장음표시 사용
131쪽
Antiochus rex Syriae bellu contra populis Romanum struens,in Europa nasiit ex A sia. Tunc etia Hannibal propter excitadi belli rumores,qui de eo apud Romanos ferebantur: exhiberi Romam a senatu iussus, clam ex Aphrica prosechus ad Antiochu migrauit. Je cum apud Ephesum inues nisset cunistatem mox ad bellu impulit Scipio Aphricanus inter caeteros lagatos ad Antiochii mistiis,etia cum Hannibale colloquiu familiare habuit.. Ecd insecto pacis negotio,ab Antiocho discessitan utraq; Hispania per Flai minium, Fulvium ptatores, bella multu horrida,crueta utri scp populis gesta sunt. P.Cornelio Scipione, M. Acilio Glabrione consule, Annoschus,quis Thermopilas occupasse inuam munimine tutior,propter dubia os belli euetus fieret: tame comisso bello,a cosule Glabrione superatus,vix cum paucis sugit e pretio,Ephesumq; peruenit.Is habuisse sertur armatoiu LX.M. E quibus XL.M. caesa,capta plusu U.M. suis se referuntur.Alster cosiil SCipio cum Boioru gente coflixit,in quo proelio XX. M hostium interfecit. Sequeti anno Scipio Aphricanus habens in auxilio Eumenen, Attali filiu aduersus Hannibale,qui tunc Antiochi classi prserat,bellu nauale gessit. Antiochus ui sto Hannibale at* in fuga acto,simulq; omni exercituanaisso, pacem rogauit, mo iure eam obtinuit,ut annis singulis M. taloeta Romanis uectigalis note persolueret, silium* Aphricani, quc utrum exsplorantem, an in praelio cepisset,incertum est,ultro remisit. E cm tepore Aphricanus ab ingrata sibi urbe diu exulans, apud Amiternu oppidii morbo periit. Iisdem etia diebus Hannibal apud Brisia Byliniae regem, cum a Romanis repo sccret,ueneno se iascauit. In Sicilia tunc Vulcani insula, quae
ante no luerat, poete mari edita cum miraculo omnium usq; nunc maneti
T. Liuius tragoediasu scriptor clarus eo tepore habebatur. Qui ob ingenii meritu,a Liuio Salinatore,cuius libreos erudiebat,libertati donatus e t.
Qualiter Antiochus Aegyptum occupauerit,Romanis denuntiantibus timore perculsus,ab ea discessit,HaerosoIvmam petens templum spoliauit,& aram in ea statuens,immundis lacrificiis polluit, ciuitatem uastando destruxit,& arcem ob custodiam Macedonum in eadem aedificauit, partem populi captiuam duxit,&partem in ore gladii consumpsitireliquos ritu gentium vivere instituit,contradicentes diuersis poenis assici iussit. Et unde hoc malum exordium sumptae credebatur. Cap. X.
PThplomaeus Philomitor annis XXXV. A mcdisicatione uero te
pli,anni sunt,C .XXXI. Macedonum rex Perseus erat. Desis cto iram Seleuco rege Syriae Antiochus frater eius gubernacula regni susceperat, qui Epiphanes nuncupabatur. Moritur eua Ptholon aeus rex Aegyptioiu,qui similiter Epiphanes dicebat, relinquens duos sillas minores aetate. Quom unus,qui AI maior erat,de q nunc mentione secimus. Philomitor diccbatur:minoruero Fis n. Antiochus pro suo feliciter imperio, exercitu ducere deliberauit ad Aegyptu, tradius desiderio esus 3c contenens filios Ptholomaei, ut debiles ac nequau tanta n gotia regere prsualentra. Pcrueniens igitur cum magna uirtute ad Pelusium,& dolo Philomitor
132쪽
mitorem Ptholomarum circuueniens, Aegyptum occupauit.Et cum adis, set loca Mephiticae ciuitatis, eam capies contra Alexandria ut obsidendo. Utholomaru caperet,ambulauit. Expulsus item est non ab Alexandria tna,
