatur ab Anomalia, remanet Prosthaphaeresis subtractiVrii gr. 23. min. Lo. sec. haec igitur sublata a medio motu Solis, relinquit verum motum Solis. . sig. 8 gr. i.
172쪽
Hinc datur Prosthaphaeresis Nodorum Adiectiva, o afr. 7. min. o. sec. dantvrscrupula proportionalia Σχ.1cc quibus tamen opus non habemus in hac prima ope
Media latitudo. Prosth. Epicyc. Adiee. Huce Verus motus latitudinis ci)Prosth. Nodorum Adiectiva socoς Motus aequatus latitudinis.
Integer circulus. Subtrahe. Motus aequatus latitudinis.
173쪽
a. 36 8 S. G. M. Radix anni i6oo. II o Summam subtr. 4 26 37 Locus Nodi. 4 433Diit. a Nodos b. II I ILocus Lunae. 4 3 22 Locum Solis sub η 18 2Differetitia. ue Patet ergo, quὁd Luna sequatur,& Sol praecedat, ideoq;
coniunctio ptaeterijt: cum differentialit .graduum,& motus diurnus Luna assumatur ii. r. i. min. motusq; horarius sit o. min. manifestum est. quod differentias. gr. respondeant io horae quae si subtrahantur a tempore mediae coniunctionis, superest verum tempus coniunctionis, postmeridiem 3 i. Iulij, hora . nain. 3. Ad quod iterum motus luminarium computandi sunt: ut sciatur, an verum tempus coniunctionis recto sit constitutum. Secunda operatio, ad tempus verum coniunctionis Anni scio. Anni T. Men. 6. m. bis. Dies o mei, Iul. Horae .
174쪽
1 4 THEORIAE LUNARI s α 3 3. sinus compl. Anomaliae. 3177. Sinus Eccentricitatis o 6olo. 689 Io ooo opo T. Tangcias ostendit arcum 42 gr. m. min. o. sec. quisitollatur ab Anomalia, remanet Prosthaphaeretis subtractiva I. gr. Q. min. 9 scc. quae si a medio motu Solis dematur, superest crus locus Solis . 1ig. I p. gr. 38. min.
ii 9 Simplex distantia luminarium quaecX-hibet Prosthaphaercsin Nodorum subtractivam 23.
Media latitudo. Adde Prosth. Epicyc. Adiec 'Verus motus latitudini subtrarie
175쪽
Hinc apparet, luminaria in eundem locum incidere, ut disterentia sit unius duntaxat minuti quare dicimus, nos tempus verae coniunctionis assecutos esse. Et simo , tum aequatum latitudinis inferamus in tabulam latitudinis, statim inveniemus latitudinci Lunae Septentrionalem Ascendentem is min. 43 sec. ut non sit opus ulteriore Cp cratione cum EXcessus quidem detur i. min. sed nulla data sunt antea scrupula proportionalia. Notandum autem est, quod licut in Sole media duntaXatanomalia utimur, ita in Luna quoq; mediam Anomalia sine ulla aequatione usurpamus. Illud etiam advertendum est, ex calculo nostro exactissimam ubiq; latitudinen unae supputari calculum autem longitudinis in novit . .ss plenilunij quidem congruere , ut sic observ. ionibus Eclipsium bene sit consultum,sed in locis interiectis, S potisJ1mum circa Quadraturas, saepenumer,calculus non respondet observationibus. Quod indicium est, in longitudine adluic desiderari aliquam emendationem eam tamen ab arti fidibus in posscrum exsp ecta re post humus.
Porro uatempore verae coniunctionis demamus s. minuta horariari resultabit tempus verae coniunctionis in
horizonte Heidelbergensi, nempe postmeridiem ii. dici Iulij, elapsis horis tribus, dc minutis octodecim quibus competit Ascensio recta si gr. 3 o. min.
Cum ad tempus verae coniunctionis in nostro horizon te luminaria in codem loco Zodiaci conveniant, nempe in 18 .gradu Leonis, dc Luna aliquam latitudinem obtineat:
perplura triangula ad scopum propositum veniendum
176쪽
est Pi boccurrit triangulum globi rectangulum, cuius ambo latera ad angulum rectum sunt cognita nempe latitudo Lunae septentrionalis II min. 43. secundorum &complementum loci lunaris in Ecliptica usq; ad principium librae num cratum, z. gr. hinc per prosthaphaeresin secundariam colligitur communis hypotenus. 2 gr. o. min. . sec. dc angulus minimus eruitur 23 min. o. sec. quissi addatur ad maximam Solis declinationem Σ3. gr.
Σ8. min. consurgit angulus crurum 23. r. II. min. o. sec.
