장음표시 사용
41쪽
nianum colligi posse videtur , constat enim ex iis, quae in art. distincto exhibebo , quod circa consobrinorum nuptias ius ciuile Romanorum multis varietatibus, seu nautationibus subia cuit , nam v gratia usque ad TheodosiJ, ac D Ambrosi tempora erant licitae, postea prohibitae sunt, deinde ab aliis imperato ribus concessae fuerunt extant autem , tam in corpore iuris Alariciani, quam in corpore iuris lustiniane multae leges, ac plura asteria ad talem materiam spectantia. Vidimus iam cum uia
cio, quod respectae institutionum Cai in corpore iuris Alariciani repertarum facta est mutatio ob ius Gothicum, o quod tu institutionibus lustiniani in corpore iuris lustinianei redactis habetur id quod iuxta ius Romanorum erat proponendum quare cum in Codice Theodosiano reperiatur lex cum clausula correspondente iis, quae ob ius Gothicum diximus mutata in scriptis Romanorum iurisperitorum, S inmodice lustiniane habeatur eadem lex, absque praedicti Clausula , sed Correspondens iis, quae iuxta Romanorum ius in institutionibus Iustiniani contianentur diccndam videtur etiam , quod in lege imperiali odicis Theodosiani acta est mutatio addendo praedictam clausulam, sicut diximus in scriptis antiqui iurisconsulti Romani in idem volumen redactis factam mutationem addendo dictionem non, atque legem Codicis Theod non autem legem Codicis ustiniani fuisse corruptam , dicitur enim a praedictis auctoribus respectu legis codicis ustiniani , quod Tribonianus corrupit dictam legem, sustulit dictam clausulam, ut ipsam legem aptaret iuri lustiniane, ergo x dictis sequitur magis probabiliter respectu
legis codicis Theodosiiani id veriscari, cum mediante dicta clauia sula fuerit dicta lex aptata iuri Gothico , non autem Uri Roma noiquando enim extat lex Iustiniani, in qua expresse dicitur aliquid de nouo induci contra ius vetus ac Veterem iuris rude tiam ac inueniuntur aliqux leges digestorum talem nouam os
gem Iustinianeam exprimentes, tunc est probabile dari Iustinia- nisi nos, ct mutationes Tribonianeas, sed quando, ut in casu nostro, nulla datur sanctio Iustinianea innovativa veteris iuris,
42쪽
is Noua veteres vindicia dignitatis,
sed omnia , quae in odice, in digestis, in institutione in expressis testimoniis formalium legum seu locorum habentur , dicunt idem, velle ex eo, quod in volumine Alariciano habetur lex in asserto Codice Theodosiano proponens contrarium dc diuersum quid ab eo , quod in volumine corporis iuris Iustinia Dei continetur, velle inquam, quod Tribonianus aliquid muta Uerit,ec praecipue velle id, tum ut in casu nostro sumus certi,quod Anianus, seu auctor voluminis Alariciani aliam partem dichivoluminis v. g. institutiones Caij, vel titulos apiari corrupis, it iuri Gothico ius Romanum aptaret & praedictum affertum cxprimeret, nunquam id erit mihi ob hunc titulum probabile.
