장음표시 사용
361쪽
domicilio exturbetur, juvat hic, quae de plincto saliente in ovo gallinaceo observavit Haructis citatus, afferre. Hoc enim punctum animatum elle,& pusillum Animal, ex alternativis pulsa. tionibus sylloles,& diastoles, ad oculum apparentibus,manifestissime conitat. At vero aliquando quiescere hujusmodi pullationes in hoc Animalculo postmodum easdem redire , diligentissime investigavit , Si deprehendit ident Harveus; Nam' exercit. I 6 s l. mihi 6 s . Sinti'me , inquit comperi Ioctum saltenscu m ceu i lanc intermortuum ab omnι motu qu)eseret, A ncvst Iotu, motum denuo, in t ulpationem recuperasse .lc paulo infraf l. 67. quin etiam piat quam punctum hoc sensim et an uisset, Cr Ianguine plenum a ni Iu ι cessans , nullumque vitae specimen exhibens, morti penitus succubuisse Gisum esset, imposito digito meo tepente. 8atio viginti arseria meae tu uum , ecce corculum denuo erectum revι-xit,m tanquam is liminio ab Orco redux Iri nam choream redintegravit, σι.&. quod est notandum , & ipse accuratissimus Iadagator Regi tuo demonstravit. Est adeo exiguum hoc punctum, quod Corculum ipse vocat,ut in exercit. 68. Ol.mιhι 29,. utero, inquit. disiecti Damarum adhue palpitans nisi leneficio radiorum Solis ollique ilia frantium) motum eius ιremulum, ceνneye non solue- r rim, c. Imo ex Guari nonio in asin. i 6.n.18.ωγ I9.Corculum hujusmodi avulsum, & venis spoliatum per horam,& amplius vivit. Itaque experientia teste Anima pullorum, seu Damarum in puncto saliente, quod ovali tunicarum involucro concluditur, in existens, a contrario extrinseco impeditum, primaevam nihi- , , lominus pulsationem reassumit, & mox moriturum , tempora non brevissimo morti resistit. Cur igitur Animae rationali forma: n imirum,quae omnes alias antecellit, & quae non in puncto, sed in corpusculo longe grandiori,& grano hordeaceo ad minus aequali residet. omnem resistentiam & perseverantiam negabimus, quam corruptibiles formas habere etiam ad oculum videmus; Praeterea,ex experientia quam infra sect. 16.num. I 8. 2o aufero de punisto saliente, constat facilius m illo vitam
adversus contraria conservari,quo tenerius est,& recentius.
QRod vero additur ex plaribus rationibus,quibus dubitatur,an Diqitigod by Cooste
362쪽
an Baptismisit capax, certam ad idem incapacitatem ostendi, fateor,me non satis incelligere; Nam etiamsi unam propositionem moralem plura, dc innumera argumenta,quae tantum sint Isprobatia, non autem evidentia, oppugnent; si talis propositio aliunde habeat linam probabilitatem non faciunt ipsam Oirmi probabilitate carere , quia cum illa argumenta supponantur esse tantum probatia , temper relinquunt intel Iectum in anci pili & cum formidine oppositis a Lem in actu pr m nunquam igitur propositio contradictoria erit cerPa. Exemplo me declaro. Probabilis est ista propositio, ut nota.
