Antonii Le Grand Dissertatio De Carentia Sensus & Cognitionis In Brutis

41쪽

4o De carentia Sensus, sive ammula,ut censieri anima, ac sentiendi primeipsum valeat, sive partis, aut organs,quo animaro, vegetatoque, EAnimo ut sientiat utatur. Uerum est,quod paucis interje&is, exempla quae- gam adfert, quibus progressum demonstret, quu res sensiles, ex insensibilibus oriantur.Primo Arborum fructibus, qui dulces ex acerbis evadunt, odori ex inolentibus, Arei ex viridibus, temporis successu adeo imperceptibili, ut

sub initium, nihil ejus qualitatis discernatur, quae futura est, & sub finem plerumque, nihil ejus, quae initio fuit. Quibus insinuare satagit,pari temporis progressu . scilicet imperceptibili , rem insensilem, sensilem evadere, &, quae primum cognitionis expers fuerat, perceptivam effet. 34. Sed parum bis exemplis videtur Gassendus in G proficere: nam facile intelligimus Fructum , quem dum maturescit, saporem mutare, & qui acer za,is ' bus fuerat, dustem evadere, quia nimirum iu

rem sensi- cus, ministro calore stibactus e faecatur, coquiisum fi ops tur, percolatum, qua actione, asperis corpusculis ρ ς foras erumpentibus, humor digestus superest,/ qui gustum blande afficit, & gratum praefert si

' porem. Satis clare apprehendimus, quomodo Fructus colorem mutet, & colore viridi depoliato, una induat; quoniam fructus dum mat .rescunt, percolatio perficitur, partes subiguntur, defaecatur succus, & in spumat modunT intumescite quae omnia cum sine partium tranS- positione fieri nequeanti necessum est, quoque' colorem mutari, d alio modo, quam antea,

42쪽

er Curitionis in mutis. 4rejus aspectit, oculos affici. Nullatenus vero concipere possumus, quod plures atomi, simul iunctae perceptionem generent, & ex varia earum positione, sensitiva facultas exurgat tuuia quum Conscientia, ut praenotatum est, & in Cognitionein Sensatione includatur, non possunt Αtomi, seu materiae monades, eam dispositionem sortiri, aut ita inter se coire, ut illam affe-Hionem in corpore pariant , utpote soli substantiae immateriali propriam & ab ea inseparabilem. - Praeterea , Intellectu arduum est, quomodo min materiam, seu corpoream illam Animam, Cui istis quam Igneam appellant,Cogitatio recipi queat. nusia ratio. Nam aut in tota materia tota Cogitatio recipiis ne Αν

tur; aut tota insingulis monadibi , sive exiguis particulis ; Aut denique singulae perceptionis A, s. partes in singuus materia partibus. Si tota materia, Bruti scilicet Anima, objecti speciem admittit , haud videtur, quomodo possint in ea Sensus distingui; quum singulae monades seninsorii vicibus fungantur , & per totam corpoream illam substantiam emissae species promiscue effundantur. Nam quomodo Auris, exemis pli causa, sonis excipiendis deputabitur, potiusquam oculus, si in tota Anima, haec sensatio , recipiatur, & quaelibet ejus particula audit, &aetis undulatione percellitur λ Cur oculus magis, qRam Nares, detegendis ad extra objectis, organum statuetur ; si tota Anima, res longe distantes, perceptione celerrima apprehendat. in quolibet ejus puncto . rerum species

43쪽

De earentia Sensus, effigientur 3 pari ratione de caeteris sensibus est disserendum. Si autem Drsea partoe, totam 'bjecti imaginem admittunt. necessum est, ut

unum materiae percipientis punctum,in meras

obiecti species pontempletur, &idaequet Objς-ctum , a quo infinitis propemodum vicibus suis peratur. Quod neminem, ut arbitror, sanae mentis esse dmissurum. Nam qui fieri potest, ut mona juna physea, quae minima existimatur esse materiae particula Pexpansi alleuius objecti, & varii coloris tincti, integram imaginem xec piat λ Si denium singulae materiae partes singulis perceptionis partibus respondent, tum objectum nunquam percipi poterit: Quia . , quum singulae percipientis partes, singulas imaginis objecti partes tantummodo admittant, nihil supererit,quod totum objectum percipiat, .deque eo judicium ferat s non magis qu/m si

tres a fusici , qui trium partium canticum canerent , & ad propriam dumtaxat vocem intenti, aliorum partem non audirem, de tota Symphonia decernere valerent.