sed etia a tota Aegypto,Romanis sibi denuntiatibus,tit discederet a prouinciae Plaudem tepus defuncto Onia principe sacerdotum,fiam eius Antioschus sacerdoti j cotulit principatu . Nam filius que Onias reliquerat,adhuc infans erat. Iesu uem,qui frater erat Oniae, prinopatu sacerdotii rex abstus sit iratus,& dedit miniuniori fratri eoru note Oniae. Sic nam ad tres filios Simonis principatus sacerdotii,sicut praediximus, peruenit. Et Iesus quide Iasene se nominauit. Omas aute Menelaus est nuncupatus. Seditione ita prius priticeps sacerdotu Iesus, aduersus Menelaum concitauit,et diuisa in utruncp populi multitudine, pars plurima Iasone adiuvabat. Vnde laborates Menelaus 5cquiei cosenserant,ad Anii'chu discesserunti Ad notitiam
inreius perdiscentes, uellent patrias relinquere leges,& conuersationem εἴ mores obseruar com,rogauerat eum, ut permitteret eis aedificare
gymnasum Hierosolymis. CumΦ cocessissisicircundisione suam uelaues xunt,ut non appareret in denudatione Graecis es e dissimiles.Caeteram ola relinqv res quae illis mos patrius imponebat,aliam faeia gentium, ritus sequebaturi te hae seditioties quae propter ambitione at dignitate sum . misacerdotii inter mictos turpiter gerebant fratres, at dissensiones quae
inter Hircanu Iosephi filiu de q sepra meminimus) eius fiatres crudelis
teraetor senti maxima py lularunt calamitatu semina in populo Iudaeotu, du aduersum se alienigenam arma pr uocates, propria dilaniaverut tuscora du aliqui Selsucurius* principes, alii uero Antiochu illius successore, ad desolatione templi,destitutione* populi euocauer0t,ut pmisimus. I creuessus rex Antiochus ab Aegypto, propter Romanoru umore,ad Hies rosolymom ciuitaxe ducit exercitu.Quo peruenies,cepit eam coflictatione . cuiuspia, erietibus ei portas his,qui uolutati eius cossentiebant.Ingressus que ciuitase Hie selymotu multos interemit, sibi cotraria sapietes,necnoxim Si portas ei aperietes ciuitate tradideriit, propter tepli diuitias interserit,multasq; ab eo teplo aus es pecunias,ad Antiochia reuersus est. PostuRutex oli Ruit teptu ta ut uasa gri asportaret,& lucernas aureas N ara
Rures aesam,S sacrafiu:ne de velis abstinuit quae ex bysso,& pura rura N-e era , Exita es aute Sc ιhesaurus,nihil* penitus relinques,lud β propter huiusmudi causain luctu uisen perduxit. Namae ridianas immolationes,quas deo secundu leges offerebat,celebrari pro
hibuit L epudas aptu totam ciuitate,quosda intersecit alios captiuos cum hi ribus re fili 'deduxit, ita ut numerus multitudinis captiuom, us. X. m. stere uiclaret Incedit etiaoptima eius loca,& deponens muros,arce ima auit in interiori partς ciuitatis. Nam alta & emit,etior erat prius tem lsq,&pmpter hoc munies eam muris altis. turribus custodia Macedo
Maum ibi disposuit. Manebat in arce etia nihilominus holes impii δε moris
133쪽
hiis maligni,a quibus ciues multa 8c acerba subinde patiebantur. Aedisicas uero & in sacrario ara, super eam porcos immolauit, hostias no legitimas
nec patriae religioni Iudaeoru congruas.Coegito etia eos relinquere religionem patria, idolum uenerari,aedificare etia in unaqua* ciuitate S uico tespla ludaeoru S aras collocates,immolare super eas porcos omni die praeo cepit,& ne quis circuncideretur,inhibuit. Interminatus est em tormeta grasuissima,si quis prer haec facere inueniretur.Costituit itaq; ppositos,qui co gerent eos imperialia madata perficere. Et multi quide ludaeotu si te,atquero propter timore imminetis regis pcepta sequebant. Probatissimi et generosissimi detestabile facinus execrates,patriis legibus adlipserui, propterea diebus singulis poenis afflicti,et amare passi tormeta,trucidabat. Nam 8c uerberati , 8c diuersis cruciatibus fatigati,adhuc uiuetes crucis patibulo lac bant. Vxores uero pariter & filios qs circunciderut,propter uoluntate regis laqueis suffocabat parentu eos ceruicibus inligates. Insuper et si apud alique uolume inuentu fuisset sacru aut lex is crudeli sorte moriebat.