vi disp. r. sedi. Ii n. 6. Infirmus mortiundus, qui nulla dedit signa centritionis, nee desiderium consistonis ostendit,si brasiane vix rit Job e nditiove est absolvendus, dc est probabilis , i aliena per
principia extrinseca: Et tamen haec propositio, nimirum non es ab Oisendus,quae est ejus contradictoria, multis rationibus pro . babilibus innitur; non tamen ipsam certam reddunc, quia non sunt nisi probabiles; Sc ideo non tollunt alterius contradictoriae probabilitatem imo aliqui ex Authoribus qui illam negativam de sendunt, fatentur peccare mortaliter eum, qui in facti con
Ita est in casu nostro: Nam etiamsi,ex multis rationibus in contraxium adductis dubitari possit, an tenellus foetus verbi gratia trium dierum , sit capax Baptismi, non tamen desinunt contrariae rationes, illum capacem ostendere; quia a contrariis rationibus evidenter,& e Scaciter non sunt exesusae;quare non sequitur, nullam prorsus adesse probabilitatem , vel omne dubium de perseverantia Animae rationalis in recentissimo illo foetu esse sublatum. Non ergo licebit Baptismum conditionalem denegare etiam si grani hordeacei magnitudinem non excedat,aut columbini ovi quantitatem foetus non attingat. Et confirmatur ex doctrina, quam S.Thom. 3. p. q. 33.art. 1. da. tradit, de parvitate Christi Corporis in instant Uncamationis Licet enim exiguum valde fuerit, & fortasse minus grano hordeaceo, ut nonnulli, quos ego disp. r. retuli M. 3. n. I 3. aD firmant at non fuit adeo parvum, ut in eo non totuerit ratio humam corporis conservari , cum in t 9 qua G1Inle . inquit
363쪽
S. Doctor, uorundana I arv rum L num cor Iora avimentur ; si eutergo homineS Parvi,qiaos nanos vocamus, licet multum dii tenta communi aliorum hominum magni cudine, non camen carent omni virtute resistitiva qua se aliquatenus a contrarijs defcndant; ita humanus icctus, qui primis diebus, ut cum Riolano Τ dixi disp. se l. i. n. r. grani hordeacei magi licua iacm non cxcedit non debet dici omni resistitava vir rure privatus, praelertim ' .
cum Riolanus foetum hominis pusilli,seu nani fortitan observaverit,ut facile quis potest sibi suadere,si Pinaeo credi erit, qui
foetum I a. dierum a se vi lim, cum ovali scarma, iuxta quam illum exactissime pictum de cribit, semipalitiarem fere magnitudinem attingentem,& non ibium columbini, sed etiam gallinacei ovi magnitudinem longe luperant m. Ego tamen verius exist imo, Riolanum loquutu in fuisse de foetu primis diebus conformato Nam hordeacei gran l magnitudinem , elle primam humani foetus mensuram, notavit ex communi Ana omicorum I r nisu .I. 1. de Gnim. c. I S. vers. crescit.
Demum SapientissJmos, hic, Censores precor animadvertere ne dissicultas sit, in aequivoco; quod enim ex Varolio, dc Riolano disp. isect. I.n. a. adnotavi, foetum nimirum non excederea principio grani hordeacei, vel minoris phaselli magnitudinem , non de toto tunicarum involucro , sed de ipso humano corpusculo, quod intra tunicas continetur, dictum est; At vero quod DD. mei Censores addunt, nimae rationalis perseverantiam admitti probabiliter polle, si fetus in majori aliqua quantitate , pura ovi columbini, ejiciatur, si ad totam tunicarum complicationem, intra quam latet foetus hujusmodi rei pexe- runt; ut mihi apparet, jam admitterent, farzum, qui grani hordeacei magnitudinem non excedit, intra tunicas in esulum, esse baptiZandum: si vero magnitudinei ovi columbini praecis E ad humanum corpusculum , non vero ad ovum referunt, jam non loquuntur de faetu paucorum dierum , t d integri mensis. Hana enim aetatem habere fartum talis magnitudinis constat ex adnotatis a Pinaeo Lac.3.in 3 .Hur. dc a Fromond.de ex dictis a me sup sect. .n. a. de corpusculo 8O.
364쪽
Cum itaque de perseverantia Animae rationalis in tenero illo corpusculo non ceti t omnis probabilitas non videtur denegandum Baptisma Animae illi dubiae praesertim quia, remedio tam facili a gravissimo aeternae damnationis periculo, si est, certistime liberatur etenina non obstantibus supradictis in contrarium allatiS,Vrget adhuc argumentum,quod primis diebus foetus sit bapti Zandus.
