장음표시 사용
31쪽
. 26 Huberti Giphani j Tractatus Cap. l.
I Occaput paucis verbis continetur, &intelligi fere po-I Itest ex argumento depact. o Transact. In pactis autem Mcontractibus caput de personis fere est bimembre , qui sic. pacisci vel contrahere possint,qui non, S an alteri quis pacisci aut stipulari possit, ubi de procuratore, tutore, curacore, parentibus,liberis,dominis, scruis,&c. Quod ad prius membrii, Qui possint renuciare . id ex contrario colligitur. Quo in numero est furiosus. llen. Cis curatfur. et Aprodigi, cui non absimilis est infans atq; adeo pupillus, qui rem sua paciscendo meliorem quidem iacere potest, detoriore vero, quod fit
renunciando,non potest. Quare pupillu, neq; ut transigere, ita &renunciare non potest. Imo ne minor quide,vel transigere,vel renunciare potest.lassi minoride Minorib. p. in . de Transact. Quia utraq;. &transactio S renunciatio, videtur alienationem continere,quae minoribus maxime curatorem habentibus non permittitur. 3. Cis in integri restitui. Idem
in prodigo perspiculi est,eum renunciare non posse, de muliere, &rustico dubitatur, sed mihi videtvrcerti iuris esse hos posse iuri suo renunciare. De mulieribus os N. ULMSC. Veluian. Rusticorum & agricolarum fit mentio l. vlt. C. de testum. Sed de renunciationibus nulla lex extat, ideo imputet uni qui volens renunciat,Cum possit non renunciare. Ex definitione, qua dictum fuit eam esse iuris sui quandam remissionem, intelligitur quemq; sivum duntaxat ius, non vero ali num renunciarς posse .siue eum tantum cuius interest,adeo,
ut ne pater qde ius fili, renunciare possit, & Procurator Domini. Quia renunciatio sit quaeda donatio, q no continetur ne generali quide mandato,quo, licet generali, administ ratio tantu data est. Aliud est ante administrate, aliud donare. αδε
32쪽
l. de Transeam. Ut.de Rebaeorquisub tutet .vθ.δ Curat fur o Multo autem minus filius iura patris renunciare potest. aut seruus Domini quorum conditio per seruos. aut liberos In lior fieri potest, deterior non potest l. melior. de Erg. ur. Sed
hoc ad alterum de personis membrum pertinet. Priυς enim est, qui possint renunciare, qui non, alterum quibus pr' s i, vel noceat renunciatio. Quod item excmplo pauli explicandum. Nam ut in pacto die contractu nota est regula: Pactum cum ano factu any nec nocere,necprodesse debet. lao.ante omnia. depact. Ita & hic de renunciatione dicendum, etiam nec prodesse, nec nocere aliis, quam inter quos sit facta, sed hic heredum est habenda ratio, quibus & nocent & p o sunt p pcta defuncti, cum eadem sit persona, maxime si pacta sint in rem, coheredi at depact. idem S de renunciatione dicendum, ut 5 heredi prosit, & noceat, modo sit res ea & ius, quod sit hereditarium. Nam alioquin, si est res non hereditaria sed alio
iure, ut familiae, vel agnationis, competens, ut est seu dum agnaticum, eius renunciatio a defuncto facta, eius licet heredi agnato non nocet. Quod idem S inpactis, de Transactionibus ius est, ut sic.transactionibus seu da sue ius in iis iam agnatis quaesitum, non pollit illis adimi. Ex quibus in tolligitur renunciationis, conuentionis, atque trans actioniS magna cognatio, maximo si renunciatio non sit simplex. Nam renunciatio, ut supra dictum, vel est simplex , vel fit inter duos consentientes, quo casu est species conuentionis. sed tran factio, S conuentio etiam semper fit intcr duos. r. I. I.depact.Transactio fit, dato, vel retento aliquo. l. an mones. C. de Transes. Renunciatio fit saepe nullo vel dato, vel retento. Transactio deni Q fit ob controuersia, aut mors,aut mouenda .l i. de an . Sed renunciatio fit sine controuersia, ut S pactum, de proinde ut pactu donationis specie continet, cum contra Transactio non sit donatio, sed compensatio quaerua, quo modo pastu a Transactione distinguitur. l. r.de an . D 2 modo
33쪽
Huber. i Gipla ani j Tractatus
Hoc caput est grauissimum &utilissi naum, in quo explicandum, qua aura renunciari possint, q non, de quo extat Alberici Tractatus de Renunciationibus. Qua de re i nterpp. veteres ad i. r. scpen. depact. Li Vitalis de Campan. prolixi 'sui tractatus de clausulis partem dimidiam cosumpsit in hoc capite. Idem caput tractatur ab Angelo ad lit. Institui. de Exceptionibus. Et a Bertachino insito reper. orio. Nos nil c in hoc peta utili S pra claro capite ordinem tenebimus, ut prius communia, posterius propria iura. examinentur, Z in propriis ordinem Institutionum sequemur. Quod ad communia & generalia attinet, duo pol minum sunt hic tractanda. i. An possit omni quis iuri suo renunciare. Alterum an etiam iuri futuro Z De hoc dictum supra nonnihil ad i. r. C. depact. de illo ad i. pen. C. eoae qua de re prolixe disputat Hippolit. de Marm. de Fideusserib. num. 3 .
