장음표시 사용
51쪽
LI AER PRIMUS.eelebrat quissim suo ordine ubicunq; fuerit, can/tat suam. Et scias, O nullus dc bc aut potcst se cx/cusare; quominus canici suam maxime Cardinali cclebrantem On celebrante aut co,excusatio ad mittitur: si est admissibilis, uel alias prout libet, iuxta morem Ecclcsiae.
oscio Credentiariorum. Cap. XVI. REDENTIARII numero sufficerent tres:
cum etiam plures non dentur Cardinali in cappella papali : sed cu quater sint m nus lauandae adco ctiam quattuor potcrunt esse ipsi ministri, aetate, & habitu omnes laudabiles e ut supra de cappellanis dictum est: ex quibus sin/guli minus digni seruiet prius:deinde uero digniores,dc sic quisl sua uice cum gcnuflcrionibus usq; ad icrram,altari, Logato,&Cardinali celebranti, tain cundo: quam in redcundo, dc cum credcntia, siuue praegustatione aqua: quae potest esse rosea, siue lampha,aut odorata, ut libuerit. Nullus autem ex ipsis credcntiarijssit habitu longo, maxime cotta, aut caputio indutusPrima lotio fit ante qua Cardis natis capiat paramenta. Secunda ante offerto tu: dum adhuc est sedens in faldistorio. Τertia post idem offertorium: du stat ante altare. Quarta post: communionem, ut tertia. Hi autom stant sempcr, detecto capite: ucrsis faciebus ad Cardinalcm,
52쪽
nec unquam de loco suo disceduntinisi quando ip/sum exuunt,& calciant, aut exalciant comunibus indumentis, re calciamentis: & maxime dum aqua pro manuum lotione minist rant: pro quo actu prismo cunicS ante genu flectunt usq; ad terram : inde ante altaris crucem in codem loco mancntes: vitismo ante celebrantem rubi sic pc ancntes in funudunt aquam p gustatam. Deniq; facta lotione cueliacm rcueretiis ordine retrogrado,ad locum suureucrtutur.Sed pro domini communis honore obsseruent ut parcius reuerentias,&genuflcriones huiusmodi ante praedictum dominum faciant prisente Legato:prout infra passi in dicetur. Et istis credeotiariis datur incensum,&pacis Osculum: tamquam nunistris egregi, 'in ordine, di vice sua.
per tuum . Cap. XVII. RG AN IsTA admoneatur: ut in diebus festiuis semper Cardinali aduenienti rediuinam siue pro missa, siue pro vesperis facturo, seu audituro cum sonitu orgas norum festiuiter, di modulanter; remota tamcn lasses uia applaudat: ipsum recipiens, ta nunquam a sonitu cessans:donec Episcopus Cardinalis oratio nem genuflexus perscccrit, lederitν, acres diuina
anchoanda laetit:quod etiam faciet ipso Cardinali de choro Post rei diuinae linem recedonica nisi ,
53쪽
LI AER PRIMUS.men publica temporis siue Ecclesiae mysteria proohibcrcnimon autem priuata,vel domestica Cardiunalis moestitia obstat; quin Ecclesia suis solemnita/tibus utatu Hoc etiam seruat chorus cappellae Pspalis;vtvno tempore dulcius modulctur: qua alio. Nam in seria quarta, quae cincrum appellatur, Dominica passionis uti ad Pasica pritcrquam in feria quintam csna dni n5 cantat nisi per notas Crogotianas. Organista etiam respcctiue idem facere poterit: sed observet ut nullo tempore incipiat /nare primum uersum cantici . i. Magnificat : sed relin quat choro cantandum. Ide faciat de hymnis o munibus, pr sertim his,in quorum principio Cardinalis,&populus genuflectere consucuit: ut: Aue risliella, dc Ueni Creator Spiritus,Item O crux alie sipes unica e di de alijs, ut infra in capitulo de genu flexionibus. Ide in