Ergo es laptizandus. Major est certa: minorem probat ipsa probabilitas earum rationum, quas P. Arriaga affert ad probandum ibi non conservari vitam : cum cnim eius rationes non sInr cvidentes, & demonstrativae, sed tantum probabiles ut constat ex Logica; &bene urget D. Franciscus Verde in tuo opere inscripto Theologiae IunJamentalis Caramaeia Positiones selecta in Pro meto vers multa postem , Orc. Sed quia adhuc aliquis posset urgere, quod neque ex Hippote crate Lis nat. tuer. ubi sex dierum; ct bb.de carn. ubi septem dierum Abortus describitur neque ex Plater. neque ex Riolano a me relatis Dist. I. seef. Io. tar 3. n. 3. F. potest cum fundamento asseri primis diebus, hoc est tertio, secundo, vel etiam primo die fartum esse animatum; tum quia in illo libro de nat. pner. Hippocrates dieit illum Abortum sex dierum, habuisse quidem fibras, & venulas: non autem membra; & quod intra membranas continebatur,erat quidem rubrum, sed liquidum. At vero alius Abortus de quo in I.de carn. quia habebat omnia membra, quae corpus habere potest, ostendit quidem septima die, fetum esse animatum,sed ante sextam, & multo magis pri- .ma die,id non probat & ex illa Plate ij observatione de Abo tu pariter septemdiali, nihil amplius potest concludi; sed imo quod ante sex dies,intra membranas nihil omnino dissimilarest, Vel eterogeneum , ex quo posit cum fundamento dubitari de Animae existentia. Dissiligod by Corale M in amic
365쪽
Haec est maxima in praesenti dissicultas; sed quia rationes' hu-j uimodi non lunt, nili conjecturales, ut recte monuit Riolanus, loc cidat. non determinant, intellestum ad hanc partem ; & piti- res rationes pro contraria parte , hanc positive suadent, ideo huic propter animarum salutem libentius adhaereo. Primo,quia Aris l. es tr. c. 3. HIIractio, inquit mensrui humeris ad formationem fartus, in partium detineatarum auctio , nutricIssa ig culsatis es opss,Crc. e X quibus constat, A ristotelerri docere,quod
antcquam toetus formetur,& formatus augeatur, virtuS nutri-
tiva,& per consequens anima est in materia,ex qua foetus debet componi, hoc est in materia anguinis,& seminis : A ne plures formae completae simul sint in eadem parte materiae, oporte dintelligere Aristotelem ita,ut significet, quod ubi per praeviam utriusque fermentationem, & accidentalem organi Zatationem utraq. forma corrumpitur, & nunc primo non est; nunc primo existat anima a Deo creata , & u naturali Agente illi materiae unita , & quae per viam nutritivam , attrahat, & perficiat per
Neque ad explicandam hanc actionem primam oportet recurrere ad animam matris, cum Excellentissimo D Jo.Marco Marci Medico Prageni non solum quia ipse a me non dissentit, dum in literis ad me datis, fatetur anima propria informari foetum,quando per abortum exciditur a matrice ; & ideo me curri sentit esse baptizandum: sed quia talis positio est contra doctrinam Ecclesiae de baptigando filio a ventre matris jam demortuae caute extracto , si vivus es. via. disp. I sect 4 n. I r. non ergo ut ipse piatae, scelus quousque est in utero . vivit anima
Et explicatur haec prima actio attractiva,& nutritiva, melius exemplo Oviparorum, quam vivi parorum: nam eXoVo anserino V. G. Gallinae supposito, vel e converso; imo ex ovis Clibani calore incubatis generantur Pulli: ut testatur Aldroia. l. I . Omitolfol. mihi 227. ergo non virtus nutritiva , seu anima matris attrahit particulas ex vitello ovi, & convertit in alimen- tu: sed virtus seminalis excitata a calore illo, licet ascit itio, edu-
