장음표시 사용
81쪽
P. RAMI PRAELECT. Iam legere in quae sit poteris cognossere Virtus, Mosti pollatim Rauescet campus arista, Inculi qiιe rubens pendebit sientibus Ῥua, Et durae quercus sudabunt rostida mella. Pauca tamen suberunt prissae estigia fraudis,
Qus tentare Thetin ratibus, quae cingere muris Oppida,quae iubeant telluri insedere fulcos Alter erit tum Tiph s, m altera quae 'vehat Arg*Delectos heroas erunt etiam altera bella, Atque iterum ad Troiam magnus mittetur Achilles. Hinc Ῥbi iam firmata Virum te fecerit aetas Cedet π ipse mari Ῥector,nec nautica pinus Mutabit merces. omnis feret omnia tellus Non rastrospatietur humus,non inea falcem: Robustus quoque iam tauris iuga soluet arator, Nec varios di cet mentiri lana colores:
Ipsi sed in paratis aries iam siuaue rubenti
Murice,iam croceo mutabit ellera luto:
Sponte siva sindux pascentes siet agnos. Talia fecti fuis dixerunt currite fusis
Concordes stabili fatorum numine Parcae. Aggredere ὀ magnos aderit iam tempus honores Chara deum soboles,mignum Iouis incrementum ΑIstice conuexo nutantem pondere mundum, Ter sique,tructi que maris, rUmque profundum: pice, Ῥenturo laetentur Ῥt omnia eclo. O mihi tam longe maneat pars Ῥltima Ῥit Spiritus oe',quantum sat erit tua dicere fasD. N on me carminibus Ῥincet nec Thracius Orpheus, N ec Linus,huic mater quanuis,atque Mi pater adsit.
82쪽
Orphei Calliopeia,Lino formosius Apollo.
Pan etiam Arcadia mecum si iudice certet, Pan etiam Arcadia dicatse rudice Ῥὶ tum. ancipe parue puer inu cognscere matrem: M atra longa decem tulerunt stidia messes. Incipe parue pueri cui non risere parentes,
Nec deus hunc mensa,dea nec dignata cubili est. IN GARTAM ECLOGAM.
ALO Nis in Dalmatia victis, Pollio filium, quo tunc erat auctus, S aloni muri cognominauit : Virgilius igitur hacees Oga γενεθλιαι- eius describit ex adiunctis, quod eius aetatis, aetas aurea cΩ-mes futura si esque permulta tribuit, quae vilio dicuntur a Sybillis attributa : Quae Chris lain sit a probata sunt, ut Graeci hanc eclogam graecucouerterint: & Divis Hieronymus ad Paulinum affirmet Maronem sine Christo christianu fuisse : & Diuus Rugustinus sentiat spiritum sanctum per os inimico lim locutum. Et satis constat Secundianum pictorem Marcet ianum oratorem,huius eclogae verubus con- Ayderatis Christianos factos esse. Tale est autem argumentum idyliij decimi septimi in Ptolemaei laudes, , Occlides J Inuocatio est ad maioris operis carmen,cuius ratio est e dissentaneis, quia non omnes humili carmis ne delectentur: Inuocatio rursus erit sexta ecloga. Per te Pierides. Et ultima, Extremum hune Arethusa mihi concede laborem. praesens autem inuocatio est ex Idyllio decimo nono,
Incipite Sicelicue lucium,incipite muse. Siceli J fraecanicus casus est: latinb siquideri Sicilienses dicerentur,sed graecis Σικελια dicitur, Σμελιρ: Hoc
83쪽
