Antonii Le Grand Dissertatio De Carentia Sensus & Cognitionis In Brutis

21쪽

ao De rarentia Sensis,

niterentur, & eertis verborum ambagibus, ea perspicua reddere, quae sponte menti nostrae se ingerunt. Nam quid nobis clarius obversatur,

quam ipsa λmno,quum siquid percipio, ejustimulachrum, seu Ideam animo intueri videor , de illud veluti praesens mentis oculis spectare. Nam lieet forte de rebus omnibus, in natura existentibus,ambigere possim, de quae manibus tango,oculis contemplor, auribus excipio, naribus odoror, & lingua gusto, in dubium revorare ; fieri tamen nequit,ut non cogitem, cum ipsa dubitatio Mogitatio quaedam est, quae me laistere non potest.

II . Quare c*gnitionis nomine. intelligengum

omisti est, id omne,quod sic a nobis est, ut eius imme- amitamiam diate consili simus: Adeo ut cogitare, seu e

.it 'se -- gnoscere , aliud non sit, quam eorum, quae in nobis sunt, perceptionem habere. Quod ut res exemplo dilucidior evadat; unde quis novit, se intelligendi, volendi, assirmandi, negandi s cultate pollere; nisi quia hujusmodi virtutem in se experitur, de talis potentiae sit conscius, dum illam exercet λ Id vero non de Cognitione Reflexa dumtaxat est intelligendum, qua quis scilicet percipit, seu animadvertit, se aliquis animadvertisse; sed idem de quacunque prima

perceptione, aut intellectione, qua ad rem allinquam attendit. Unde oritur, ut si aliquis eorum, quae agit, aut patitur, conscientia careat, nullam eorum notitiam in se experiatur ; Ac

proinde Sensu de Cumtione proprie dictis dest, tuatur. Nam quo pacto, illi rei actionis passio-mste

22쪽

nisve sensus attribui potest, si se agere, aut pati nesciat i Hiae fit, quod si Homines in rem aliis

quam attentius defixi,ita ejus contemplatione occuparentur, ut facem prae oculis accensam, . aut Tonitru fragorem non perciperent, tales Homines, nihil earum rerum revera aut sentiunt, aut percipiunt: Ac idcirco, ut sentire. percipere, judieare,assirmare, negare dicantur , eorum, quae percipiunt,sentiunt, judicant, con scios esse oportet. Omnes cogitationes, quaeConscientiam invol- r6. Vunt, duorum praecipue generum sunt; Actio- CPisis innes scilicet, & passiones. Dicuntur Pasones, νε mor

omnes perceptionum, live cognitionum lpecies, quae in nobis reperiuntur; sive , quae a Potentia, quam habemus, percipiendi & eognoscendi proficiscuntur e & tales operationes, in quatuor species dividuntur. Prima est, Imullectin purus, per quem mens circa speciei cor poreae auxilium, Omne objectorum genus percipit , tam immaterialium, quam materialium. Secunda, est Sensus, tam is qui externus, quam qui internus nuncupatur. Tertia,Imaginatio, quae sub se Sensum communem eomplectitur: quia eodem organo donantur, & circa eadem objecta occupantur.Quarta, est Memoria, sive Reminiscentia, hoe est, ea facultas , per quam deprehendimus,nos eandem prius habuisse eo-gitationem. Cogitationes, quae actiones ducuntur, sunt omnes nostrae Voluntates, quia eas

cxperimur ab Anima nostra directe provenire,& a qua sola pendere videntur. Ad has iudicia

23쪽

.22. Derearentia Sensiu. nostra , inclinationes, ae petitus, omnesquem luntatis nostrae Motus.retirumur,qui nunquam non potentiam volendi, & se Aeterminandi comitanturia Et illae in nostra esse potestate di

cuntur. . . . . .

n. His, quantum per 5revitatem licuit, explica- δυνωπο- tis, αveluti fundamenti vice , praemissis ,nunc . . ias; discutiqndum est, num C iti upra. explang-

