Commentarius in quatuor libros Hippocratis de victu in morbis acutis / Paulo Juliario ... interprete

81쪽

tin quantuies eumere pos , deinceps msselim augere si uel dolor inquit, quieuerit,m mhil aliud prohibuetariis ne quod ad dolorem attinet amfetium eii, at nihil aliud prohibere,exponere oportet,ad syn determina tiones resserenion quibus edocuit quando acuto morbo assectos, Usser ilionein uictu regendum, quorsim missu est:quum uu abs sorbitione morbum iudιcatum speerabimus,uelm quibus humoris in phlegmone coenienti omn 'ria erudires adeun

Eadem ratio est ut mea fert opinio etiam si pti

sanae cremore uti opus fuerit. Exhibitio is tempus tumst uncium cremori idem esse dixit, etiam exi: qu im superioribus liceris pro rare, quum in uno tantum ipsorum disseret iam posuerit,e hibinon sinitium a cremoresciendum.

Prorsus nancla confestim exhibere incipere ona

ge melius et se alo, si aut tertio, aut quarto, aut quinto, aut septa mo, quum prius Vasa manta reddieris, sorbitioni initiUm imponere nil hoc tempore morbus suerit iudicatUS. Quod i Aphorasmis scriptum reliquit,hoc etiam in ora in equitur uoles in uniuas morbo in morbi uigore tenorini m uictum assummi, fit itaq; in ipso quinto die fieri debet solisq; poncnibus utendo Tersuraicere mim, mel es e ait, confestim ab initio e pri suom exhibere: non tertio aut quarto die oblationem incipere,hau ecus etiame' quinta die ueli exta uel si ii nasorbitioni initia roduηt, errare inquit.' si morbus soci tempore pr

82쪽

iudicatusfueris: Iu icio Wrinde ut dixissigni icante noti modo perfectam liberationem uerum etiam effatu digna

mutationem.

Is Praeparationes autem etiam in his haud ab si, miles, saciendum, quaecunqdietae sunt,de sorbitionis ergo oblatione ad hunc modii

mea fert sententia. Quibus quos ab iniitUrbitionem daturus e prsparare

ne aut iecusciendum consulit hoc efflue urnaei Atio ne sine cli fiere fine Ap suario opus est, illud inprimis agendum iubet. De potione etiam quodcunm quispiam ex scendis propinari debet, mihi aderatio est . Si Uppiis que sulis polibus Trum nisi tu rextaris,diecta praeparationesciendas consulit:hoc est,ue uenamsecare, uel, fiere immitere,ue suppositorio uti. ISMedicos aute maxime opposita his quae fieri debent agere noui uniuersitan ue in morboru initio, aut duobus,aut tribus diebus, aut etiam pluribus, hominem sanae cruciantes hoc pacto tum sorbitionem, tum potum offerre uolunt,& fortasse quicpiam ratione dignum esse ipsis uidetur: nam quu magna in corpore moratio facta est, magnam etiaualde quicpiam oblitiendum,Caeterum mutare quidem haud parum bene se habet, reis

cie tamen transferenda mutatio est, at in

83쪽

R I M, s smutatione longe magis ciborum exhibitio.

Medicos hoc in loco accusat, qui quum in primis rebus raro ab A tabo prorsu seruassent, iuersi muratione Dciunt, nonnulli insorbitionum,aliqui in potuum cblatioene, n tamen ex his eos commemorauit qui ameq. morbus renoequatur,ualidiora alimet exhibent, oensueuit.n. perinde ac ab initio dixi interdum maximos errorei mn re Argutos relinquere, ex quibus liuiores criminatus es necno demostrato necumeto exi is proueniet qui uel o ad hunc modum mutationemficiunt, sertasse ait, ratione alia qua mutare arbitrantur: ii quidem in magna corporis muratione in uictu quos e tu dignam mutationem 'ciunt: hoc ergo eos recte si 'iratose se ait,non tame uniuersam mutationem,sed quasdam esse existimandum: te qua uoinsuperioribus uerba 'cit,nihilominus etia aliqua in me: dium asseret quum subi a mutationes cauenda esse, raatione comprobet.

