Orationes quas Franciscus Sanbenedictus ab rhetore suo in nobiles adolescentes ad pronunciandum dispersas collegit

191쪽

tracta sitates ab eo praesertim tempore V quo flagrans ubiq.libido perpetuis quadraginta dierum imbribus terrarumlomnium eluvione restincta est; vi finima mundo condito bis millesimo ducenatesimo Jacobus senioj iam prope confectus apud Pharaonem Aegipti Regem centeno S triceno S lus aetatis annos pauia S,S malos doluerit. Nec multo post hoc est anno termillesimo David vulgaiarium hominum aetatem anniS septuagina ta, vel robustorum octoginta definierit. Certe Plato,& Aristoteles,quos ad quadragesimum usque annum magistris de. disse operam commemoraui, praesentis aetatis limites non excessere. Nam Pla-

toni non nisi sobrietatis, :& diligentiae ut aie Seneca beneficio contigit,unum& octoginta annos numerare: S Aristoteles sexagenario non modum maior migrauit e vita ue S tamen quae non illi, Deus immortalis,aut egere, aut striest-

192쪽

x Gm multa sunt A. tanque praecla- , - ea Vnum quemq. nostrum me meo pudeat recognoscere.. Sed illud imprimis Ioleo mirari vehementer , quod cum ea publicis literis,memoriam. ma clarant , quae non nisi nestoreiS annis excogitari potuisse videantur, ac perfici, summo & Ingenio,& otiosita non multis annis prodidere, ut interim non modo reipublicae curam non neglexerint; sed nouas etiam constituerint sanctissimis

legibus, & institutis. Tanti nimirum interest ad agendi celeritatem diu &quasi cunctando didicisse. Desitiant e 'go isti vitae nobis breuitatem obiicere. 1ndeq. suadere , discendi spatia coa ctanda, ut longiora sint agendi, eoq. Uberiorem reipublicae fructum afferre: possimus, quo diuturniorem . neq.enim quamdiu agas tu foro, vel magistratum

2 4, rei publicae interest; sed quam b

iis . Ac si in vita priuata dies unus ex

193쪽

philosophia actus peccanti aeterestati

praeponendus est; quamis magis in pu blica , S ciuili.ὸ insinant songe maximum discendi negotium, ut otiumr praehendere q. nihilo enim iverius xlix rint otiosum esse ciuem cumdiscit , quabieme arbores cum radicesagunt alti re quibus uberiorcm hauriant succum: in iuuencos quamdiu liberius errantes aratro crescunt. .Atq. Ni agris minime inutiles ; immo longe utiliores sunt riui quadiu aggeribus retenti colligut aquas quibus eisdem 'agriis alueo maioreS superfundantur, quam cum perenni cursu inscio campo praeterfluunt: Ita publicis

rationibus longe utiliu Sest ciues rempublicam administraturoS nec pr9 ma tule, nec nisi prudentia, omni l. doctri-rum genere cumulat manum Operi admouere. Dicam apertius , iuris notitiam eos habere par est tantam, Vt nec per inscitiam lites iurant irrigutue; nec l i ita l

194쪽

ita definiant, ut nihil iure satis sit fi

Mim, patriae l. & auitae possessiones nepotibus abiudicentur. Ea vero quibus respublicae conseruantur, augentur,l befactantur.intereunt, mores etiam suorum ciuium, S finitimorum populorum, S omnem anteacti temporis memoriam ira complexos esse, ut omnia belli, paci sq. consilia tuto ab illis, tanquam rein - sponta ab oraculis, petantur. Talem ego Ciuem Vnum, vel Vna hora plus reipublicae prodesse arbitror posse, quamplurimis annis semidoctos homuncio neS centum. Talem vero esse posse neminem , qui magistrum non nisi iuuen,

cuius, & imberbis potuerit pati. Neq. enim tantum spei, & praesidij in usii,

quantum isti putant, collocandum est. Vt enim corporis vires si nondum satis firmae sint exercitatione non crescunt; sed potius extinguuntur1: sic animust

quoq. si nondum satis doctrina sit con

firmatu f

195쪽

firmatus dscendi, agemtiq.tvsu, id unum consequetur, ut facile disiat, agatq. PCI

uerSee non enim vires, aut doctrinamvsus tam facit,quam perficit. I . 'DIi At enim. necesse erit aliquando magnam indolem virtutis, priusquam rei publicae prodesse potuerit , extingui Non inficior: sed an ideo pueri etiam ad reipublicae munia adhibendi, ut ne ullus unquam nihil de re publica meritus dea

cedat e vita θ Iraestat , multos non potuisse viros iuuare rempublicam, quam ivnum aliquem iuuenili temeritate nocuisse. Hanc Romanorum udantiquissimi, ita etiam sapientissimi verebantur, cum legibus annalibus grandiorem Πρ' tem ad magistratus obeundos constituebant , non ambitionem tantum, yt gradus petitionis essent inter.aequales. , Et eodem fortasse ioco iuuenes a iuuando, quo montes a mouedo appellauere. Sed, ut candide dicam, quod sentio, veri

