장음표시 사용
51쪽
Secundo quaeritur de reuocatione donationis, quae Q. let reuocari, vel rescindi, maxime ob crimen ingrati . l. vlt. C. de reuoc donat. aia & huic Dollit renunciari Est enim contro-
uersa inter Dd. haec quaestio. Nam hae renunciationes ad delinquendum fenestram aperire videntur ob crimen ingrati, eaque de re vetus Interpres Cuneus negat illam valere. Sed obtinuit sententia contraria. Nec obstat argumentum Cunci. Quia crimen ingrati non est delictum ciuile, sed morale,& proinde extra poenam ciuilem. Est inquit Seneca lib. l. deben i is. crimen ingrati, quod legibus non punitur, sed tale, ut periurium, & mcndacium Deo relinquitur vindicandum. Afferunt Interpp. aliam reuocandae donationis causam , videlicet Liberorum, ut ita dicam, superii mentiam, existunquam. Coaeeod. Nota est enim eorum communis opinio, eademque in foro recepta, donationem inter uiuos totam reuocari pocse,ob causam liberorum, dict. leg. Quam illi ita accipiunt,& quamuis de libertis loquatur , latius interpretantur de omnibus, quae opinio iam pridem a multis viris doctis, &a nobis iure meritoque est reprehensia, ut supra ostensum, donationem non nisi ex causa ingrati reuocari posse. Praeterea donatio facta liberto a patrono aliis duabus de causis rescinditur , videlicet negligentia obsequi), quod libertus debet patronis. leg. r. Cod eod.& procreatio liberorum, siue ob liberos post donationem in libertum procrcatos a Pa trono d. l. I. Multa namque Patronis in libertos, quae non in alios permittuntur. II. de legat. l. . C. de admin. Tutor. ly C si aduers.tiberi. l. I. Titio. a.de condit. se demonstrDifferentiae ra
tio intcr ingenuum dolibertum est perspicua, summum sic. li-bcrtatis, quod patronus d cdit liberto, beneficium, quae estres inaestimabilis l. tibertas. de Reg. iur. l. t. Si a parent. quis manumig. Cui acius tamen fere unus ex omnibus recentioribus probat Glossae opinionem, lib. obseruat. ao. cap. quinto. Et hoc
52쪽
ξt hoc amplius, quod Gl. nunqua voluit, putat non modo eam l. 8. quae est de libertis, scd ctiam de obsequiis l. r. generaliter accipiendam, quod mihi valde alienum videtur, cum iul. I. Obsequiorum fiat mentio, quae non debent ingenui, sed liberti tantum, tis.d se Cis obseq.parent. se patro. Sed o na illa
hac disputatione de causis reuocandae donationis, videamus de illa, quae nostri est instituti, videlicet de renunciatione eius i. I. an possit ei donator renunciare, de qua quaest. Vitalis pag. stio & prolixe Tiraq. d. praefat.n. I. vs sadn. IIs qui S alios acre disputantes innumerabiles profert. Sunt autem Interpretum dissentientes sententiae. Alii enim negant posse donatorem huic legi renunciare, alii aiunt. Negantium autem argumenta duo fere sunt, I. quod in hac lege ve
setur commodum,& fauor liberorum, alterius autem commodo & fauori nemo renunciare potessi is Iudex,de Minori etiam supra a concat. Id enim adeo verum est, ut non possit quis illius, qui ab ipse causam habeat, iuri S commodo renuntiare.l quod de bonis. g. vlt.adc Falciae 2. o llen.C. vi inpossess. ogat. atque adeo iuris alieni renunciatio ne iurata quidem valet, de recte Parior. ades diligenti. de soro comput. Sed huic argumento ita satis facit Tira quali. quod ratio, S causa huius L si unquam. g. non tam sit fauor liberorum, quam voluntas veri similis S praesumpta donatoris ipsus, quem praesumimus non donaturum fuisse, si de liberis cogitasset, quae causa huius legis ab omnibus fere Interpp. praedicatur. Nos veram huius leg. causam diximus esse, ius patroni in libertum, coniunctum cum donatoris praesumpta Voluntate. Non debet autem liberorum fauor hac in leg. considerari,
idq; ex eo intelligi potest, quod pater potest bona sua donave alii, liberis etiam inuitis, &iam natis. Quibus tamen datum est remedium simile querelae, qua rescinduntur in officiosa testamenta, viti in ollaciosae donationes, sed ex partetandrum. tot. Iit. C. de Ino m. donat. Quare si iam natis, multo
