장음표시 사용
701쪽
Dieendum feeudo. Muncus est perfecturr Constat hoe ex ipso nomine: Idem enim discit mundus, ae ornatus elegans , & concin-nus, unde illa ornamenta, quibus vanae mugierculae ornantur, latine mundus muliebris
pellantur. Probatur etiam Mundi persetito ex diuinis iitteris: Dei perfecta suae .pera: Mundus est opus Dei ergo mundus etsi persectus. Item : Mundus est valde bonus quod est valde bonum est persectum. ergocce. Probatur mior. quia vidit Deus omniaque fecerat, & erant valde bona.
persectionem Mundi probat Philosophus Ξn libris de Coelo ; argumento Pytasorico
omne trinum est pei sectum , tria enim est,ndequaque perfectio. sed in Mundo sunt Sila tria, ergo Mundus est persectus. Nomiis re istorum trium intelligit Philosophus eu Pytagoricis trinam dimensonem, quae con- menit corpori persecto , immo per quam 'eorpus dieitur quid perfectum. Sed Mundus habet trinam di ensionem ς ergo Mundus est perfectus. Valeat hoc argumentum suantum valere potest. Obijeies: in Mundo dantur plures corriptiones,dantur multa monstra,' ergo mun-
us non est persectus. Antecedens est mani-sestum. Omnes morimur, & sicut aqua dilabimur, aiebat illa ad Dauidem. De m suis autem quod plura sint nequit dubitari praecipue in Ahie vhdeest illud: In Aficasemper aliquid uoui. Oritur autem ista monstrorum frequentia in Africa ex intre- Quentia fontium. Contingit enim animali specie diuersa ad eosdem sontes simul concurrere. ibique munma concipere, De moΠ
702쪽
' illi, alibi dictum, est ubi de caussi: per aedi
Resp. eoneesto anteeeilenti, negando consequentiam. Hie ipse rerum interitus puluchritudinem affert uniuerso, eum interitus unius sit ortus alterius. Hane uuiuersipui chritudinem orta ex ortu, & interitu rerum
explieat Augustinus elegantissime in libra de natura boni, & alibi per eomparationem eum Mustea, siue Harmonia, quae habetur per hoe quod alijs tonis intereuntibus, alia
enaseantur, qui si simul essent non facerent Harmoniam,sed confusionem, ut notum est virtuosis. De monstris etiam eertum est, quod sa-oiant ad pulchritudinem uniuersi, dc etiam ad voluptatem. Patet hoc ex concursu vulgico properantis, ubi monstra monstrantur, Monstra esse quandam uniuersi deformitatem putant insipientes,quia non totum uni uerae animo speeulantur: qui aute totu virili etiam inspiciunt, sic considerat monstrum,' sciit in formoso corpore naeuum, qui pulchritudinem non minuit, sed commendat: Unde qui naeuo carent a natura saepe illum ab arte sibi adlei seunt. De monstris vide A I nullinum de Civit. Dei lib. 16.cap. 8. ubi sie habet. Deus enim creator es omnium, qui ubi , ta quando creari qυid oporteat, ver Vortuerit ipse nouit: sciens υ niuersitatis pulcbritudinem, quarum partium,vel simio tradine , Nel diuersitate contexat . sed qui totum inspicere non potest, samquam defor tate partis offendistir ; quoniam cui con
703쪽
Molpi xpix quea, ut ex ipso nomine
patet, est totum illud, quod ex ex terra, & aqua constat, nobisq.& quadrupedibus , & piscibus natura obtigit ad incolatum. De hac mole queritur hic cuiusnam figurae sit. Dicendum primo. Molem terraqueam non e se mathematice rotundam. Patet haee conci usio consideranti quod superficies terrae alicubi extollitur in montes, alicubi deprimi eur in valles, adeoq; puncta superficiei non omnia aequaliter distant a centro. Dicendum socundo. Moloni terraqueam esse physice tot undam. Dicitur physiee rotunda, quia oculo ex debita distantia han econsideranti apparebit rotunda. Probatu autem haec eones usio ex umbra quam emit- tit, qliae semper est conica. Conicam vocant,
quar illius figur x est , quam habes in stum- bus, seu pomis Cyparissi, unde dicit Poeta: Et conferae C pari F. Vel si aliam explicationcm desideres, ob ijee corpori luminoso Hilam lusoriam , & vimbram illam , quam Pro ijcit eo num appella. Probatur secundo ex ortu Planetarum, qui Piu S Oriuintur regionibus Orientalibus ba a
704쪽
De partibus Amnes. σν rsi enim tu Aemi inoctiali ab ortu pergas ad
occasum , post singula nongenta milliaria, una hora tardius tibi sol orietur. Probatur tertio.Quia nauis recedens a Iittore paulatim ira deprimitur, ut de illa primu non appareat, nisi summitas puppis dem ipsa puppis tota abscondatur , & appareant' vela, & antennae,denique quod in ipsa summum est, extremum appareat, donec tota a conspectu recedat. Si autem aliqliis altissima ii in littore turrim ascendat, hoc ipsum videbit manifestius, diutiusq. navim ipsimaspiciet, quam qui sunt infra. Sunt & alia rotunditatis huiusce argumenta. Sed saei liora attuli se in re non omnino nosra, sus-feiata Obij eitur tamen: Si moles terra quea esset rotunda ijs qui sunt in littore mare appareret decliue , hoc est deorsum vergens. Consequens est falsum; ergo & antecedens. Minor probatur experientia , qua constat mare aspicientabus, illud cleuari potius, quam deprimi. Resp. negando maiorem. Cuius falsitas ostenditur in regulis Prospectimae. Oculus humilia fit bleuat, &j1ublimia deprimit.
