장음표시 사용
561쪽
dem mali inferri debet, hoc enim iolo jure, si crimen publi n est, ex in modo satisfactum laeso , & pensata injuria dici potest.
Unde apparet, verum non esse, poenas ex consensu delinquentis originem
iam sisse ν ; etsi enim delinquens sciat, omni maleficio 'nam coniunctam esse, non tamen ideo in eam contentit, sed potius eam invitus subit. DLVI. Subjectum poenae activum sunt in genere omnes , quorum jus laesum est . Adeoque,ob violationem juris alieni poenam nemo poscere p test, nisi I. jus ipsius punientis aliquomodo laedatur. Hinc magistratus, pater , maritus , &c. vindicare possunt injuriam civibus, liberis, uxori, &c. illatam, atque hoc jure nituntur actio nes populares , quibus cuique e populo jus est vindicandi crimina , per quae publica securitas violatur ; singulorum enim interest , ne munimenta publicae tranquillitatis rescindantur . 2. Nisi quis alterius causae accedat , eamque defendat contentu laui . Laesus enim C uoque modo, etiam adhibito aliorum auxilio, jus ibum defendere potest. n. 2. Quaeritur, an haeres agere ad poenam possit , quae defuncto deblia fuit μ λ Negatur , quoties desola vindicta ag tur , quae perlonae laetae ,ο non ergo elus haeredi, competit. Hinc I. actio ex crimine intenta. ta, ab haerede continuari nequit V , sed petente reo nomen ejus aboleri deis bet π ; idque verum est, etsi lis conis testata 'iam fuerit. Hatres tamen suo m. de Cocceis Intr. ad Grai.
bonis AE : nisi s at lis contestata sit b ;
tunc enim poena debetur ex bonis, Sc
ex contractu ; f b J si non de poena ,
sed v. g. de expensis, aliaque causa civili , agatur Si vero non de vindicta agitur , ted de Iimplo. quod defuncto ex delicto rei qui locupletior inde factus non est j debitum fuit, actio omnino datur haeredi, etsi enim actio luee sit rei perso estoria intuitu defuncti, ex cujus patrimonio simplum illud abest , negari
tamen nequit, paenam esse intuitu res,
quia de tuo debet a . Atque haec ratio est , eur jure R mano actiones Praetoriae, quae dolum puniunt, haeredibus denturi, quia actiones illae continent rei persecutio.
nem. Ex eadem ratione quoque Pinnae conventionales in haeredes actoris transeunt e .
h. DLVII. Subiectum pinnae pvi msunt omnes, qui injuriam aliis inserunt ex proposito. & animo deliberato, vel causa sunt iniuriae s . Adeoque non tantum delinquunt singulis, sed & universitates. : quaninquam aliae sint poenae singulorum , aliae universitatis; de quibus infra ρ. 36o.
n. I. An Princeps quoque crimen committens rinae sit obnoxius, quaeri solet λ Et distinguimus, an injuriam Z et et seis
ius meum controv. L. 64 t. T. qu. II.