53쪽
magis nondum natis praeiudicare donando potest. Alterum argumentum est a remedio illo reuocandae donationis ino ficiosae, cui pater donator renunciare non potest, ne iurato quiderergo nec huic legi poterit.IlIud n.beneficiu liberorum
causa est inductum. Bart. In LDιia I Imperator. de legat.a. Narre notum est, iusiurandum unius non posse nocere alteri, nopatris quidem liberis suis. l. sedes. g. in. de iureiur. Sed huic quoq; argumeto facile satisfieri potest, hac sc. ratione. Quia alia est ratio, & causa illius, quam huius beneficii: causa enim huius ipsa probabilis volcntas, & mens testatoris,sive ut dictum ius Patroni hac voIuntate coniunctum. lilius causa est merus liberorum fauor, ne illi ob in osciosas parentum donationes egeant, estque illud non ex vosuntate, sed potius contra voluntatem Imperatoris, utpote quae rescindatur saltem ex parte. Quae differentia utriusq; beneficii sic quoq; confirmari potest, quod illi non nisi post mortem donatoris. huic statim natis iam liberis, vivoque adhuc donator ,sit Ioiacus, ex hoc inquam intaingitur illud niti fauore liserorum. Cui & Loe aceedit quod etiam si liberi post donationem n et eam ipsi velint approbare, posse eam nihilominus patet' beneficio huius legis reuocare, plane si pater eam viuus non
reuocet, liberi eo mortuo, qui ante eam approbarunt, non videntur amplius improbare, & reuocare poste, licet vitio patre nihil tam iuris in eius rebus habuerint an irem alienam.
sunt haec t. commune & generale posse quem suo iuri licite renuncia re. Alterum est quia tacite possit huie legi renunciari. Nam inter omnes constat, huic reuocationi donationis ex beneficio huius I. non esse locum, si donator vel tacite cogitarit de liberis, & de iis cogitans nihilominus donauerit. Rationem autem huius rei, cur ob
hanc Sogitationem , vel tacitam non sit locus huic legi, afferum
54쪽
afferunt istam, quia a contrario, cur huic legi sit locus haec si ratio, quia non cogitarit de liberis, quos si cogitasset se
habiturum,non donassςx. Hanc rationem afferunt,qu x tamen non est sol a. ut solida sed adiungendum est ius patroni in libertum. Sed ex illorum opinion ς&hy pothesi iam disi
putamus, posito Q. banc legem si uectus sententiam ctiam extra libertos esse veram, puta ut ob liberos donatio semel per tecta reuocari Possit. Huius igitur illorum communis opinionis ratio cum si ista, quia donator non cogitarit de 'liberis: Ex contrario igitur, si cogitarit, cessabit beneficium. Qua de re late Tiraq. d. oe. n. or. cum mult.seqq. Nunc ad alterum eorum,qui aiunt,huic legi posse renunciari. Si tacite inquiunt potest. Ergo & expresIe. Quia plerunque maior vis est expressi, quam taciti. l. expressa. de Reg. iur. Ad haec si pater non posset renunciare buic legi, hoc est reuocationi, Ob liberos, sequςretur, quod pater sua bona non posset, licet sine dolo, omnia alienare,eo cassi quo filius alienationem a Patre bona fide facta postea natus reuocare vellet, Argumen
cta, hoc est si ad eam dolo inductus sit pater. Dolus enim
facit, ut non adsit consensus verus. l. est 'anten is princ. de Dolomais. Tiraq. d. loc. n. ρ7. Secunda exceptio est in renunciatione facta a muliere,eo tamen casu,quo certiorata non fuerit
de beneficio huius leg. Tiraq. adnum. 9r usi ad num. IV. Tertia exceptio est in liberis ex alia, hoc est post donatione& renunciationem factam ducta, postea natis. Videtur enim donator de praesenti tantum uxore, &non de altera post praesentis mortem ducenda, liberisq, ex ea procreandis cΟ-fitare. Tiraq; num. ιυ. Quid autem si nullam tum uxorem abeat donator ' Eo cecte casu dubitari vix potest, quinde
55쪽