aliquo longissimo ambulacro, cuius planatam superius, quam inferius sint parallela. Videbis planum inserius eo m/gis eleuari, quo magis ab oculo recedit , sccus vero. Planum supernis eo magis deprimi; ita vicquae prope aspicientem a se inuicem notabiliter dillant, procul ab aspiciente sibi proxi-
. Racio a priori talis apparecti P est , cuia
705쪽
m sciuntur ad oculum, quo longius prodiri cuntur eo magis aecedunt ad lineas parallelas, cum altero, seu cum quolibet, vel potius cum utroque plano. Lineae autem hu, iusmodi admouent apparenter planum su- ιγ' rius plano inferiori, ut consideranti pa .
Ratio physica cones usionis suprapositae
.csi: quia omnaa aequaliter grauia aequali impetu tendunt, seu feruntur ad centrum terrae indu est ille ordo in corporibus, per quem rauiora propius centro circum applicantur, et duoque secundum differentiam grauitatis Da ci se habent differentiam propinquit ii , Τὰ distantiae a centro , cui undique cir-c: uti ii tu inr l
De ibi, ae mediant inter Coclam,
A Globo torraqueo usque ad Caelum
cireumfunditur vel solus aer, vel aer, dic agnis. Totam aeris profunditatem in tres regiones communiter diuiduntainfimam, supremam, ta mediam. Infima globo terra queo immediate circumfunditur, & ab eius super icie ad quingentos circiter altitudinis passus a surgit. Media usque ad quartum arerra milliare. Suprema ad quinquagintadia o milliaraa extenditur. Totam hanc acris profunditatem Atmosphaeram appellat, hoc est sphaerani vaporum , siue halituum. Exi-ldiu, aut cuini hal i: is a globo terraFeo non altius
706쪽
De partibus Mundi. c abit ius eleuari, quam ad quinquaginta duo
in illiaria. Post aerem; an detur sp, ra ignis,eontro uersum est, & de mente Philosophi vix proferri potest certa sententia. Existi inant f tis commuit iter recentiores Philosophi globo terraqueo immediate usque ad concauum Firmamenti diffundi corpus quoddam tenue, ac subtile, quod ratione halia tuum ab eodem globo terraqueo incestanter ui fluentium usque ad certam distantiam, 'no nomine v*cant: poli quam distantiam, quia depuratuin est ab halitibus huiusmodi aliud nomen sortitur. Prope hos ubi permixtum est crasa oribus spiritibus dicitur
cier: ubi autem depuratum est a crassioribus,& tenuioribus abundat usque ad concauum
Lunae ignen appellant , quamuis sit eadem ubique subflautia , & ob d si erentiam iupuritate salituum differentia nomina sor
Alij putant dari verum , & proprium
ignem supra regionem aeris supreniam ;sphaeram q. ignis illam mundi partem vocari, non quod abundet spiritibus igneis , hoc est subtiliori biis, sed quod ignem contineat, qui vero, & subitantialiter' ignis sit: adeoq. negant intra illam spheram esse stibilantiam eiusdem rationis eum illa, quae insta diffunditur ad superfici em globi terraque i. Haec cotrouersia nullius momenti est,& unicuiq- prout libuerit decidenda.
707쪽
partium uniuersi ordinatio:seu distri- butio partiusti uniuersi seeundum locum. Tςrtam esse in medio mundi sapientiores inter veteres unanimi sentctia existi mariit, ut videre apud Platone, Artilo te-.IE, Ptoloinaeum,alto' in mimerabiles. Noude sucro tamen, qui pro centro mundi ponerem Solem circa quem Tellus alii q. Planetae volserentur. Hanc sententiam multis. syculis obliuione sepultam reuocatiat in lucem Nicolaus CQ pernicus, eamq; tam mul t is argumentis inuehere conatus est , ut sy' ilcima hoc, merito Copernicanum dicatur . Ponit igitur Copernicus Solerii pro beentro Mundi. Circa Solum volu unis r Mercurius, venus, I et lux, Mar , Iuppi ori S uir lius I eodem ordine , quo hic enutrieran rur a nobis. Post immensam deinde a Saturno di, dii stantiam est Firmamentum, seu Coelum stellarum fixarum. Circa Tellurem autem, seu Terram voluitur Luna caeterisilanetis ex- ceu triea , ut apparet in ptima tuu a p/S- Ss- Prius quam hoc Systenta Copernicanum reijciatur a nobis declarandi sunt motu . - . qui
708쪽
De si emaeo e nives. 6 squi x quolibet Planeta fiunt. Primo igitur cirea Solem immobilem voluitur Murcurius, suam . Te uolutionem conficit octoginta dic bus. Supra Mercurium voluitur Venus suauiq. reuolutionem absoluit mensibus circiter novem. Sequitur orbis Terrae, quem vocant orbem magnum siue annuum, eo quod spatio unius anni compleatur. Circa Teriam circumagitur Luna , cuius cursus niense uno con sicitur. Supra orbem Lunae est orbis Martit, euiua reuolutio est duorum circitet annorum . Supra orbe Martis est orbis Io uri, cuius reuolutio annis duodecim. Supra orbeni Iouis est orbis Saturni, cuius reuolutio nuis triginta peragitur. Inter Sattirnum autem , G Firma mentum ingens, ac pene immensum cst iu-teruallii m. p Rursus praeter motum annuum Terrae est eiusdem , & alius motus, quem diurnum vocant: quo vidulicet ab Occidente voluit ut ad Orientem spatis viginti quatuor horaru . Motum hunc motum vertiginis vocant.