Quibus diebus Romani innumeras muItitudines honilaum in Hispania trucidauerunt,oppida ultra C C C.destruentes,euerterunt.Bellum etiam Macedonicum. merito inter maxima copulandum, tunc gestum est. Punicum etiam bellum re,
ortum est tertium. Quo confecto, igni, ferroq; Carthago penitus est euersa,amno postquam condita est DC. Cap. XLVo in tepore apud Romanos Fulvius FIaccus pior in citeriore Hispania maximo prstio, XXIII M.hoim sudit,litI. MI G.
pit. Hinc Gracchus Sepronius in Hispania ulteriore C. V. opspida uacuata quassataq; bellis,ad deditione coegit. Hinc Lucisus Posthurnius in citeriore Hispania XL.M.hoiubello interfecit. Gracichus pior ibide ite in C C. Oppida expugnauit 8c cepit. Quibus elia diebus hellu Macedonicii gestum est, exito inter maxima bella reserendu.Nam Perseus Philippi filius, quem Macedones secuti sunt, auxiliarios habuit Thraces cum rege tu Cothdc uniuersos lilyrios cum rege Gentio. Gms naiam Basteman),quae pdarum spe solicitata in auxilium cius properabat, sine ulla pugna uci aliq hoste deleta est. Dum Danubiu cum toto agmine super glaciem transiret,gelu cocrepans enormitate poderis,glacialis crusta dissiliuit, uniuersum agmen qd diu sustinuerat mediis gurgitibus uicta, tande et comminuta destituit, atq; eade rursus frametis impedientibus superducta submersit. Pauci ex omni populo per utram; ripam uix concisis euasere uisceribus. Caeterv in auxilio Romanore. tota primu Italia dcinde Piliolomaeus rex Aegypti, Ac Ariarates Cappadocie, menes Asis, sinissa Numidiae sucrut. itaq; aduenieti Crasso costuli, Poseus occurrit,comissoq; plio, miserabiliter uicti fugere Romani. Sequeti pugna,pene pari clade pariis utriusqν in hyberna discessum est. Deinde Perseus profligato
multis plηs exercitu Romano, in lilyricu tra ressus,Sulcantu oppidum defensum a psid as Romanis, pugnado cepit, ubi magna Romanom psidiorum multitudine Partim occidit, partim sub corona uendidi partim secu
134쪽
in Macedonia duxit, postea cum eo Aemilius Paulus cosut dimicauit et uicit.Na XX. M. pessitu in eo bello interfecit. Rex cu eatatu subterfugit. Sed continuo captus, atin in trivmo cu filiis ante curru adius est,& post apud Alba in custodia defecit. Filius eius iunior fabrica aeraria ob toleranda inos pia Romae didicit,ibi* cosumptus est.Plurima plerea ct satis diuersis pro Detibus bella multam ubim gentiu gesta sunt,quc breuitatis causa ptermisi. Igitur cum oes Romanos ingens Celtiberom metus inuasisset,& exoibus vno esset a ire in Hispania uel miles,uel legatus auderet: P. Scipio, a postra Aphricanus erat, ultro sese militatum in Hispania obtulit,cu tame in Macedonia sorte ia deputatus esset. Ita* proscistus in Hispania,magnas stra ges gentiu dedit. Sepius etia militis a ducis usus est osticio. Na & barbam Prouocante singulariter cogressus, occidit. Sergius aut Galba pior,a Lusitan magno pilo uictus es , uniuerso exercitu amisso ipse cu paucis uix lapsus,euasit. Eo tepore cesores theatru lapideu in urbe costrui cesuerunt.