Non repeto , quae in vindiciis Iustinianismi exhibui etsi ad rem facerent, sed noto etiam a Riccio loco citando agnosci Visigothorum rescripti formulam a Cassiodoro recenseri, illam ad aeui illius usum posteris consignatam, unde sequitur inde elucescere, aeui illius apud Visigothos usum, consequenter cum Culacio inde inferendum quid iuxta ius vi sum Gothicum addituna sit legibus Romanis ab Alarico Gothorum Rege invo-rimine suo , non autem posse splendidi, ac verbose se imperatoris Censorem, ut diacis aricho fecit, ostentando deduci, quod
Iustinianus clausulam integram a lege praedicta uulserit senasum ac sententiam talis sanctionis mutauerit, quasi ex Visigothorum Regum usu, moribus, formulis in ipsorum risit gentibus, quid iuxta ius Romanum& in foris Imperialium iu dicum praeuigeret deducendum sit, quando adest lex corporis iuris ciuilis contrarium dicens, 5 specialiter reuocans legem ali. cuius Imperatoris qui contra ius Vetus aliquid induxerat, ut ex infra dicendis art. 6. enitescet. XIII. Concludo constare euidenter, quod, vel Iustinianus, vel Alaricus dictas leges mutarunt,4 circa talem mutationem varias esse opiniones, ac probabiliorem sententiam proponi posse cx uiacio, quia fundatur in hoc, quod ex formula rescripti Visigothorum constet, quid iuxta ius Gothorum in usu smet,
de etiam aduersari cicncri concederes, ut de facto concedunt
43쪽
dicti auctores, quod quia talem materiam facta est mutatio compilatoribus voluminis Alariciani citati ponendo dictionemnbisota non erat,nempe institutionibus Caij,vita es institutiones corresponderent iis, quae de consobrinorum nuptiarum prohibitione apparere , vigere in tali volumine volebant, unde credi facile etiam potest additas etiam pra:dictas clausulas lenibus imperialibus praedictis, ut firmarent correspondentiam respectu prohibitionis praedictae. Videtur autem nimis voluntarium cile ex iis, quae apud Gothos seruabantur deducere velle ius im-riale Romanum, propterea non adeste fundamentum tot, tamque immania dicteria contra Tribonianum, vel lustinianum os undendi ob mutationem praedictam male ipsis adscriptam, net post nos ex eo, quod in illa parte corporis iuris Gothici,
leu lata clani, quae titulo Codicis Theodosiiani insignitur, reperitur ex correspondens legi redactae in corpus iuris Iustinianei, isti quoad aliquid diuerta iit, deducere, quod Iustinianus Cor
rupit, seu mutauit talem legem dc prototypum, ac crum exemplar talis sanctionis omnino Correspondens iis , quae Impera
tor, qui talem legem promulgauit, sanciuit , esse verba seu
tenorem legis siem Codicis ili dosiani nam vitiinan babo est probabile mutationi subiacuisse Codicem Theodosianum,
mirum est illos eosdem auctores, gratia Contium, LRiccium locis citatis velle esse corrupta , a mutata, quae ex libris Prudentum , nempe ex Paulo, Vlpiano, Cato excerpserunt om- palatore voluminis, seu corporis Iuris Alariciani, tamen ipsis nunquam in mentem venisse, quod idem fecerint iidem compilatores respectu Codicis Theodosiani in dictum volumen redacti, laon enim praesidio fuit antiquatum lemma, noli mCtano ere, quia Caesaris sum , cum in imperi Romani eversorum Go thorum manibus inciderit, re non minus inperiale leges,quam prudentum sententias, d assci a piari ad Gothicam seu A laticianam rcgulam 'Qrmam liquando indis uisse inficiari ciri
mna ex procrinio stati libri deducam, quae ex corpore iuris Iusti
44쪽
L Nouae veteres indicia dignitatis,
Iustiniane refulgent, in ipso nim non minus leges Imperiales