dam S l. 3. uum. ap. cum seqq. de verb gnis. Quod ad prius attinet, regula dicitur esse vetus ae pen. Omnes licentiam habere his, quae pro se sunt introducta, renunciare, quae & aliis textib. confirmatur,ut&supra Iamnuimus.*-ex. deI δε-
norib. o Ratione 2 Quia inuito non datur beneficium. Obseruandum autern , quod in regula expressiam est, in his quae pro se introducta sunt ictis L. Nam quae pro aliis introducta sunt, siue priuatis,sive pro ipsa Repub. nemo alius renunci re potest. Pro priuatis quide, quia alij neq; prodest, neq; no-
34쪽
priuatorum pactis mutari non potest, verbi gratia iusiurandum calumniae lustinianum, siue iudiciale renunciari non potest. Quiam Reipub. viditatem inductum est l. a. C. de iureiur. pr pter ca n. Sic toti ordini iudiciario non potest renunciari, quia propter utilitatem publicam legibus & moribus est constitutum. lita latam. C.desntent. Interdum tamere nunciatio,&pactum Valet, de ordine Iudiciario, de quo
infra Excipiuntur quoq; casuq aliquot, in quibus ne suo quidem iuri rei, unciare quis potest, ut alimentis legatis, de quibus transactio est vetita. L m h .d. Transa t in dote, ne ea reddatur, longiore die, notum est ex L 1. . a. C. de rei uxor. ata hodie dotem immobilem statim, mobilem post annum restituondam. Huic iuri mulier renunciare non potest,&Conuentio, ut d os immobilis non reddatur, statim post solutum matrimonium. sed aliquot post mensib. non valet. d He. AtIEutnu . depact.dotaIs. Ratio est, quia & Reipub. intersit mulieres esse dotatas l. r.solui.matrim. & proinde haec conuentio, qua dotis causa fit deterior, quasi contra Rei p. utilitatem facta, non videtur valere, ut in beneficio, ouod maritus habet, de dote conuentus, ne condemnetur vltra id
quod tacere potest huic beneficio licet suo, S priuato, facta
renunciatio non valet. Quia talis pactio sit contra bonos mores Δἴ contra reuerentiam ab uxore debitam marito F.y.selut matr. Pacta vero contra bonos mores facta improbantur 'aetor.d Padus, ut in alienatione prisiorum minoris. quae vetita est, siue decreto,ex Oratione Seucri. I Crtot.tussct C. dest diu Acinori cui orationi Minor renunciare
non potest,quia faceret.expresse contra ius publicum, quo nominatim interdicta est haec alienatio, licet hoc ius ad priuatum potius minoris commodum, quam publicum pertineat. Vt enim Praetor ipse contra expressas leges, & ius publicum nihil facere potest, verbi gratia dare bonorum pQsscssessionem,cui lex vel constitutio aliqua prohibet. l. r. non a
35쪽
ambigendum.g. Hicims. de bonor. possis . Ita S multo minus paciscendo, vel renunciando, contra expressas leges, facere uis potest, ne testando quidem . nemopotcs.delegat. I. contra. e Pact. l. codicilla.F.vlt.deleg. a. Quod si renunciatio contra leges, aut ius ciuile facta non valet , multo minus valebit contra ius naturale. l. csi valens. C.deliberal. eaus iura sanguinis. de Puct. Dictum est, iuris S commodi sui renunciationem valere, alieni non valere, quid si commune sit commodum mihi cum alio 3 Hoc casu non male Interpp. adhibent hanc distinctionem, ut si ius beneficium illud sit individuum, valeat renunciatio, pro parte renunciantis. d. l. Iurigentiumr. g.sipaciscar. . l. ar. .pa d.vers. Ite ne expediat.otu depactaepou mortem, g m. de bonposscontrita bul. Si vero sit individuum, non valere ne quidem pro parte renunciantis, cum