mutationem maximo afficientur Hoc tam tO,laedentur quod ii qui cremolem tam una aliumunt,at reliqui minime laesionem con

tequentur. Subitam uictus mulationem phim dictam, in qua primit viedui Vroi prorsus abs i cibo struantes cima quartam utem abere incipiunt,maxime dere ait, sit ad totam pilas nam mutationem fecerint,mitus usim ad cremorem, minime, est pera exigue laedere eo qui ad solum potuatae ii 'unam pro eius quod offertur tituliniis munituri M. cum j quos magnitudosequitur,

84쪽

Praecepta quod in hominu uictu,qui in sectus

da ualitudine sunt qua utilitatem peribent, facere oportet:nam si insanis tales, aut tales Dictus modi maxime differre uidentur,tiam in alio quodam tum immutationibus quo pacto etiam in morbis non maxime discrcthorum iraesertim in acutis. De ui titula monem ab is Sosuperius dictam demon usire incepi',uva eos qui eppo uomodo in uictu regebant, redar uendo, sterum ut manifestus hemo reddatur ut hersum is ut dicendum prius mihi esse uidetur:proposutionum autem qua ad hoc assummuntur,altera uniuersaludignitas huiusmcdi, fissisubitae victus ad oppc ita murationestis necumetum in trunt o e magis raris:quod multis modis interpraelari licet, interdum ad alium dicen, di modum commutando uelut ad hunc modum in subias victus mutntronibus, qui insecunda ualitudines uni,his quieti aduers,minus iciuntur,uel fu,sgros edenta, mitus sanis ino, rasunt,hoc generaliut,l dentia ualidic res minus,imbecilliores magis necumet assi nisi aluer quos; eandemsermenis vim interpretari licet, ei ad id quod

demos rari debet persi primes utile est, sis per aliis sum dignitatem,uel propositionem ipsum attinetrem altera ita ii propositio ex de habens huiusmodi es, qua qui Aristo helenis quuntur, unitatim appellare reser erunt: Alteram uero que e perientia, gnoscitur,deinaeceps audi subitam uictu mutntionem sanos isdere, has ambo propcstione siquitur coclusis, asulitis ui itus mutatjothus aegici Icim di, ies magi adhuc, o mera

85쪽

rere 'Abs efisemotis uis: Hippocrates autem alte ram propositionem quum ex se prior, credibiliors fit,abis probatione manifeste a Simmit,alteram uero ex his isvilatim experientia uisa sum, cumprobat, quod sequens

suos sermo declarat.

At uero pers facile disci potest,uitaesum uictu

tum cibi, tum potus,si semper similis serue,tur, ad sanitatem, longe securiorem esse, quasi quispiam subito ualde ad alium meliore,

mutationem faceret. Ex non paucis particularibus exemplis alteram propoliistionem ad propositisermonis demonstrationem conferemtem:hoc in loco probare incepit iusdem ad unum copue reducendo, quod huiusmodi est,subitas ualde,mutationes aliter si consuetudofuerat,ec qui infecunda uas dine sunt,non parum dere, qui sermo qd manifestus est:ueruntamen i qui iam intercidere uideortur, quod expostaeone indigeat,bis qui in horum nonsequetia exercitati nosunt,exponeret diu labor,hre etenim cementarius hue manic es quia non modo exercitato 'ectat uerumetiam eos qui in rationibus exercitati non junus i qui pia pr orum quae prius enarata sunt, inscius,inexperii, g est quilpiam aliud agat.

