Disquisitio physicomathematica, gemina, de vacuo itemque de attractione quibus probatur, nullum in rerum natura dari, vel posse dari vacuum; ipsaque experimenta variorum, ... Autore Antonio Deusingio ..

51쪽

3α DE VACUO stantia per vitrum ipsum , ac per Hydrargrri meatus , in diducti Aeris spatio, subeunte Iq. Sic etenim r6que externo Aere incalescente duntaxat , aut manu calidiore admota ampullae Hydrargyrum hi tubo magis descendit,*atiumque ab Hydramyro delabente de relictum sic amplius evadit: An vero tantillae portioni Aeris intus r siduae ex sententia innata facultas attribui potest ad interva tum quodclinque se ipsam expandendi, nullo alio corpore tenuiore su eunte, relictaimque spatium implem, te es an Vacuo, seu non enti, haec data facultas, ut incrementa ac d crementa reciproca subeat 'Is. Et sane, quod potius graviatate Hydrargyri, quam insita A eris

rarefactoria virtute, u expansivo C .

natu , distendatur intus in si1blimilampulla contentus Aer, vel inde potest manifeste liquere, quod solo gravitantis seu deorsum vergentis Hydra

52쪽

8c ATTRACTIONE. Suedrargyri nisii pauxillu imminuto ,per .imem machinae Desinationem dunta xat, ut stiperius ex observatione 'c-queti relatum, mox ccescere cyprina vesicula,hoc est, ex pansiva in eadeaeris distensio remittere,inciperet;c j us sane Phaenomeniratio sumciens ex

hypothesibus reddi non potest,clim non min Elater Aeris intus contenti, si nativus quis esset) inclia nata paulisper machina vigeret, qVs ad perpendiculu haec teneatur er eti,utpote cum eadem relinquatur trobiq; contento aeri libertas,nec magis hujusce sissi inclinatione ampullae, quam alio situ, Elater cohibeatur. 16. Similiter, quia admissa Gyrinsecus taeru exigua particula 'aec fere rursum vesicula incipiat, id liquiado arguit, non spontaneo dilatatu , sed violenta distensione, aerem intra vesiculam fuisse distractam, quae Vi lenta distensio pauxillo aeris admisse, remittatur utcumque si enim, quod stasint L . Pec vetus, vesicula stoma-B Heθ

53쪽

34 V Α C V omo ADis dFlatatu suisset distenta,cunt, . spontanea dilatatio virtutis Elasticae robur enervet ut asserit idem pag-II9. utique admisse aeris pauxillo ejusdem virtutis Elasticae robur suis.

set adauctum, ut adeo neq Pamsacccscere dcberet per aeris affluxum vesicula contenta, sed magis distendi 17. ines autem plus aethereae substantiae se insinuat , in ampullam, eo magis gravitanti seu deorsiim, nitenti corpori graviori obsequitur aer in ampulla contentus; seque amplius

expandi ac deduci permittit; hinc

calore admoto expansio 4 usdem m jor contingit, magisqVe corpus gravd descendit;) quo minus aethereae sil- stantiae se insinuat, eo contra stior manet contenti aeris expansio, c*-pusque grme suspenditur altilis. ., I 8. Plus autem vel minus aethereae fissistantiae in ampullam se inmnuat, suppositagravitate eadem comporis deorsim vergentis pro aeris imbientis in raritate acdensitate, cam

54쪽

& ATTRACTIONE. 3sIore ac frigore , ratione diversa: adeo semper ad Aeris habitudinem ipsam proportio servetur; nec totalis sorte unquam fiat divulsio aerearum particularum, seu nunquam plenaria distraetio contingat, nec fiat hiatus aetheream selam substantiam continens , sed particulis aereis, expansis equidem at cohaerentibus sibi invμ 'cem, mutu6que ramulo m impi xu innexis, perpetuo aetherea rub stantia intersundatur ; ni sorte sit pondus admodum grave, qVOd aerem distrahat, vel causa admodum violenta obtingat, quaaetheriscopia largissima affundatur. I9. Est utique Aer ceu lanei ea muli perampla mous, vel intricatarum partium aggestus, ut ipse Pecque declarat,) Terraquese orbi accumbens, suntque ejus particulae quasi ramota, vel sumularum in modum sibi plures connexae, atque aliae aliis implexae, invicemque intricatae, atque ipsi aetheri interfluenti inneXa B 6 nec

55쪽

nec non corporum quor vis vicu norum poris insertae, ipserumque particulis tenaciter cohaerentes: ut adeo praedictae particulae Aeris, quὶ intra ampullam contentae, quemad-- modum Hydramri deorsim niten-tis gravitate distenduntur , ac sese undiquaque eXpandere creuntur, ipsumque aetheris assiuxum copiosi rem admittere, sic permaneant tamen sibi mutuo innexae, nec in hiatum t talem a se invicem divellantur; qua vero consimiles aereae particulae ampullam extrinsecus in Orbem am- s

vitate sua contentum in ampulla aerem distrahentis, subintrat aether per vitri poros, atque per ipsum Hydram gyrum,) implou equidem particularum suarum, ac pro diversa siti rarita- ite vel densitate, ne ultra modum seu ther ad interiora insinuet, hunc ipsum amica con clatione coercent, impediuntque inluxum uberioram:

ut aequilibrium quasi oboriri conti

56쪽

3e ATTRACTIONE. deorsim , atque aeris renisum ; interni quidem , fugientis sui distr

inionem violentam nimiamque dia ductionem, vergentisque e contra ad statum contractiorem ; externi vero ulteriorem aetheris affluxum cohibentis ; Natura interim communi congruam undiquaque proportionem so ante, quae Conditoris ministra, convenienti numero pondere ac mensuracundia dispensat.2o. Ut adeo frustra quaerat Cl.

