장음표시 사용
31쪽
tum pectori suo catholici intuitio nominis acescit ut ambigas amplius no suae gentis, an suae secti teneat principatum,&GrCgor Turon. lib. 2. cap. I. assierat Euarix Rex Gothorum excedens Hispanum limitem grauem in Galliis super Christianos intulit persecutionem , triancabat pasta sim peruersitati sitae nota consentientes, clerico carceribus sub ij ciebat, sacerdotes vero alios dabat exilio, alios trucidabat c. non solum, etsi esset Arianus, abstinuit a persecutione conita Catholicos p ecipue Ecclesiasticos, ted concessit orthodoxis Episcopis Ciuitatum sibi subdita rum celebrare concilium Agathense ad restituendam Catholicam disciplinam conuocatum, ut patet e dictae synodi pra fatione, in qua praedicti Antistites id narrant,vix iis beneficismemores pro dicto Rege preces Deo offerre dignantur ex eodem fonte emanasse reor ipsum Ala iacum ad diminuendam forte querelam , quod a Gothis
aura Romanorum , ac Theodosianae leges calcarentur, δίTheodoricianae seta Gothicce proponerentur, atque tyrannice , harum obseruantia, ut Euaricus fecerat, exi
retur, iussisse cooperantibus etiam pluribus Episcopis concinnari,' componi corpus iuris ciuilis pnes ferens ut pra cipuam partem codicem Theodosanum, seu leges Theo dossianas, alia asserta ex Romana iurisprudentia de prona pia, sed non solum relinquendo Papiniani,&aliorum celes Drium prudentum documenta, plures Imperatorum O manorum sanctiones, opusculum autem Papiani sub Go-xhico Principatu vigentis, ac glossemata Aniani Gothiel ossicialis cunctis praeferendo, sed mediant etiam mUtatio in periodorum ex libris Pauli, Ulpiant, codicisque Theo dosiani depromptarum ita omnia aptando,quod Gothicum ius vigere Gothi agnoscercnp, subditi est :
II . Quod Alaricus Gothorum Rex in dicto volumin
praescierat edere, quae ad ius Romanorum spe .pate
32쪽
8 . Nos veteres vendicia dignitalta,
ex lege prooemiali in initio impressa,ac etiam a Baronio relata, quae talis est. Vtilitates populi nostri propitia diuinitate tractantes hoc quoque, quod in iure habetur iniquum meliori deliberatione corrigimus, ut omnis legum Romanarum, d antiqui iuris obscuritas adhibitis sacerdotibus, ac nobilibus viris in locem diligentiae melioris deducta resplendeat, δί nihil habeatur ambiguum, unde se diuturna, aut diuersa iurgantium impugnet obiectio quibus omnibus enucleatis, atque in unum librum prudentium e ectione collectis haec, quae excerpta sunt, Vel clariori interpretatione compossit venerabilium Episcoporum, vel electoram Prociinciaticina nostrorum roborauit asten
sus Mide,scriptum librum , qui in tabulis habetur collectus, Gotarico Comiti pro distinguendis negotiis nostra iussit clementia destinari, ut i ixta eius seriem uniuersa causarum sopiatur intentio, nec aliud cuilibet, aut de legibus, aut de iure liceacua disceptationem proponere , nisi quod directi libri S subscripti viri spectabilis Aniani manu, sicut iussimus , ordo com
plecti ur prouidere ergo te conuenit, ut in foro tuo nulla alia leX, neqae laris formula proferri, aut recipi praefamatur , quod si factum sortasse coiistiterit, acit ad periculum capitis tui, aut ad di bendium tuarum noueri faculeatum. Hanc ergo praeceptionem directis libris uisimus cohaerere, ut uniuersos ordinationis nostrae, S disciplina teneat , M poena constringat Subscriptio Aniani Ahianus vix spectabilis ex rarceptione Domini nostri gloriosissimi Alarici Regis hunc codicem de Theotadosianis legibus atque sententiis iuris , vel diuersis libris letactum Ada anno vige imo secundo eo regnante edidi, atque subscripsi: Recognouim ad Datum sub die nonas Fcbruarisi anno vigesimo secundo Alarici Regis Tholosae. LV. Clarius ex citato vo umine id, quod dixi patescit, nam in ipso Theodosi Senio is, Honorij, Theodosi iunioris, imo,& Constantini Magno aliorumque Romanorum, Imperato nim nomine in gniuntur omnes imperiales leges, J Cai Vlpiani , Paulique celeberrimorum Romanae iurisi rod: i CO-xyphaeorum
