장음표시 사용
101쪽
Canis maior seu Sirius stella eiusdem magnhu-dinis non minus lucida in parte coeli meridionali est hodie in 8.gra. Cancri, latitudinem vero habet meridianam 4o. ferὸ graduum. Ea stella primo occidit heliacE in aprili, Sole ad principium Tauri accedente , quando videlicet vesperi propter vicinitatem radiorum solarium in occasu non amplius apparet. Deinde in principio M ij existente Sol in 12.gradu. Tauri vesperi occidit acronyche coemsole. Prima Augusti sole in i . Leonis gradu constituto, mane cum eo ascendit cosmice. Elapsis inde aliquot diebus sole principium Virginis ingrediente oritur heliace, hoc est , in matutino diluculo conspicua est, prius quam Sol supra horizontem ascendar. Postea in initio Nouembris mane occidit cosmicd sole in 22. gradu scorpionis ascendente. Tandem sub finem Ianuari j, vesperi oritur acronyche,Sole in II. Aquarij sub horizontem descendente
Haec de ordine ortuum praemittenda duxi, quod ea definitionibus supra traditis aliquid lucis allatura sperarem. Nunc ad institutum redeo,ac primum quidem veterum auctorum loca quibus ortus vel occasus alicuius mentionem faciunt breuiter exponam. Deinde totum id quantum fieri poterit maxime illustribus, & ex varijs auctoribus cpllectis exemplis declarabo.
102쪽
occasus alicuius speciem determii nandam tria requiruntur praecipue.
p. et Locus solis ad id tempus.1lt Locus eclipticae, cum quo data stella oritur vel et occidit,ad certam poli eleuationem. a. 1 Tempus aut ab ipsoauthore annotatum offera. tu , aut ex certis ortus vel occasui speciebus elicien e. dum est, ut postea dicemus.1. et Locus solis ad diem datam, his nostris tempo-n ribus ex ephemeridibus, aut alijs tabulis vel instrumentis,facile colligitur. Quia vero, ut supra mon- - stratum,propter vitiosam intercalationem edes ce- t quinoctiorum&solstitiorum mutatae sunt, atque . adeo singulis diebus Sol non in eodem gradu est hodie,in quo fuit olim:collegimus ex Ouidio, Coi lumella, & alijs, dies quibus Sol ipsorum tempore . i ingressus est signa zodiaci,& ex ijs tabulam congerua simus, ex qua utcunque ad diem propositam locus solis ad tempora veterum possit elici:nec in ea sup-. Putanda astronomicam quaesiuimus praecisionem, sed singulis diebus singulos pene gradus tribuimus, i i quod negotium ipsum accurationem calculum requirere non existimaremus. Si igitur ex ea locum Solis pro aliquo die ad veterum tempora habere voles, su me diem in margine tabulae, & statim sub titulo mensis tui in angulo communi ut vocanto re
peries gradum signi, quem sol eo die olim tenuit. Quod si dato loco Solis, diem scire cupis, quaere, igni gradum in area tabulae ,& supra eum in ca-
103쪽
pite tabulae, mensem: in margine vero iuxta eum, diem mensis reperies. Dies vero, qui nomina signorum sine numero graduum adscripta habent sunt dies mensium, quibus Sol ea signa olim ingrediebatur. Huc pertinet tabula continens ingressum Solis in I 2.signa zodiaci &c. 3 L o C v s vero cum quo stella oritur vel o cidit nostro lseculo; ex globo aliquo coelesti facile potest elici. Sed dum stellarum quoque loca a poetarum temporibus ad haec nostra usque propter motum octauae sp hqrae mutata sunt,ut supra etiam monuimus,& ob eam causam stellae cum alijs gra- dibus eclipticae ascendant, ac descendant hodie alia ter quam olim: secundum hac addidi tabulam, quae continet gradus eclipticae, cum quibus stellae insigniores oriebantur quondam & occidebant Ro. mae & Alexadriae. Videntur enim Latini,praecipue poetae ex peregrinis calendarios suis ortus descripsi se nec satis constat fulmne, an vero ad eleu tionem Aegipti seu Alexandriae, ex qua calendoria habeant. Vtrunque igitur consulas, & quod in rebus dubijstutissimum est, ea utaris, quae proposito tuo quam maxime conuenire videbitur. Sumptae autem sunt longitudines stellarii min hac tabula ex Ptolomeo qui vixit post natum Christum, siue posti tempora poetarum Iso. sere annis sub imperatore. Antonino, propterea quod illud temporis interuallum exigui sit, & minus quam ut sensibilem aliquem errorem ingerere possit.