Quod ne tuc fieret, Scipio Nasica grauissima oratione obsi itit dices: inlinicissimu hoc fore bellatori populo ad nutriedam desidia,lasciuisci; comens
tum, mouit senatu,ut no solum uendi ola, theatro coparata iusserit,
sed etia subsellia ludis poni prohibuerit. li I. hinc Punicii bellum exortu est. Igitcusenatus delenda Carthagine cestiisset,prose m in Aphina costiles,et Scipio tuc tribunus militu filius, ut serui, maioris A ricani,prope Utica
castra tenuerat. Ibi Carthaginesibus euocatis,iussit ut arma et nauta tradoret.Nec mora,tata uis armoru repete tradita est, ut facile tota ex his Aphrica potuisset armari Sed Carthaginenses postsi arma tradiderunt,& relicta urbe secedere procul a mari X. M. passuu iussi sunt,dolore ad desperatiosnem cotulerunt,aut defensuri ciuitate,aut cum ipsa per ipsam sepeliedi,dusce'; sta duos Hasdrubales creavertit. Arma primu facere aggrcssi, aeris, scirim inopia auxi& argeti metallis suppleueruti Cosules oppugnare Carthagine statuunt,cuius situs suisse huiusmodi dicitur, XXII. M. passuum muro amplexa, tota pene mari cingebat,abscν faucibus qui tribus milibus Passiium aperiebatur. Is locus muru XXX. pedum latu habuit,saxo quasdrato in altitudine cubitom XL. Ar cui Elasar nomen erat,paulo amplissus ci duo milia passuum tenebat. Ex una parte murus comunis est urbis ScBiriae imminens mari,quod mare stagnum uocant,quoniam obiectu pro tentae linguae strangulatur. Consules igitur Q uis aliquantam muri partem
quassatam machinis diruissent, tamen a Carthaginensibus uiisti & repulis sunt. Quos fugientes,Scipio repulso intra muros hoste defendit.Censoris nus in urbem redissi, Manilius omissa Carthagine, ad Hasdrubalem arma conuertit. Scipio Masinissa mortuo, inter Masinissae filios tres, Numis diae regnum diuisit Quocirca Carthaginem reuersus Manilius Degazam urbem expugnauit atque diripuit,Duodecim milia ibi Aphrom caesa, VI. capta sunt. Hasdrubal P om imperator Masinissit nepos subsellioru staginetis in curia a suis propter suspicione proditionis occisus est. Iuventinus
135쪽
FRECVLPHI EPISCOPI LEXOVIENS Is, praetor in Macedonia aduersus Pseudophilippum congressius:cum marisma clade totius Romani exercitus intersectus est. Anno ab urbe condita
DC Post bellum Punicii secundu Geo Cornelio Lentulo, Lutio Mummio consillibus, Scipio superioris anni consul, delere Carthaginem sume. ma sorte molitus,Cuothone ingreditur. Vbi cum VI continuis diebus missilibus pugnat, ultima Carthaginenses desperatio, ad deditionem traxit: petentes,ut qs belli clades reliquos secit,saltem seruire liceat. Primu agmen mulierit satis miserabile, si uirom magis deserine descendit. Nam fuisse multem XXV.milia: uirorum XXX. milia in oriae traditum est. Rex Hasdrubal se ultro dedit. Transfugae, qui Aescolapin templum occupaue rant,uolutario prscipitio igne cosumpti sunt. Uxor Hasdrubalis se duos filios secum, uirili dolore & furore foemineo,in medium iecit incendiu.eundem nuc mortis exitu faciens nouissima regina Carthaginis, quem qndam prima fecisset. Ipsa aut ciuitas X. 8c UlI. continuis diebus arsit:miserunt spectaculu de uarietate coditionis humans,uictoribus suis pubuit. Diruta est aut Carthago omni murali lapide in puluere comminuto, DCC. anno posta condita erat. Multitudo ois captiuoim, exceptis paucis principibus, uenundata est Ita IIII. quam ceptum fuit anno, bellum Punicum III. termis natum est. Quae tunc etia bella in citeriore Hispania gesta sent, Sc qualiter Bebius a Liguribus circuuentus cum omni exercitu periit,quo etia Faeuisus cossit,cum Gallogrscis acerbissimum bellu gessit, circa Olympu moim tem,SI c tera bella qus tunc Romani per diuersa gerebat loca,qui latius scire uoluerit,Oros' caeterom is historiographoru libros legere curabitidiastius Cecilius comoedioru scriptor clarus hisdem habetur diebus.Qui natione Gallus erat,alia Mediolanensem eum fuisse serunt. Primu Ennii contu. bernalem, dic anno sequenti post eius mortem Sc ipse mortuus est, Sc post Ianiculum sepultus. Ennius uero poeta LXX. aetatis suae anno, articulari morbo periit,sepultu's est in Scipionis monumetocin uia Appia intra primum ab urbe miliariu. Tunc etiam Lucius poeta nascitur. Romae destri
ptione facta, inuenta sunt holm CCCXXXIIII. milia. Quo in tempore Aristobolus philosophus comentarios scripsit in libros Mosi,et regi obtulit Ptholomeo. Romani interfecto Pseudophilippo Macedones gentiumdnos tributarios faciut:regnum Macedonicum descit,Carthago nanc 'ut praemisimus, igni ferro* funditus est euersa. Antiochus, sicut superius meminimus,templum diat polluit:& in eo Iouis Olympiaci simulachrum Posuit. In damaria aute super uerticem montis Gaziri, ubi templum Sanahalat a quonda edificauerat ad instar Hieroselymons in note summi dei,delubru Iouis Pegrini Antiochus consecrari in eo iussit: ipsis Samaritanis ut
id faceret precantibus. Nunc uero ubicontaminationem at uastationem templi ostendimus, duom regna potentissima, Macedonicum scilicet alcyCarthaginense,desecisse, fine etia huius uoluminis imponere decrevimus.