cut animam Pulli de pote utia materiae;& fit punctum saliens, M
366쪽
anima:& ista aggenerat,sormat,& producit sibi membra; statim
ac organi alio accidentalis completa est eodem modo de ani ma humana philosophandum est, quoad unioncm cum corpore : quoad creationem enim est a Deo,sed organi Zationcm accidentalem in humana genitura fieri , vel saltem tertia die est valde probabile ergo, bc foetum este animatum. Hanc eandem doctrinam late tradit,& probat . νψλ.lιό.2.degener. .eni.c. I. Secundo,quia negari non potest, id quod a Primariis Medicis, Hippocrate, Ialeno,& Avicenna alibi adductis praesertim disp. xject. s. a numn. V deinceps dicitur ; nimiium quod statim re- iscepto & fermentato semine in utero, membranae septum involventes generantur prima die : ergo ex hoc fit evidens , naturam non esse Otiosam ; s d sicut operatur ad partes exteriores seminis , membranas gignens ; ita & multo magis ad partes interiores statim materiam accidentaliter disponens, de determinans ,.ut Viram exigat ; quam quidem Operationem.
Hippocrates citatus disp. 2. Iectione quinta nμm.l3. vocat co ceptionem. Tertio, quia videmus, calorem Mementarem, vel etiam caris testem per reflexionem , aut refractionem solarium radiorum,
illico intendi. adeo ut quam citissime, in ligno et alia materia combustibili, ignem generet Ergo calor, qui est in semine, vel in utero,& quem Osristoteles ob. 1 de stener an . cap. 3. dicit non esse ignem, neque ab igne exortum, sed calorem , seu stiritnm respondentem elementosellaram, pote fit citissime disponere materiam,illamq. accidentaliter preparare, ut de eius potentia, educi naturaliter exigat non quidem humanam formam , quae non est materialis. sed fit ab Authore naturae Deo, perach Ionem creativam: sed unionem ipsius Animae cum materia quidem hic mihi videtur esse intelleictus ab Aristotele intentus, dum M. de causo rvr.element e. I.dicit,ut habet transsatio quam affert,&sequitur S. Nom. opus 18. arιicul. s. quod , cum cadit semen viritu matracem mulieris , decoquisur in ea decomone forIι ,
eum eadit, idest subito ; quia dicit , tunc decoqui semen , cum cadit. deesitioneserti , idest valido , & vehementi calore ; nam alia transsatio habet, deciquit Vsum matrix caliditate sua.
367쪽
Cum igitur actio calefactiva matricis calidae , non calore ignis, sed Coeli, sit actio adeo fortis,ut statim ex medicorum 1ententia,producat membranas foetum involventes, quis non facile credet in inclusa genitura, propter quam permutandam, est a natura principaliter intenta talis actio calefactiva , statim fieri . vel prima filamenta vitae, vel ad minus, quae expeditior est . organi Zationem accidentalem ; qua posita statim creatur
Quarto, a uia probabilissima est illa lententia, quae asserit ani, i mam rationalem statim, ac est in corpore efficere libi in materia partes dissimilares, Sc membra. via. disp. r. fili. . n. 12. 'sin. num 6. o di p. 2 θἱtri . Iisp. 3on. I. Ex dictis igitur colligo , quod licet sit probabilis contraria
sententia, quae asterit primis diebus, etiam non esse animatum; quia tamen etiam alia opposita, quam ego tanquam fundamentum meae Prothesis suppono, non solum est probabilis,sed pro- habilior quia solidioribus rationibus,& magis communicer reisceptis innititur; δc quod maxime observandum est , quia magis in tuto reponit animarum salutem; illa vero easdem periculo damnationis exponit: ideo existimo ab ista, quae asserit, foetum ., humanum,primis diebus probabiliter esse animatum, non esse in actu practico de ministrando Baptismo recedendum , ne si forte anima rationalis adesset, & ab illa sententia persuasus aliquis, quod non adesset,omi eret baptizare, talis anima propter 1crupulosam speculationem, damnationi aeternae remaneret ad diista. Et haec omnia magis confirmantur quia mulier,ex sacrarum litterarum testimonio, de quo plenius in sequenti Digressione. concipit foetum intra primum diem a praecedente congressu