562쪽
secerit subdito, an extraneo , si Drusi- quae Persen m ejusque corpus asti. tum latit, puniri nequit non ae l. cit. se , vel ab aliis subditis, quia irripe. Priori casu haeres tenetur; quia sue rium in Principem non Labent , cum cedit in patrimonium deiuncti ε . omne suum judicium in Principem Adeoque contra haeredes dantur actio transtulerint, indeque cognoscere non nes ex crimine defuncti , I si poena possint, an Princeps jure , an injuria pecuniaria per sententiam dictatae est a , egerit : nec ab aliis Gentibus , quia quia poena illa non ex crimine , sestillis injuria facta non est . Adeoque ex sententia judicis debetur , adeoquerDeus 1 olus vindictam hujus injuriae ex pasti idquσ verum ess , etsi senis sibi reservavit. De quo alibi ex pro. tentia per appellationem' suspensa st ,.seta egimus . & reus interim moriatur ε : M si aliis Si extraneum lavit , distinguendum quid ex crimine defuncti ad haeredem est, an subditum alienae poteitutis in. perveniT ; tunc enim haeres tenetur iuria affecerit, an summam potestatem quatenus pervenit : 3: si in causa cris ipsam. Priari casu puniri Princeps a minali ex iis ae litis debentur i : 4. st Iasio nequit , utpote qui nee impe- reus conscientia eriminis 1 cui: publi. rium, nee jus belli habet : sed laesus catio bonorum cohaeret , mortem sita suum magistratura adit , qui vi offi- consciverit is ; quod jure. Romanorii reparationem injuriae postulat 'qua statum .est. negata , ejus causa est , & ejus insu- μμῶσά casu amones criminales
ria, quam magistratus bello vindica. mortes rei finiuntur . & nunquam adre, at ue jure belli tantundem mali haeredes transeunt . Sane, poena te. ei instigere potest. nere debet suos auctores ἔ meritum , Pineriori eas u laesus poenam exigit A demeritum personae cohaerent : ne jure belli, adeoque Princeps laesus tan. que alius ex alterius delicto teneri
tundem mali Principi Is dis influe- potest. Idque verum est, res 1is Cum ' potest, quantum ipso secit. Atque defuncto contestata suerit' . . haee bella punitiva GDotio dicuntur . Quid si desunctus non ex crimine,
ssp. sed ex DELICTO CIVILI poenam
ι m. a. Quaeritur , an haeres ex debet λ Resp. Eadem hic regula ob C IMMINE de uncti teneatur ad poe- net, ut poenω , quae solam malitiam nam Distinguimus inter peream , defuncti coercet , non transeat in de- quae ex patrimonio debetur , di eam, linventis haeredes p . Atque
563쪽
Atque hae vera ratio est, cur ju. des pervenit bre Romano actiones Plaetoris , quae
dolum puniunt , & quas singulas
redenset Parens non dentur contra haeredes ε , etsi rei persecutionem contineant intuitu actoris e . Cum
enim jure civili ex tali iacto actio
prodita non sit contra reum , indoque reus ex hae suppositicine nihil ex patrimonio debeat ; nec haeres teneri potest , utpote qui non nisi ex patrimonio deiuncti tenetur. Haec quoque ratio est , cur nec amones in duplum , triplum , &quadruplum a I nec actiones , quae infietatione in duplum crescunt e nec actiones populares u ; quin nec
simplum; si ei poena conjuncta est ,
dic. υ , in haeredes transeant oe .
Regula autem allegata vera est , eis actione ex ipso contractu ad poenam ex delicho civili agatur I : eadem enim ratio obtinet, quia non deis betur ex patrimonio defuncti .
Aliud igitur dicendum , s ex patrimonio defuncti poena debetur' tunc enim haeres ad eam tenetur , quia in patrimonium succedit et . Hinc I. adhaeredes delinquentis tran1eunt omnes actiones civiles ex delicto , quatenus fiant rei persecutoriae , adeoque & simplum in actionibus mixtis AE : z. qu
ties ex illo delicto aliquid ad haere.
g. quando pinna comventionalis petitur φ : 4. omnes aziiones
mere menales, post litem contestatam A: tunc enim penna debetur ex pacto. VIII. Objectum pinnae est rein pacatio injuriae: ut nimirum jus cuique a natura quaesitum tribuatur per justam aestimationem , infligendo imitenti tantundem mali, quantum fecit.
DLIX. Essectus poenae , in uitu ejus, cuius ius laeditur , est jus persequendi id, quod ei ex delicto. alterius
Persequi autem laesus potest pue- nam vel per judieia , si de injuria
inter membra ejusdem civitatis quaeritur ' vel per bellum , si inter eos de injuria agitur, qui superiorem non,
habent : quod bellum punitivum di
q. DLX. Mectus poenae intuitu ι dentis est , ut teneatur pati aliquid mali pro malo actionis: nam haec reinstitutio mali est solus , Sc unicus r parandae injuriae modus , neque alius ratione naturali suppeditari potest . Atque haec reparatio iniuriae , quae fit per tandundem , TALIO dicitur , ejusque justitia inter gentes maxime celebrata est f . DLXI. Cum vero ipsa vox talionis indigitet, proportionem aliquam esse debere inter malum acti is , &
L. a. c. 26. g. 6. c. I. g 2. n. 2. e. IT.
564쪽
ς48 Dissertatio Procrm. XII. Lib. V. Cap. n.