33쪽
ryphaeoni libri S Ani ni dicta, glossemata , ac Papiani asserta in sine citatione antiquorum prudentium aepe decorata proponuntur, nec ulla Theodorici, aut ipsius Alarici, vel alte rius antiquioris Gothorum Regis fit mentio, ita ut tibile non ponderatione talis voluminis indigeat, qui nostri asseri veritatem forte non perspiceret. V. Mutationes verborum, ac sententiarum factas a Compilatoribus praedicti voluminis indigitant non pauci Doctissimus Contius siccessiuar. ecl. lib. I. cap. q. num. I. de libris sententiarum Pauli, quae in dicto volumine continenturi, sic loquitur. Istae Pauli sententiae,quas hodie habemus, si1c sunt ab epitomatore deformatae, ut si cum his, quae in pandectis sumpta sunt
ex eodem libro, conferantur, videantur omnino discrepare, diuersae esse haec Contius , quae notari exposco ab iis, qUi tanquam legalia oracula ex Pauli Cortina venerantia A recipi volunt contenta in libro praedicto Idem Contius libr. a. successilech. cap. I. num .i3 de Cai institutionibus in dictum Alarici volumen redactis sic ait : extant, dc hodie cuiusdam Cai institutiones, ut ex verbis eius apparet Christiani, vel si illiusve
teris at sunt, ex quo leguntii indigestis multa fra menta, ita ab Amano Alarici, ut opinor, Cancellario interpolati, ut vix quicquam pristinae formae retineant.
l. Hugo Donellus ad i. i. I si stipulanti, T. de verb obli .
num r. ic depraedictis Cai institui inquit sed octa nobis Caius videlicet ex quo Iustinianus illa sumpsit, qui
ab . institutionum it de obligationibus in exemplo illo sup riore Iustiniani stipulationem ait insolidum esse inutilem, quidem magis me moueret istius Cai auctoritas , si is esset Caius ille vetus iurisconsultus cuius scripta in libris nostris exatant, nunc autem non esse veterem illum, sed ementitum nes
cio quem Caium, qui isto nomine sua Venditauerit aut cert' recentiorem aliquem, qui liqua e Cai institutionibus pocerpserit, qui in piromen redigeret, siue is Anianus fuit
34쪽
io AIoua veteres vindicta dignitatis,
isti auctori saepe sordida oratio est ab illa puritate: elegantia quae fuit Caij illius nostri longe abhorrens, praeterea mul iis locis ea ab illo asseruntur de locis sacris,&de Ecclesiis, venemo dubitare possit, quin fuerit Christianus, qualem Caium illum veterem non fuisse scimus, sed ut essent illae Cai veteris
institutiones, quae circumferuntur, tamen illius auctoritate in hac re moueri nos non oportet, huic enim ex aduerso opponimus tum veram rationem, tum auctoritatem Vlpiani, de ipsius adeo Iustiniani Vera ratio facit, tibi interrogatio, & responsio congruunt, eatenus contrahatur stipulatio, congruunt autem in quinque, cum stipulanti decem id est bis quinque tu
quinque promittis , quo cilicitur hactenus stipulationem statim valere. Tum autem id V pianus probat hoc loco cum Vlpianoctiam Iustinianus ipse vi quidem hic ita probat , ut etiam Caij sententiam , si qua esset contraria, repudiet, quaecunque enim sunt in pandectis ex scriptis veterum, ea Iustinianus confirmat, simul vetat nos comparare ea, quae antiquitas habet, cum iis, quae ab illo confirmata sunt et g tanta,C de vel iur enucl.