, meονο- ta Brutis animantisius conveniateseu ut clario a disere. ribus verbis dicam: an Bestiae percipiant, stri n tiant, imaginentur, recordentur.&cia Hominesque in his operationibus ita imitentur, ut aliquid Rationis prae se ferant. Quod ut clari

appareat, in memoriam: revocan8um est,. DcoForea naturam in hoc praecise sitam esse, quod longitudinem, latitudinem, & profundibtatem includat , sive quod sit res extensa, nam aliud. non est, tribus dimensionibus constare, quam extendi; & aliud non est extendi,quam. itans tres proprietates involvere. Corpori, sep materiae, ex diametro res spiritualis opponitur, cujus natura in Gestarione posita est , quaeque omnem longitudine tu, latitudinem, & prosu

sitatem exclu3it inicquid enim in re spiri

itiali esse agnoscitur, est, quod sit res cogitans, hoc est, percipiens, atamans, negans, EOleus nolint, &c. Quae omnia, citνa omnem exte

sonis ideam, intelligunturmihilque cum iuvi bilitate, figura situ caeterisque aliis corporis af-ketionibus, amitatis tabent: Ac proinde sta, tuendum est,cignations, attributum esse Substantiae, nullam extensionem includentis; &

24쪽

cognitiaris ἰn Brutis. 13

viee versa, Extensionem attributum elli Substantiae, nullani eogitationem admittentis. Quippe duae illari,ae penitus differunt, & ni hil prorsus simile menti nostrae repraesentant. Quid autem ad rerum distinctionis evidentiam magis confert, quam quod una absque alia, eoncipi queat λ Nam si recte inserimus,ea corpora figuram spharisam induere posse, tuae non junt quadrata, & corpora quadrata, quae non .cientur, quoniam quis quadraturam imaginari potest, absque rotunditare,& aliquo motu: An- non eadem ratio suppetit concludenti, quase Idam dari Substantias posse, extensionis expertes, quia idea , quam de extensione ormamus, a notitione Cogitationis discrepat Nam ad differentiam inter res duas stabiliendam, sufficit, quod una absque altera , cur. & distincta

- Hoc itaque dato prineipio, evidentissime de- Ig.ἀucitur, Bruta Animantia, Cogitatione privata esse,& non Judieii modo, sed & cuiusvis s--βm m .plieis perceptionis esse expertia. Nam qualis' is silis cumque Anima ipsis inesse fingatur, vel Sam lsr, Cogita. ris per uni timi Corpus cireumactus,ut vult rionis est Nobilissimus Cartesius: Aut Ignispurtis,flan ' mutave, omnes ejus partes vivificans, & in iarans, ut Fabro & Gassenis placet, admittere co- ... - .gimur,hujusmodi Animam, Corpoream esse, nec aliquid a materiae indole alienum include re. Quippe licet Sanguis, in corde rarefactus, in spiritus Animales abeat, qui vori subtilissimi instar, inCerebrum ascendunt, ti per Ner ' B 4 vos

25쪽

- De carretia Sensus ivos in Mustulos seruntur. Lieet Rammula IIIa. ex partibus subtilissimis componatur , quae

tanquam e crassiori masti emergens, rerum spiritualium , ut ita loquar, agilitatem amuletur non tamen ob id materialii esse desinit; nee a eidentariae illae qualitates, eam supra Corporis conditionem evehunt. i Quare si Materia d negatur Cogitatio, & res extensa inepta est, quae rei, quae ipsi contingit, conscientiam habeat, &illud quoque a materia removendum erit, quantumcunque subtili. & per totum corpus aliquoὰ se diffundente. Partium enim tenuata non materiae rationem tollit, & sat est, ut quid . extendi possit,ut materia dicatur,& ejus imbecillitatem participet, & induat. Quis diem subistilem illam materiam, quae Auri, Adamantis, Chalybis , dg equaeumque corporis, utcumque solidi meatus ingreditur, a corporis natura ab- p r horrere non mutant Accidentia rerum essen- i tiam, & necessum est, subiectum idem semper, quoad proprietates essentiales, manere, quanis tumuis alteretur , & novas denominationes

lamisistis. saque reputetur , & omnis actionis reddatur l pax. aliena. Quo pacto,inquient,ad compositi constitutionem concurret, si mere passisa Α, & ne quaquam moveatur, nisi ab altero mota An nomisomos in sublunari nostro Aere, specta.