malum passionis , tota quaestio in eo tione decernat, quantum is , qui dea vertitur: quaenam sit norma illius er linquit, pm mala illa actione vicissimportionis e Parens speciali dispu- pati debeat. tatione - erudite admodum dem stra- n. 4. Unde adeo solliciti fuere Iuvit, talionem non ita crude esse in- ris Consulti Romani in applieandi,telligendam, ut delinquens idem prae- ad singula delicta poenis m & dili ci se pati in suo corpore teneatur, quod gentia eorum, qui constitutionem cri- alium pati secit: id enim tum imposia minalem Caroli V. compilarunt, lauis sibile esset, tum non omnibus crimi. dari satis non potest. nibus convenit. Sed ea significatio v eis est, ut judex examinatis omnibus circumstantiis s quas Grotius late exa. minat b aestimet, quantum mali vicissim pati ob malam actionem debeat; adeoque observando proportionem inter malitiam , & poena in , tantundem delinquenti infligat. n. a. His principiis positis conflat,n. s. Circa hanc talionem notan. dum I. est , ultra eam poenam in-krri non pol se : adeoque si tantundem passiis ust is , qui laedit , prieterea ab eo aliquid exigi nequit infn. II. in Neque obstat , quod in hello talio in immensum injuriam superare soleat. Resp. cum is , qui injuria bellum gerit, infinitas injurias in.
Tatione naturali nullam certam poe- serat , infinitaque crimina cumulet , nam statutam esse , nisi in bomisistio : etiam in infinitum talio ab eo exigi
ibi enim justa talio non est, nisi sania potest : & eum singuli, defendendo guis pro sanguine , uti plenius pro- factum Principi opibus , & operis ,
havit Ρarens . In relictis igitur de aeque rei fiant illorum criminum, sim lictis tota an imatio arbitrio judicis gulis quoque vitam , & multo magis relinqui debet : cum enim juxta pm. bona auferre, adeoque in infinitum ab portionem malitiae poenae aestimatio eis poenas sumere licet. fieri debeat . , malitiae autem plures Not. Si crimen frequens , eoque gradus sint, magistratus officium est, eognita eausa , quidnam tantundemst definire , eoque talionem statuere t .
n. 3. Atque ex his constat prae- cxemplo opus est , propter utilitatem publicam exasperari poena , etiam catione naturali potest. n. 6. 2. Observandum est , pcaerias a ICtis Romanis determinatas in Ciameipuam partem magistratus ossicii po- mo gradu esse statutas , adeoque rioris tarn esse in talione , id est in justa aestimatione delicti rite definienda : ut, nimirum , cum natura nihil certi determinatum sit, nec de- adimi iudici arbitrium recedendi ab iliato rigore, si naturales causae, quae malitiam minuunt, accedant . n. 7. 3. Tatio non debet noviam
terminari potuerit , ipse justa propor- crimen inferre ; neque enim icte quod
in Grol. Lib. 2. eap. zo. g. 28. usque
565쪽
quod alter male secit, mihi quoque pecunia vel laeso tribui, vel meo ad ius est male agendi : hine reae non dici potest : illud a Romanis sub re potest stuprum inferri Icenae nomine, publica, hoc sub imperio Caesarum
8cc. plerum oue observatum suit.
n. 8. Finis igitur poenarum naturalis , & unicus est reparatio injuriae, quae fit per talionem. Unde verum non est, quod Seneca ait: nemo prudens punit quia peccatum est, sed ne peccetur O . Quod enim poenae ad exemis plum aliorum, i. e. publice statuantur, id mere civile est , & ex utili. tate publica statutum, ut poena unius metus esse possit multorum ρ : i. e. ut caeteri a similibus facinoribus deterreantur is . JCti enim metu pinarum bonos efficiunt ν . Atque hinc omnia, quae de fine ps narum Grotius late dis serit , superflua lunt . n. 9. Tatio statui potest vel in eapite delinquentis, vel in bonis ejus, vel in alio quodam jure r . In eapite tal: o constituitur , vitam reo adimendo . Equidem dubium quibusdam videtur , an extra homicidii crimen ob reliqua delicta poena evi. talis statui possit, cum naturali jure nihil statutum de eo videatur λ Res p.