de omnibus liberis renunciatio sit accipienda, siue ex prima siue ex secunda uxore nascituris. Tiraq. v. iv. Iason prolixe lib. I. consecrIs. lib. a. se consil. 2 o. consit. III. Quibus in locis hanc excepi. reprehendit, hac igitur exceptione circu- scripta, ut falsa, eius in locum sit his Tertia, quae est vulgo quarta, si donator tuerit senior,eiusq; uxor, si Vterque coniux diu in matrimonio sine liberis permanserint, aut etiam suscepti iam pridem sint mortui. Hoc enim casu quia nulla amia plius cogitatio iusta liberorum esse potest, nec renunciatio eo casu locum habere debet,ad exemplum Transactionis ad non cogitata. Tlraq n. IIa . Quaeritur autem, cum omnis Renunciatio vel sit generalis,vel specialis , utra hic sit necessaria 'de qua pleniss. Tiraq. u. rIno m. Mihi vides sufficere generalis, quamuis vulgo contrariu usu sit receptum, sed iuri, ut&illi qui speciale requirunt nonnulli fatentur, minus Conuentaneum. Et qui generalem negant sufficero his fere utuntur argumentis. I. Quia ut Transact. non porrigitur ad non cogitata ccum Aquilian. de Transact. l. vlt. V. Idem quaesii de condict.indeb. Ita& de renunciatione dicendum videtur, eam non pertinere ad non cogitata. c.cum mIerextra de Renun. Omnis enim renunciatio voluntatem requirit, quae
esse no potest de rebus, quas ignoramus quasq: no cogitamusar.t os Roma. g. et θ. . Bart. alhq de V. O. de hac de re renuciationem non complecti Qui autem renum i at generaliter omnisc. Iuris auxilio, non videtur de liberis cogitasse. Et qua uis ambigant Interpp. an qui donat omnia i ona, cense turin dubio ctiam de liberis cogitasse: Pleriqἰ tamen Bartol. suum ad Titia. g. s. veriquid si in dubio de legat. 2 scuta, existi mant in dubio donatorem non videri cogitasse deliberis, alioquin enim vix unquam cssct locus beneficio legis, si semper in dubio de liberis videretur cogitasse. Ob hanc enim vel tacitam cogitationem aiunt illi cessare beneficium huius legis. Tiraq. mpraefat./3.7o. 9sqq. Sed huic argumento quoq;
56쪽
quoq; satisfieri potest hac ratione,quod oratione illa generali,de omni iuris auxilio,huius quoq; leg beneficium contineatur. Nulla est enim ratio exceptionis,curcu alia his verbis generalibus beneficia continentur, istud unum huius legis excipiatur,&sibi imputet donator, qui tam generalibus usus sit verbis. Quae generaliter prolata,generalitcr sunt a C-cipienda, ne sint illuseria l. regula. g. vlt.de tur. o sed Z gnor. Quantu enim oratio definita, seu specialis valet in sua causa & specie,tantum valet infinita,& generalissima in genere, siue in omni causa& casu. Gallus. g. instituens de liberi sepos-hum. schorus.delegar.3. adeo ut in rebus odiosis quarum innumero renunciationes habentur id, quod modo dictum de Orat. generali,Iocum habeat cm lege.dehis qui Namsacere. l. fluum habeo. ad S C. Maced. Quare Bald. confit. Issi. lib. .s ad pactum.quast. 17. C. de donat. monet eos, qui suo iuri renunciare velint, ne verbis utantur generalibus,alioquin cos sibi imputare debere. Idemq; repetit ad I tresfratres.depact. Nec ad rem facit quod dictum, renunciationem ad non cogitata non esse producendam. Nam qui generali utitur oratione, saltem in genere de omnibus beneficiis cogitasse censeri debet ar. l. qui iure.de T m. miliι.Nec quod dictum, in dubio non videri donatorem cogitasse de liberis, id enim, ut concedatur tacite, recipi tamen non potest in expressa oration ,eaq; generali &infinita.Αfferunt ulterius, q, beneficis. ex quada comiseratione & benignitateconcessum,no possit ei adimi,ne seipse qui Om eo priuare,nisi verbis plane specialibus ipsumq id beneficium exprimenti bus. I Lin . OAWh ua inprouincia. C. ubi de criminib.am. Huius autem legis beneficium, ex quadam benignit. te & commiseratione contra ius strictum,donatori ne liberi eius egeant, est Co-εessum. Resp. sed & prius negandum,iuris auxilia omnia ex benignitate quadam requirere specialem renunciationem,
osterius nempe in hoc beneficio esse quid singulare,cum
57쪽
ueo Huberti Giphanii T ractatus