Itaque non obstantibuq iis,quae pro contraria sententia op-,; ponuntur Num facile di Glvantur,sam per adest fundamentum opinandi,& probabiliter dubitandi de existentia animae in foetu.etiam primis diebusnique ideo nullo modo Baptisina condi-
368쪽
DE Diu a Bers bea ecncepto,ex adulterio
HAEc supra dicta Miam interim essent sub praelo; Amicum au
divi mihi ad aures suggerentem,quod contingere aliquando poterat, ut nonnemo i ententiam Thomae Fient , Danielis Sennerti,dc optici Fortunati Pemplij, dic cotium primis dic.
bus, foetum humanum elle animatum , cx eo quGd mulier hoc tempore illum in ulcro concipiat,aut negaret omnino,auc parvipenderet I ideo , ut constet, quanto veridatis fundamento
sententia hujusmodi subsistat, etiam si illorum Doctorum Suia fragium non assisteret: quod tamen non admitto ; ὶ placuit, praeterea Ruae ex Immaculata B. Mariae Uirginis Conceptione,& Alexandrina Constitutione con sideravi,dis . 3. t er totam, hoc loco praesentem Digressionem instituere , & Historiam illam, quam ex sacris literis petitam ' disp. I sect, 7. num.7. Omnino semel adduxi,diligentius expendere, ut luce meridiana clarius pateat , quam solidum sit sundamentum opiniandi animam primis diebus este in Retu; cum sextus hoc tempore sit in
Historia hujus tacti lib. 2. Reg.cI I.4. a Sacro scriptore, ita dencribitur. Misis itaque Davιd nuntiιs, tulit eam, quae o m ingressa esset AEd illum,dormivit cum ea: statim. sanctifcata est ab immuΓdι- ratia san; o reversa es in domum siuam, conceptosueta: Itens uenun-
Jtaque ex certissima auctoritate Divini testimoni j , tria hic sunt expressE certa: Primo,congressos Regis cum muliere, ibi dormivit cium eae; Secundo quod statim & immedite post accensum,& adulterium, finm fiscata est mulier ab immunditia sua r MTertio quod quando mulier reversa est in domum suam,Spiri- . tus Sanctus attestatur,quod jam habebat in utero se: um conceptum ubi .cr reversa es in domum suam, cetιo Ia tu. Id , quod non est certum ex expresso Sacrae Scripturae Testimonio, est; quod non sit reversa in domum suam statim. ac absolutum,& consummatum fuit aduleerium; atque ideo possit esse Diqiliaco by Cooste
369쪽
elle locus ad dubitandum,an per aliquot horas, & torie etiam dies, remorata sit in Palatio Regis; & cunc Jam ex veracris tumore cognita, quod haberet in utero, a Rege rem ista sic in domum tuam Ideo conliderandum est diligenter,an ex interpretatione illius sanctificationis secundo loco expressae, & ex conjecturis resultet huiulinodi intelligentia an vero, o contra,quod statim,& immediate post perpetratum adulterium,domum sit reveria,
Prima interpretatio est illorum , qui putant, quod quando mulier vocata a divit Regem , menstruam illuviem j impateretur : & ideo David ex propriae habitationis lolario prospiciens, J vidit illam se lavantem a tali loria : Sed statim ac fuit a Rege cognita, cessavit illud profluvium, ex eo, quod natura sentiens
in ulcro conceptum, sanguinem retiner, tum ad formandum. tum ad nutriendum novum fartum. Hanc interpretationem dicit non este contemnendam, Gahar Sanctιus quia contonat cum.