Eo ipso, dum arbitrio judicis defini.
tio talionis reservata est , necessario sequitur, arbitrium hoc etiam ad vitam extendi posse, si tanta est malitia, ut spes, reum meliorem fieri posse, nulla superst. Idque Grotius optime Pr
In bonis talio statui tur , si non tanta est malitia , ut eorpus affici ideo Possit e tunc enim pecunia, vel aliis rebus, pensatur delictum; atque haec o apud Bod. disp. de poen. th. I. 00 L.
lio quodam iure poena statuitur, si reus infamis declaratur, si civitatis jure privatur, vel si salva civitate relegatur, vel alicui certo saltem loco interdicitur μ . n. I . Denique notandum est, alias
esse poenas, quae singulis , ut singulis, infliguntur; alias, quae universitati infliguntur. Poenae, quae univer stati infliguntur , vel personas assi. ciunt, vel res universitatis . Personae universitatis psnam patiuntur, si sub jugum mittuntur , vel imperio privantur, &ta Psnae , quae res universitatis amisciunt, sunt si patrimonium civitatis vel in totum, vel pro parte, ause tur. Atque haec poena obtinet , etiamsi illi, qui delictum admiserunt, vel a probarunt mortui sint; quia unive sitas non moritur: adeoque quamdiu non reparat injuriam, semper ejusdem deli sti rea manet υ . Neque obseat, plures inveniri in civitate innocentes, qui surorem multitudinis impedire non potuerunt . 3cquos punire iniquum videtur. Resp. i. Et si sorte improbent sactum civitatis, certum tamen est, eoS , quam.
diu sunt in civitate, iactum civitatis opibus, ac consilio probare , & defendere; adeoque hactenus quoque rei sunt. Resp. a. Si innocentiam probare possunt, victores parcere ei ut modi captis solente ex ea enim ratione Thebanis
566쪽
banis in servitutem redactis, illi exemis Finitur talio 2. Per aggratiat memti sunt, qui decreto exuendae ciuit si scilicet superior gratiam facit reo . tis contradixere M l Resp. g. iniuria -- eique poenam remittit. Haec remissiogulis non fit : si universitati jura ei autem fieri nequit r. in delictis, ubi propria in poenam auseruntur : snguli ipso naturae iure talio requiritur: non enim, qua singuli, nullum ius in res ergo dii pensare Princeps potest de
publicas habente sufficit igitur, uni. homicidio AE : nec 2. in praejudi. versvatem, ejusque majorem partem, cium tertii, cui reparatio illa debe. peccasse I nam tune jura publica eo- tur 5 .dem jure in poenam auferri possunt, Quaeri solet, an si Princeps psnam
quo per consensum majoris partis in remittit . reus omnia pristina jura alios transferuntur. recipiat ὶ Resp. Si erimen eum in. n. II. Tatio finitur I. morte, si ea pacem reddit quorundam iurium .rina vel in corpore, vel in existima. ea, quae semel amisit , non recipit. tione, statui debet; cum enim hae ri- nisi Princeps nominatim id exprivae personam ipsam afficiant, non pa- mate at si tertio inde jus semelqυ trimonium delinquentis, necessario se- situm est , nec volente Principe ju-quitur, sublata persona tolli quoque ra pristina recuperat e quod late poenam . explicavi in iure meo controve
At si rina afficit bona defuncti, & so e ,
hic litem contestatus est, poena quoque 3. An psna tollitur remi ne laesi ab haeredibus , qui in patrimonium Affirmatur, quoad ius laesi I non vero successerunt, peti potest. Nam per li- quoad jus superioris, si vel ejus aucto. eis contestationem jus aliquod evenis ritas , vel securitas publica violat a est: tuale actori quaesitum est: si proinde hoc jus enim magistratui quaesitum re. poena ex patrimonici solvenda postea mittere is, in quem delictum commis. dictatur , mna ab haerede debetur c sum est, non potest d . quod supra plenius explicavi. 4. An poena finitur praefer; Me ZNor. Hinc apparet , jure naturali Negatur , quia tempus non est mu- neminem puniri post mortem posse dus tollendae obligationis.