nitetur potissimsi donatoris voluntate tacita, qui n5 dona set,si de liberis cogitasset,cum omnia beneficia ex quadam benis nitate no ex stricto iure emanare soleant. Et hac ratione satisfieri quoq; poterit eorum argumentotae singulari Ἀ-uote siue de beneficio, ob singularc fauore concesto,cui non nisi specialiter possit renunciari Bald isquis inrus vocat. Naid Baldo temere concedendu no est & aliis quoq; in beneficiis est fauor,& imputet sibi,ut ante diximus,qui ta generaliter locutus sit. Ex his illoru argumentis,qd contra it statue si facile intelligitur. Adiiciunt hoc quia hae renuciationes
liter pleranda Notari is filari solent, ideoq; parui poderiv
lisbeanc, qua de re copiose Tiraq. 0 6 26.vet adn. II a. Ideq; & alli Interpp. R pe inculcat. Gail ub.a.obforn .s.&veruest Sed haec Notarioru facilitas,&cosuetudo facit quidc. ut in has renunciationes sit inquirendu,non vero,ut sint aut no valeant,eas Valere tame perspiuu est ex pen tes Veru hax sentctia,qua dictu sussicere generale Renuciatione reuocadς donationis ob liberos ex hac tatii viri vita det cosetanea,ex iis q adhuc sui explicata,eadeq; Mnterpp. cibusda ipbatur, ut vidς re e apud seis Aliorsi me opinio speciale renuciatione hoc casu regrentiu , usu erecepta,qui tame uno casu dubitat,an sc. generalis salte rurata su Liat, nonulli assirmant,quia generalis si e imata, vim
ta plerumq; sussiciat,ut in renunciatione hereditatis, q non valet iniurata,sed lux is,licet generalis, Lpenes ibi Dd C. de puct counude pactuno iraq molixζd pr farinu. Pleti tame in hoc nostro casu de re nuciat.reuocandς donationi bliberos ne iurata quidc suificere volui, tu quia iusiurandu no augeat obligatione,sed sequat potius actu, ubi adhibetur a r. l Titius insu adSCTertuli. ct vlt. ubi Pet. Bald. MCastrotari buulecau quia iusiuradu no suppleat contensium cotrahentiu .d Videre aut supplexe,si ob iusiurandu donator ceseretur cosensisse plane in renuciatione etia luper-u nientibus liberis, si tame casum liberoru donator alioquin
58쪽
no cogitarit Et haec de renunciatione ac I. Onqua. sussiciat. Sequitur nunc Renuciatio successionis de qua Elixe admo- diu Geor.Natta &nouissime Ioh. Dauth in reperat. Verc.qua-ni .depa Lino. Huius Renunciationis usus, quia quotidianus,& Dequetissimus,maxime in pactis dotalibus, plenius ea erit explicanda. Extant de ea innumerabilia riterpretu Resposa, disputationes,&decisiones, S nuper editus libellus Henri. Breulaei In iure nostro fit mentio hui' renuciat vis. defuisseo ι.ls. Cale collit. n. siquari. g.isiud Crimus telam. Bald. d. c.
gauis se in l. r. se l. ro Cispact. cII. de Fideicomisse. C. de transact. kos in lata & quaestionu,& opinionu varietate, si nihil aliud saltem adhibebimus ordinem aliquem. Et principio haec sit
Reg. Renunciationem hereditatis, siue successionis novaIete. d. Lust.desuis selegit. .l3.C.de Art.ne quidem in pactis dotalib',quoru alioqn magnus est fauor magna firmitas& eis dius dictis legib.&omnes Interpp.adi. ωθ.ῶρaecto adistipulatio isto modo. de vesi. ob . Ratio hui'Regulae est in ae vis. Quia ius publicum,ut est hereditas. 3. Quia n facere, priuatorum couentionibus,sue renunciationib' tolli no potest. iussublicu. iapaLI. tum quia id no est renunciari no possit, qua de te supra plenius. No est autem viventis hereditas l. st . qui su
ta. Quia iurisiuradi ex iure Potificio vis & potestas haec est,
ut ea cosirmentur etia alioquin infirma, & nulla. e. cu contingat
de iureiurilicet iure ciuili et' no hςc sit potestas,imo iusiuradiacontra it. &actui legib.inutili adiectum ipsum quoq; est inutile,ac nullius momenti. no dubiu .cide legibus.ct huiwmodi de legat. r. Sed moribus dictum capitulum quavis est receptu intelligedum aute iusiurandum, recte & rite interpositum,no dolo,no metu. Quin etia alias exceptiones ad d.c.asscruti
ut si enormissima sit laesio vel damnum. Na hoc casu putant,no obstante iureiurado,renunciatione rescindi posse,ob qtare,& ignorantia,de quies omnib.infra. G 1 Al.