hanc igitur sine dubio sequi debemus,4 si quid minus clare de
cadem specie aliis in locis scriptum sit, dare operam , ut ex hac sententia interpretemur, atque cilicere, quantum licet, ut cum
ea consentiat. Ecce quod Donellus quidquid in meis vindiciis legalibus probare intendo , doctissime conuincit,ride
here, quod habetur redactum in corpus Iuris Iustinianei, anteferri iis , quae in aliis, quibuscunque libris antiquorum reperiuntur clare demonstrat, Antanumque, vel mutasse, quae antiquus Caius scripsit, vel ementitum aliquem Caium incitato
volumine supposuisse detegit Brisonius lib. sing. ad L. Iul de
adult sol mihi ii sic ait Hoc idem. Paulus lib. I i. senti desiderari ostendit tit ii quamquam de toto eo loco valde in dubium venio, in eo enim ita est, inuentam in adulterio uxo rem maritus ita demum occidere potest, si adulterium domi suae deprehendat, quod perspicue falsum est, nam maritus, Ut paulo ante docui. Xoris occidendae potestatem non haber,eam dimittere
35쪽
dimittere protinus iubetur,itaque sic emendandum puto, inuentum in adulterio uxoris maritus , ita demum,& c. nil forte hoccx iure Gothico sumptum dicamus, e quo notantilla in illis libri, ab Aniano deformata esse non dubito iactenus eruditis
simus Brisibnius, quo de hoc non dubitante potest quilibet non dubitare ob praxim dicti auctoris in veterum libris, circa auterualia alibi dixi, quid sentiam. VII. Christophorus Riccius vindiciarum iuris cap. 3. post quam de Graecorum fide plura dixit, sic respectu institui Caij in dicto volumine repertarum subdit Quamuis neque Gothica
meliori forte encomi digna , cum certa omnium pene in terpretum diuulgatione iampridem percrebuerit Anianum Alarici, aut ut Reinli Bachou Echtius habet in manum Theodorici Gothorum Regis Cancellarium grauissimo lurisconsulto
rum Cato, non uno institutionum loco violentas admouisse manus , atque isthic quidem quam maxime, ubi de consobrinorum nuptiis adseuerabatur , quia enim recipi in mutari in teresset iuris, atque male ubi iis isthaec audirent nuptiae, saltima Cancellarij Regi sagacitate non multum visa fuit abhorrere audacula correctio, an correptio, quae distanam, ac restactariam abrogati iuris auctoritatem opprimeret, ac receptis moribus antiquitatis consensum , praesertim a Caio pristi iurisprudentiae ocello procuretur: Ecce quod reprehenditur Anianus eo modo, quo reprehendi solet ab aliquibus Tribonianus ob mutationes factas circa scripta antiquorum, etiam dum aptantur ad illi, quae vigebant tempore, quo corpus iuris edendum erat. VIII idem Riccius ibidem de Vlpiani titulis,seu fragmentis in dictum corpus iuris ciuilis Alariciani redactis sic ait: Quin CSenatu tuoque consultorum Princeps Vlpianus tit S. fragm. 6.&c de postea sic dictus Riccius subdit quoadVlpianum Iuris Consultum, cuius prae reliquis liberandum C templo nomen mutilus is est omnino, Sc eam Od descriptus,ut nec sui temnoris retitiuerit fidem, quis enim fando unquam audiuit illius iuri consulta aeuo aut calculo ex tertio gradu uxorena potuisso
36쪽
i, ora tores in icia dignitatu,
duci indistincte , atque ea tamen isto in loco ad Vlpiani aetatem confusio refertair,quomodo rect e obseruauit uiacius ad Vlpia num in fragm. d. l. lib. 3 obserta in ut de praeteritis, ac auditis tanto minus corruptae historice credi possit. Cui acius inlictera dedicatoria eiusdem voluminis Alariciani post commemoratum Cai institutionum librum, sic de illo loquitur Epitomencam institutionum esse Caij ab Aniano Alarici conssiliario confectam quantum quoquo modo sui temporis usus exigere vide batur nec vero Omnem propterea Caio dignitate, clegantiam deperiisse, restare inter lateres Aniani male cochos adhuc lapillos quosdam si quis non pigretur internosceres, e quibus velutic culmo fruges,ac luculentius si reliquias eas adiunxerit, quae pandectis inspersae sunt, quaeque lustiniani institutionibus letaguntur , quanti momenti, ponderis, artifici Cai institutiones