196쪽

2o 3 reor ne non publicae rei ι sed priuatae amo discentium plurimis stimulos ad' currendum admoueat: nec quia sit pulcher Ima , aut reipublicae salutaris pruidentitae , doctrinaeq. excellentia petatur ipsa; sed ad vilem usum, & sordidum tu

cruminon pauci accingantur. Ego vero.

N si minime velim, oblatum mihi esset audiutirem, quid studia reserant compustaturum, cui mercaturam libentius sua scrim, quam studia literarum ; tame' nequaquam illud omiserim nihil in hoc negotio inter publieas , & priuataS rationes interesse. Etenim si nec Ciuitates tas , auquibus sua dignita S,

ncc priuati immines,a quibus suae fortunae , Vel sipe etiam vita conser tur esse solent ingrati: profecto priuatum

doctorum hominum commodum a communi utilita in secerni non potest; sed veplus stgςtis una die messor unus congrellat, quam uno mense spici lectores multi

197쪽

sto multi sita id ris, ves medicarariis apprime doctus non multis annis rem suam

familiarem curat diligentius , quaaialange plurimis homo vulgariS. 'i Haec ego, Mediolanenses, nolim me voluptatis vestrie gratia, Vel exercitationis meae disseruisse : nolim ita accipi quasi oratorio illo more magnifico, &exaggerato, Veritatem supergrediente dicta 'fint; sed latino ac plano et neque enim cuiusquam ego in hac causa gratiam , aut commodum aliquod meum

quaero , quod vultum esse potest ; sed quidquid in hac causa mihi susceptum

est , id omne me reipublicae causa susce- sse confirmo, ut ne simulatione quadam ossicij in rempublicam , communisque, aut etiam priuati boni nomine multorum adolescentum nimiasestina tio 'bonis literis interitum, vobis necopinantibus, posset afferre. Reliquum est, ut ipsi pro vestra maxima in rompu-' blicam

198쪽

blicam , familias, libero sq. vestros cha 'ritate quorum non modo dignitas agitur , Verum etiam utilitas ; pro vestro Ctiam amore virtutiS, ac sapientiae, cu iuS ceris perniciem, S interitum cursiis rille discentium molitur, iudicetis, decernati'. an quos decedentes testamento, ex Iege, institutoq. maiorum ad multam, aetatem in hominis alicuius spectatae fi-;

dei tutela ita esse vultis, ut nihil interim de se, sertunt'. suis tutore non divicam inuito; sed inscio possint statuere ueosdem nunc superstites ita suituris esset velitis, ut adhuc impuberes, S pupilia de eorum potestate, proe suo arbitratui decedant, quorum fidei, S institutioni Commendati sunt, his quidem alitra suadentibus, vobis autem ne cogitantibus, quidem. Quasi vero pius vestra intersis,

tunas vestras , quam Virtutelm, pruindentiam, seprentianae tuto ad posteros vestros pocuenire. Vos vem,atabescen

199쪽

κs optimi , pom vostramillam indolem.

pneclaram, S generosam etiam, atque etiam hortor, ut ne studiorum vestrorum cursum ex sola aduocationum, curationumve stipe, neque ex praematura quadam togae gloriola, neque exclaboriS taedio moderandum vobis esse , metien-:

dum q. putetis: sed ut ciuis vere sapie tis, S eximij patriae , familiaemiuae glo- .riosissimi imagine : vobis ante oculos proposita, ad cam laudem, S famam diascendi hoc labore sane non exiguo comitendatis . Sic cnim lacri e vobis: persuadebitis, non modo Vt tempora, quae sp ctaculis, campo, 1ςsseris tiosis denique sermonibus, ne dicam somno, & flagitiosis amoribus conterunturaiterarum stu-

dijs impendatis, sed etiam, Vt eum labo- Iem quamdiu opus fuerit exhauriatis,&omnem illam aetatem , quae deliberationibus, S consilijs satis apta non est, liberalibus doctrinis gnauiter ediscedis tr ducatis

200쪽

ducatis: ut iuris laurea coronati postero die iudicijs, grauissimisque reipublicce, consilij S maturi merito videamini eoque ' maioribus studijs aclientibus, totaq. curia excipiamini, quo pluribu S VO-