adeoque P as saltem esse viventium 1 An s. Ablum impunitatem dat de- non enim pati potest malum qui mor- linquentibus 8 Negatur.' quia Princeps tuus est. duod igitur cadavera puniis nulla ratione jus aliis quaesitum aufertorum cruci affigantur, Zec. id ex ra. re potest I auserret autem si concedenti ne mere politica statutum est , ut do reis asylum . reparationem juris vivi hoe exemplo deterreantur ν . impediret. Eadem ratio est si bona eorum p u. Idque maxime verum est in illis
blicantur, qui mortem sibi conscien- delictis. in qua naturali quoque ju-
tia delicti ante sententiam conscive re talio qu adam statuta est . ut in homi-runt, vel accusatorem pecunia 'eor- cidi a. Sane ; Deus ipse non facinororuperunt et . Iis, sed culpa saltem delinquentibus,
567쪽
seeuritatem, ad haec loca confugiem enim pensata iniuria videtur e . Eti, promisit. Atque hine propter idem crimen Denique, & 6. finiuntur poenae bis puniri nequit. s reus tantundem passus est ; tune
ne oblisutioribus, quae propriis quodam irare eae vortis eo a m Auris oriuntur
Cis garionibus, quae deis scendunt eae mmis spom de delim; se. quuntur obligariones , quae proprio quodam jure ex variis ea arum Auris Ostendunt g .
obligationum genus ad duo capitaem tulit: nimirum , ad q-se constactvr ,& quas de icta δ cum tamen haee capita non omnes species obligari num personalium exhauriant. Etenim ad quas contναctus tantum referunis tur illi easus , ubi quis loeupletior factus est eum alterius jactura i r ad quasi deιicta vero illa' tantum Πege tia pertinent , quibus obligatur exculpa sua , vel quia male elegit , vel quia peritiam, quam pmfitetu , non habet q. DLXIV. Certum autem est, in finitos alios dari casus, qui ad nemtrum caput referri possunt, & tamen obligationem inferunt. Hinc notaneter Modestinus ι ait, praeter obligationes consensu , & peccato, personam ob
CESSITATE. DLXV. Atque idere quidam in
sed praeterea omnia nego ia, quibus ex EQUO , & BONO obligatio oritur,. referunt m . De singulis nune agem vi
quas ex contractis oritur, nititur illa genera i regulai, quod nemo Ioevistior fieri Aebeae r-s alteriuriact-a . Nise
ra enim, ejusque auctor, cui et jus plenissimum iti suas res, δε actiones , concessit ' ita ut alius, me invito , nullam utilitatem ex re mihi propria,i& ex meix actionibus , percipere possit. Si igitur alius lucrum aliquod eae menm, facto suo licito , tenet , vel ex mea actione commodum percipit, isse juxta regulam seneralem justitiae, jus
suum cuique tribuere, i. e. utilitatem ret, Se actionis meae, mihi restituere tenetur: quiae alias loeapletior fieret mea lactura.
568쪽
non oritur ex tonsensu, nec ex preta,
nec tacito unde etiam suriosi , in lan. tes, & ignorantes, ex hujusmodi ne .gotiis obligantur in , sed ex natura actus, & negotii quia quis jus alte. num ex facto aliquo licito tenet, &plus suo habet. Compilatores juris Romani hane obligat ionem dascendere quas ex contra. ctu, dixere, non quod tacitum, vel fictum domini eonsensum hie subes.se putaverint, sed quia aeque obiugatio inde oritur , ac ex vero con tractu η . D Lx VIII. Atque hae ratione ni. untur. Omnes casus, quos Ic ti Romani in Digestis, & institutionibus
ad quasi contractus referunt. Nimiis rum , I. negotiorum gestis , quando quis sine mandato negotium alterius
absentis . vel ignorantis , gerendum suscipit . . n. I. Ex hoc negotio, per se licito, obligatur tum is, qui gerit negotium ,
tum is, cujus negotium geritur. I S, qui gerit negotium alienum, tenetur ad rati nes reddendas domino,& ad praestandum quicquid ex illa ge.