Entius in Apol. pro Cis Q. sang. D gress a. internuncis aqua jursum ascendens, AB is figiemispersentiscat abitam ἰ quove s u intestigat ma-cuum rebus accesserum , nisi ipsa res Mis propriis laribω , in Leris receden

ris Ieum ascendat ' Certe cum v cuum dari non possit,idemque mer chimaera habendum sit, necessis id corpora naturali nexu sibi mutuo cohaerentia, sibi mutuo succedunt, ut potius gravia evehantur in altum,

57쪽

38 DE VACUO . quam hiatus contingat, quantumvis .

aether compleat omnia.

2I. Ac liceat mihi potiori jure hic quaerere vicissim qui fiat quod

per tubum, retortum quo ex vase aqua vel vinum ediicitur cujus nempe alterum brachium sit altero longius effluente aqua per longius brachium, per alterum aqua e Vase sequatur, sursimque ad curvaturam feratur, ac porro in brachium declive succedat, donec aqua contenta in brachio utroque ad aequil ibrium pem tingat ἰ Hunc utique motum non posse ad pulsionem referri sed esse Omnino tractioni adscribendum , ostendi comm. M 3. 8. & ii. Diisserti de motu Coia. At quo internuncio aqua sursum ascendens per alterum brachium Aquae fugie tis, seu per alterum braelitum descen- dentis persentiscit abitum ' quove sensit intes igit vacuum rebus accessisurum, nisiipsa relictis propriis laritas sursum ascendat , quo in aquae

58쪽

c & ATTRAC TIONE. 39 aquae effluentis lDcum deveniat'. , . 22. Ulterius Vero hic quaerere lisceat, cur , ubi ad aequilibrium d VentUm , aequalia aquae in brachio utroque pondera suspensa, aequali nisu sibi invicem obnitantur, ut prompter aquae in brachio breviore contentae renisum sistatur defluvium aquae per alterum brachium; ac pro pter nisiim hujusce quo tendit deo sum , suspendatur in altero brachio uaqua, ne in vas recidat, unde sum sum attracta est ' Cur, inquam, non accidit, udex brachio utroque decidat aqua, sim pondere mota ' Vel, quo sensu intelligit, sere vacuum in tubo, aut ne vacuum quidem dum aether omnia permeat, sed saltem quemcunque in natura hiatum si juxta tubi curvaturam aquae utrinque in brachiis rcflexis pendulae dia vulsio contingat ἰ23. Quis vero Elater hic possit

confingi, qui liberum Aquae deflux impediat qua, inquam, pres

59쪽

tinetur' An vero magis naturae rerum conveniens mobilia corpora praeter naturam quiescere citra omnem pres sionem, quam quiescentia. corpora citra omnem pressionem praeter naturam moveri, seu gravia co ora in altum attolli, ceu quadam tractoria corporum vicinorum virtute,pro naturesi ac communi corporum qu rumVis nexu servandb 'ΣΑ. Ac certe praeter rationem esu,

quod urget Pecquum, in praedicto

Experimento, per Elaterem vel e pansivam Virtutem aeris externi, Hydrargyro in ase subjecto incumbe tis, ac hujusce superfici deorsimhprementis, Hydra rum in tubo detineri , quo minus delabatur ac prorsus descendat: Est namque substantia extemi illius , Aisis comprimi

facilis , ut Pecqueti verbis utamur, quae adeo sicile a pondere Hydra gyri deorstim nitentis repelleretur,

ni ipsummet pondes suspenderetur

60쪽

& ATTRACTIONE. ΑΙ potius , ac quasi retraheretur , ob praepeditum aeris atque aetheris assi

xum, qui par sit nisui ponderis deorsiuno

a s . Ac ne quis putet aequilibrium constitulinter actis externi Elaterem expansivum, quo Hydrargyrum in vase iubjecto deprimatur, ac d mium vergens Hydrargyri pondus

quod in tubo detinetur : utique sm quidem calore intenditur Aeris Elater, umente in sequentibus ipse Periueto,) ponamus Aerem ambie tem caloro quocunque persundi, qui& aeri interno vel gradu aequali, vel etiam, si lubet, remissiore utcumque , communicetur; intendetur e go utriusque Elater; eX aequo quiadem si gradus caloris utrobique a qualis, vel & sertior evadet Elatcrambientis , si interioris calor fuerit remissior: At utrovis modo se calor habuerit, Hydrargyrum nihilomianus m tubo descendit: qui vero comtingit, quod tantilli actis intra i bum