faciat de Iersibus priuilegiatis: pro quibus genuflectirnus, videlicet in symbolo pro versu ' incarnatus es de is tu sancto, dc etiam in hymno, Te deum laudamus, inversu .Te ergo cliuesimus,&e. Item curet ut Cardinali se interea ad masIam celebrandam lacris vestibus pa/rante dum psalmodia hora: tcrtiae cantatur cum resposione organorum,prout infra suo loco dicetur:
ire iis abbreuic vel producat sonum, ut neq; Caradinalis solito citius accelerare: neq; lcntius tardare cogatur,Vltimo potest ipse organista alternis ueralibus in fine singulorum psalmorum,dc hymnoria, lonarc in omnibus officijs diuinis,&in utrisq; u veris, re matutinis, siue in die,siue in nocte cantan
54쪽
dis,ac omnibus horis a prima usq; ad completoriuinclusiae,&in missis, pr rerquam in ossiciis pro defunctis, dc ferialibus,& die cincrum: & his: quibus mater Ecclesia cst circa mystcria passionis occupauta.Sed omnino a lasciuis cantilenio in Ecclesia lona dis abstineat omni tempore. DE HABITU ECCLESIASTlCO CANONI coram Caia celebrant , non celebrante. Cap. XVIII. N cappclla apostolica,Papa,ut Episcopus dc Cardinales ut canonici sicut in multis, sic ctiam in hoc figurantur: dc propterea sicut summo Pontifice vcspcras, siue missas celeuhrante Cardinales sacris paramentis induuntur: sic ctiam honestum,&multum honorabile utrinq; esset,ut Cardinali Episcopo vesperas, dc missas celebrante: ipsi canonici super cottis, siue amictu plus Dialibus inducrentur omnes; non aute alij pluuia/
libus, alij planetis: alij dalmaticis, &alij tunicellis:
nisi ubi praebendarum: aliae presbiteratcs: aliae dias conales, &aliae subdiaconales essent: ut inpleris urbis Ecclesijs:quia tunc vestirentur parametas prς bendς,& ordini conuenientibus, ctiam si qui ex eis essent Praelati apostoli es,&Episcopi, dcc. sed in no/stra Bononicit. Ecclesia talis distinctio non est: ideo omnes,ut dixi eodem habitu ornati erunt,ubdclicci pluuialibus:praeter illos duos, qui in habiω
Diaconi, a Subdiaconi iniuistrant apud Cardis
55쪽
dinallis:Ex quibus ille, qui est cantaturus Euang lium, debci csse dat matica, dc qui epistolam, tu niucclla indutus, tam in vesperis, quam in missa. Quiu ero cst assistens prcsbiter, in missa d ebet p tu u lall, sed in uesperis planeta sola luper cotta sine amictuta sine camiso, uel alba indutus esse. Et isto casu ipsi canonici sic induti ad nullos circulos de cho/ro ante Cardinalem uenire debent, ut infra. sed aduertant, maxime cum habent paramcnta ut omnes
simul in eodem loco illa induant similiter, θ dum sedendum est,omnes ipsi sedeant: dum ucro stan dum cst, omnes stet, ut suo capitulo dicctur latius: Non celcbrante uero Cardinale praedicti canonici suis solitis superpollichs, succottis induti sint, culiarmuths super humero sinistro,iuxta Ecclesiae co/suetudinem:&tunc ad circulos uenire tenentur, ut infra. Et si magis placebit,etiam mansionarios sa/cris vcstibus paratos esse quod non improbaremJ tunc non utiq; pluuialibus, sed planctis super con iis, &sinc amictu uestiti crunt: dc cum illis ctiam computabuntur hi; qui baculos aurcos manibus praererunt, tamquam praecursereS:quo casu canos nici, dc Assistens amictibus utentur sub pluuialisbus,&non aliter.
asinentia apud Cardinalem celebrant , , non cclebrantem. Cap. XIX.