136쪽
ει Iudas, q uocabat Macchabeus: & Eleazarus, a dictus est Apphus: A
hralia,qui et Ionatha.Iste ergo Malathias plagebat apud filios rapina ciuitatis, et tepli nuditate, seu calamitates plebis, deputas melius esse pro patrijs mori legibus. a sine gloria uiuere. Uenientibus aut ad Modin uilla a i cra tiocho directis,ut cogeret Iudeos sacere q precepta erat a rcge, Sc iubentibus illic constitutis immolare idolis,secundu regis iussionem:& primum Marathia,qui doctrina uel fama gloris reliqs antribat,qui non solu se tem/Perauit a sacrilegio rcaali edicto, ueruetiam immolante simulachris hossitas de popularibus uiis nactus, gladio trafuerberauit. Et congregata masnu ipse cum filiis suis, temerantes usum patrium, & iustitias lcgis,alios necauit,plerosep expulit belli sabbato adoriedi author fuit,ne simili arte ipsi quoq; deciperent,sicut pleri in iam colu, dum sabbato bellu suscipere detrectant, irruentibus in sese hostibus multi occubuere. Et perseuerauit in uero usi ad exitu uitae,habens studiu defensionis et pictaiis. Sed cum sibi supresmum diem adcsse intelligeret,uocatis ciuibus at assistentibus liberis, hortatus est,ut tuerent patriam,templi religionem ducem I udam Maccha bsum cure ac solicitudinis sus succeuore reliqui Qui bello strenuus,consilio bonus,ac prs ceteris fide promptus, frequenter innumeras hostium copias parua manu fuderit:persequi non est puscntis negoti j. Qui principaα tum sacerdotii propter excelletia merita populo sibi cotradicente obtinuit: tribus* annis pontificatu rexit:& hoc ita contigit. Onias princeps sacerdotum,qui MeneIaus uocabatur,filius Simonis, qui Antiochum Epipha nem, aduersus Iudaeos excitauerat, Sc suae legis proditor exiitcrat : sicuti Pr misimus in pr tacti libro, ab Antiocho iuniore occisus est: persuadriate Lysia at dicente hunc fuisse mitium malom,qui flexerat patrem illius, cogere Iudaeos religionem patriam . relinquere: Zc ipse cum principatum
dam duceni populo praesecerit, re ipse Iudas quomodo ad principatum sacerdotii peruenerit. Cap. I. Cap. I.
quo Ptholomaeus Fiscon in Alexandria regnabat, Antiochus uero crudeliter seviendo Iudeos diuersis assicicbat poenis uti in praeciaeti libro succineto memorauimus sermone erat habitans aliquis in Modin uico Iudaee Marathias filius Iohannis, sacerdos ab Hierosolymitis, ii bens filios V. quoim nota sunt haec: Iohannes, u& Gaddis:Simo uero a dictus est Malathias:
137쪽
obtineret, impulit Iudaeos proprias transgredi leges. Post cuius interitum Achimus,qui & Ioachim ex familia existens alia, dolo sacerdotium obtinuit,ob qua causam Onias filius principis sacerdotis Oniae, de quo praedixismus,quod adhuc puerulus desuncto patre esset rellistus,uidens quod patruum suum Menelaum rex intersecisset 8c principatum sacerdotii Alchimo dedisset non existenti de genere sacerdotum, fugit ad Ptholomeum Aegyσpti Sc honorem meruit ab ipso Sc uxore eius Cleopatra locumq; petit in regione Heliopolitana, ubi simile Hierosolymorum sdificauit templum. Iqachim uero post multa,quae contra leges in suos egerat ciues, nolens deposnere murum sanctuarii ueterem, & costructum ab antiquis prophetis, phiga quidem dei re una percussus est,ex qua mutus in terram cecidit,& tortus per multos dies detestabiliter expirauit, principatum sacerdotii tenens annis IIII. Quo defuncto,sacerdotium populus Iudae contradidit Is nan