fuerint, aestimari possit ponderet lector, quod quid confectum a Cancellario Regis Gothi, sicut usus sui temporis pro locis Gothico Regno subditis , est liber Caij, c. solum lapillo; quosdam esse Caij, sed reliqua esse male coctos lateres Antani. Idem Cuiacius in notis ad libros s. sent Pauli tini. o. sic ait:
Locus videtur deprauatus, nisi referas,&c desiderantur enim in his libris innumero sententia , quo partim sunt ab Alarico neglectaea partim a Iustiniano in pandectas translatae Noten tur duo adiectiva innumerae neglectar. Idem Cui acius ad tit. Vlp. tit. 17. si loquitur, nec vero quispiam inscriptione huius tituli argumentetur , nam eae sectiones non sunt Vlpiani , quin imo sunt omnia meo iudicio legenda uno contextu eis quidem certe nihil est inconcinnius.
IX. loan. Titius ex primis, qui tale volumen ediderunt in littera dedicatsia, sic de Vlpiani titulis inquit Scriptionis genu qinstitutiones quasdam refert,quas Vlpianum scripsisse,cum mul-t capitum inscriptiones in pandectatum libris, tum Boetius Seuerinus in iis commentariis, quae ad Ciceronis topica conscripsit, facile ostendunt, ae ipsa quidem verba Vlpiani esse ut non dubito, ea affirmare audeo epitomen dumtaxat TC quandam
37쪽
quandam eorum, quae Vlpianus crat multis libris prosecutus, quod ea inscriptio, quam antiquius codex habet indicare vide tur, titilli ex corpore Vlpiani adde quod hic libellus coniunctus erat ei satyrae, quam Alarius Gothorum olim Rex de est
hos Romanis collegerat coheodosiano , Hermogeni an Gnemriano , it Emque libris T. Cai institi uionibus cI Pauli sententiarum libris quinque , quod volumen depraua- turn admodum sub Theodoliani codicis nomine superioribus annis Germani publicarunt , Alaricus enim ipse sua quadam p fatione, quam pleraque nostri codices manuscripti habent, testatur ex illis legibus se quantum sui crat excerpsiste, quod etiam , vel prima lectione quisque, qui vel parum iudicio valeat,
facile deprehendet, quae omnia intra paucos menses a nobis emendatissi edentur. Idem ilius in praefatione praedicti voluminis, Ut supra promiserat, a se editi sic loquitur Alaricus Gothori m Rex ex omnibus Rom. legibus, quod Commodum videbatur, selegerar, nec is solum , sed studiosi pleraque ex iisdem com Pendiis excerpserunt, quae usui futura existimabant, unde nata CR ista in veteribus libris varietas perponderet quaeso lector Tilium dicere a Gothorum Rege selectum ex Romanis legibus id, quod commodum videbatur id asserere loquendo generaliter tendo ac bene omnibus, agnoscet in dicti vo nainis codice Theodosiano non haberi leges Romanas prout in vero codice Theodosiano reperiebantur atque si, ut idem
Tilius notat, elucet ex praedicto volumines, Alaricus non solum ex Theodosiano , sed etiam ex Hermogeniano, d Gregoriano Codice plura collegit , non videtur improbabile, quod sicut multa Hermogeniani, de Gregoriani, ita Theodosiani codicis dictum volumen Alaricianum non habeat, &Consequenter omnia in ipso contenta sint mutila , de saltem animaduertat ad propositiones Titi in quibus de redacti, iii dictum Volumen edocet om illis legibus Alaricum , quantum sui
fuisset, excerpisse cx compendii iuris Romani, ne excerpta; quae usui futura existimata sunt,&c.