textu dicente quod rediit domum mulier conceptos tu, sed quicquid sit an Sanguis quo alitur, Zc formatur laetus, sit ille , a quo mulieres purgantur,an vero alius purior , & sanior; displicet haec prima interpretatio Lyrano, dc Carthusiano 2 quia mulie quando est in profluvio sanguinis, pallida est, turpis,& ab hominabili fiat vero eodem tempore;quo David illam prospexit lavantem se rat, inquit textus, pulchra valde : & ideo illam Rex
Secunda interpretatio cst aliorum, qui dicunt, quod mulie cum ellet sterilis & in ecunda ab hujusmodi sterilitatisoppro-hrio per Regis accellum liberata est: quia statim concepit: &ideo statim licitur sanct ificata ,& domum reverta conceptoμι ita refert Abulansis, Ruthorum suppresso nomine. Tertia,quia semel tantum cum Rege adulterata est, ideo statim dicitur Iabini scalae, idest laniste se deinceps, dc caste gessit: non enim Rex permisit illam aliquo, vel brevi tempore in su Palatio permanere,ne amplius cum ea peccaret; sed statim illam dimisit; ita referunt,tacito Doctorum nomine obui. MIMfct
Quarta est, quod mulier statim post carnalem consuetudinem Diuitigo
370쪽
dinem cum Rege,purgavit se ipsam a super quo sui se minis Ja- vando ; & hanc explicationem probant , & sequuntur LAbni Chait . qui dicit esse brevem,& certam Hugo Card.Tined .in Salom.I.I. c. 7.num. s. in Sanctius. & ideo Petreinus, in Tigurina id adsanctificata es transferunt inpurificavit se ipsam. Quamvis autem admissa hac interpretatione , non necessario sequatur, quod statim reversa sit domum , vel quod particula Baum,conjungenda sit, & referenda etiam ad conceptum foetumi; quia adhibita hujusmodi lotione , aliquo tempore in Regio Palatio adhuc permanere poterata. tamen subita illa lotio arguit subitum discessum , & iter ad propriam domum : nam ita immunda,& sordida , foemina a Palatio non facile fuisset egressa , sed compta,& composita, ne Occurrentes Aulici, aliique per viam. ex perturbato habitu,& aspectu facinus cognoscerent.Vgo Card. dicit statim senstificata es, idesI Patim laetit se : ver natim concolit . . . bulens. quas. 7. in cap.r I. dicit, ides immediate is primum accessum David ad eam , reversa en in domum suam. Prineda satim concer isse , admittit cum Nicolao Dionisio , σ
Quinta &ultima interpretatio explicat,quod purgata sit mulier subito a menstruis, non quidem pia ceden ibus,aut praesenistibus, sed a futuris usque ad partum ita Lyranus' quia,incauti, iuriis congressu concepit, ut fatet in textu. cis e nceptionem autem cessat fluxus mensruorom, quia sanguis ille cedit,informationem fetus, ct eius alimentum V c. Omnes igitur Interpretationes conveniunt in hoc,quod particula illa utim, non solum reseratur ad sanctificationem aliquo ex superadictis modis intellectam; sed etiam ad conceptum foriatum; ita ut sensus Sacrae Scripturae juxta comm Unem interpretationem sit,tit Bersabea,in hoc accessu, & adultera commixtio X. ne,statim conceperit foecum. Et hanc communem intelligentiam, non solum probat Interpretum authoritas; sed etiam suadet ratio : ex eo enim,
quod domum reversia Bersabea observavit fortὰ per aliquot dies , a ut etiam subito se concepisse ; ne si muIro tempore
tardallet hoc Regi significare , putare potuisset David quod