Iudas templum ab Anthlago destructu, nobiliter renouauit, & a sordibus idolom mundavit,qd annis III. pollutu fuerat atq; desolatu, pro renouatione templi deu laudibus 8c psalmis glorificas cum suis ciuibus sacrificia per dies VIII.celebrauit. Audiens etiam Romanom uirtutc, cum eiS amicitias foederauit,at societate. Demu post multa pulla feliciter gesta contra Baechide dimicans a sociis destitutus proprηs:minime fugere uoles,circumse plus ab hostibus multos interficiens aduersa tu,& ipse percussus interiiti
Regnate Ptholomso Euergete, Simon post obitumIonathae, principatum sacerdotii adeptus. Cap. II. i
l Th0lomaeus,qui 3c Euergetes annis XXIX. A reedificatione tem
pli CCC LXVI. erat annus. Pontifex uero Iudaeoru Ionatha erat, qui post fratris lude necem successerat, non minus uirtutis similitudine par,qua natura germanitatis. Qui post multa in bellicis rebus opera,& sacris officia quae circa templi purificationem spectata ae probrata sunt,suam quo potentiam Romanorum amicitia corroborauit. Antiochi quidem filio reconciliatur: non tamen horum ei quisci prosuit ad periculum euitandum. Nanque Triphon tyrrannus Antiochi quidem filij tutor.
insidijs eum captans,& propter hoc amicis nudare cupiens, Ionathan cum ad Antiochum paucis comitatus Ptholomaidem uenisset,dola coprehens ditreoq; uineto, contra Iudeam mouit exercitum. Unde repulsus a Simone Ionathe fratre,quodq; ab eo superatus esset, iratus,tunc eunde Ionathan vite erit. Simon aut Bruter regendis rebus inteius, non rudis sed etiam proshatus fraternae societatis, Muphis, utinam et ipse tam perspicax ad fraudes
cauendas a manu ualidus,bellandi actibus satis speciat requidem Gaaram 8c Ioppe 8c Ianiam cepit 8c euertit. Aduersus etiam Triphonem Anatiocho auxilium praebuit,sed regis auiditatem satiare non potuit, quis nisTriphonis,suam quo opera adhibuisset, non multo em post Antiochus Cendebeum ex ducibus suis ad uastandam Iudra, opprimedum seruiuo Simonea cum exercitu misit.Ille aut quam senior esset,bellum in iuueniliter
138쪽
h Cilno NI CORVM TOMVs L LlB. ML pol. LXVI. liter amministrat, & filios quide suos,cum ualidissimis prsmittit turis parte uero multitudinis comitatus, alio latere adoredit multiscp per multa loso insidiis etiam in indiana dispositis, in omnibus superat,esarissimam mutus uictoria, nusex declaratur, Sc post CLXX annos Iudaeos liberat a dominatione Macedonu.Et hic aute morit in cZuiuio,captus instans Pilio Ionaci generi sui. aut eius corige,duobus Q silijs in custodiam coclusis,certos misit nutios, ut lolianiae Ill. cui etiam Hircanus fuit nome,interficerent. Cognita aute nece, quae parabat,adolescens in ciuitate properabat,multisique populis stetus, 5c propter memoria paternae uirtutis, Sc qd iniquitas Ptholomaei cunctis esset inuisa. Voluit aute inam Ptholomaeus alia porta
ciuitate ingredi, sed a populo reiectus cst, a maturius Hircanii susceperat. Et is quide statim recessit, in ali id ultra Hiericulata castellu,qd Dagon uocatur. Hircanus auic paternum honore pontificatus mox assecutus est.
De eversione Tyri opulentissimae ciuitatis,&qualiter Achaia per Metellum consuleni Romanis sit subiecta.Quibus temporibus, Androgeus Rome viuus,quod portentum ingens pestiletia subsecuta est. Viriatus etiam vir Iastoralis Lusitanus,metiis praeliis Romanos vicit 3c fugauit.Demum suis intersectus est. Cap. III.
