장음표시 사용
41쪽
paginis sit gulari studio annotata sunt in editione nitida Terentii , quana adornavit Martinus Hug nius Amst.
Jo. Philippi Paret eleel a Plautina perstringuntur in Iibro qui inscribitur Asini Cumani fraterculus ex Plauti electis electus per Eustathium Suvartium . I 639 8. Reineri Neu trii si electa Plautina ac Terentiana prodierunt Amstelo d.
Aenei licti I loretii Apologiam pro Plauto ex ejus progy mnasmatis poeticis ' petitam Latine ex Italico sermone convertit Janus Panelius Middel burgensis , Philippus vero Pareus eam subjunxit commentario suo de particulis lantinae linguae. Francos. I 647. I 2. PIa uti editionem adornare voluit ScaIiger , ut notatum Clariss. Almeloueenio in Bibliotheca promissa &latente pag. 3I. Notas quasdam Scaligeri MStas , quom admodum & emendationes Satin si servat Bibliotheca publica Lei densis , in qua praeter Aululariam in membra neo Codice cum Variis Lect. ex Codice Pithoei , obvii ctiam tres Codices membranacei Comoediarum octo , &alius in charta . Antonius Clementius , Plautum re censere instituit , ut disces ex Epistola IX. Merici Casau boni A. 1637. ad eum scripta . D. C paris Eragmi Brochmandi praelectiones in editae in quasdam Plauti Comoedias , Hasniae adhuc asservantur . Basileae ex officina Her vagiana per Eusebium Episcopium I 368. s. prodiit Volumen hoc titulo : Eruditorum aliquot virorum de Comoedia & Comitis versibus commentationes , itenaque in Plautum annotationes & alia quibus totus fere Plautus explicatur . In hoc continentur Lilii
rasi ex dialogis de poetis excerpta diatriba de Comoe dia ejusque apparatu , p. I. & Julii Caes. Seoligeri de Coiam cediae origine , & de comicis versibus , ex ejus opere de Poetica : p. 32. Andreis Alciati de Plautinorum carminum
42쪽
ratione p. 7 I. & Lexicon breve vocum Plautinarum p. 79. Camerarii de Comicis versibus pag. I 26. & in Plauti Comoedias annotationes ab ipso aut Ore correctae-auctae pag. I 33. Caroli Langit Variae Lectiones ex tribus Coindicibus Plauti Turnebitia Plautum obse ivatioties ex libris Adversariorum . p. 333. Hodr. Iu
ni i p. 336. Caelii Secundi Curionis Plautinae Lectiones p. 34Ο.-343 ;& 333 - 364. Loci ex XLI. amismis Comoediis citati pag. 344. Loci ex Comoediis quae exstant citati qui in nostris Codicibus non reperiuntur , P. 332 33S. EX Bibliotheca U. C. Marquardi Gudii accepi editionem Plauti Dousianam , & alteram Seb. Gryphii A. IS 49. I 2. utramque innumeris locis Iosiae Merceri & alterius viri docti manu castigatam e MSS. Codd. & variis observa fionibus . Plauti Codex insignis membranaceus , qui olim fuit Hieronymi Suritae , Caesaraugustant , postea pervenit. ad illustre in Prid. Adolphum Hansem ab Eli rencron. Uide Catalogum ejus Bibliothecae p. 42O. Subactius judicium jam requirit lectio Plautina , ut mirer in tractatione scriptorum Latinorum adolescentibus commendanda Plautum Terentio praelatum esse a Scioppio in Epistola de compendiosa Linguae Latinae exactius cognoscendae ratione , quae ejus lucubrationi de arte Criti ea praemittitur. Confer Morho fium III. 4. Polyhist. pag. 623. seq. Ceteroqui norunt omnes , proprietatis & leporis linguae Latinae Magistrum Plautum esse utique egregium .