codicis, quam antiquorum prudentiam scripta mutationi subia cuere, ut Iustinianeae iuris prudentiae speciem exhiberent. XLV. Vt autem magis eluceat non esse certam regulam assertum d praxis illorum, qui dum inueniunt differentiam inter illa, quae habentur in volumine Alariciano, Sc in corpore iuris Iustiniane docent mutationem , ac diuersitatem prouenire a Iustiniano, seu a Triboniano vere fuisse in antiquis libris id, quod habetur in volumine Alariciano propono ex Culacio locum ex lib. sent Pauli qui diuersimode legitur in Alarici volumine , ac legatur in corpore iuris Iustinianei, Miamen iuxta praedictum eruditorum Iurisconsultorum Principem Paulus scripsit id, quod habetur in corpore iuris Iustinianei, non autem id, quod continetur in lib. sent Pauli redacto in volumen Alarici, mutatio ac diuersitas prouenit ex Alarico, non autem ex Iusti
niano seu Tribonian, verba Pauli lib. I. sent tit. s. verba Cuiaci super talem titulum haec sunt Decalumniatoribus it. V. Tractabat sub hoc titulo Paulus dictum de calumniato-xibus, id est de his, qui pecuniam, ut negotium facerent, aut non facerent accepisse dicereritor, quod Alaricus , seu Anianus prae
termisit Calumniosus est, qui sciens prudensque per fraudem negotium alicui comparat, calumniato est non tantum, qui criminali, sed etiam ciuili iudicio negotium alteri sciens dolo malo comparat, in priuatis in publicis iudiciis omnes calumniosi cxtra ordinem pro qualitate admissi plectuntur, calumniatores extraordinem puniuntur. Hanc sententiam retulit Tribonianus
in l. 3. Ead S. Q Turi'. ubi tamen sic legitur&m priuatis,& in extraordinariis criminibus, ita prorsus existimo Paulum scri- Pisisse iam in publicis iudiciis calumnia iure ordinario id est
lage Remnia vindicatur l. s. g. I.Fad S.C Turp. l. quaesitam, Edetestibus Hodie tamen ex constitutionibus omnia crimina extra Ordinem puniuntrix probanturque,t ordo, Edepub. iud.l leX,g.Vlt. si de l. Iul rep. l. vlt T ad . I lib. Sc ideo in publicis quoque cri'
min bus huic sententi . locus est Quid sit extraordinem Ania
45쪽
U Authoritatis Iuris ciuilis. I
nus non intellexit hactenus Cui acius, qui Alarici, scuraniani mutationes, d Aniani inscitiam detexit, ea scripsit, ex quibus patet non es. habendum pro certo, quod vere Paulus scripserit illa , quae in libris sententiarum in vollimine Alarici reper tis continentur se quod siquid in pandectis discordat a Verbis dictorum librorum, si ob mutationem factam ad Triboniano, sed Tribonianum conseruasi illibata verba illorum, quae aliquibus ob collationem eorum , quae in volumine Alariciano habentur, videntur ab ipso Triboniano mutata, anianum fuisse talis mutationis, seudiuersitatis au colorem Mutilationem,& deprauationem citatorum librorum , sic confirmo Pandectas, seu digestos esse centones antiquorum prudentiam iuris juilis Romani Coryphaeorum est omnibus notum in constat animaduertenti quamlibet legem digesti veteris insortiati, a digesti noui nihil aliud esse, quam sententiam , seu affertionem cum titulo Papiniani, aut Vlpiani, d C. quia cccius libro ibi citato est depromptes inter praedictos auctores, ac libros , ex quibus sunt excerpta dictae leges recenseri debent Caius, descius insti tutiones, Paulus, Sc eius libri sententiarum ac Vlpianus eius
varia operi plures Cato inter prudentes numerandos patet ex
eo, quod in br. V. de orig. ur inter Seruij Sulpiti tempore viij
Caesaris efforescentis discipulos annumeratur Caius, d tamen ex lemmate l. 8. ω9 T ad S. C. Tertuli emicat auctorem talium legum csse Caium, qui ad S. C. Terreallianum Orphi
tianum scripserit, quorum Senatusconsultorum alterum ab Hadriano aliud a D. Marco editum est consequenter, cum Hadrianus plusquam per centum,.quinquaginta annos post Iulium Caesarem regnauerit, M. Marcus , seu Marcus Antoninus post ducentos annos imperauerit, debet asseri, duos sal tim Cato iuris prudentia celebres extitisse an autem tempore Iiistiniani, vel ante Alaricum alius C ius sit admittendus sub tu
dice lis est non potest autem dubirari fuisse cx institutione alide promptas multas digestorum leges, nempe l. q. V de iust. Atute b iis, distat hom l. 3, eodem 6 eodem . .s de his, qui
46쪽
1. Ioua veteres vindicia dignitatis