Iuxta hanc hypotbesim septem Planetae sunt Mercur: us, Venus, Te iis, Luna, Mars, Iuppiter, Saturnus, in.ajs Sol non adnumeratur; in immotus maneat pro centro uniuersi. Atque huic do sumitur prima impugnatio Systematis Copernicant,onmes enim Solem pro Planeta, ek saturae ductu , allerunt Solem ei re terr m circumagi , circa terram inquam , immotam, dc positam pioni edio mundi. 3
Respondent Copernicani, quod siue Sol
moueatur iminora terra , siuet Sole immoto Ter λ moue tur ova nudo sinat appa
709쪽
rentiae , ut patet ex apparentia , qua oculis eorum, qui in naui etiam citatissima recedunt a littore, videntur terra , & littus recedere eodem modo, ac si immota naui ipsa recederent, unde ait Poeta : Trrr. q. υrMsq. recedunt. Quamuis reipsa non terrae, & vrbes, sed nauis recedat.
Haec responsio non fauet Aduersariis. Ansume quod datat: nimirum in utraque hypothesi, videlicet & in Copernieana,& in contraria easdem fore apparentias: ex hoc quid inseres , nisi ex apparentijs nihil concludi Quid igitur dicendum sit unde scies , nisi ab eo, qui fecit ' Hunc audi Ecclesiastis i. Generatio praeterit , Generatio aduenis , terra autem in aetern&m stat oritur Sol , Ur occiauit , eT au locum suum reuertitur . Vides hic ortum , & occasum ipsam q. Solis circulationem cxpresse assirmari ι Terrae autem immobilitas non adeo expresse hic affirmatu sed potius eiusdem perseuerantia in
se, seu constantia . comparatur enim hic store terrae cum praeterire , & adiicia ire genera riotiis: τensus'. e se potest hie: multi quotidie nascuntur, se multa intereunt, terra autem ex quo est, eadem est, &cadem vi q. in finem aeculorum manebit. Alibi tamen terrae immobilitas non munus euidenti scripturae testimonio consirmatur. Dicitur enim Psalm. Io; . etsi n.
si terram super stabilitatem suam , non inclinabitur in saeculum Jaeculi. Copernicani aiunt illam perpetuo inclinar , dum aliuatinoueri tum motu diurno, ritu, annuo. Aiunt
igitur intelligendas esse scripturas non secundum rem, sed secundum apparentiam. Hane
710쪽
Desi emate uniuersi. 6 71 Hane responsionem rei jcit decretum Sacrae Congregationis s. Martii is i6. Qtio doctrina de mobilitate terrae,&Solis stabilitate declaratur falsa, & repuetnans diuinae seriapturae. Tunc enim consulti sacrorum librorum interpretes ita unanimiter sensere. Quibus additi sunt sapientiores Philosophi, qui doctrinam hane absurdam in Philosophia
. Et re ipsa haec responsio manifeste repugnat doctrinae Patrum, hane in intelligendis seripturis regulam tradentium , ut in pro prio sensu intelligantur ubi nihil obstat;sed etiam iuxta Copem ieanos nihil obstat,quin antelligatur vera, & realis immobilitas te rae, vera, & realis reuolutio Solis circa terram; ergo ita debent intelligi: & reipsa ita intelliguntur etiam a Mathematieis lapientioribus, ut habes apud Ricet otium,ec alios, quamuis aliqui, ut videantur posse contradicere , & obstinari contra Philosophos, quod magno honori sibi ducunt, aliter sen-Mant, non alio argumento , nisi quia non possitnt cogi ad bene sentiadum,hoe est,quia non possunt inuiti sapere. rgumenta 3n ythematica eontra hanc sententiam'aabes innumera apud Πηl Midatum Ricciolium, quae cum non sint huius tori, non vacat huc resorre:
Proponuntur duo alia S semata. Epudiato Systemate Cope micano; superesset verum Systema describere, ta