Larem de his qui bis in die,& his qui semel cib

bum assummere consueuerunt,subitae uotationes tum nocumentum,tum imbecilli, talem pariunt, qui etiam prandere soliti no

lunt ' prandium ingesserint,confestim de M

86쪽

CI ME Ries toto corpore graues,imbecilles ac segnes

evadant, usi etiam cenauerint ructus aci, dos emittunt At nonnullis alui etiam leui, ras insequitur,quum alter econsuetudo suerat uentriculus gravetur, qui aridus esse,neis bis intomescere, negiis cibum cocosae,

reconsueuerat. Quia a subitis insuetudinum mutationibus non modo hobines Isdi,uerum etiam quae nocumenta eueniunt , quoue

pacto unum quodsi corigendum est,scripsit, in lungum sermo protraestus est,sfisubitis onsuetudinum mutationibus tantum laedi homines demonstrasset,uniuersus ser. mo breuis fuisse:prima ergo consuetudinis mutatio qua hoc in loco proponit,est in 'is qui prandere non consueuerunt Atinterdum prandium assummum:nam debilis , to/to corpore graues,imbecia es, ac segnes eri ait et quae ipsi

eueniunt, quia uirilis a cibo uelut ab onere grauatur, non

enim propria ratione debili rata est, perinde ac in defiftu eri consueuit,ob id ergo hoc in loco sermoni addidit bis cibi ingerentes toto corpore graues,et sine eri: Athis qui prander cosueueriit, prandiu sumi nisi

cultatis imbecillitatem litterisprodidit,grauitatem autem

nequasi adscripsit:in huiusmodi nans mutationibus '

culias propria ratione debilitatur,hac praeterea in uictus diutinone nobis proposta,segnei fieri scribensi oppost timidos dixit ueluti omne opus odirent, quas timentes operationes agredi dixisset:nam ad hunc modum sei be me, quumsi cultatis imbecillitatem semiant, eas operatiorum qua prius prompte vere consueuerat,agredi cn audem:vi uero his qui defectuosa ui ctus ratione utuntur,

87쪽

idest igneam urinam emittere:dixit calidam, hoc est calidiorem q/2nsueuerant, x et pon uero secundum quan sigrscorum sis censuetudinem, quae nunc quos seruatur, quum.'. nonnuros coxpo ut des croceos uident, cauissum qu runt,curus hunc modum, odor eua erunt,

aiunt, obaepe vieec intelligere uolentes: esi autem Quae eo color uere talis qualis ignis, id ille eius qui si xi ea appellatur, primam filabam in appellatio, ne a me o,ais huiusmodisit, aqueaesuperfluitat ceterae r amara faua appellata bili, permixta, quantum.η- flauus color,rubeo magis ad album declinat, tantum hoc, fauos eo ur uerum nonnulla etiam symptomata , ad hunc modum in uiritu regiis, euenientia litteris prodidit,qus quum ad locum illum peruenerimus acclirate perscrutatimur nunc autem propostitum sermonem exponere oporter, hae in non assuetis prandere euenire dixit, his hoc quo ei addidit: ' si cenauerint rutilus accidos emitti bructus autem accidos ieri didicimus er ob uentritali fri-ndi intum, ob pituitam quae epenumero in ipso coaceruatur,necnon ob cibariorum mulisnudinem, ue quum moederatnsunt, Sed inculinit frigida: Caeteri, uniuersis dititis comnline est:inatim, riculi relidi nix a cibis supera,ri, 'superare, ne a uincere,neq; ipsos reste conne quaerer isse a uJsecus si paruae flamat lignorum multitudine

cni Truares, uel absq; multitudine tum uiridia tum v, da impo res eorum uero qui ad hunc modum in uis tu reSμηtur, quibusdam alui nitatim euenire ait, hoc efii

88쪽

molas dele ctiones uerum in nonnullis scrip turis alvi inittrem literis proditam non inuenies, edangustiam,vi absti diu intelligamus,corpore augustia asserito,ob cibi ubitudine eiusa hoc pam uictu assummi erui dissiculmi decubitum patitur,nec non hinc indes ipsum ransmutat saeterum in extremosermone, digestionem haud ab sthmilem esse et ition aperte protulit,ueluit a calidos ita non sicco et arido qualis est febrium culorde humido it aporoso,perinde ac quificiundum strea senuialibus est. His ita simulatiois compclatio subuenit,dor,

mire. n. Oportet, ac si post caenam nox staret.

hyeme frigus testate calorem uitandoris, si dormire nequeunt, lento frequenti rincsiudeambulare ,haud stare nihil uel parum ce: nare, ne i ex Vae noxam inferre possunt:minus praeterea d non dilutum bibere,caeterulonge magis laederetur talis si ter in die ad sarietatem cibum ingereret, multoc magis,

si crebius, linon pauci sunt, qui ter in die ad satietatem comedendo bene se habet,qui ad hunc modum assueti suerint.