36. Ubi igitur innotuit, variisque argumentis stis confirmatum est, materiam non posse esse Mo M ς' η prineipium, & obtusae adeo indolis esse, ut

E, vitaram nulliuS Rei, quam patitur, pollit este conscra, amones seu, ut aliquid ullatenus percipere queat: Quis muent r. inficias ibit, summum Naturae opificem, &a cujus nutu creata quaeque dependent, potuisse eiusmodi Machinas effingere , quae eosdem prorsus motus referant, actionesque omnes iis simillimas exerant, quas in Brutis Animantibus

fieri

44쪽

s cunitionis in Mutis. 6 3se i eernimus ξ Quod tales Maehinas sabrictis

re Deus valeat, in conseta apud omnesest, &a sapientissimo Augustino, epistola eentesima secunda, clare asseritur, his verbis : Mirer tisi videri semium situ vocis, qua asium est, Tu es

filius meus,nm mediante animo se sugno nutu,

sta corprevis natura sic Aeripotuisse; oenon videri eodem modo posse fieri cuiuslibet Mimalis speriem corporalem motumque viventi similem,ἀω-no nutu, nusto animali interposito θ risu. Si enim obtemperat Deo creatura corporea ne vivisi car tis anima ministeris,m edantur i, quales edi ex corpore animato silent,ut βrma locutionis artuu

lata auribus snstratur, cur non obtemperet, ut De

vivificantis anima ministeris,sigura mor- volueris eadem potentia Creatoris angeratur assectia in Quis non miratur portatile horologiam. ex certa partium figura, rotarum dispositione, chalybis convolutione, seu elaterio, tempora

metiri, & horas certo indicare λ Quis non hihagna illam cum stupore comtempntur,quam se spectasse in Monetario Segoviensi leuatur Illustris Eques Digba- ὶ quae tanto tartificio est elaborata, ut pars ejus quaelibet, variis muneribus deputetur, di ad propriam actionem sit destinata. Quippe pars una, Auri, Argentive massam in latitudinem extendit, eamque crassitiem largitur, quam cudenda moneta postulat. Huic altera iungitur, quae laminam sic distentam haurit, imagineque designat, quo peracto alteri iam signatam trasmittit, a qua pondus,

figuramque debitam, juxta imprussum sibi Q

45쪽

44 De carentia Sensius, gnum, aecipit. Demum moneta sic persecta, in receptaculum, ad id exstructum δilabitur, ubi is, cui eiusdem colligendi, & custodiendi

munus incumbit, paratum nummum offendit. Quis non ligneamDaedali Venerem miretur, quae circum actis oculis, spectantes contemplari videbatur , pedibus huc & illuc moveri, &adeo scite multem adtiones aemulari, ut ab omnibus vivere, ingredi, egredique putaretur. Et tamen nemo est, qui ad haec omnia peragenda, Ani-- ω, aut Cognitionem in talibus machinis reis quiri existimet, & non ultro fateatur, hujusmodi operationes, a partium figura ordine, certa

que magnitudine proscisti. Quidni igitur

idem de Animalibus sentimus, cuin omn- Co rum partes ita aptati, connectique possint, ut eadem proriris Sanguinis circuitio, idem spirituum impetus vigeat, qualem in vivo Cane deprehendimus. Quum varii illi motus, in Auromatis, humana industria fabricatis, ope quarundam rotularum, aliorumve instrumetFimrum eduntur, quae paucissima sunt, si cum infinita propemodum mu likii d me ossum, musculo

rum, nervorum, ar errarum, venarum, aliarum.

que partium organicarum conserantur, quae in corpore cujuslibet Animalis inveniuntur : Ac proinde mirum non est, si hujusmodi machi. Mamentum motus admirabiliores habeat, quam

quodlibet aliud , quoci arte humana fabricari

Verum, ut similitudo inter Automata, arti. scis manibus constructa, Ne gnimalia magis