Vo etiam tempore ruina Carilaginis Corinthi eversio subsecuta est, duaruo potentissimam urbium, paruo unius teporis his 2 teruallo, per diuersas naudi partes, miserabile coluxit incendiu. Nam cum Metellus mstor Acheos, Boetiosep coiunctos duo hus bellis,hoc est,primu apud Thcrmopilas,iteim in socis deuicisset,quoin priore bello,occisa este XX. m. secvdo,VII. M. cesi reserunt. Igitur post extincta totius Achaiae presidia,destitutatu euersioncm urbiu Metello pltore meditate, cosul Numius reptantis ad eum cum paucis uenit in castra: ut d isto statim Metello, Corinthii sine mora expugnauit urbem, toto tunc orbe longe omniu opulentissima)quippe quisbel ut ossicina omnium artificii,at artificinia,S emporium comune Astest'; Europς post multa retro secula fuit. Permissa crudeliter etiam captiuis praedandi licensia,sic Omnia caedibus, nibu'ν completa sunt,ut de murorum ambitu,quasi e cainino in unum apicem coartatum, exundaret incendium. Ita plurima parte populi serro flammis consumpta: reliqua sub corona uedita est. Urbe
incensa muri funditus diruti sunt:muralis lapis in puluerem redactius,prs' da ingens erepta est, sane cum propter multitudinem 5c uarietatem statuas rum,simulachrorumque in illo ciuitatis incendio pi mixta in unum auri, ranti atque aeris, omniaque simul metalla fluxissent, nouum genus metal/li saetum M. Vnde usque in hodiernum diem,sive ex ips siue ex imitati ne eius,ces Corinthium, sicut memoriae traditum est, Sc Corinthia uasa discuti . l isdem consillibus Viriatus in Hispania genere Lusitanus,homo pastoralis,& latro primum insestando uias,dcindeuastando prouincias. Po stremo exercitus praetoru Sc Romanoru consulum, ulcedo,segando,subi
139쪽
FRECvLPHI EPISCOPI LEXOVIENs Is, bello supcrauit, dcinde Plautium praetorem: idem Viriatus mustis praesiliis fractum fugauit. Post etiam Claudius cum magno structu belli contra
Viriatum misitis,quasi pro abolenda superiore in cula turpior ipse au/xit infamiam. Nam cogressus cum Viriato, uniuersas quas secum duxerat copias,maximasin uires Romani amisit exercitus. Viriatus trabeas,fasces, caeteraq; insignia Romana in montibus suis trophaea praefixit. Quo etiam tempore Androgenus Romae uisus, iussu aruspicum in mare mersus est, Quam sacrilegam expiationem, tanta lues hominum subsecuta est:ut mas ae domus uacuae uiuis, plenae mortuis remanerent. Deni* iam non seu Ium in urbe uiuendi sed etiam appropinquadi negabatur facultas, propter ... saeuos cadauerum putores. Igitur Pompeius consul,sines Numantinorum' ingressus, accepta maxima clade discessit. Viriatus autem cum per XIIII annos Romanorum duces, atq; exercitus protrivisset: insidiis suorum inite ectus est. Deinde Mancinus consul, siquam a Popilio apud Numantiam suscepit exercitum,adeo inseliciter praelia cuncta gesu: at in id suin prema desperatione perductus est: ut turpissimum kcdus,cum Numanibnis facere cogeretur,quis 8c Pompeius iam aliud aeque inseme dus cum iisdem Numantinis pauloante pepigisset . Senatus dissolui foedus εἴ Mancinum dedi Numantinis pi scepit. Qui nudato corpore manibusq; post tergum reuinctis ante portas Numacinorum expositus ibi us in noctem manens:a suis desertus,ab hostibus aute non sus eptus, lachrymabile utris, que spectaculum praebuit.