Plenus ingeniosis dictis ac iacetiis est hic Comicus jocisque , non de illis pertractatis jam loquor , sed de anace viis & honesto homine haud indignis . Itaque illustrissi naus
Cardinalis Henr. Norisus Johannem Harduinum , dc Fran cis cum Macedo , cum ab illis impetitus fuisset , insultus utriusque Plautinis seruae sententiis vel repressit 3 et elusit. Vide Norisii paraenesin ad Harduinum & Annibalis Corradini Veronensis quo sub nomine idem Nocisius latet Thrasonem seu militem Macedonicum Plautino sale perfrictum. Amstelo d. IIΟ9. S. Non contemnendam quoque pulchrarum sententiarum ec
43쪽
prudentium monitorum Plautus suppeditat copiam , ex quibus unicum hoc loco adscriba ex Persa Αἱh. IV. Sevn. 4. SaIIn ' Athenae tibi visae fortunatae atque opiparae fSi incolae bene sunt morati , pulchre munitas arbitror , Persidia oe peculatus ex urbe'avaritia si exsulant , invidia , quἰista ambitio , sexta obtrectatio x Septimum per iurium is tana inditigentia , Nona iniuria e decimum quod pessimum aggre u scelus . ' Haec nisi inde aberunt , eentuplex murus rebus servandis parum es . Hermanni Buschii decimationes Plautinae Paris. I 32ris
q. editae sententias e Plauto excerptas eum scholiis in tironum usus contin Ent. Et Robertus Stephanus A. 1336. 8.edidit festivum delectum sententiarum & proverbiorum ex Plauto, Terentio , Uirgilio, Ovidio , Horatio , Iuvenale , Persio , Lucano , Seneca , Lucretio , Martiale , Silio Italico , Statio , Valerio Flaeeo , Catullo , Propertio , Tibullo & Claudiano , cum indice sententiarum& proverbiorum . Spectat huc etiam Sapientia scenae Romanae , cum notis nuper edita a V. C. Christoph. Augusto
Heum anno , I senaci Iri 6 i 2. Vide Acta Erud. illius anni p. 323. Georgii Fabricii sententiarum e Plauto & Terentio. de cerptarum libri duo prodiere Lipsiae I 338. ME Eroti auctorem non esse Gildam , ipse deinde Pareus a Remesio montius agnovit. Vide Re inesti Epist. XXXIX. ad Bosum pag. I73. Gildae liber de excidio Britanniae occurrit etiam in Tomo VIII. Bibliothecae Patrum edit. Lugdunens. pag. 7o . De illo libro adi si plaeet Jae. Usserit Antiquitates EccIesiarum Britanni earum cap. XIV. & de Gilda Taubmannum ad Plautum pag. 3498. Cavet Hist. literar. Seripi. Eccles. ad A. 33 i. & Λcta Sanctor. T. 2. J nuar. P e. 9 2. seq.
44쪽
45쪽
s o s I Α , strvus . MERCURI Us. IUPPITER. ALCUMENA . . ARGUAMPHITRUO.
Dum bellum gererer eum Telebois hosibus ,
Alcmenam uxorem e it usurariam .
Nereurius formam Sosiae servi gerit Absentis . bis Aletimona decipitur Dus . Postquam rediere veri , Amphitruo Θ Sosa ,
Uterque Iuduntiar dolis mirum .n modum . 'Hinc jurgium , tumultus , uxori-viro . Donec cum tonitru voce missa ex aethere ,
Adulterum se Iuppiter eonfessus est . Α .L I U D A More captus Alcumenas Iupplare ,
Mutavit sese in ejus formam conjugis , Pro patria Amphirruo dum cernit etim bostibus ;HabIria Mercurius ei subservit Sosiae . Is advenienteis , servum ac dominum fusra habet.
πυνbas υxori ciet Amphitruo : atque invicem Raptant pro moechis . Blephapo estus arbirer , Uter sit non quit Amphitrtio decernere. Omnem rem noscunι et geminos Alcmena enἰtitur.