46쪽

O Cognitionis in Brutis. 6 selucescat, supponatur, quod Deus machinam, 37 cinis, exempli causa, actiones & passiones ex qacte linitantem, Inter aliOS anes collocetiqui Anio. bus indiciis verum Canem, cujus motuS cum mat,b-aris

cognitione & proposito fieri existimantur, ab re sebr -- machina , cujus motus omnes & actiones ,' 'per solam organorum ejus disposit ionem, objectorumque impulsionem, distinguere valebimus 3 nullis mecastor, & aequam utrique vim, parem solertiam , similemque agendi, movendi sentiendique facultatem assignabimus. Imo, ut res magis manifesta reddatur, examinetur, quod foret hominis judicium, qui in deserta insula relegatus degeret & ab omniis ,

bus Animalibus, quae Bruta vocamus, semo motus, nulla praeter Homines, per totum vitae curriculum, spectaret : quique mechanicis artibus addictus, Automatis conficiendis occuparetur: aut iis adesset, qui varia machinameniata, exempli causa, Hominis, Equi, volucris, Orc. struerent. Supponatur deinde.quod A utomata illa non modo gradirentur, comederent, de respirarent; sed etiam omnes Animantium motus ita imitarentur, ut persectum eorum speciem referrent , adeo ut, ad percutientis ictum, clamorem ederent, strepitu oborto, se in pedes conjicerent, accederent, dum voca rentur, uno verbo, ea omnia agerent , quae Homines solent, dum passionibus corripiuntur, & in motus varios se contorquent. Indubie vir ille, omni semota animi ambiguitate, tales machinas vera esse Animalia arbitraretura

47쪽

tur, & vivere, sicut nos, moveri, agere, appetere . sentire, cognoscere. Quemadmodum chinensium ille princeps, conspectum primo portatile horologium, non solum vita, verum etiam sensu ac ratione instructum esse ducebat, ob motuum, quos in eo deprehendebat, constantiam : donec illius adapertio, & rotarum denuo ad motum appicatio, artificium detexit,& illum a concepto errore revocavit. 38 Hine videre lieet, quam crassus sit eorum e Eo μ errρην animadvertentes Brutorum membra, Nisa -- in forma externa a nostris non dissentire,&eo brorum foris rum motus nostris motibus esse similes ; illicoma m F-- statuunt , commune utrorumque esse princi-

., c., .. pium, ac proinde sicuti in nobis est Anima, uisione. i. quae hos effectus producit, quaeque S corpori motum impertit, & cogitandi facultate pollet: Ita in Anamalibus Animam reperiri debere, quae similia munera exequitur . sive, quae eorum membra agitat, & cognitionis eorum est principium. Enimvero, dubitari nequit, quin magna, inter plurimas Λnimalium actiones, amnitas intercedat, quae nobis ab ineunte aer te . occasionem judicandi praebuerunt, illa pari nodo, ae nos, iniones suas exerere, & Animae opera, passiones habere, sibi congrua appete νε, odisse adversa, certis objectorum imaginiabus istinari. aliorum autem speciem horrest

νυ Sed revera . st rem ad amussim perpendamus , indagemusque, quid illud sit, quod Ania malium functionum principium facimus . saei-

ie liquebit, nos mero infantiae pra judicio ducti

48쪽

& nore nisi si natura fuisse hae opinion raro cupatos. Quoiatim si hujusmodi machiname

ta oculis nostris proponerentur, nulla in eis Rationis vestigia agnosceremus, quanquam Cois, exempli causa, aut Fqm speciem resertarent, di omnium eorum actiones imitarenturii ac proinde censendum est Animalia vere Au tomata esse , di omni Cognitione, ac Sensis destituta. Quidni, inquies, idem de machinis e NOMrum nostrorum imaginem reserentibus, sta- Quid intretuamus iudicium cum illae actiones humanas Homine O quoque imitarentur, di motus nostris simillitas' '