56쪽
DE CERI. CARD. ET EPIS C. i v Ε Cardinalis celcbret, siue non, dummodo in Ecclesia sit praesens rei diuini cmisi in vesperis pro dcfuncti, semper
habeat canonicos ministros apud se: dc quidem dum missam celebrat, habeat tres; videliscet eum, qui vocatur presbiter assistens: & hic postest esse Uicatius suus seneralis Vel alius, ut placet, dummodo ex dignioribus.Ite Juos alios pro Euangelio,& cpistola cantandis, qui esse possunt Archidiaconus,&Archipresbiter simul : Nam hi qua αtumcunq; Praelati canonici sint,& ad assistentiam
non teneantur: no tamen 1 ministerio huiusmodi Cardinale celebrate excusantur, quIn ut Diaconus
ec ut Subdiaconus in Evangeliis epistoli decantatione sei uiant: quando autem non celcbrat: praedisci duo Praelati canonici non tenentur assistere; sed alit,ex quibus nisi Cardinalis unu potius qua allu, ut pote magis expertum, siue ex alia particulari caussa gratum habcre apud se malit, qui ei assistenditiam faciant regula iter duos canonicos seniores, Somnibus digniores, praeter canonicOS praelatos .fArchidiaconum,&Archipresbiterum, ut supra, habere debet. Qui canonici sibiassistentiam facientes, ministrent omnia,que sibi non cclebranti sunt operis usui inter solemnia: ut librum: nauiculam, thu ibulum: incensationem:&pacis osculum: dc si/milia. Quod si ordines canonicatuit distincti, sint. videlicet alii praesbiterales. alij diaconales, de alijsubdiaconales:tunc primi duo diaconi, dc non alij, assistere
57쪽
LIBER PRIMVS. 2qassistere debcnt:quorum altero uel utroq; deficicnte supplebunt; uel ultimi prcsbiteri: uel primi sub diaconi, tamquam duo leuitae arcam foederis cu stodientes. Itaq; ipsi duo canonici assistentes Carndinale non celebrante, scd cum celebrantc, consessio ne faciente, genu flexi post ipsum esse debent: de similiter ipsum in introitu,ac graduali , 5c offertourio ac post communionem lcgendis, hinc inde me dium faciunt,senior ad dcxtram, di iunior ad sinis stra, cicuantes aliquantulit libru: dc digito textu indicantes.Et cuimponendu es p Card. incesum; stanior, qui manet in parte dextra, Card. nauicula misnistran&iunior excis: qui est in sinistra,thuribuluaequaliter ministrat: & regulariter hi duo mcdium Card. habere intcr se ipsos deberen, ut senior man ret ad dextra Card. α iunior ad sinistra: nisi placoret ambobus esse in sinistrauersus altare: quod in
minus couenit.Cum Card.inccnsandus, uel oscula
dus est:p ipsum senior incenti, dc osculari debena, ut tamen infra suo capitulo dicetur. Cu uero alii canonici ad circulum ueniunt ante Cardinale, tuc senior ad dextram, S iunior ad sinistram omnino stare debcnt, nisi stent ordinarie: quod melius est: Nam ipsi duo repraesentannduos leuitas custodiotcs arca foederis, hinc inde stantes, ita ut senior ad dextra Card. dc sic distantior ab altari: iunior uero
ad sinistra,& sic propior altari sit:qd licet videasco trariari his qui dixi de Legato, &Εpo Card. simul
sedecibus, no in cotrariatunna ibi habetur ratio ab taris
58쪽
DE CERI. CARD. ET EPIs C taris,hic Episcopi Cardinalis. Caetcrum ex assisten aliquo stante, ac aliquid pertines ad ossicium cum Cardinali faciente,alius stare similiter debet, ut in fra capitulo de sessionibus, dc surrecta onibus dico tur.Et cum unus cxipsis duobus rcccssericitunc illico alich& senior suppleat,&astet. Quod si quis assuetus assistere, in temporc non uenerit; tunc qui Pro ipso suppleuit, debet cedere locum illi assueto superuenienti: quia ilic locus, utpore honoratus debetur maioribus.Ultimo sciendum cst, i huiusmodi assistentia duorum canonicorum non filmisi Episcopo ordinario,& nulli alicti: ctia si sit Pati an cha,vel Archicpiscopus mctropolitanus: vcl alius quiuis suffragancus, nccctia, si Logatus fucrit. Sed ncc illud omittatur, q, in matutinis quibuscunt, tam pro defunctas, ac icnebrosis; quam natali iij sIESU CHRIsTI, Saliis quantumcunq; solemni bus,aut simplicibus, huiusmodi assislcntia nullatenus fieri consueuit.