autem nomine Theocriti musas intelligit: fuit enim Theocritus Siculus & Syracusanus. Myricael de quibus sic Plinius libri decimi terti j capite vicesimo priamo: Myricen & Italia, quam alij Tamaticem vocant, Achaia autem Bryam sylvestrem: insigne in ea est,quod satiua tantum ferat gallae simile fructum. In scilicia eius ligna appellamus , quorum materia in domum illata difficiles partus fieri prodat, morte'; miseras. Hic ve-IO myricae per metaphoram pro rebus humilibus ponuntur. : Si canimasJ Prolepsis est quaedam : tametsi Bucolicum carmen canimus est ipsum tamen Consulensi indignum. Sic antea, Pollio amat nostram,quanuis sit rustica,musam. Et bucolicum carme sepe it .i iam significatum est,ut, Sylvestrem tenui musam medituris auehia:
Item, Montibus σ oluis studio iactabat inani:
Item, Mecum una in diluis imitabere Pana canendo: Item, - Habitarunt dij quoque bruas. . Quare ne Hluas pro maioribus rebus accipe: unc sortassis respexit etiam poeta Consulum minores prininiacias, quibus sylvarum & collium cura continebatur, ut
Crinitus De honesta disciplina libri quarti capite quinto. Et Caelius Rhodoginus libro decimo quarto capit
s. Aquarum & sylvarum magistratus in Franciae regin . vocatur. S luas,oli J polyptoton. Vbi J propositi P . genethliaci: Mascente puero redit aetas aurea, quae pe gradus infantiar,iuuetutis, virilis aetatis etiam explicatur : ut incipiat, augeatur, absoluatur. Cum id Srbilla: dece numeratur a Varrone ,Persica, Phrygia, Hellespo-tiaca, Samia, Lybica, Delphica, Cumana, Cumaea, Er, thraea,Tyburtina: Virgilius eande Cumanam sexto AE-neidos & hic Cumaeam. Quatuor aute mudi aetates Sibylla dicitur quatuor metallo tu generibus notauisse:
auream, argeteam, aeneam, ferream:& quarta finita me-δ. Γνεσιαν statuisse, aureamque aetatem redituram.
MannusJ Periphrasis est anni magni,qui tum efficitur cum Solis & Lunae α quinque errantium stellarum ad
84쪽
eandem inter se comparationem confectis omniu spatiis,est facta conuerso, ut ait secundo de Natura deoruCicero. kGgοJ Ethnicus poeta verae pietatis & regionis ignarus , tametsi de Cluilli matre virgine haec vere dicerentur, attamen ad syderis signum , non ad matris virginis miraculum respicit, & Erigonem vel Astraeam intelljgit: quaecum dij caeteri e terris In coelum propter hominu vitia sese reciperent,vltima abiit, ut primo Metamorphoseos Ouidius ait,
Vltima desuperis terras Astraea reliquis. SaturniaJ quae Saturno regnante fuerant: Metonymia hic igitur est. Redi redeunti Polyptoton. Iam, IamJ In principiis sententiarum, anaphora. Tul primus gradus est, ut puer nascatur: Itaque ut id steliciter fiat, Iuno,quet parturietibus prςest, inuocatur: Sic in Andria Teretius, Iuno Lucina fer v serua me obsecro. eadem Diana etiam dicitur: Lucina item dicitur,qudd partum ferat in
lucem. II oratius tertio Carminu,Ode vicesima secuda, Montium nemorumque Nirgo, Quae laborantes utero puellas Ter vocata audis, adimφque letho, Diua triformis.