38쪽
i Nouae veteres vindiciae dignitatis
X. Sed transeamus ad ostendendum id, quo ad loca parti
Hotomanus de verbis iuris, verbo concubina , sic ait: Quaeri video an mariti concubinam habere possent, quod vulgo ab omnibus negatur propter i. I. C. de concubinis, ubi Con stantinus Imperator id vetat; at ego eius ipsius legis argumento adducor, ut credam ante Constantinum id licuille quid enim id tum ille prohibuisset, nisi quia licebat Verum , ut ea de re Paulo fusius explicemus, Ac mouet me Paulus lib. sent ii his verbis, eo tempore , QUO Uis Uxorem habet, Concubinam ha bere non potest .concubina igitur ab uxore solo delicto separatur , sed videamus ne quid operis noui nobis , aut Anianus , aut alius aliquis eo in loco molitus sit, posterior sententia demon
stret eum sine negatione legendum esse, quid enim vox igitur significat, aut quis sensus ex eo loco idoneus potest clici, siue selo delicto, siue solo delectu legemus , at hoc modo sensus erit aptissimus qui uxorem habet, potest taconcubinam adiungere,
uxorem vero non potest, quid igitur interest inter uxorem ac Concubinam adiungere, quid ,inquit, interest utrum uxorem aliquis an conccibinam adiungat, nihil omnino inquit praeter hoc unum, quod in uxore adiungenda delictum est, in concubina vero nequaquam, quod ergo ait concubina igitur, sic intelliga tu adiuncta, igitur concubina ab uxore adiuncta solo delicto separatur. Alioqui, cis Hotomano elucet eodem modo circa Pauli sententias ob Aniani, vel alterius mutationes discurrendum, acti respectu eorum, quae e eodem Paulo, aliis antiquis Iurisconsuliis habentur in corpore Iuris ciuilis Iustinianei,& ita dari Anianismos, seu Alaricis mos, sicut dari dicuntur Tria bonianismi seu Iustinianismi, non enim alio modo philosophantur,qui Tribonianismos proponunt,ac philosophetur Hotomanus m Anianismo detegendo & refutando, ut ex lectione eorum au-O Orrim,qui Tribonianismos indigitant, ieiiciun t. etiam ex meis vindiciis ustinianismi essiilget omitto, quod Caluinus in laxi con iuris habet eadem Hotomam verba superius allata, M so'
39쪽
es authoritatu Iuru ciuilis is
tum innuo, quod ex Theologis Pontius de matrim lib. 7. cap. 4.n 3. ix lurasperitis cruditis Hugo Onellus ad lotio mulier, si de ver oblig. l mihi T. Ol a.docent quod iuxta vis antiquum usque ad Constantinum Magnum licuit viro uxorato habere simul concubinam, circa quod vide, quae fuso scripsi in vindiciis iuris Inquisit sup polygam. XI. Cuiacius in not. ad titi Vlp. tit. q. in verb. Lhalredis eius, sic ait Non etiam alienae, quod tamen perperam additum ci apud Caium lib. 1 institi deleg ergo perperam dicta Utatio dicto libro extat idem uiacius in non ad instit Iustin.
