장음표시 사용
31쪽
magis Plauti est hoc drama quant alterius Comica veteris Lepidi , sub cujus nomine illud Lueae Anno x 383. 8. edidit Aldus Manutius Pauli F. Uide , si placet , quae dixi
in serius ubi recenseo Fragmenta veterum Comicorum Latinorum .
Eiusdem Capitis ex Tomo abstro Bibliothecae Latἱnae . DE M. ACCIO PLAUTO Umbro Sarsinate. a
PLAUTUM ad exemplum Sieuli properare Epicharmι seripsit Horatius , b in non eam quod ejus tabulas ex Presterit , quam quod ut ille Graecas , se hic Latinas Coismoedias eiam singulari laude composuerit. Quintiliani ta naen judicio X. i. in Comoedia maxime elauὸicant Latini Dec comparandi Graecis sunt , Iicet Varro dicat Musas , .mlii Stilonis sententia Plautino sermone locuturas fuisse si Latine loqui vellent: licet Caecilium veteres laudibus ferant, licet Terentii scripta ad Scipionem Africanum refcrantur, quae tamen sunt in hoc genere elegantissima &plus adhuc habitura gratiae , si intra versus trimetros stetissent. Sane Muretum si audimus lib. XVI. cap. I 3. Uar. Lect. eui acutissimus Rur mannus ad Quintilian. pag. 9 3. assentitur , si Plautino ore loquerentur Musae , meretricio
saepius quam virginali more loeuturae essent, & plebeio
quam honesto. In Rabani Mauri libro II. de arte Grammatica Tom. 2.O 'P. pag. 46. edit. Colon. I 627. sol. Horatio teste laudato asseruntur hi versus: Disits -Plautus Oexisse poemata thespis canerent agerentque infecti faecibus ora . Sed ex Horatii arte poetica v. 276, obviu erat emendare:
32쪽
Dicitur Θ plaustris vexisse poemata Thespis . Eadem pagina apud Rabanum : Poetae primi Comiet , SQ rim , Bullus Θ Magnes . Lege : Susarion , Mullus ΘMagnes . ex Diomedis lib. li I. pag. 486. Sequitur apud Rabanum .' Secunda aetate fuerunt Arisophanes , Eupolis
Horatius lege Cratinus in qui eis principum vitia insectatσaeerbissimas comoedias composuerunt. Tertia aetas fuit Menandri , Phili fortasse Philippidis 'Philemonis , qui omnem
acerbitatem comoediae mitigaverunt , atque argumenta multipli
eia graeis erroribus Diomedes , autoribus ) secuti sunt. Ab his Γ 'muni fabulas transulerunν , Θ eonsat apud illos primo Latino sermone comoediam Liboeum lege Livium Androni- eum scripsisse. Corruptissimus etiam lotus apud eumdem Rabanum pag. 47. Cujus planipedis acta rogatariam sic ipto ira in aedilicia fabula meminit , Datur ines Seatirus exsultor planipes . Lege ex Diomede p. 487. Cujus planip/dis sive mimi in Atra , togatarum scriptor ita in aedilicia fabula meminit : Daturin sis aurum st exsultat planipes . S. Hieronymus Epist. Io I. ad Pammachium de optimo genere interpretandi : Terentiuν Menandriam , Plautus ΘCaeeilius veteres comicos Graecos in interpretari sunt. Num ρυἰd haerent in verbis st ac non decorem magis'elegantiam ἐπι anslatione conservant qRufinus eidem Hieronymo objicit , quod in Monasterio Bethlehem pueris ad discendum DEI timorem sibi traditis , Maronem suum, Conticosque Plautum & Terentiumae Lyricos & Historicos auctores exposuit . Nimirum non putavit timori DEI adversum esse Hieronymus , efficere ut lingua Graeca & Latina & suavitates atque elegantiae , quae in Ethnicorum libris exstant , non fugerent Christianos , & ab illis intelligi atque in usum verti possent . Nihilominus majus merito studium idem posuit in CHRISTI fide & obsequio teneris animis instillando . Utinam , quod questus olim Plautus fuit Rudente IV. . 23. id solis Comicis in scena , non in cathedra etiam
Philosophis, & sacris Concionat Uribus de suggestu idem ti-
dem esset conquerendum custa Diuitigod by Corale
33쪽
Spectavi ego pridem Comicos ad sum modum Sapienter dicta dicere , atque iis piaudier , Ctim illos sapientis mores monserabant poplo et Sed eum inde suam quisque ibant diversu domum , Nullus erat ἰllo pacto , ut illi j usserant. Plauti quas habemus Comoedias , colloeatas ordine Iit rarum a Prisciano pureant , qui Aerosicha singulis Comoe diis praemissa c ad eumdem reserunt,quod tamquam tu
certum ti non magnae rei relinquo .