QuοJ nascente intellige. FerreaJ vltima haec est, & re- ,etitur iam dictum: & illud est idem Danielis secundo
apite vaticinium de quatuor monarchiis, per statuam capite aureo, pectore & brachiis argenteis, ventre &femoribus aeneis, tibiis partim ferreis,partim fictilibus. Tuus ApolloJ Diana & Apollo, Latonae filij sunt: SrbiIIa ultimii seculum Iolis futurum praedixit, ait Seruius: at Sol idem est Apollo,& nunc videtur Augustus fgnificari, qui filius Apollinis habitus est, ut dictum est in Virgilij vita, eiusque simulachru factu est, cu Apollinis cuctis insignibus, ait Seruius. TequeJ Periphrasis est teporis,quo nascitur hic puer;Romani si quide anos suos per Cosules numerabant: Pollio autem triginta sex annis ante natu Christu Consul fuitmeque tempus, si vexe suerat 1 Sybilla de Christo notatum, rectὸ a poeta ad
85쪽
Saloninum trassatum est. TequeJ Epanodos.Thue a Iadmiscetur item hic laus patris Pollionis ex adiunctis& factis, quod ipso & Consule haec scelix aetas incipiet,& duce ferrea terminabitur. Magni mensti J iutius re Augustus qui prius Quintilis & Sextilis dicebantur, ait Seruius: N. sic Asconius Pardianus secunda Verrina, ad illu locum Nonae Sextiles, Sextiles ait,id est Augustae, ut Quintiles, Iu liae: nondum enim nomina de Imperatoribus sumpserant, propter quam mutationem n minum Virgilius ait, Et incipient magni procia e mensis. .
At magnos menses potius intellige duodecimas partes magni anni, ut aetas aurea longissima sit futura, Mquod mox dicitur, perpetua formidine terras solutura. Tacitus dicit in vita agricolae, Imponite quinquagint annis magnum diem,id est, laboribus finem allaturum. vide antic menses magnidici possint. Scelem J Id refert ad Laomedontis fraudem,qui Neptunum & Apollinem Troiae constructae mercede fraudauerat: sic in sine primi Georgici, - Satis iampridem sanguine nostro,
Laomedonteae Limus penuria gentis.
HestigiuJ Metaphora, pro reliquiis. IlleJ eonfusa Mhle laus Augusti sumi potest,sicuti Salonini: vi Augustus patris Iuli j, Saloninus Pollionis exemplo, pacatum regat orbem. Heroas J Philo,de mundo, dictos heroas putat quos Moses ἁγKAdυς: alii putant, consecratos homines,& in numerum deorum magnis virtutibus relatos . ut Herculem,Castorem, Romulum: antea diximus
Augusto vivo diuinos honores exhibitos esse. At tibii Salonini sunt quae sequuntur,cuius infantia sit aetatis aureae quaedam infantia, terraque sponte sua fio res, & caprae laesint daturae. HederaJ Hedera poetae quondam coronabantur, & sic ecloga septima dicetur,
Pastores,hedera crescentem ornate poetam.
Et inde victor Alexander exercitum hedera coronauit,ut triumphum Liberi patris imitaretur: ergo poeta
86쪽
Lonores futuros hic ominatur. BaccareJ Baccaris seu Baccar herba est, quae vulgo dicitur Chirotheca nostrae dominae,& radicis tant im est odoratae, ait Plinius, libri vicesimi primi capite sexto. Colacasta J herba est Aegyptia,cuius radix colocasi5 dicitur: ipsa est amaro odore, cibo tame Aegyptiis gratissima, vel cruda, vel tosta, vel elixa : & eius flos coronamentis apud Aegyptios dicatur,quod modo Virgilius videtur indicarer, vide Ruellium. Leones J hie locus Sybillinis versibus latius apud Lactatiu exponitur libri septimi capite vicesimo quam
to e versus autem hi mox a nobis proferentur, & idem ab Esaia capite undecimo denatiuitate Christi cantatur: Itaque versabitur cum agno lupus, accubabitque pardus licedo, copulat6sque vitulum & leonem, & tauin rum ducet puer paruulus,& vacca & vrsus compascentur, concubantibus eorum pullis, & leo more boum palea vescetur, & ludet super aspidis foramen lacteus infans, supόrque viperae cauernam deliculus puer manum Rutabit. aps tibi J repetitur eadem florum naturali asiluentia. CunabulaJ cunae lectuli sunt, in quibus
infantes iacent, hinc cunabula pro eodem, quod & in cunabula dicimus. OccidetJ ponitur in principio, occidet,& ide repetitur in fine sententiae, epanalepsis igi- . tur est. FallaxJ non cicuta, ait Seruius, quae manifesta est, sed vel aconitum intelligitur, ut secundo Georgico significatur, -Nec mistros fallunt aconita legentes:
Vel Sardinia herba, sapore quidem dulcis,sed gustata,
ora hominum in rictus dolore cotrahit, ut veluti ridentes emoriatur, de qua septima ecloga ad illum versum, Imὸ ego Sardors videar tibi amarior herbis.