venire.ct d. l. Attilicinus, ct d. l. de die. Ap i LI. dotat. l. quos prohibet de ρι lando. t. filiussum. I similes.de Procuri Ratio distinctionis est haec, quia saepe per alium habere, aut retinere quid possiimus, quod per nos ipsos non possumus. Quod attinet ad alteram quςstionem de iure futuro,ut de legato, de Fidei commisso, de hereditate obuentura, Vel sperata, exposita sunt nonnulla initio huius tractatus. ad i. r. C. depact. Vbi de spe fidei conatis renunciatio siue conuentio facta valet. Bart. multarum auctor distinctionu, quas omnes ex libris Barioli excerptas quida A nonymus in unum Volumen coniecit, de hac ouoq; renuciatione iuris futuri trimembre distinctionc facit. Vel n. ius est in re in ut, & in spe, vel est in spe tantu, non vero in re vel deniq; est, nec spe, ne Cre,hocc, vel e lacer tu, vel speratu, vel neutru . Quod ad primuius attinet, sic subdiuidit, ut vel lege,&iure,vel facto obuenerit,& illud quidem, quod iure, &lege obuc nit, ut legatum, hereditas,&c. nuda posse renunciatione amitti. Affert l. vlt. C. de repud. hereae sed de repudiatione ille text. loquitur non de renunciatione, quas inter differentiae quaedam supra sunt
36쪽
expositae,&in his ista potissimum, quod repudiantur praesentia tantum , renunciantur futura de legat. a.
Est enim repudiatio eius, quod iam quis habet, abdicatio, nec temere debet quod de praesenti sit porrigi ad futurum,
iuris abdicatio no producit ad aliud is domus.de ibi.Bartol de fruit. ruis praeae is mihi. eod. Si autem facto nostro ius competat,iam rursus distinguit interius rei,&personae.Illud poste tolli renunciatione ut possessionem, sed excipit dominium. si quis, β. disserentia de acquin s si1 Vbi inter possessionem,& dominium haec affertur differentia, quod possessio
nuda voluntate nolentis possidere amittitur , dominium
non amittitur. Ratio disterentiae, quia dominium est iuris. Possellio facti,& proinde in ea multum potest animus S voluntas, quare si quis dicat se nolle esse dominu, nihilominus manet dominus. Necesse enim est ut ad voluntatem accedat& factu in aliquod, si dominus esse desinat, vel bi gratia, ut rem abiiciat, vel proderelicta habeat. l. r. Pro Hres D. Sed possessio, quam Bart. inter iura rei numerat, est illa quidem rorum Person ς enim liberς non possidentur,ut neq; sun t in dominio. I.f.Lde Rei vendis.) Sed tamen proprie non est ius rei vel in rem siue reale, ut ille loquitur, quia iura in rem pariunt actionem in rem . . r. csta quot seqq. Distit. deActio,ib. possessio parit actionem in personam sue Interdicti. r. g. mis. de interducZ. Ius igitur, quod facto nostro quaeritur, Bart. dicitur renunciari posse, si est ius rei, si vero c si ius personae, ut agnatio, ut filiatio, non potest renunciari simpliciter, sed pacto inquit potest. ar. HAugsres.depact. l. hpulatio g.alteri. de verb. oblig. Sed neque hoc verum videtur Ius enim agnationis pacto renunciari non potest. LI..isH arationis. depact.
37쪽
ai Huberti Giphani j Tractatus
depact. Cur ita: Quia haec personat iam iura, v tacquiruntur ita amittuntur, legibus, ac iure, non vero priuatis pactionibus, ut matrimonio, ut capitis diminutione maiore. Sed videtur Bart.& Angei. qui eadem utitur distinctione ad I. Ceo. Iuris personalis nomine intelligere actionem vel exceptionem, per alterum alteri quaesitam. De his enim agitur inael.