Hinc emergit secundum triangulti in globi rectangulum: in quo data est hypotentis. 2 gr. o. in . . sec.ri datus est angulus cruru 23. gr. i. min. o. sec. ac proinde per prost- haphaeresin primariam elicitur latus angulo crurum op positum, nempe declinatio Lunae septentrionalis 11. gr. 2. min. o. sec. Eadem ratione indagari potest declinatio Solis septentrionalis datur enim complementum hypotenus. 8 gr. angulus crurum M. gr. &48. min. hinc per pro illi aphaeresin primariam colligitur declinatio Solis septentrionali sis. gr. 27 min. Io. sec. ii quidem in meridie locus Solis erat in i 7 gr. dc 49. min. Leonis, cui competebat decimatio septentrionalis 3 gr. 3'. min. itaq; postmeridiem decrevit declinatio, quandoquidem Sol versatur in signo descendente, partis septentrionalis: alias si versaretur in stigno defccndcte, partis meridionalis, utiq; illius declinatio accresceret. Cum igitur in Eclipsi solaritam in meridie, quam extra meridiem, accurata declinatio Solis iit praesupponenda satis intelligitur, parallelos revolutionis hic negligi, altitudinem Solis instar stellae fixae,
tardissime declinationem suam mutantis, Indagari, ita ut pro parallelis revolutionis, axem mundi ad angulos rectos
secantibus, accipiantur circuli maXimi, ad centrum mundi iuxta angulos obliquos descendentes per fictam hypothesin Analemmatis. Idem diximus antea in Luna fieri, quando illa instar stellae fixae, in superficie globi consideratur,&omnis parallaxeos CXpers censetur. Ita quid improcessus Analemmatis valet, quando iam datus est locus Solis Sciunae ad certum tempus widem valebit in motu Martis, ad demonstrandam eius parallaxin, si quam ha
177쪽
demonstraturos pollicentur, id sit ne demonsi ratione accipiunt. Porro quia ascentio rcc a Solis, libratis ad locum Solis numerata, datur 39 gr. 3 3. min. 2 o. sec. si ultra initium librae in AEquatore numerentur . gr. 36. min. o. sec. complebitur ascensio recta temporis interiecti s. gr. 3o. min. Haec ascensio recta metitur angulum horarium, quia duobus cruribus, in polo mundi concurrcntibus, comprehenditur: cum ambo crura sint nota, auxilio
primi problematis pseudographi habebitur tertium latus, id est, distantia Solis avertice quae ad tempus suppositum verae coniunctionis, per semiquadratum pensile commodistinae observari potest. Crus autem maius est complementu declinationis solaris P . gr. 32. min. o. sec.&crus minus est o. gr. 38. min. Eodem modo operatio instituitur in Luna datur enim ascensio recta a libra usq; ad locum Lunae numerata 39 gr. 28. min. I S. sec. ad haec si ultra principium librae in AEquatore numerentur, gr. 16 . min. o. sec. conflatur angulus crurum, in polo mundi
concurrentium. 9 gr. 2 . min. 33. sec. crus autem maius
est complementum declinationis lunaris, nempe 74 gr. II. min. o. sec. ωcrus minus est o. gr. 3 8. min. quare per nominatum problema indagabitur tertium latus, nempe vcra distantia Lunae a vertice quamvis perdictum semi- quadratum untaxat observari possit visa distantia Lunae avertice. Differentia autem inter veram&visam distantiam avertice est parallaxis Lunae, in altitudine quam disserentiam sive per observationcm, sive per calculum nacti fuerimus, habebimus hypotentisam in triangulo parallactico . Quod si etiam ex praedicto triangulo lunari quaeratur angulus cruri minori oppositus,& ab eo subtrahatur angulus partialis, qui ex tribus datis lateribus colligitur, nempe ex complemento declinationis lunaris, Complemcnto latitudinis lunaris, distantia polorum
178쪽
ris tribus, cum tribus horae quadrantibus. Ad hoc tempus visibilis coniunctionis, denuo excerpendae sunt Anomaliae Solis dc Lunae, cum suis semidiametris iterum illatitudo Lunae recognoscenda est, Cum imo tu visae latitudinis, ut hinc tandem indagentur digiti Ecliptici cum scrupulis incidentiae dc repletionis tempusq; durationis
ab initio usq; ad nnem Eclipseos cornputetur. Haec autem omnia, an ita habeant, per observationem sint cognoscenda ita ut pcictor diligentem inspectionem adhibeatur Radius Eclipticus, cuius ope semidiametri luminarium,& digiti tuin obscurationis, tum illuminationis explorantur Radium huiusmodi habeo ex orichalco affabre con
structuna, longitudine tit nae in quo per hemisphaerium