mus, nullo impellente cieri, & sursum, deor e . sumque ' l

Haud me fugit, philosophorum nonnullos, hese demonstrationi obviam ituros,neque pac

26쪽

ct cultationis in Brutis. 2s sumque sponte deferri p Unde provenit hie impetus quae eontinuae hujus propulsionis

causa praeter ingenitam quandam materiae vim, qua se ad motum determinat, & prout ex pedit, sese agitat, & contorquet. inis infietas 'ibit, G tria, exempli causa, lapidem ultrδdescendere : a reum tensum, amoto obstaculo reflecti,& ad statum pristinum reverti. Uerum, quodnam invisibila agens illie supervenit, quod corpus grave deorsum pellat, & Baculum deflexum, ad loeum priorem restituat Si igietur actionis capax est materia imque agitandi,aommovendique habeati quidni & percipiendi

virtutem obtineat, & ex certa Conditoris lege, certis organis instructa, sentiat, apprehendat, imaginetur, reeordetur,& alias intelligentis nain turae functiones exerceat. Arbitror me compendio complexum esse, quicquid contra materiae inertiam adferri potesti quare, mihi nunc incumbit, ut has ratio. nes diluam, ostendamque materiam ignavam esse molem, S non minus motus, quam cogni

tionis incapacem. Norunt omnes Philosophi, si quid de materrae indole norunt , illam poten tiam esse, & in hoe potissimum a reIntellectualidiscrepare,quod haee stius sit, illa autempoum tia, hoe est, si res probe apprehendatur, iners. otiosaque moles , & omnem actionem refiis giens. Nam illud inter substantiam eo tantem, & extensam intercedit; qnod Cogitatio semper menti praesens est, motus autem non

nisi corpori contingit, dum nimirum ab agenten s exter-

27쪽

26 De earentia sensius . 'γexterno impellitur, & vim aliud corpus movet

di mutuatur.

o. ' Sed quia magni semper habita est is sutelis

Arastaretis authoritas, & oraeuli Ioco aestimata, quae ex il hqr με lius scriptis eruuntur; haudparum ad assertio neni nostram stabiliendam, conducet, si, quid κώ--em hac de re senserit ille Philosophus, aperiamus. em ess, O Etenim libro de generat. & corrupi. fatetur materram nudam, ac per si passivam tantummodὸ esse, ni externum agens superveniat, quod eam agitet, & a quo irnpressionem accipiens , nihil obes quo minus ipsa agat ,& aliud quoque corpus ad motum concitet. In iisdem libris,

affirmat variis in loris,pati est moveri,proprium ' materie esse , movere vero, O agere, alterius esse potestatis. Imo primo Metapbysicae, cap. 3. ubi motus originem exactius inquirit, priscos aeriter reprehendit, quod solam materiam consideraverint in P sisu, neglecto primo motus princ pio.Et in Meteorologicis .sententiam suam clare explicans , asserit, neo formam, nee motum materra competere, nisi inquantum abunde imis

primitur. Non responderi debet Aristotelem, de materia dumtaxat in communi locutum fulsise, quum expresse sermonem de particularibus eorporibus faciat, certa figura praeditis, quae passim in Physicis Naturalia nuncupan. tur. Quippe,verbis expressis ostendere satant, nullum corpus a in o miseri. & Animanistia ipsa, quae sponte moverε videntur . ab alio quoque moveri. Nam quum octavo Physic.

cap. a. cum vulgo sibi objecisset, quod Animal prius

28쪽

st cui sonis is Brutis. v prius quiscens, postea moveatur. ambulet, . nullo, ut videtur. eoram qua extrahunt, movente: Repcinit ilico Philosophus,hoe falsum esse;ων, nimus, inquit, aliquid eorum ,-rn - - Animali , moveri: huius autem motus,