Amphitruo Tragico-comoedia dicitur a Luctatio ad Staistii Thebaid. v. 147. Versus CLXXXII. sive scenas tres Amphitruoni post Actus IV. scenam 2. a recentiore manu adjectas , perperam pro genuinis Plauti habuerunt Pylais des Brixianus aliique. in Plauto Taubmanni ad calcem voluminis rejecti leguntur , pag. a 27 1. seq. Α Plauti dimone abire , magisque tumentia esse , & vetera lieet , tamen omnino sequioris aevi adsectamenta notat Uossius lib. r. de vitiis sermonis cap. 27. In Plautinis suis exemplaribus non reperiri testatur Iac. Mosantus Briosius p. ros. Epist.
Amphitruonem Plauti Hispaniee vertit D. Uilla lobos , H ispali a 374. s. Imitatus est in Amphitruone suo Io. Baptista Poquelinus Molierius , ae Baelio iudice longe post se
reliquit. Imitatus etiam est Italus Poeta sive Boccacius sue alius in dramate cui titulus r Gieta o Eirria . Vide
Diarium Venetum , Giornat ede' letterati d) Italia Tom. VI. p. 236. Asinariam Plauti imitatus est , & ad sacrum argumen intum de Saule filiam Da vidi dote cruenta praeputiorum Philistaeotiun despondente Io. Burmeiserus. Luneb.
Aululariam versibus Germanteis ut illa aetate rudibus reddere non dubitavit quidam Baebimus Grin', Zuvieha-viensis Magdeburg. I 33 s. g. Sed meritam ingenii laudem aetate nostra tulit Mouerius c d Coruieorum Gallieorum
34쪽
pti nee ps , qui ex Aulularia Plauti suum ex prensit amoenissima imitatione . Supplementum Aululariae ne- seio an diversum ab editis , de quo Goldastus in litteris ΜSS. ad Johannem Meursium XI. Kal. Nov. I 6o4 Supplementum Aululariae illud quaero quod Camerarius ait apud Geou. Fabricium vidisse , non quod abs te se in editum . Numquid supeν eo aliquid ex sealigero ' tentainvale , mi Meus , ae amieitiam no ram fove. Camerarii verba sunt: Nose quidem Fabricius annotarat quaedam Romae reperta , quibus supplerentur hine deficientia , sed vi illa quirim satis Plautina , neque causa cur a iei vellemus , visa Dis. Sane praeter illud supplementum versuum CXXII. quod Codro Greeos s 3 Professori Bononiensi debemus , quodque incipit: quod non habeo . LT. feram, Velis nolis etim re quadrupedem frinxero : exstat aliud brevius XXVIII. versuum , quod incipit: l id bie quondam pervietis addit e quod ante Meu um variae Plauti editiones exhibuerant , ut Simonis Carpentarii pari sensis , Lugdunensis Gryphii , Giberti Longotii Coloniensis & Her vagii Basileensis , neque aliud a Camerario innui suspicor . Eo puto etiam pertinere quod legas in Pithoeanis , iba que uerbose au Plauto do Gophe , qui n' pas aux auires . Praeter haec duo exstat etiam supplementum recentius versuum CCLXXV. -νrino Dorpio g auctore , cujus initium t Non feram, carnifex. Nee non aliud Ioachimi Camerarii lapsius t aliud item Georgi. Reinmanni Leibsuit, Professoris Regiomontani. Prodiit separatim
35쪽
PIa uti Aulularia eum Vrcei supplenaeitto , Da ventri te Isiet. 4. & Argentorati III 4. 4. & adjuticto altero longiore Martini Dorpii , An tu verp. 2 37. 8. Captinos Plauti Ioach. Camerarius putabat intercidisse , huic autem quae aetatem tulit Comoediae titulum fuisse Cain ptivi duo. Illam elegante prosa Gallica nuper donavit praestantis. Vir Petrus Costeus Paris i 7 i 3 & Amstelod. II i6-2. Gallice & Latine eum notis . De spatio temporis quod ad actionem hujus dramatis requiritur, num ad leges theatri sit exactum , vide si placet Anonymi Criticas Observationes , quae editae sunt in Historia Criti ea Rei p. litterariae celeberrimi Massoni GalIice edita T. XIII. p. I. & laudati Cost ei Epistolam in Novellis Rei p. litterar. A. III 6. pag. 464. Memoriis Trevolt in is Λ. 37r6. Iul. p. I 388. dcΑ. 1737. Pag. 337. Historia Critica Rei p. litterar. Tom. XIV. p. 36. Hώllisbe Nachose δεν Neven Bibliothee. U.