104쪽
Iος quae habet gradus eclipticae,cum quibus stellae insigniores olim oriebantur de occidebant. PROINDE authores in eiusmodi descriptionibus duplici ratione usos esse videmus. Aut enimia tempus anni certo exprimunt, & ad illud ortum vel occasum alicuius stellar in genere applicant : aut non annotato tempore , ortus vel occasus speciem nota quadam circunscribunt, dc ex ea tempus nobis inuestigandum relinquunt. Prior ratio, Ouidio in Faltis,historicis, ac rei rusticaescriptoribus ut plurimum familiaris est : posterior rarius Occurrit,quae a Virgilio magis usurpatur. Si quemi tur habes locum prae omnibus primo illud videas, utrum ab authore certo exprimatur,tempulneanni, an vero ortus:&si ortus, quam speciem describat,diligenter consideres. Deinde statim inquire locum eclipticae, cum quo stella, cuius mentio fit, veterum temporibus ascenderit supra horizontem aut descenderit, ex tabula praemissa & quidem utranque eleuationem sumas, ea utaris, quia quam
maxime ad rem quadrare videbitur, sicut dictum Tertio, si oblato tempore de ortus specie diuinandum est, quaere locum Solis ad tempus propositum, ut supra monstrauimus, eumque conser adfradum cum quo stella oritur vel occidit. Si enim ilia is gradus idem est cum loco Solis, necesse est velli ortum intelligi cosmicum, vel occasum acrony-l cum . Si vero locus stellae in opposito solis, occasus' erit cosmicus,aut ortus acronychus. Ruod si locus Solis
105쪽
Solis gradum, cum quo stella oritur, aliquantulum sequitur in signorum ordine , dic ortum heliacum: propterea quod sol locum a quo oritur stella superarit, ita ut inane paulo ante ortum Solis ascendat & conspiciatur. Si vero locum, cum quo stella Occidit, aliquantulum praecedit, occasum intelligas heliacum: tunc enim quia Sol ad locum, cum quo occidit stella,propius accedit,incipit vicinitate radiorum Solis obscurari, ut post occasum non possit facile cerni. expressa de tempore diuinandum erit,sic procedas. Primo ut ante dictum, summo studio perpendas. quam ortus speciem intelligat authotaid ex ipso verborum contextu conijciendum erit, ut infra cernes in exemplis. Deinde, locum, cum quo stella oritur vel occidit,ut prius,inquiras. Tandem si ortus,est matutinus vel occasus vespertinus, tamem quia cum Sole stella oritur vel occidit necessario, quaere ex tabula quo tempore anni Sol eum tenuerit locum cum quo stella ascendit,uel descendit, ratione superius monstrata. Si vero ortus est acronychus vel occasus cosmicus , tum quia in ijs Sol semper occupat signum loco stellae oppositum , inuestiges ex eadem tabula quando Sol olim suerit in signo zodiaci stellae loco opposito. Occasus heliacus aliquot diebus praecedit occasum acronychum in Omnibus stellis, quare pro eo aliquot dies auferas a tem pore occasus vespertini. Ortus heliacus aliquo interuallo temporis ortum cosmicum sequitur, ideo
106쪽
Poetico Iorpro hoc aliquot dies adi jcias ad tempus ortus coiamici:& reperies tempus quaesitum prope verum. Nam in summa praecisione inuestiganda, o innia ad accuratiorem calculum reuocanda essent, quod plus requireret laboris, quam ferret utilitatis, chmpraesertim praeter supraflictas dis ficultates, etiam ad ortum & occasum heliacum no possit tradi definita a Sole distantia,quod arcus visionis stellarum fixarum deprehensi satis non sint,cum propter diuersas corporum magnitudines, tum vero ob varias earum ab ecliptica distantias,& signorum etiam inaequales ascensiones. Itaque erudito coniectatore haec res omnino opus habet. Nec sortassis parum iuuaret,si quis ortus & occasus,quorum Columella & alij mentionem faciunt, diligenter excerperet, eosque quasi in diarium quoddam diger ret , ex quo deinde de poetarum locis facilius diuinare posset. Ad quam rem multum profutura viderentur ea quae Plinius libro. I 8.cap. 2 3.& sequentibus tradit, qui quidem & loca obseruationum di- uersa ostendit, & suos singulis ortus adscribero conatur.Sed ad exempla venio, quae rem magis declarabunt.
Antὰ tibi Eoae Atlantides abscondantur, Gnosiaque ardentis decedat stella Coronae, Debita quam sulcis committas semina &c.
ortus exprimitur: Eoae, inquit, id est matu
107쪽
tinae:est ergo occasus cosmicus,qui sit mane sub ortum Solis. Pleiades stellae sunt in ceruice Tauri quae in utraque poli eleuatione occidunt cu 4.gradu Tauri. 3 Quia vero occasum describit cosmicum, necesse est Solem esse in signo opposito, videlicet in q. gradu Scorpij. Eum Sol tenebat olim circiter 22. diem octobris, ut fpparet in tabula. Id tempus intelligi. Virg.quo Pleiades olim occidebant oriente Sole in ψ.gradu Scorpionis.