sunt sui,&c. l. 3. eodem,l. 2. T de adopt. l. 28 eodem l . T delegit tui ex lib. 2. l. i. si de rerum diuis F qui test fac poss. l. 3. E de iniust rupa de T de acquir rerum dona. l. 37. E de usucap. xli 3. l. a. U. deaca .dc obligi data opera contuli multas leges ex supra citatis cum iis , ut habenturi in libris institutionum Caij inscrtarum in volumen corporis uti salariciani, Metiam dum eundem sensum deprehendi enitere tamen eloquium Romanum in legibus Iustinianeis, euilescere autem stylum Gothicoro manum in institutionibus a Gothorum Rege sub nomine Cai evulgatis obseruaui, quod lector , si dignabitur utrosque textus legere, fatebitur esse uidentissimum. Mutila esse , quae ex Vlpiano habetur in volumine Alariciano praesignat titulus,qui est, tituli ex corpore Vlpiani nam supra allata verba prooemi totius Volumini id indicat este quaedam excerpta ex corpore operum Vlpiani; unde merit, multis doctis viris citatur sub nomine fragia mentorum Vlpiani. Ego specimen talis asserti, sic exhibeo titulus is qui est de fidei commissis continet, qua Vlpianus clipsit in libris fideicommissorum, ut patet ex g. 4 dicti tituli in quo sic dicitur fideicommisium relinquere possunt, qui testamentum
facere possMrit, quibxas verbis correspondent, quae habentur l. 2.ss de leg dcid. i. quae desumpta est ex Vlpiano lib. i. fideicommissorum tuus legis verba sunt ista Sciendum est eos demum fideicommissum posse relinquere, qui testamenti ius habent; scripsit autem Vlpianus sex libros fideicommistarum mi soloseesto libro undecim leges in pandectis habentur suntque tot, dc tanta ex Vlpiano in corpus iuris Iustiniane redacta . quod esse tantum fragmenta operum dicti auctoris, quae ex ipso in volumine Alariciano proponuntur, sit euidens; collatio duorum
textuum aratorum insinuat, quod fideliter verba Vlpiani etiam dum sensus retinetur in dicto volumine non habentur:Paulus in ter alia opera scripsit volumen libror. I. sententiarum, seu receptarum sententiarum continens, cx quo leges centum triginta, una sint desumptae, M redactae in corpus iuris ciuilis ustinia'nei Alaricus in suum volumen se exhibere dictos libros sent. ostentat,
47쪽
authoritaris tiris ciuilis es;
ostentat, sed adeo utili, ac mutati sunt, ut ipsos exaudiorauerit: specimen praebeat id, quod continetur sub tit de concubinis habenturin toto titulo duae periodi has mutatas, seu corrunta; Madius Gothicum aptatas censent Hotomanus, ipsus se
qua Caluinus, S ex onelli ac Ponti doctrina alibi a me allata infertur: stylus non sapit Pauli eloquentiam, sed Aniani 1ermocinationem;nam dictio igitur posita statim S non apte post primam periodum id insinuat esse mutilum talem titulum constat, de con ubinis desumpta ex eodem libro, ion-1cquenter ex eodem titulo, qua tamen non extat in voltimine
Alariciano mutilatio dicti totius libri potest etiam collio exl l . . de ossic assessor quae desumpta est ex dicto lib. . iamen non habetur in dicto volumine, δί ex L o. T. de ossici assessior.
quar est ex eodem lib. δί tamen in dicio volumine, Cilii adirita lis titulus non continentur dicta verba non perpendo alia, qua nautilationem dictorurn librorum saadent imam volumen exi
. V. Compilatores corporis iuris Alariciani seu voluminis Hi quo dicitur contineri codicemTheodosianum,nouellas Theo'dosi; sententia Pauli, Ulpiani titulos, & institutiones Cati,&c plura mutasie,' verum ius Romanorum proponere non intenditie plures rationes suadent primo verba praciationis talis voluaminis, secun db non redegisse in tala volumen opera Papiniani,
Caetiolae,&c. aliorum primi nominis iuris prudentum, d Codice Gregorianum, Hermogenianum, librosque aliquorum prudentum, quos se proferre, exhibere profitentur, attulissennytilos ac imperfectos , addidisse Papiani opera, δ Cancellatari Alarici Gothorum Regis interpretationes ipsisque vim legis dedisse, ac iuxta illas decidi causas iussiisse, a in Q quod tune extabant omnia antiquorum prudentum scripta, omnes o dices pr. edicti.