Fideiussores.sed. g. alteri, de quibus nos infra,vbi de renunciatione eorum,quae ad iudicia pertinent, in quibus est& actio& exceptio. Atq; haec de iure certo, siue de primo distinctionis membro.
Quod ad alterum, ut est de iure siperato, consentiunt posse relinqui, sed non renunciatione simplici, verum pacto. Dictu est enim supra de renunciatio nudiuisionibus, differre renunciationem ab ea, quae fit pacto. Hac ius speratum igitur,ut fidei comissum, remitti, SI tolli posse aio. l. I. aderare illo non posse, nisi aduersiario praesente quis simpliciter renunciet iuri sperato. Haec enim licet simplex renunciatio
valet ob praesentiam aduersarii, qui tacite censetur renuncianti consentare.aril. o. Iasepactam. depact. simplicem vero iuris sperati renunciationem factam in iudicio volunt habere vim pacti, propter iudicii auctoritatere N. l. t. C. de curat. sen. Breuiter de alicro membro ita subdistinguunt, ut pacto remitti possitaimpliciter autem, vel palle praesente, vel absente. Et si absente vel in iudicio, vel extra iudicium, hoc solo casu non valere d. si ita. g. si ub conitione. delegat.
Tertium membrum de iure nec spe, nec re, ita distinguunt, ut in futurum quidem ficta renunciatio valeat inriserem meam. de verb oblig. in praesens autem tempus non valeat.ari . C. depoPlim. reuersis. Sed haec distinctio mihi aliena videtur,& d. I. rem meam, non de renunciatione sed de stipulatione agit, quae scilicet stipulatio rei propriae in futurum, id est , in casum quo non sit mea, valere dicitur. Quare concludendum poti- .us iuris futuri, cuius nulla neq; res, neq; spes est, renunciationem
38쪽
nem fieri non posse. l. sitas pl.d. f. Quin etiam putat HotO
man consi Io.na . nulli iuri futuro posse renunciari, sed cora. fundit repudiationem cum renunciatione: concedo camen iuris futuri, nulla re vel spe nostri, renunciationem non valere, ut dictam. Sed quod aliquatenus est nostrum , ut legatum. aut fidei conam itum siti, conditione posse remitti, cor heredi g. bosam. olin opacum. δεξacf. l. I. Ceo. II. C.de Transact. Atq; haec de utroq; articulo, an omni iuri, es an Iuri futuro renunciari possit sint dicta. Adfert &Hostiensis aliam S multiplicem distinctiora. insumma tit. de renunc. lib. r. Decretal. qui ius distinguit in publicum, diuinum S: humanum,& singulas eius species subdiuidit. Quae tamen distinctio non tam renunciationi, quam pacto, S conuentioni videtur accommodatior. Ail fertur S alia distinctio iuris a Vitale de Campan. Tract. Clausitim rit. ciuibus iurib. posit renunciari. Sed tanta est varietas capitum, vix ut possint ad certa distinctionum capita reuocari. Sic & alii ius vel legem vetantem distinguunt a iubente, vel permittente, dc pleriq, consentiunt Ve- tanti siue prohibitivo iuri non posse renunciari. Verbi gratia, lex vetat, fideiussorem dotis dare. C. ne fideiussores dotium deutur. Huic igitur legi non potest renunciari, hoc est maritus fideius rempto dote latcnon potest, licet renunci et huic tit. sue legi fideiussionem prohibenti. Idem de rudice potest dici, ne quis in sua causa ludex si t, item ne de statu defunctorum post quinquennium quaeratur. His igitur legibus vetantibus renunciari non potest, inquit Accurs cr. C. nes eius dot. Bart. Bald. l. I. C depant. Ei quoque iuri, quod certa solennia praeseribit, renunciari non potest. Bart. L o. de his. de Transact. A lexand. in L ius publicum. de Pacf. Αdferunt S ius negativum, ius arctatiuum, siue constrictiuum, quae ad prohibitionem referri possunt. Bart. in d. l. Tutius E autem
39쪽
31 Huberti Giphani j Tractatus
depact. Cur ita Quia haec personarum iura, ut acquiruntur ita amittuntur, legibus, ac iure, non vero priuatis pactionibus, ut matrimonio, ut capitis diminutione maiore. Sed videtur Bart.&Angel. qui eadem utitur distinctione adlI. Ceo.