Concavum oculus intromittitur utccntrum visus exacto ad extremitatem applicetur ranco demetiam per angustissimum foramen visus ad rem obiectam ita penetrat, quo illa multo acutius, disti pati undiq; scintillationibus, conspiciatur. Idem Radius non taluum minimas distantias, sedctia meas, quae intra octo gradus continentur, praecise indicat Quia autem hic Radius interdiu tantum in semvit, ad observandas Eclipses solares idcirco alium cxcogitavi adium, qui noctu ad observandas Eclipses lunares, valde est accommodatus. Is constructus cst ex pertica, longitudinem habente duorum cubitorum quae in sex mille parte est distincta, irca extremitates gerit duo vitra planari rottanda, quorum unum est speculum ustorium, cuius diameter sub longitudine pit hamae dividitur in mille partes alterum est vulgare specillum berylli, visum acuens. Hoc radio si utaris, videbis Lunam triploma-iorcm, quam alias apparcta distantias stellarum cernes triplo maiores, quam alias conspiciuntur. Quare digitos lunares, tam tenebris immersos, quam fulgore lustratos,
distincte apprchendere poteris. Sed ut maiorem usum Radishuius conspicias, de quibusdam monc bo. Est stet la minuta ad secundum equum plaustri maioris collocata:
179쪽
iso THEORIAE L v NARI squam Arabes appcllant Alcor. Haec stella adeo minuta est, ut multorum oculos cffugiat: non nisi certo tempore conspici potest, quando scilicet Luna pauco lumine radiat, sub initium phaseos, aut circa primam aut postremam qua iraturam. Quod si tunc Radium praedictum adhibeas, stellam hanc distinctissime cernere poteris at in plenilunioncquaquam. Hinc natum est proverbium: quod licet aliqui prae caeteris sint praediti acumine visus, ut Alcor viderint, certilliinuina tamen esse, quod inplenilunio non viderint. Porro siquis Pleiades discern cre velit, utatur praedicto Radio vidcbit enim cas in maxima dis tantia dissitas, cxacteq; numerabit scaeci qua alias valde sunt obscurae, ut a paucis discerni possint. Habet etiam
idem Radius praestantissimum usum in facie Lunae diiudicanda: nam maculae lunares per cum accuratissimc ccr-nuntur. De facie quidem Lunae ex opinion eicierum multa scripta reperiuntur apud Plutarchum in libello poculiari sed mihi facies Lunae in tres partes distincta esse
videtur. Vna continet triplicatam corona, in qua colores
itidis conspiciuntur: altera versus occidentem Ethiopem repraesentat, in statura hominis nigerrimi, cruribus divaricatis tertia versus orientem monstrat fuscum Indum, qui similiter cruribus divaricatis apparet. Sciendum tamen est, hosce macularum sive umbrarum lunarium cx-
prcssos ac distinctos colores, in Eclipsibus maxime deprehendi, & iucundissima contemplatione animadverti ut hinc opportuna nobis occasio subministretur, assectiones luminarium tempore Eclipse incidentes, diligentius perscrutandi. Si autem maiores stellarum distantias di- metiri satagam, adhibeo Radium communem, longitudine quatuor cubitorum quiet ipse in metallo optime constructus est,in transversalibus rectis lineis distinctus. Hunc pro capienda distantia stellarum impono hypotenus a Semi quadrati, aut eiusdem lateri, ut facilime regi,& in omnem partem torqueti possit. Novum
180쪽
Novum examen doctrina Triangulo. Ymproponitur smultorum sententia D an ur.
Aci, OSTENDi Mus antea ClarissimulariVirum Iohanneiu erncrum mathematicum Norinbergentem Triangulis suis, tum tecit mentit m prosthapharici sum, maximum nobis subsidium attulisse, 'licci etiam ipse per hypothesin Analommatis fuerit deceptas nunc placet modum Regio montani cum meo proccssu prosthaphaeretico comparare. Sciendum inprimis est, quod multa
saepenumero e nutrieris innotescant,ac confirmentur: quorum tamen designationes lincares latent, nec facile ab
omnibus indagari pollunt, ut monet Federicu Comanis dinu; in libris Conicorum Apolon ij Pergata. Ex horum censu iudico esse Theorema Regio montani in triangulis globi rectangulis verissimum, quo probat, ut se habeat
quadratum sinus totius, ad rectangulum sub duobus cruribus comprehensum ita se habere sinum versum anguli crurum, ad excessum sinuum versorum terti lateris &differentiae crurum. Si igitur ad hunc excessum addatur sinus versus dit serentiae crurum, gignitur sinus versus tertij lateris. Haec d Onstratio Regio montani resolvitur in duas operationes ac per numeros verillima quidem probatur in triangulis globi rectangulis, sed typo geometrico nondum explanata est Repetatur hic diagramma, quod in capite I s. attulimus & concipiatur circulus meridianus
abc planum AEquatoris p e planum tropici aestivirice planum tro- pici hiberni, filanu
horigontis Cn. planum circuli Orientisat axis mundi bm. Exemplum