Cardinalem, quando, quotiens , qualiterfant. Cap. XX. ELEBRANTE Cardinali nunquam canonici ad circulos aliquos cum eo: sed necu
cu Legato, ut infra, venire debon, sive ipli induti sint pluuialibus, siue non: quoniam Cardibnalis cclebrans cum suis solis ministris, qu aecunq;
dicenda sunt, dicit, dc prosequitur: sed nullatenus
59쪽
, LIBER PRIMVs. a ascum alijs canonicis, qui, ut dixi, tunc ad circulum non veniunt.Quando ucro non cclcbrat,scmpcr venire debent: nisi missa esllat pro defunctis, ut suo loco dicitur.Veniunt aulcm in totu quater pro qua libet missa,vidclicci primo pro introitu, ΚΠPelei oriciona in excesis, simul ac semel tantum, nam cum cho rus cantat,stuc organum senat ultimum serieelelori, tunc canonici veniunt primo, dc sic ipsi cum Cardi/nali tunc surgente, re legete ivtroitum, dg Κ celei massistimi respondcntcs: debct autem a choro Issiue organo ita,& taliter icin pus dispensari, pillico vitimo Karteeloison, per Cardinalem finito: cclcbrans co mode, dc opportune possit incipere cantando Gloria in excepis:quod cardinalis ad canonicos versus in cim
culo stantcs prosicquitur,& in finc facit supcr cos signum crucis : scd ipsi dum signantur a Card. non signant scipsos: quod si Gloria in missa non dicitur,
tunc non multum, rcfert an, veniant quaquam venire magis convcnicnscssci: Irem secundo post fidinitum immcdiate Euan scitum, Spriusquam per Diaconum finiatur publicatio sestiuitatum, iuxta morem Ecclesie nostrς fieri solita in diebus Domi cis: canonici veniunt ad circulum pro symbolo a. Credo dicendo,pro quo nihil refcri,an celebrans, Cardinalis simul cocurrant in genuflexione ad versicu lum,Et incolatus est.Scd bc ne aduertant canonici,' ut dum ipse versiculus cantatur, si ipsi forte esscnt in via reucrtcntcs: tunc ubicunq; sint, genuflectant in terra, usi quo Cardinalis surrexerit a genu flexio
60쪽
DE CERI. CARD. ET EPIs C. ne qui tamen surgere non debetmisi ve siculo illo prorsus finito.Item tertio dum in praefatione dici tu Per quem maiestate, dcc.Vel, Et ideo ciuit angelis, ecc.tunc incipiunt venire,&cum dicitur Sanotus, nunquam celebrans; neq; aliqnis debet pectus percutere: sed discedo,Benedictus qui uniit, tunc Cardinalis omnes signat signo crucis. Ultimo antequam per celebratcm inchoetu Per omniasaecula, ante Pax donant, tunc canonici veniunt. Cum autem venturi sunt,ptimo incipiunt iuniorcs venire: cum vero in circulo stant, illi,qui sunt magis antiqui stant propiores ad Cardinalis dextram: sed cum discessuri 1 unt ordine convcrso discedunt: nam primo antiqui incipiunt discedere. Illud demum sciant canonici,st, nunquam ad circulum ante Legatum venire debent: nisi ipse Legatus forte csset Episcopus Bononien: ncq ante Archica piscopum eius metropolitanum: nc' ante Sustra ganeum: nec omnino anic aliqvcm alium, praetera quam Episcopum proprium non celcbrantem.
DE CANONICORUM LOCO APUD EPI ascopum suam, quando. .antecedunt, vel sequuntur. Esi quis ex eis Praelatus eji apostoliciis,libi in processione, choro, b
que suum Episcopum ordinatium qu cmodocunq; sacris vestibus paratum prio cedant;