Iuris personalis nomine intelligere actionem vel exceptionem, per alterum alteri quaesitam. De his enim agitur inae Fideiuisores.sed. g. alteri, de quibus nos infra,vbi de renunciatione eorum, quae ad iudicia pertinent, in quibus est& actio& exceptio. Atq; haec de iure certo, silue de primo distinctionis membro.
Quod ad alterum, ut est de iure sperato, consentiunt posse relinqui, sed non renunciatione simplici, verum pacto. Dictu est enim supra de renunciario nudiuisionibus, differre renunciationem ab ea, quae fit pacto. Hac ius speratum igitur,ut fidei comissum, remitti,& tolli posse aio. l. r. aderare illo non posse, nisi aduersario praesente quis simpliciter renunciet iuri sperato. Haec enim licet simplex renunciatio valet ob praesentiam aduersarii, qui tacite censetur renuncianti consentire.aia. o. talepactum. depare simplicem vero iuris sperati renunciationem factam in iudicio volunt habere vim pacti, propter iudicii auctoritatem arg. l. i. C. de curat. ιεπ.danae Breuiter de altero membro ita subdistinguunt, ut pacto remitti possitaimpliciter autem, vel palle prassiente, Vel absente. Et si absente vel in iudicio, vel extra iudicium, &hoc solo c asu non valered .siita. g. 6sub condit ιοχ. e. delegat .
Tertium membrum de iure nec spe, nec re, ita distinguunt, ut in futurum quidem facta renunciatio valeat aris rem meam. de verb.obog. in praesens autem tempus non valeat. aril . C. desoLIlim. reuersis. Sed haec distinctio mihi aliena videtur, & M. si rem meam, non de renunciatione sed de stipulatione agit. quae scilicet stipulatio rei propriae in futurum, id est, in casum quo non sit mea,valere dicitur. Quare concludendum potius iuris futuri, cuius nulla neq; res, neq; spes est, renunciationem
40쪽
nem fieri non possieIsitas ρt.d. f. Quin etiam putat Holoman consit. Io. na . nulli iuri futuro posse rc nunciari, sed con . fundit repudiationem cum renunciatione: concedo camen iuris futuri, nulla re vel spe nostri, renunciationem non Valere, ut dictam. Sed quod aliquatenus est nostrum , ut legatum. aut fidei conam itum sub conditione polle remitti, cor heredi g. silio m. 'in opacum. depacf. l. I. Ceo. LII. Qis
Transarit. Atq; haec de utroq; articulo, an omni iuri, Nan luri futuro renunciari possit sint dicta. Adfert de Hostiensis aliam & multiplicem distinction. insumma tit. de renunc. lib. r. Decretat qui ius distinguit in publicum, diuinum id humanum, NI singulas eius species subdiuidit. Quae tamen distinctio non tam renunciationi, quam pacto, S conuentioni videtur accommodatior.
Adfertur Si aliae distinctio iuris a Vitale de Campan. Tract. Clausulari tit. χιtibus iurib. possit renunciari. Sed tanta est varietas capitum, vix ut possint ad certa distinctionum capita reuocari. Sic & alii ius vel legem vetantem distinguunt a iubente, vel permittente,& pleriqi consentiunt vetanti siue prohibitivo iuri non polle renunciari. Verbi gratia,lex vetat, fideiussorem dotis dare. C. ne fideiussores dotium dentur. Huic igitur legi non potest renunciari, hoc est ma. ritus fideiussorem pro dote dare non potest, licet renunci et
huic tit. siue legi fideiussionem prohibenti. Idem de iudice potest dici, ne quis in sua causa Iudex sit, item ne de statu defunctorum post quinquennium qua ratur. His igitur legibus vetantibus renunciari non potest, inquit Accur c cr. C. ne ideius dot. Bart. Bald. aliiq; l. 1. C.deparit. Ei quoque iuri, quod certa solennia praescribit, renunciari non potest. Bart. l. o. de his. de TransacI. Alexand. in l. impublicum. de Pact. Adferuntdcius negativum, ius arctatiuum, siue constrictiuum, quae ad prohibitionem referri possunt. Bart. ind. l. Tutius E autem