Ilione penes se habet ρ . Rario naturalis haec est, quia gerens hoc caluplus suo habet, aliquid alieni tenet, adeoque locupletior fieret ex negotio
alieno . . Is, cujus negotium geritur, tenetur
impensas ρ : quia locupletior fit ex patrimonio gerentis; adeoque hactenus ipse aliquid alieni habet. n. 2. Equidem Grotius actionem negotiorum gestorum ex iure civili originem duxisse , putat . quia nullum
quibus natura obi igationem inducit j cΑt frustra haec dicuntur. Quod, quae.., fortius est obligationis inducenda sundamentum , quam restitutio uti. litatis , quae ex re aliena penes
me est Τ Quid magis repugnat aequi. tali naturali , quam locupletari cum alterius jactura λ Hic ergo oblisatiosequitur ex prima , & generali j ris naturalis regula, jus suum cuique
Neque obseat, ipsos Iztos Roma.
nos fateri, obligationem Iane ob titiis litatem absentium introductam esse , iaactionem negotiorum gestorum edicto demum Praetoris originem debere . Resp. Primi legislatores Romani ex paucissimis negotiis, etsi obligatio naturalis subesset, dedere actiones; ubi enim actionis formula non erar praeis scripta ibi jus agendi eembat. Quia vero absentium negotia ideo peri- esitabantur, prator qui aequitatem naturalem secutus rigorem juris civilis corrigere, ejulque defectus supplere lolet ὶ ob utilitatem absentium
rationem negotiorum gestorum introia duxit,t .
Neque allegari potest, quod nemo se ingerere rei alienae, adeoque ex culpa sua nemini actio dari debeat: nam assistere alii , & ejus, qui absens est, res defendere, ejusque utilitatem promovere, ipso jure saturae licitum est . Caeterum, quamvis culpa gerentis su sit, nihilominus ipsi actio dabitur :quia na Inrae ratio dictat, neminem e κculpa caerius locupletiorem fieri de
n. 3. Locum autem habet hareactio etsi utilitas, quae semel fuit, Perierit:
569쪽
rie est: lieri enim nune alter locuple- quod homo sepestri debeat, & quidemtior ex re mea non si, lemel tamen a similia , negari nequit, ossicium locupletior laetus fuit' utilitas autem sepeliendi eorpus destincti familia in. perit domino. eumbere; & familiae negotium geri. n. 4. Si furiosus, vel infans in re si alius curam illam suscipit: unde aliena aliquid egerint , unde utilita- qui propter funus aliquid impendit,tem perceperunt, pariter hae actione cum de iuncto contrahere creditur κ . tenentur. & utilitatem , quam peris Familia igitur locupletior fit eum ceperunt, restituunt vi I quia haec alterius jactura; adeoque haeres, qui actio non ex tonsensu oritur, sed ex in familiam succedit , quasi ex eo
illa aequitate, quod nemo ex re aliena tractu tenetur a .
locupletior fieri debeat. h. I 68. DLXIX. III. Actio tutelae qum
m. s. Geruntur negotia aliena etiam que negotiorum aliquam gestionem furiosorum , & infantium , sed & insert b . Tutor enim sine manda.
ignorantium, ad eum effectum , ut to pupilli, qui consentire nequit hi teneantur, si facto gerentis locu- ejus negotia gerit; si proinde pupiupletiores facti sunt. lo aliquid ex illa gestione abest .