De Casina Plauti, ejusque latranti nomine adeundus etiam Desiderius Heraldus animadversionibus in Salma si observationes ad Ius Atticum & Romanum lib. 2. ca P. 27. p. I 89. seq. qui tamen non persuadet, cum apud Plautum latratae pro latranti nomine scribendum conjicit , quod Casinam omnes Iairarent scilicet , hoc est poscerent & sum per qua sortitiones fierent.
In Menaechmos lepida exstat Angeli Politi aut praefatio inter ejus Poemata in operibus Politiani , & Tom. a. De-lic. poetar. Italorum p. 363. Menaechmi Plauti & Miles gloriosus Hispanice versi prodiere A. II S. sorma minore. Militem Italiea prosa reddidit Caelius Caleagninus . De Punicis in Plauti Poenolo videndus etiam Is. Casau bonus in Casau bonianis , editis nuper ab nostro Io. Christophoro Wolfio , pag. rar. Athanasius Κircherus in prodromo Copto pag. I79. Bernardus Ald rete in Anti
quitatibus Africae dc Hispaniae, Hispanica lingua vulgatis p. 2o7. Antonius Bynaeus de Natali CHRISTI p. io a.& olaus Rudbehius T. 3. Atlanticae pag. 73 I. seq. Ad dialectum Aramaeam refert Georgius Henricus Saphunius in
36쪽
cioni mentatione erudita ad Plauti Puni ea , quam edidie Lipsiae 1 13. 8. Vide Acta Eruditorum T. U. supplementi pag. 42I. Specimen divinationum suarum in Poenolum Plauti memorat Thonias Erpentus Epistola ad Casau bonum , quae inter Casau boni Epistolas pag. 66t.. legitur edit. novae in fol. Linguam Punicam in hodierna Meliter si superesse, specimine linguae Punicae, Marpurgi A. III S. g. edito demonstratum ivit exquisitae eruditionis & praeelati ingenii vir Io. Henricus Majus , filius , humaniorum litterarum in Gisse ii sit Academia dignissimus Prosessor . Rudentem , Anna Daceria , quae eleganti illam fabulam veste Galliea induit , inseribit Felix Naufragium. Eam e Diphilo Plautus transtulit , fortasse ex ejus . Trinummum ex Philemonis Comici Grae ei
pressum constat. Hennini Succo visi commentarius in Tri in nummum vidit lucem Franco f. 1643. 8. Inter deperditas Plauti fabulas ex Terentii testimonio reseruntur Commorientes , & tamen hanc quoque Varro videtur Plauto. abiudieasse . Pro Leones Gemini , sunt qui legunt lenones.Tossent & catalogo deperditarum inseri Para
situs supra , Medicus o 3 Parina sive. Patinaria , s nisi ea dem haec fuerit eum Casina i ) Phasma nisi eadem cum Mosellaria & Sisennaria snisi salsa lectio Camerarium
decet erit. γVeteribus Grammaticis quorum monumenta Plauto itiniustranio destinata non tulerunt aetatem , addendus etiam
Plauti Comoedias XX. primum e ΜS. Florentino in Iucem Geoetius Mertita Alexandrinus Statiel ensis protulit , Venetiis r472. fol. opera & impendio Ioannis de Colonia Agrippinensis & Uin delini de Spira : & Tarvisti 482. sol. opera di impendio Pauli de Ferraria atque Dionysii de Bononia . Sed annotamenta ejus & Plautinae quas promitti equaestiones dubito an viderint lucem . Cornelius Vitellius de observatione dierum , mensium , annorumque ad Pyladem Buce ardum Brixianum : Habeo sexcentos se amplius εν-
rores, usius Merulae iox commentariis IuvenalisHoratio
37쪽
nis tu Ligarium ae emendatione Plauti , Columellae , Catoni Ce orii , et Varronis collectos , quos jam edidissem , nisi ein Docitarem ipsius quae itiones Plautinas , quas Iam decem annos in utero gesat , Et adhuc A. 14 Si. non modo non pa it , sed ne parturit qώidem , cum ei opus sit recantiare , qua in t to Plauto Aprava Dit . Coii fer Diarium Venetum , Gior-nale de' letterati d' Italia T. XVII. p. 297. seq. Post Merulam recognitae Plauti Comoediae ab ejus disci inpulo sum Eusebio Scutario , Vercellensi , Mediolan I 49O. f. l. in officina egregii mancipis Ul deii et Scin 1en Zeler , ipsius & magiitri Joannis Legnani opera & impendio . A Jo. Perro Valla , cum cujus commentario & Bern. Sa raceni, sine anni nota Plautum habeo editum Uenetiis, so Lut omittam editionem hujus Comici Venetam A. I 49 S. 4.Λ P ade ENecardo Brixiano, Brixiae I o 6. sol. qui Plautum term ille amplius erroribus a Saraceno & Pio corruinptum queritus . Editionibus Venetis A. I 499. Cc IIII. Pra ter Bere h.