46쪽
T vos in vostris voltis mere; monias Emundis vendundisque me laetum luer IsΑfficere, atque adjuvare in rebus omnibus Et ut res , rationesque vestrorum omnium Bene expedire voltis , peregrique& domi,. Bonoq; atq; amplo auctare perpetuo lucro Quasque incoepistis res , quasque incoeptabitis :Et uti bonis vos vostrosque omnis nuntiis Me assicere vultis : ea afferam , ea ut nuntiem , maxime in rem vostram communem sient: Io
Nam vos quidem id iam scitis concessum & datum Mihi Esse ab diis aliis , nuntiis praesim & lucro :Haec ut me vultis approbare, annitier, Lucrum ut perenne vobis semper suppetat: Ita hute facietis fabulae silentium , Is Itaque aequi &justi hic eritis omnes arbitri . Nune cujus jussu venio , & quamobrem venerim , Dieam di simulque ipse eloquar nomen meum . Jovis jussu venio nomen Mercurii est mihi. iPater huc me misit ad vos oratum meus , 2 o
Tametsi pro imperio , vobis quod dictum foret , Se ibat facturos : quippe qui intellexerat Vereri vos se & metuere, ita ut aequum est , Iovem :Verum pro λειν hoc petere me precario
ri vobis jussit leniter diitis bonis . 2s
47쪽
Etenim ille cujus huc jussu venio , Iuppiter ,
Non minus quam vostrum quivis formidat malum :Humana matre natus , humano Patre ,
Mirari non est aequum , sibi si praetimet. Atque ego quoque etiam , qui Iovis sum filius , 3 o
Contagione mei patris metuo malum et Propterea pace advenio , & pacem ad vos affero. Justam rem di facilem esse oratum a vobis volo .
Nain juste ab justis justus lana orator datus . Nam injusta ab justis impetrari non decet: 3s Iusta autem ab injustis petere , insipientia 'st , ippe illi iniqui jus ignorant , neque tenent.
Nunc jam huc animum omnes ea quae loquar advortite . . Debetis velle quae velimus . meruimus
Et ego & pater de vobis de re publica . 'Nam quid ego memorem , ut alios in tragoediis Vidi, Neptunum , Virtutem , victoriam , Martem , Bellonam , commemorare quae bona Vobis feeissent λ quis benefactis meus pater ,
Deorum regnator , architectus omnibus . . si
Sed mos numquam illic suit patri meo , Ut exprobraret quod bonis saceret boni. Gratum arbitratur esse id a vobis sibi, Meritoque vobis bona se facere quae facit . Nunc quam rem oratum huc veni , primum proloquar, Io Post argumentum hujus eloquar Tragoediae. Quid eontraxistis frontem p quia Tragoediam Dixi suturam hane λ deus sum : commutavero Eamdem hanc , si voltis : saeiam ex Tragoedia , Comoedia ut sit , omnibus iisdem versibus . I Utrum sit , an non , voltis λ sed ego stultior , Quasi nesciam xos velle , qui divus siem . Teneo, quid animi vostri super hac re siet. Faciam ut commixta sit Tragicocomoedia :Nam me perpetuo sacere ut sit Comoedia , 6o Reges quo veniant & dii , non par arbitror .
Quid igitur λ quoniam hic servus quoque parteis habet ,
48쪽
Faeiam sit , proinde ut dixi , Tragicocomoedia . , Nunc hoc me orare a vobis iussit Iuppiter , Ut conquisitores singui i in subsellia
Eant per totam caveam , spectatoribus , Si eui fautores delegatos viderint, Uti his in cavea pignus capiantur togae .
Sive qui ambissent ealmam histrionibus , Seu cuiquam artifici 3 seu per scriptas litteras , 7o Sive qui ipsi ambissent , seu per internuntium , Sive adeo aediles perfidiose quoi duint ,
Sirempse legem jussit esse Iuppiter ;
Quasi magistratum sibi alterive ambiverit. Virtute dixit vos victbres vivere , Non ambitione , neque perfidia . qui in hausEadem histrioni sit Iex , quae summo viro ΘVirtute ambire oportet, non favitoribus . Sat habet favitorum semper , qui recte facit: Si illis fides est , quibus est ea res in manu . so Hoc quoque etiam mihi in mandatis dedit , Ut conquisitores fierent histrionibus Qui sibi mandarent , delegati ut plauderent ;quive, quo placeret alter, fecissent, minus, Eis ornamenta & corium uti conciderent. 83Μirari nolim vos , quapropter Iuppiter
Nunc histriones curet . ne miremini:
Ipse hanc acturu'st Iuppiter Comoediam . . id admirati estis 3 quasi vero novum
Hunc proferatur , Iovem facere histrioniam . Etiam histriones anno eum in proscenio hic
Iovem invocarunt, venit: auxilio eis fuit . . Praeterea certo prodit in Tragoedia .