Qualiter rex Parthorum Babyloniam diuersasq; nationes suo subiecit in perio .Et tuncBrutus in citeriore Hispania Gallicanis Lusitanis auxilia se rentes bello oppressit.st Lepidus proconsul Ua eos in Hispania innoxis os,dum tapugnare conatu ab eis amisso exercitu victus est: quando etia Romae serui conspirantes,more intersecti sunt. Cap. BIL. Vnc siquidetin Oriente rex Parthom sextus a Barsace, uicto Demetrii praesecto, Babyloniam urbem finesque eius uniuersos uis stor inuasit. Omnes in praeterea gentes, quae inter Hidaspen fluuium 8c Indu iacent,subegit. Ad Indiam quoq; cruentum exteriodst imperium. Demetrium ipsum secundo sibi bello occurrentem uicit Sccepit.Quo capto Diodotus quidam,cum Alexandro silio regnum eius,5c regium nome cius usurpauit. Post ea ipsum Alexandrum silium,quem par ticipem periculi in peruadendo regno habueratriae in obtinendo consori haberet,occidit.IntereaBrutus in citeriore Hispania LX. milia Callecoim, in qui Lusitanis in auxilium umerat,asperrimo Sc dissicili bello, quamuis inicautos, ircumuenisset,oppressit. Quoru in eo praelio L. milia occise, VI. milia capta reseruntur,pauci fuga euaserunt. In citeriore Hispania Lepidus - - Proconsul Vacceos innoxiam gentem et supplicem,etiam senatu prohibente,pertinaciter expugnare tentauit. Sed mox accepta clade grauissima, im Probae perimatiae poenas luit. Sex milia quippe Romanorum in hoc inius sto bello iustissime caesa stini:reliqui exuti castris,arnus etiam Perdicis,cua serunti
140쪽
serunt.Tunc etiam Romae puer ex ancilla natus est quadripes, quadrimas nus, oculis quatuor, auribus totidem, natura uirili duplex. In Sicilia mons Aethna uastos ignes eruetauit ac sedit. Igitur in Sicilia bellu seruile orium est quod adeo graue Sc atrox multitudine seruorum, instructu copiarum, magnitudine uirium fuit, ut non dicam praetores Romanos, quos penitus profligauit, sed consules quoque terruerit. Nam LXX. milia seruorum
tunc in arma conspirantium finisse refertur. Quibus diebus per scipione Aphricanum Numantia deIeta est,& Attalus rex Aper testamentu sbi succedere popuIu Romanu fecit, quam eiusde frater inuasit, ad cladem populi Romani,suamq; intemetionem. Cap. V.
SCipio Amricanus consensu omniu consili creatus,ad obtergenda insfamiam se deris, qd Mancinus cum Numatinis pepigerat,dirigitur in Hispania. Qui non cofestim adgressus est Numatinos quasi incau . . S,qs semper nouerat esse paratos,sed prius exercuit milite suum in fcastris uelut in scholis,o tamen aliud proseit.Coserto nanq; plio, quam uis prius impetu Romani no serentes Numantinore, fugere coepissent, insdustria ducis at audacia, acerrime repressi, quos fugerant, fugere coeges xunt.Qua inopinata uictoria laetatus Scipio, sessa urbem muniuit,vallum sudibus prae suxit, & sic obsidione Numantinos comuit. igitur conclusi diu Numantini,& fame cruciati, deditione sui obtuler ut, si tolerabilia iuberent. Saepe etia orantes iuste pugnς facultate,ut lana uiris mori liceret, ultimo oes duabus subito portis eruperunt, larga prius potione usi, non uini, cuius serax is locus no est,sed succo tritici per artem coissio, quem succu a calefaciendo cella uocant. Hac igitur potione post logam samem recalescentes bello sese obtulerunt. Atrox diu certamen,& us ad periculum Romanorum fuit, iterum Romani pugnare se aduersus Numantinos fugiens do probauissent,nisi sub Scipione pugnassent. Numantini intersectis suorusortissimis, bcllo cedunt Copositis tamen ordinibus no superates,nec sicut fugientes in urbem reuertuntur.Corpora interfectoru ad sepultura oblata, accipere noluerunt. Nouissima se desperatione in mortem omnes destinati, clausam urbem ipsi introrsum succederunt, cunctiq; pariter serro,ueneno,
at* igni cosumpti sunt. Romani nihil ex his penitus habuere vietis,pter securitate sua,neq; em euersa Numantia,uicis se se magis Numatinos,u euasisse dixerunt. Vnum Numantinu non uictoris catena tenuit captiuu,unde triumphum dederis,non uidit Roma aurum uel argentum quod igni superesse potuisset, quia apud pauperes non fuit, arma δέ uestem ignis absumspsit. Igitur deleta Numantia, cum Scipio pacem componeret caeteris Hisspaniae ciuitatibus, quendam Celticum principem,Tyresum nomine conssuluit, quo opere Numantia prius sortiter repugnans duraret,dum quatu or milia Numantinorum aduersus XL. milia Romanoru diu dimicarent, ac sepius uincerent. Qui respondit: Inuieta concordia hoc egit. Quo etis : am tempore Attalus Humenis filius morieris, per testamentum populum