lib. I. tit. de nuptas. duorum ad verba coniungi possunt, sic inquit. Quidam codices coniungi non possunt atque ita Theophilus scribat, Caius lib. i instit quod pugnat tamen cum I celebrandi de nupt. l. 2. C. de institii substit. l. f. de rit nupt de aliis
innumeris, malim igitur, coniungi possunt. Adscripta est negatio Cato ex Gothorum iure, quo ut Cassiod indicat var. lib. 7.4CCepta fuit Theodosi constitutio, ut ne consobrini matrimonio iungantur sine venia Principis, de qua in l. i. C. Theodos si nupt.c reseripi d apud Paulum Monachium in Theodos Ambros. lib. S.Cp .ad Paternum. Huic autem f. adscripta est negatio ex eo dem iure intermisso quidem, sed a nouissimis Imperatoribus reducto: hactenus Culacius expresse docens, quod ex Gothorum iure, et iuxta Gothicum ius mutata sunt,quae in Cati institutio nibus habentur,o consequenter Ania1tismum seu Alaricismum cetexit os edendo,quod in Caij institutionibus quae ut redacta in corpus iuris ab Alarico Gothorum Rege opera praecipit Anianizditum ad nos mediante etiam ipsius Iacobi Cui acij diligentia,ut
e liti. dedic voluminis praedicti patet, peruenerunt, inueniuntur loca aptata adius Gothicum mediante mutatione,qua proponitur antiquum iurisconsultum docuisse id, quod eiusdem iurisconsulti propria doctrina est contraritim , scd crat Gothorum iuri conforme ob eruandam cst , quod recte Cuta in
40쪽
1 Noua eteres indicia dignitatis
Theodorico Gothorum Regi ab Epistolis, c. quid Theodoricus Gothor. Rex proponebat exposuit sed forte aliquis diceret,
quod non sine magna inaduertentia Contius lect successiv. lib. 2. cap. i. n. I 2 post relatam praedictam Cassiodori formulam siescribit,ex hoc ergo rescripto manifestum est a temporibus Theodosi usque ad lustinianum, inter quae tempora formulas suas dictauit Caisiodorus sub Anastasio videlicet Iustino,& caeteris, celebrem illam Theodosi legem in usu fuisse, non autem illam, quae est in Cod. Iustiniani l celebrandis C. de nupt. nam Casiasiodorus in initio sui operis testatur nihil se tradere , quod non ipse in quaesturae magisterij, ac praefecturae dignitatibus dictaue rit , inaduertenter autem diceretur Contius praedicta sci ipsisse, quia Cassiodorus ab Anastasio, Iustino, aut caeteris Romanorum Imperatoribus dignitates praedi as non est consecutus , nec illis
in dictandis formulis subseruiit, sed a Theodorico Gothorum Rege munera praedicta obtinuit, Lipsi a secretis, ac ab Episto lis fuit, unde quod talis modus contrahendi nuptias vigeret non absolute , vel in Romano Imperio, sed apud Gothos, Gotho
rum subditos innuere debebat. XII. Ex praedicta uiaci doctrina Codicem Theodosianum non minus quam institutiones Cai corros tum fuisse ab
Aniano seu a compilatoribus corporis Iuris ab Alarico editi, dein legibus Imperialibus dicti voluminis adesse mutationes, seu Alaricis mos , sicut diximus de lib. Instit Caij, c. ac quod di ligenter est notandum male Contium ibi supra, de iccium loco art. . adducendos ac alios ob mal praeconceptam opi nionem de maiori appretiatione, id certior fide danda iis, quae in Codice Theodosiano continentur, ob inaduertentiam ad mutationes indicto CodiceTheodosiano repertas censuisse,quod Tribonianus, seu Iustinianus mutauerit verba aliquarum legum in Codice Iustiniane redactarum4 antiquas leges praedictas
euulgatas, ab illorum auctoribus editas, factat habentur in C. Τheodosiano, non autem , ut leguntur in Cod. Iustin accusari
que dc acriter immerito reprehendi Tribonianum , ac Iustinianum