Haec dicere hocin loco Massarium non erat , repentinas natis oensuetudinum mutationes nos laedere , docere sibi proposuerat,ne quo patito ea noctiment curanda sunt, quoniam aurem etiam hoc agere ei uisum iit, nos quos

quae literis prodiditsi iusmummaxime quidem plurimueos dormire iubet, e si dormire neqvsunt lento irequentiiser incessu deambulare post cenam, quemadmodum plurimi expositores aiunt,acuiluti ei Arum insus uult. 3 rγ andium

89쪽

prandiu nam hoc quod in textu protulit perinde aes

noxfrei,de diurnissemnis non de nocturnis dicere con uenit:quod praeterea deincepistri cubi ait,ps dormi, re nequeunt,lent requentis incessu deambulare, haud flare:nihil uel exiguum cenare, post prandium dormire eum consuluisse,ate atur:duorum ergo alterum aut huius modiscripturam ueluti esse tuos et rigendum,at: ad

hunc modumscribendum,dormire. n.post prandium oportet,perinde ac nociret,hiemefrigus:aestate mlore euitando:uel post cena eruare uolumus,firmo ad huc modum intelligendus es dormire. n.oportet:perinde ac posicenam prius dormiebant,non secus nunc poli prandium, ueluti si noxfret:alterius uero prsceputatio,eu aut prorsus nihil aut parum aut leuia cenare,manifesta est, uenistriculum nans quiescere uulsit laborem res icere, quem quum grauaretur Fassus est, quia homo prandere assuratus non erat,minus autem bibere,hoc insequitur, non rempaquosis nam quum a ciborum multitudine uentriculus grauatus est, furituationem,humiditatem refrigid rem cauere oportetvotus uero qui exhibetur, non aquosus essese calefacere uentrem p roborare debet, caetera quaestis

quuntur manifesta sunt. Qui praeterea bis in die esse consueuerui, si pradium ommiserint imbecilles,debiles, timidi in uniuersis actionibus sunt atq; cordis dolore corripiuntur nam eorum uiscera sus paci uidentur,calidum igneumd otium tingunt id alui sedimina aduruntur, non ulmii amarum os redditur oculi cauantur,

90쪽

tempora mouentur,necnon extremae partes frigescunt. Iurus contextus nonnulla exposui, ob similitudinem eoru quae praeter consuerum prandentibus euenire dixi:hoc autem in lius de caeteris uerba secim,alui se dimica, hoc est eletum,aduri ait,ob liditatem uidelicet incendetem:his enim qui consuetum prandium dimittunt:corpiisse ira iusiacius tum calidius efficitur,at nonnullis etiam os amarureddi inquit,sunt aute isti natura biliostores: quibus quois occuli cauantur,ob eandem causem exiccati,qua egestiosae adurAnmr:obunali aurem loris ad igneum mutatio, nem in his qui natura inara biliabudant tempora etiam mventur,hoc est artheriae quae in temporibuisiunt,aper,

repulsant, cursoris ab extremas rigidiora redduntur, hi, hostis humoreus uentriculo reputo, quibui quum moris iuratus quis es uirtutem refclvj e moerpori extrema refrigerat, urimigeorum qui non prandent, cenam in Urere nequaeunt, si cenauerint uentrem grauant,longein magis in somno uexantur

quam si pransi ruissent.

Qasi natura amara bili abundant, si praeter consuetii praeseium ommiserim cibaria abhorrent, quum uentriculus aliasseritussit, innis uero matite assummunt grauimae molestantur,at I ob id insomno uexantur, ueluti ipse ait,

adrasum ne perfitiendo eos praues habere gnificat.

Quum ita* haec huiusmodi sanis eueniant ob praeter consuetudinem medii diei uictus