Sarae eni Veneti iti Io. Petri Uallae Placentini notas , additi etiam commentarii sto. Bapti a Pii Bononiensis . Sed
eastigationes & retractationes notarum suarum in Plautam Pius subjecit eo nimentariis suis in Lucretium editis Ro- non. IIII. sol. di I'arii. ISI 4. sol. Plauto expoliendo praetcrea tum insudavit Adolphu M'ι lingus , Argentorat ensis A. IIo 8. In Parmen si vero editione Aia. IIII. sol. praeter oladis Eureardi Brixia si scholia in quinque priores Comoedias , occurrunt ad an decim
sequentes & principium Rudentis , hypomnemata Tbu daei inoleti e commentarii Francisci Marii Grapaldi , & in reliqua Epipii y II id es . In Parisiiens Anno
II I 3. quam curavit Simon Carpentarius , primum editum est supplementum Aululariae quod deinde Gryphius , Me ursi usque vulgaverunt. Aldina editio A. 1322. a. iutitulo ipso carmina Plauti magna ex parte in meu sum suum restituta promittit , di Franciscus Asulanus in praefatione profitetur se exemplar ab Aldo di Erasmo castiga tum typographis e X scribendum proposuisse . Joaec bimus
38쪽
Camerarius de Plauto in priua is praeclare meritus , usum se esse testatur membranis antiquis Viti Verori Franei , quem Lipsiae Comoedias Plautinas interpretantem audiverat , quamquam vero privilegium Frideriti t. lniperatoris, quod in quinquennium accedit Camerarius pro editione scriptorum suorum quorumcumque ad humaniores literas spectan tium , jam datum est Anno x 338. 26. Novembr. in quo Plautinarum etiam emendationum fit mentio , nihil tamen ex illis lucem videtur vidisse ante A. Is s. quo Lipsiae in s. ex ossicina Valentini Papae Citnerarius edidit a se reeensitas illustratasque Amphytruonein , Alii ariam, Cureulionem, Casinam atque Cliteli ima ira : Nisi uarii sem A. t 336. 8. Magde burgi, edente ex irgio M 41Gre, prodiere Captivi , Aulularia, Miles, Nienaecti iiii , MO- stellaria & Trinum mus , emendati & numeris restituti ab eodem , ut non dubito , Camerario, licet nomen sumn proditum vetuit. Quod itaque in Catalogo Ribl. pii blicae Lei densis novissimo p. 27 t. mentio fit comoediarum Plauti viginti per Ioachi inum Camisarium editarum Basileae An no II 38. g. pure in ego errorem esse pro t338. 'ob. Stephani editio Aldum secuti Prod4it Paris. 3329. l. Plautus cum variis Lect. ex Lambini & aliorum variorum observatione adscriptis . Lugd. apud Sanctandrea
- Lambino notas suas in Plautum retractanti manus injecerunt fata , cum pervenisset ad tertiam decimam comoe diam . Cetera peregit Collega ejus Iacobus Helius , Graecarum literarum Regius Professor . Plautum a se emendatum promisit in publieam emittere elegantissimus Muretus pag. I78. b. notis ad Terentium . Gabriel Faernus quoque qui in restituendo Plauto multa Camerarii laboribus accepta libenter retulit : & Latinus Latinius, opera etiam Longotii adjutus. Vide Latinii Epistolas Tom. 2. pag. 43. Etiam Antonius Panormitanus in Plautum Commentarii meminit in Epistolis suis Pag. 19. 22. St. 99. &ς.