Ex autem et De ortus specie quaeritur, tempus notum estude.dis ' ex superiori versia, videlicet a 2. Octobris. r. libere- 2 Notus est & locum Solis 4.Scorpii. Zai sis,' s Oritur autem Corona Romae cu 17. Virginis. Alexandriae cum T. Librae. uterque gradus sequitur locum Solis in signorum ordine. Ergo exponendus est versus de ortu heliaco. Nam Sole ex Libra in Scorpionem transeunte, Corona mane ante Solem oriebatur & conspici poterat.Porro occasus Pleiadum cosmici crebra fit mentio apud poetas & historicos, ut apud Polybium de trasitu Annibalis in
Quem locum & Liuius imitatus est libro primo Decadis tertiae, ubi ipse quoque id iter Annibalis describit Verba eius haec sunt: Festis taedio tot malorum, nivis etiam casus o cidente laso Vergiliarum sidere ingentem terro-i rem mi cit. Sed in vzroque tempus exprimitur: sit
108쪽
enim mentio autumni, quare de occasus specie non est dissicilis diuinatio. Citantur ab Athenaeo versus ex Astrologia Hesiodi de eodem. Xcisne να λωουm πλειηλσ.λιώτοι- α χίρω σ αγρελι εἰ Πν. Hic etiam tempus expressum est: hybernae o cidunt , scilicet cosmice, Sole existente in Sco pione Vocat autem nuncias aestatis & hyemis, propterea quod in initio aestatis oriatur heliace Sole in Geminis existente:ante exordium hyemis in autum no Sole existente in Scorpione,oriantur acronyche vesperi, & mand occidant cosmice. Quod ipsum etiam Plinius indicat lib. I 8.cap. 2 9. Namque Vergiliae priuatim ad fructus attinent, ut quantum ex ortu aestas incipiat, occasu hyems. semestri spatio intra se messes vindemiasque & omnium maturitatem complexae. Eundem occasum intelligit etiam Plinius libro
Floret Vergiliarum occasu paucis diebus. Columella de cura apum libro nono cap. 2 Ab aequinoctio deinde quod conscitur octauo Calend. Octobris,ad Vergiliarum occasum diebus quadraginta.&c. Ab octauo calend.Octobris,id est ar .die Septembris.ad 3.Nouembris,qua Sol est in i&sere Scorpionis.ergo occasum intelligit cosmicum,&c. Vbi illud quoque obseruandum est,quod aequinoctiorum & solstitiorum sedes sicut& Plinius libro decimooctauo capit. 26. non in principijs, sed in
109쪽
sed in octauis serme partibus signorum cardinalium constituit, contra veram astronomicam rationem.
Tertiodecimo&dudecimo Calendas Novembris,Solis,exortu Vergiliae incipiunt occidere,occasu scilicet cosmico. Et eodem capite. Sexto Idus Octobris Vergiliae oriuntur vesperi, ortu scilicet aci onycho vesperi Sole in scorpio de scendete, quod eodem serme tempore cum occasu
cosmico fieri diximus in stellis parum ab ecliptica distantibus.
Irλκῖαδεων ο τῆλα, μί- Ei Μορανόωνάρ χθ' ωκῶ , δυοσομενάων. Ai bi .Uνυκοσ et Y κροπα παπρο Ἀνὼ Κεκρυφαυα, Δωλτ α 'παδ ομενου μιαυ- Φανον λ . 1 Messem adoriri iubet orientibus Pleiadibus, de exprimit ortus speciem, Videlicet ortum heliacum, eum enim hoc verbo con Μομμ Plerunque intelligunt.Sunt autem Pleiades in tauro: & quidem cuprincipio eius sere oriebantur & occidebant,ut apparet in tabula, et go necesse erat ea. liberari a radijs solis,& mane ante ortum eius conspici, Sole accedente ad Geminos, quod fiebat olim in fine Maij, vel principio Iunij. id tempus messis vocat in regione calidiore.1 I Tempus arationis dicit esse,cum occidunt Pleiades
110쪽
Poetico. III iades,scilicet cosmice,quod fit in Octobri Sole existente in scorpio, ut supra dictum. a Dicit eas latere per dies qo. Id intelligendum de tem pore quod est ab occasu heliaco usque ad ortum heliacum, post quem mane ante ortum Solis iterum cernuntur, ideo dicit eas postea cerni per totum annum post ortum heliacum. Conspiciuntur enim mane perpetuo lan te ortum Solis usque ad OG tum acronychon, qui est in Octobri, post que vesperi conspiciuntur post occasum Solis,iterum usq; ad occasum heliacum. Fingas itaque eas no conspici 2o.diebus ante ortum cosmicum, seu ante coniunctionem earum cnm Sole, & totidem diebus post, quod est admodum verisimile.Nam & stellae parus sunt,& ab ecliptica non multum recedui. Nec male couenit id ad tempora ortus & occasus heliaci quae a columella libro 2.Cap. 2.annotantur.Nam de Occasu heliaco sic inquit, Octauo Idus Martij Vergiliae celantur. De ortu heliaco, ibjdem,
Nonis Maij Vergiliae oriuntur, sexto Idus tota
Ab aequinoctio primo quod octauo Calend. Aprilis in 8. parte Arietis conficitur, ad exortum Vergiliarum dies verni temporis habentur duod quinquaginta.Et iterum paulo post. Duodequinquagesimo die ab squinoctio verno cum sit Vergiliarum exortus circa 3.Idus Maias. Ab L