Asbriuml de amomo iam diximus ex Dioscoride, ut frutex si exiguas: Seruius tame hic ait herbam esse suauissim i odoris, quae tantum nascitur in Assyria Asiae regione. OssimulJ Iuuentus Salonini describitur ex eiusitudiis & factis,quibus historia ac philosophia cognoscitur: ubi secundus aetatis aureae gradus ex adiuncta se
87쪽
mentio ini, mellis affluentia notatur. Hunc Srbillae licum citat Lactantius ibidem pluribus item versibus.
Id est, Et lupi tunc cum agnis in montibus Ner antur, Herbum idinces pariter cum haedis pascuntur, si cum Uitulis simul omnibu'ue pecoribus, Camiuorans leo comedet paleas ad praest v, Cum iUsantibus dracones matrum orbis dormient.
Piorum autem solum sancta terra omnia haecferet, Auentum mellis de petra atque de fonte, Et lac immortalitatis manabit omnibus iuICampusJ est hypallage, pro, Aristae campi flavescetit,id est seges maturescet. Rubens J Metonymia ex adiunctis pro matura. Sentibus J similis antea fuit hyperbole,
nec enim per naturam id fieri potest. SudabuntJ effun- .det, metaphora est: sic Ovidi'primo Metamorphoseωn, FLuάque de ruiridi stillabunt roscida mella. scidaJ plena roris, rorulentum id etiam Cato dicit: sic postea ecloga octaua ala roscida dicentur, Sepibus in nostris paruam te roscida mala, Dux ego vester erum vidi cum matre legentem. Sic luna roscida & iris roscida Virgilio postea dicetur. PaucaJ accedit ad tertium gradum aureae aetatis prolepsi de dissimilitudine reliquae aetatis ferreς per partes, nauigationem, militiam,agriculturam. ThetinJ alii striabunt Thetym:metonymia est pro mari:est enim Thetis dea maris,uxor Neptuni, Coela & Terrae filia.
RetribuiJ Ratis, est nauigium temere factum trabibus sine
88쪽
sine fabrica compactis, ait Probus. Quae tentare,quae cingere, quae iubeantJ Anaphora. InfindereJ hypallage pro tellurem sulcis infindere. Eier eritJ prima pars & secunda confuse repetuntur, alia sui diuisione. Alter alteraJ Polyptoton. Ti dis Tiphys, eximius nauis fabricator & rector, qui in Colchisdem Argonautas deduxit. An tua TUD, iaces non sit in aequore fluctus, ait Ouidius quarto Tristium. Argoi Nauis,qua Iason cum quinquaginta quatuor delectis Graeciae heroibus
nauigauit: vel artificis nomine sic dicta: vel a sua velocitate, αργος enim velox dicitur: vel ab Argivis: rgo,qua vecti cingiui delecti uiri Petebant illam pellem inauratam arietis, Ait Ennius prima Ciceronis Tusculana. DelectosJquales cum Iasone fuerunt quinquaginta quatuor: Idyllio decimo tertio,
Eri eruntJ Polyptoton. AlteraJ sic sexto AEneidos,
- Bella horrida bella, Et obrim multo Epumantem finguine cerno: Non Simois tibi, nec xanthus,nec Dorica castra Defueris alius Latio iam partus Achilles. Synecdochae sunt ex specialibus generale sgnificantes,Tiphys, Argo,Troiam, Achilles : ergo gubernatore nauis, hostium urbem, fortis,quasi dictum esset his verbis, intellige. AchillesJ Idyllio vicesimo septimo,
HincJ Antapodosis, ubi primum Blonini virilis artas describitur, quod cum vir fuerit, mercatura & agricultura conquiescet: de militia non redditur. RectorJ v ctor passive dicitur, qui vehitui, quomodo etia in proca. Et summi gubernatores in summis tempestatibus a
89쪽