39쪽
editio castigata ad Coinces Palatinos Anno IS92. tanto minus Praetereunda , quod illa prima est in qua Comoediae sit gulae actibus & scenis , versuumque numeris magno lectorum commodo distinguuntur . Gru tero iniquior Io. Philippus Pareus , de quo suo quondam discipulo Gruterus queritur Epist. aeti I 22. post Gudia - 1ias : nec Pareo parcit in scriptis suis Gruterus . quam miseram virorum do icto rima certantium invicem maledictis conditionem merito dolet Michael Piccarius literis ad Jo. Κ ire limannum , post Gudianas pag. 26 o. atque acerbe nimis , novisque maledictis exagitat Iae. Gret serus lib. I. rerum variarum , Inguula d. I 628. s. capite IX. Plautus cum non contemnendo indice dictionum &phrasium excusus Cothenis i 6ig. 8. Editionem Plauti Taubmannἰanam Anni I 62 I. minus . emendatam esse monet etiam Tho. Crenius parte XVI. animadveis. Historico Philologica r. pag. 22 t. Editio Plauti Pareana quae Spirae i6 I9. 4. prodiit , a Io. Granio collata eum MSS. & passim castigata fuit in
Bibl. Io. Mori Eliensis in Anglia Episcopi .
Io. Fridericum Grono Dium in Plauto , senariorum versuum rationem non satis habuisse perspectam,arguit R ich. Benile ius V. C. in emendationibus ad Menandri reliquias pag. 34. cui facile fuerit loca illa monstrare , atque ita lectores sibi obstringere. De Corpore Poetarum Latinorum Gene vae , Lugduni &nuper praestantissimo viro Michaele Maitta ire eis ran re Lonis
dini edito , in quo & ipse Plautus obvius , dixi infra lib.
Iacobus operarius ' qui Plautum in ii sum Dolphini vulg vit, testatur se usum fuisse in editis notis Iacobi Cor binelii Florentim , ad oras editionis Plauti a Sambuco δε- , , manu auctoris adscriptis . Laevinἰ Torrent i i notas eccastigationes ex Codice illius qui erat in Bibl. Gudiana , servo adscriptas huic in usum Delphini publicatae editioni
40쪽
manu praeclari viri & amici Io. Christiani mol fit. Ad Ianum Hautenum de versione ipsius Belgiea aliquot pi aut i Comoediarum , hendecasyllabos Justi Lipsit habes
Novissime binas metaphrases amoenas Plauti nacti sumus sermone Gallico prosario , alteram M. P. Limierit , pluribus aliis seriptis & Ludovici XIV. Galliarum Regis historia clarissimi , qui Captivos ex Coste i , Amphitruo - 4nem , Epidicum & Rudentem ex Daceriae interpretatione servavit, notasque adjunxit: Stichum vero & Trinum invium totidenrversibus Gallicis reddidit . Haec verso Latinis Plauti ex ad oerso positis lueem vidit Amstelodanii II 8. I 2. decem Voluminibus . Alteram debemus ex Renedicti no celeberrimo , cujus uersionem Moriae Erasmi & dissertationes Atlanti Historico insertas aliaque ingenii monumenta habemus . Hujus Plautus circa idem tempus sumtu Petri vander Aa prodiit Leo var diae octo Voluminibus, in quo & dramata quae Costeus& Daceria verterant ex nova Gueu de villii interpretatione comparent, & notae singulis Comoediis ab interprete sunt adjutactae . Qui utramque translationem inter se & cum Latino Plauto conserent, h fatebuntur illam Limi erit adstrictiore ac modestiore toga r hanc Gueu de villii fluxa magis ni agisque Comica veste incedere . In utraque nouis nulla notant Acta Eruditor. A. 17Ι9 pag. 3 9. Loca in quibus Ciceronem cum Terentio , Terentium cum Plauto comparat in dialogo , petiit magnam partem e Camerarii commentario ad lib. I. Tusculanarum dispp. Ciceronis, ut notavit Antonius Maisjoragius in Apologia contra Merulam p. 23. Loca Plauti quae imitatus videtur Terentius , singulis