mos ederent, ac proinde sicut inferimus,ma

chinas Animantibus similes Cognitione carere; quoniam easdem in Automatibus, ad eorum speciem emctis, similes actiones intuere mur, ad eundem modum concludendum sciis vel : Homines quo e Cognitione esse desti gulos, quoniam motus prorsus iis simileo in machinamentis, quantum ad efiternam signi. Tam,organaque omnia in si is speetimus,quam

in veris Hominibus deprehenἡuntur. Ad id Respondeo, quantumvis illa Aut

mala Hominum figuram exhibeant , di actio. nes nostras, quantum moraliter fieri potest, aemulentur: duobus modis . . veris Hominibus posse adhue dignokL Quorum primm est, quod illa, nunquam is modi faeuuare forent praedita, ut verbis, aut signis , Cogitationes suas manifestarent,& ad ea, de quibus intemwllarentur, apposite responderent: uti inter

49쪽

48 De earentia Sensus, loquendum homines solent, qui certis signis, mentem suam aliis aperiunt, & Cordis sui arcana detegunt. Nam licet machinam eo artificio fabricatam imaginari possumus, quae voca bula aliqua efferat,imo etiam enuntiet,quae Ob jectorum praesentiae, externa ipsius organa moventium aA amussim respondeannui si in aliq ua γ ejus parte percutiatur, quid nobis placeat, efflagitet: si in altera, leviori manu tangatur , nos

illi blaudiri didatδε id genus similia: Nunquam

tamen, ut vocabula ita proprio marte adaptet, ad iis omnibus congrue respondendum, quae coram ipsa proserentur: unemadmodum Ho, mines quantumvis ingenio hebetes, atque et' iam mente captos facere cottidie experimur. Aher modus est, quod, etsi talium machinarum motus ordinati sint, &sapientissimorum etiam Hominum motus certitudine superent, in plurimis tamen rebus aberrant, & a uobis maxime deviant, in quibus imitari nos maxime debeis rent. Ex quibus manifestum fieret.hujusmodi machinas non a ratione duci, non cognitionaimbui: sed ex sola organorum suorum disposutione ad haec agen8a impelli. Homines antem, quantumcunque lupias, imo etiam amcntes,ac insani,voces diversas apte construere valent,at que ex iis orationem componere, qua Cogitationes suas patefaciant, & quoq animo moliuntur, indicent. E diverso nullum Animal reps ritur adeo perfectum,tamque faventi sidere natum, quod ad eam intelligentiam accedat, & simile quicquam exequatur. Quod Bestiis con-

50쪽

or Cogntionis in Brutis. 49

tingit, non cirganorum imbecillitate, non partiurn defectu, nou voces efformandi impotentia, cum videamus picaι, & Uittaeos loquaces esse, & humanos promere sonos: non tamen sicut nos loqui queunt,hoc est,adeo ut quaedam verba proferendo, cprρm responsa nostris interrogationibus quadrent.& nobis manifestent se intelligere, quod proferunt. Cum nihilominus usu cottidiano appareat, Homines a nativitate serias & mutos, qui inAubi e intuitu organorum , Animalibus cedunt signis tamen, eodem modo quo nos, utit imo quaedam propria industria invenire, quibus conceptus suos divulgent , & quod in animo habent,iis, cum quibus conversantur, patefaciant. Quod cum idem facere Bruta Animantia nequeant, manifestum est , non minori tantum cognitionis vi, quam

Homines pollere; sed Rationis prorsus esse exinpertia, non humana tantum cognitione carere,

sed quacunque alia, quae fingi potest, esse destituta ; uno verbo Automata esse, & non delectu, sed Merci impetu agere.Hine videre licet,quam vana sit nonnullorum Indiae orientalis populorum opinio, existimantium Simim δε Cercopithecos, qui apud eos in magno sunt numero, intellectu valere,atque etiam loqui posse, sed nolle , ne ab Hi anis occupentur, & ad laborem,

operasque adigantur.

Quod vero nulla cognitione Animalia imbu- ΑΟ ta sint, facile potdst demonstrari: nam si per aliqua signa cognitionem suam nobis indicare λ. t C. possent, id necessario per loquelam efficere de- auaraones