59쪽
uer Huberti Giphanii Tractatus
Altera exceptio est a moribus, quibus renunciatio h reditatis est probata, S recepta.Quibus tantu tribuuntGlo,sographi,ut ipsi quoq; iuri eos praeterant,&ius putent cosuetudine abrogari polle, contra l. a. C. quasi longa consuetudo. Iason Sc alii in L pactu. C. decollat. Moribus aut haerenuciationes. maxime a foeminis factae in pactis dotalibus, inter familias Principu,Comitu,&hodie etia fereNobiliu in Germanirit stetoli. Fichard cosaa. lib.r. 6c in Italia Marant. pMeg. D. dc in Gallia Papone lib. Io. Arrestor. 3it, . Tertia exceptio affertur, si ea quae renunciauit in locu successionis acceperit dote iustam, siue congruam. Iusta aut vocan t quae aequat portionc legitima, &de nac eΥcept. Bartia&alii Liat.C.depact. Couar. aliiq; aec.qMuM. Maranta.d. quaest. Io.n.ar.sest . Qui tame & distinguit inter dote a patre, Sc dotem ab extraneo data renuncianti foeminae,videlicet,ut data a patre semper ac in dubio censeatur iusta propter amore patris erga liberos, quo no est verisimile filia fraudare voluisse. Sed in extraneo ga amor ille cessat omnino requiritur,ut co-
stet dote esse tanta, quanta est legitima. Qu ritur aut hoc loco; Quiabona patris post dote constituta possunt augeri Mminuivitne te pus dotis & renuciationis,an tepus mortis paternae spectadu Na videt tempus mortis. Quia dos a Dd.Cedat in locu legitimet, in qua huius quantitas spectaclem porci mortis,eo legitima est portio hereditatis, q nulla e viventis,&linde multi putant,posse filia accepta licet dote iusta,
tempore renunciationis, nihilominus ob aucta bona pater. na petere supplementum. Sed aliorum opinio obtinuit, ut spectetur non mortis, sed dotis tempus. Quorum hoc est argumetu. Quia de bonis postea deminutis dos antea filiς data.
non pgtest diminui. E. no augebisar. hac ratione. ubi Castri Cadi. istaeo l.de cicomisso. C. de transact. Et in hanc sententiam scribit Boen- ω.& Papo. d. lib. Io. Sed haec si ad norma iuris exigantur,aliud esset respodendu . Nain iure haec exceptici
60쪽
ceptio de dote e ignota. Deinde no est cocedendu visiost
iactant, dotem succedere in locum legitimae. Tertio illa Marantae distinct.inter dotem a patre,& dotem ab extraneo datam est illa quidem probabilis, si vera essent duo priora,prout latius explicauimus in Tractatu nosto de iure doliv.Quae-xitur ulterius, an si filia quae iurato renunciet hereditati paternae, si nullam a patre dotem acceperit,an nihilominus ob iusiurandum ea renunciatio sustineatur Videtur non sustineri. nisi dote accepta.d.c.quan uis.c raelyeactum. In utraq; autem lege, & Caesaris & Pontificis, fit mentio dotis. Et sane probabilis haec videtur opinio, eo quod iura noua & veterib. contrariastricte sint interpretanda. Accedit,quod alioquin, si neq; dotem neq; hereditatem haberet filia, videatur ea re nunciatio periniqua, ut qua ab omnib. bonis patriis filia eracludatur.Et hςc opin.est multorum Interpp.qui negant hoc casu valere renunciationem, licet iuratam. Anchor. Salycet.& Dcc. Sed aliorum opinio obtinuit , valere sci renunciatio- . Nem,etiam nulla dote recepta. Quia rati .c.est, quod seruandum sit omne iuramentum ,quod sine periculo salutis aeternae seruari potest,recte tamen & benigne Couar. d.c. p.3.La.u.σ.insn. putat,posse absolutionem ab hoc iureiurancio peisti,nisi filia ex bonis maternis sit praedives,eo namque casu ne absolutio quidem erit concedenda. Quaeritur quoque, an haec renunciatio fiIiae valeat , non modo nubentis, sed etiam monasterium ingredientis, de qua quaest. cum alu tum proli-Xe Couanaeoc. breuiter Andr Fachin. Collega noster clarissaffert argumenta in utramq; partem. lib. r. Contra Iunaa. Praecipuum est fauor religionis. Sed eo non obstante recte illi, quae & vulgaris Interpp. est opinio, decidunt hoc quoq; Casu valere renunciationem, eo quod ratio d. c. tam in monasterium ingrediente, quam in nubente filia locum ii beat. Quarta exceptio ob consensum patris constituitur ab Interpp.ex Us., . Gisparit. Eius leg.argumento pleriquc