Hanc fabulam , inquam , hic Iuppiter hodie ipse aget ,
Et ego una cum illo . nunc animum advortite , 9 Dum hujus argumentum eloquar Comoediae .
Haee urbs est Thebae: in illisce habitat aedibus u Amphitruo , natus Argis ex Argo patre ,
49쪽
Is nune Amphitruo praefectu'st legionibus . Nam cum Telebois bellum est Thebacio poplo . Is priusquam hinc abiit ipsemet in exercitum ,
Gravidam Alcumenam uxorem fecit suam . Nam ego vos novisse credo iam , ut sit pater meus :Quam liber harum rerum multarum siet: ios Quantusque amator siet , quod complacitum est semel. Is amare occoepit Alcumenam clam virum , Usuramque ejus corporis cepit sbi , Et gravidam iecit is eam compressu stio . Nunc , de Alcumena ut rem teneatis rectius , Iro Utrimque est gravida , di ex viro , & ex summo Iove . Et meus pater nunc intus hic cum ista cubat: Et haee ob eam rem nox est facta longior , Dum ille qua cum volt voluptatem capit.
Sed ita assimilavit se , quasi Amphitruo set. III
Nunc ne hunc ornatum vos meum admiremini ,
Quod ego huc processi sic cum servili schema ,
ueterem atque antiquam rem novam ad vos proferam :Propterea ornatus in novum incessi modum .
Nam meus pater intus nunc est , eccum , Juppiter: azo In Amphitruonis vortit sese imaginem ;omnesque eum esse censent servi , qui vident: Ita uersipelle ita se tacit , quando lube v. - , Ego servi sum si Sosiae iiiiiii imaginem , Qui eum Amphitruone abiit hinc in exercitum r Ias Ut praeservire amanti meo possem patri: Atque ut ne , qui essem , familiares quaererent , rsari erebro hie cum viderent me domi . Nunc eum esse credent servum , & conservum suu ni , Haud quisquam quaeret, qui siem , aut quid venerim . ago Pater nune intus suo animo morem gerit; Cubat complexus , cujus cupiens maxume est. Quae illi ad Iegionem facta sunt, memorat pater Meus Alcumenae . illa illum censet virum Suum esse, quae cum moecho est . ibi nunc meus pater 13sMemorat , legiones hostium ut sugaverit: Quis
50쪽
Quo pacto sit donis donatus plurimis , , . Ea dona , quae illic Amphitruoni sunt data , Abstulimus i facile meus pater quod volt iacit. Nune hodie Amphitrvo veniet huc ab exercitu , x o Et servus , cujus ego hanc sero imaginem . Nunc internosse ut nos possitis facilius , Ego has habebo hic usque in petaso pinnulas .
Tum meo patri autem torulus in erit aureus . .
Sub petaso : id signum Amphitruoni non erit . . 14sEa signa nemo horum familiarium Videre poterit verum vos Videbitis . . . Sed Amphitruonis illic est servus Sosia , A portu illic nunc cum laterna advenit. Abigam jam ego illum advenientem ab aedibus . IIo Adest : serit: operae pretium hic spectantibus Iovem atque Mercurium sacere histrioniam .
Sosia , Mercurius .ini me alter est audacior homo aut qui me considetiarpIuventutis mores qui sciam, qui hoc noctis solus ambulem λQuid saeiam nune,si Tresviri me in Oareerem compegerint Inde cras e promtuaria cella depromar ad flagrum rNec causam liceat dicere mihi , neque in hero quidquam auxilii siet : . FNec quisquam sit quin me omnes esse dignum deputent: ita Quasi incudem me miserum homines octo validi cedant: ita Peregre adveniens hospitio publicitus aecipiar . Haec heri immodestia coegit , me qui hoc Noctis a portu ingratis excitavit. I Nonne idem hoc luci me mittere potuit ZOpulento homini boe servitus dura est , Hoc magis miser est divitis servos :Noctesque diesque assiduo satis superque est ,