vectoribus admoneri solent, ait Cicero septima Philippica. PinusJ Metonymia, ex materia fgnificans opus, pro nauis pinea, & metonymia rursus est ex subiecto adiunctum significans,ex naui nauitam: metalepsis igitur hic est duorum troporum. MutabitJ Ante nummum repertum, commutatio rerum fuit, de qua primo Politico Aristoteles, qualis est hodie plurima inter omnis generis mercatores:Trochare Franci id dicunt. Omnis feretJ caussa cessantis mercaturae. Omnis omniat Polyptoton. Non rastrosJ periphrasis estpro, non arabitur. Rem osJ quibus glebae franguntur, t Georgico primo, Multum adeo roris Ilib. qui nangit inertes. Non nonJ Anaphora. Nec variosJ Additur ad aetatis aureae perfectionem naturalis colorum varietas & pe mistio. Aries Si purpureo aureo ue colore,ouis ariesue spargetur, principi ordinis & generis summa cum foe-licitate largitatem auget, genus, progςni Emque, propagat in claritate, laetior)mque efficit, ait Macrobius. SuarieJ Sic antea,
pro suaviter. MuriceJ Murex piscis est marinus,eon-cnarum e genere,a purpura p ululum diuersus, caro in escam,sangitis in colorem assumitur: Martialis de m rice libro decimo tertio, Sanguine de nostro tinctas ingrate lucem Induis non est hoc satis,esca sumus.
G:οJ Plinius libri tricesimi terti j capite quinto lutea
herbam appellat qua chrysocolla tingitur, caltha aquatica nonnullis est. sauhxJ Sandaracha si torreatur, aequa parte rubrica admista, sandycem faciet: quaquam animaduerto Virgilium existimasse herbam id esse, iulo versu: νSponte sua sando x pastentes vestiet agnos. ait Plinius libri trices mi quinti capite sexto. TaliaJco
firmatur aetatis aureae praedictio testimonio Parcarum,
90쪽
Sybillae libris ista deprompserit. ParceJ υτα αντι Φρασιν,
ait Seruius,quia nemini parcat: at Varro a partu deducit,ut unius literae mutatione Parcae quas partae, quonianascentibus bonum malumque conferant: tres finguntur, quia tria sunt tempora:de quibus est ille versiculus, Clotho colum baiulat, Lachesis net, Atropos Occat.
Cicero tertio de Natur, deoru, Erebi & Noctis filias facit,& easdem fata esse statuit. AggredereJ Optatio est specie adhortationis, ut quaprimunt Saloninus vir fiat, α Rempublicam capessat. Cha J alias clara:versus este Ciri repetitus. DeumJ & illud antea, Iam noua progenies caelo demittitur alto: Item, Ille deum vitam accipiet diuisque videbit Permisitos heroas,c 'ste videbitur ills. Dub incrementumJ Idyllio septimo,
riptilial caussa optationis, praesentis aetatis tristitia, de
laetitia futurae. ConuexoJ Conuexu & concauum contraria sulit:& hic pondus convexum dicitur per metonymiam ex effectis,quia iacit coelum convexum,
-Convexa polus dum his locet, dicitur AEneidos primo. Terra ut J Amplificatio upartibus in udi: versus idem repetitur quarto Georgico, -Deum nanque ire per omnes Terra que tractusque maris caelumque profundum.
PiceJ Anaphora. O mihiJ optatio manifestior, quasgnificat hvperbolica duorum parium collatione summum in Salonini laudes studium: quales ante collati
nes fuerunt, Canto q sebiussiquando armenta vocabat phion D rcaeus. Item, Mecum vna in fluis imitabere Pana canendo.
ManeatJ Sic terth Georgici initio, Primus era in parrium mecum m do vita Apersit in