n. s. Negotiorum gestorum actio tutor obligatur ad reliqua praestan. directa datur ei, euius negotium uti. da : uti vicissim pupillus tutori te. liter gestum est, ad praestandum omne netur ad impensas, 3cc. Neuter enim id , quod ex illo negotio penes ge- eum alterius jactura locupletior fierentem exstat x . Contraria datur ei, ri debet. Vid. sum. h. I9 qui utiliter alienum negotium gessit, DLXX. IV. Condictiones ' ne contra dominium negotii, ut is impenis ex quasi contractu: omnes enim niosas s quia hactenus locupletior factus tuntur ea ratione , quod is, a qu est restituat , etsi utilitas perierit. aliquid condicitur, locupletior factus Nota Is, qui cum nesotiorum ge- est, vel ex meo errore, vel ex tur store, qua tali, contraxit, actionem pi. & injusta causa, vel sine eausa, non habet contra 3erentem, qui suo ex contrectatione rei meae, vel co nomine non promisit οῦ nisi de rato tra novam legem , quae jus mihi alicaverit 3 . quod concessit. n. 7. Cessat haec actio, r. si con- DLXXI. De eondictione indebia sensu domini res ejus geritur; tunc ti diserte traditur, eam esse ρο-
enim actio ex vero contractu . manis eoatractu φ . Quando enim ex erro
dati se ilicet, datur: Σ. si quis animo res alii indebite tradita, vel aliquid donandi negotium alienum gerit. indebite promissum est , eondici id DLXIII. II. io funeraria quo. potest, quia alter errore mea loc que ex quasi contractu oritur posita pletior neret. enim hypothesi ICtorum Romanorum , At, ala, priori casu, si rem meam
570쪽
sso Dissertario Pronem. XIT Lib. V Cap. VII. S L L
ex errore tibi tradidi, non opus esse Dubium inter Doctores ortum esteonditione ς quia dominium salvum an haec condictio sit ex qu si eo-- mihi esse videtur errans enim non tractu, an eκ desicto, vel quas . Poste. consentit ) d adeoque potius rei vin. rius olim in Iure meo controverscidieationi loeus erit. Resp. Inhoene. statui; sed re rite perpensa eam, cumgotio duo sunt: I. eranrlatio dominii, Lauterbachio d , ex quasi eantractu quae fit voluntate domini , a. ea a , oriri, existimo . Dixi enim . domi.
ex qua dominium trans'rtur. Actus nium, vel jus in alterum transferri translationis dominii perfectus esto do. mea voluntate, atque id factum ii. minus sua volntate rei dominium in citum esse . Cauta autem turpitudo alterum transtulit ex causa dominii non impedit, quo minus negotium translativa, etsi erronea, adeoque nul- subsistat. lum jus in re retinuit, aut retinere Haec condictio naturali jure tantum voluit. Obtinet, quando causa intuitu aeeipienis
usa erronea non impedit transla. tis turpis est: secus igitur si turpis estiionem dominii voluntate domini fa- intuitu solius dantis; hoe enim casuctam. At quia is, in quem exerr condictio cessat, quia accipiens loe re meo dominium translatum est , pletior fit voluntate domini, & ex cauis locupletior fieret mea jactura , natuis si, quae intuitu ipsius vitiosa non est..ralis ratio dictat, ut is mihi oblineis Hinc is, qui meretriei mercedem dedit. tur ad restituendum id, quod plus suo eam non condicit; quia rurpiter illa habet. secie quod sit meretrix , non quodia. I. Sed & eonditis ob turpem, mercedem accipiat ut meretrix e :
inam eausam , ad obligationes adeoque hie causa intuitu solius da
ex quasi contractu pertineto nam sa. tis vitiosa est .ctam, quo res alii traditur, vel alteri Quid si intuitu utriusque turpis est aliquid premittitur, licitum est, quia causa Z Resp. jure naturali datur eonis de sua re, & de suo jure quisque dis . di ctio , quia cessante causa res, vel ponere potesta jus sine causa est penes aceipientem: Neque obstat , ea am, ob quam etsi utraque ideo, quod in leges pe datur, vel promittitur , turpem esse: caverit, puniri a magistratu possit. nam dictum iam est, oliud esse trans. Hinc jure Romano quoque condictiolationem dominii. N promissionem in hoc casu cessat f . Alii tamen stat
uiιad causam, ex qua traditur, vel unt, rem . vel jus in poenam fisco promittitur . Prias licitum est, nee tribuendum esse g .causa impedit, quo minus negotium n. Σ. Condictis causa data, cansa non
traditione, & consensu perfectum suba secura, itidem ex quasi contractu desistat: eausis autem vitiosa est, qui stendit. Si quis enim et v. g. in spem lege improbatur. Cessante igitur eam futuri matrimonii, dotem solvit, cerissa , vem , vel jas illud condicere pos- tum est,.dominium in maritum tran sum , quia alter sne causa locupletior ferri, quia justa hic est dominii tran fieret mea jactura. serendi causa. Si vero matrimonium