non ipsium Animal est causa, Ied ad forte,

Ex quibus locis satis evidenter constat. Ari 'teum existimasse, materiam principium pure rapti me, passivum esse,&ab alio habere,quod moveatur,--omi aut corpus aliud agitet. Non obstat, quodis 'em mi in aere nostro volitent , actionemque aliquam, ab una parte, in aliam transmigrando te rur. stentur. Quippe non ipsis motus ille debetur, sed bubtili materia, quam in limitane Philoseph. diximus in continuo esse motu , omniumque corporum meatus subire , ac penetrare. Et quum hujus materiae plurimum Aeri insit. ejusque penetralia continuo occupet, mirum non est, si tenuissima corpuscula, seu Atomi, δ . vicinis corporibus emergentia concutiamur , ' 'S uariis ejus motibus obieeundent. Pari r tione , experimentum de remo Arcu explanatatur ; quoniam vis illa elastica, qua Arcus ad sh tum priorem se reducit, non ad ipsam Areus materiam referenda est,sed ad AEtherem subtilis sinum illud corpus, quod per apertiora s perficiei spiraeula subiens,eaque m concava s perficie angustiora offendens,vim facit, imp tumque molitur,quo constricto ex extremit tum adductione meatus reseret, & liberum sibi transitum paret.

29쪽

M . De carentia Sensius. ar. - si requiras, quomodo fit igitnr ,ut materiae Siatilis motum denegemus, si subtilissimus ille AEtheem AE 4gitetur,& eorpora aliae eommovendi,partien& propulsandi vim habeat tantillum contine, 6 bone,non enim subtilissimam mat mmmatur. riam,sui motus prineipium esse eonstituto; sed primum Motorem, nempo Deum, quia primo conditae materiae instanti, varium eius partibus motum impertiit; & nune eadem actione, qua

materiam eonservat, eanAem omnino inditi motus quantitatem in mundo retinet,ae tuetur.

. Nam finge subtilissimum illud corpus ab omnii . . . . prorsus motu cessare, putas illum recuperandi

vim habere λ nequaquam; nam quum movere, actio quaedam sit, a principio incorporeo profluere debet,& non nisi ab eo manare potest, iquo primum prosecta est. 1 Non magis materiae activitati, obiecta coris Arista es porum gravitas patrocinatur: Quippe insulsuma ἡ ων est, gravitatem, imaginari,terrenis corporibus corpora. inisenitam riua ad Terram seruntur, aut eam

appetunt: Quid aliud id est , quam rebus merepassivisIntellectum assingere, mes impertiri Aliud de gravitate intelligi n quit , quam quod subtilis materia, inter nos, Se a Lunae orbem interjecta,quae pernici motu, cim lea Terrae molem acta, corpora omnia centrum

versus propellit , & illa e loeis superioribus amandat. Adeo ut, sublato illo fluidissimi liquo. Tu impetu nullum corpus grave soret: & Lapis, qui pro exemplo allatus est, in aeris medici suspensus semper maneret,& nunquam deor sum

30쪽

est cognitionis in Brutis. 2ssum laberetur, ni subtile illud agens adesset,

quod Terram versus protruderet. Nullum igitur corpus aseipso movetur,& dicendum esspotius, quam agere, dum concutitur, di de loco in locum transmigrae.

Id etiam dilucidius evadet, si partet, quibus et .

substantia materialis eonstat, consideremus aut SIe paries homogeneas, aut heter geneas: nam simmo. νπm --,

genea ponantur,& a se ipsis omnes immediate moveri, haud apparet, cur cur unquam quiesce- M. An

rent,aut ita inter se compingerentu ut coale- --resascerent,& illas moles componerent, quae coti- πενδε

die oeulis nostris objiciuntur. Quia cum talis motus,materiae partibus sit innatus, & ab illis neeessario dimanet, fieri nequit, ut coagulen tur , sed potius ab invicem distinctae maneant, di omnem consistentas' aversentur. Alioquin si ab eo motu eontinere se valerent, & ad qui tem,pro lubitu,se redigere,quidni eas libertate donemus, fateamurque rebus inanimis & conis silium, & deliberationem inesse. Si vero partium . quibus conflatur, congeries heterogeneast, & ex iis nonnullae actuola sint, ut Gassendo videtur, & aliae inertes . omnique mobilitate destitutae; non mino ex hae positione, confise so in mundo nasceretur,quam si omnes se movendi saeuitate gauderent: quia quum illae,quae

eam vim obtinent, non poSunt non vicinas imis pellere, istae vero mutatum motum deponere non valeant, nisi eum aliis contiguis & minus agitatis impertiendo, nec hae ultimae, ullam suae

celeritatis jacturam faciant, quum illis ingenita