X vl. Prima ratio sundatur in verbis praffationis talis voluminis allatis supra in hoc articulo; nam inter illa haec habentur, quibus omnibu cnucleatis, atque in unum librilia prudentu naclectione
48쪽
, Noua veteres indicia dignitatis
electione collectis haec, quae excepta sunt, vel clarior interpretatione composita in c. hunc codicem de Theodosianis legibus, atque sententiis iuris, vel diuersis libris electum ac c. cum autem excerpta esse significet non totaliter positos libros, ac fuisse clariori interpretatione composita innuat mutationem aliquam &lcum non dicatur CodicemTlaeodosianum, claui sententias, sed hunc Codicem de Theodosianis legibus, atque sententii iuris, vel diuersis libris lectum, sicque ostendatur eo modo, quo de sententiis iuris et diuersis libris, ita de Theodosianis legibus electa concinere tale volumen , occum asteratur in eadem praefatione hoc, quod in iure habetur iniquum meliori deliberatione corrigimus, C. inde resultat quod, sicut constat Pauli, Caij, Vlpiani sententias, dc libros mutatos itavi Theodosianas
leges mutatas credi posse,ic quod totum id , quod est indicto volumine id, quod Gothis placuit, non autem id quod Paulus, Vlpianus, Thehdosius, . senserunt, continet quoad aliqua XVII. Secunda ratio est huiusmodi Alaricus ahno 11. regni sui edidit suum volumen , nempe anno secundum Baronium O . Iustinianus autem coepit imperare , d agere de cor porci iuris anno 3 . ideoque ad minus 23 annis praecessit editio voluminis Alariciani annum, in quo Cepit lustinianus imperare, habere facultatem conuocandi compilatores, alia agere , quae conducere existimauit pro suo corpore iuris concinnando agnouit Alaricus , seu agnouerunt Compilatores cor
poris iuris Alariciani praestantiam ingenij, auctoritatem, di gnitatem Papiani prae cxteris aliis antiquis iurisperitis , ut patet e l. i. tit. de re p. prud Cod Theodos redacta in volumen Ala ricianum. Extabant tunc opera omnia antiquorum iurispernorum ex quibus desumptae sunt pandectα, seu digesti, integri habebantur odex Gregorianus, Vodex Hermogenianus,est etiam notaridum, quod ut in prooem Paratili Codicis triacius ait obtinuit quidem illud codicis nomen primum liber, quo conti laebantur constitutioncs Imperatorum ab Adriano ad Valerianuini Gallienum, dictusque est Code Gregerianus a nomi
49쪽
s authoritati Iuris ciuis et s
ne iuris studiosi , qui huic collectioni dedit operam , subsequutus est Cod ex Hermogenianus ab Hermogeniano similiter eius editionis auctore quo continebantur Claudij Aureliani Probi,Cari, Carini, cinnumerae Diocletiani E Maiaximiani constitutiones, ut perperam Codici Gregoriano adia scribantur quaedam Diocletiani, maXimiani cum fuerint omnes in Codice Hermogeniano χXiit postea tertius
Codex iam non a Iurisconsulio ullo, sed ab Imperatore ipso
Theodosio, cuius auctoritate conditus est, denominatus Code Theodosianus, qui constitutiones complectitur a Diuo Constantino Imperatorum omnium usque ad ipsum Theodosium 4 ut X Gregoriano nihil sumpsit Hermoge nianus, ita nec ex hoc, vel illo Theodosianus quidquam,
sed omissas in Gregoriano sequentium Imperatortim constitiationes Hermogenianus habet usque ad Constantinum, Omis asin Hermogeniano Theodosianus : longe alia ratio fuit Iustiniano componendi codicis huius, quem de suo quidem nomine appellari voluit Iustinianum, ut suum Theodosius Theodosianum ae non eas tantum constitutiones in
ordinem, d compendium digessit, quas post Theodosianum
sequentes Imperatores ediderat, sed etiam ex tribus superioribus Codicibus Gregoriano, Hermogeniano,Theodosiano,
ex nouellis etiam post Theodosianum Codicem , vel ab ipso Theodosio, vel ab insequentibus Imperatoribus ditis
Omnes, quae ad usum sui temporis facere videbantur inde ex talibus Culaci verbis patet, quod non est de Codice Theodosiano , ut de Codice Iustiniani philosophandum sed agnoscendum quod diminute partem iuris Romani impe riales leges dicentem posuit in suo corpore iuris Alarichi , dum minimissimam , ut sic loquar, portiUnculam Codiei Gregoriani Hermogeni aDi cxii magna ex parte Codicem Theodosianum in dictv in corpus redegit, praecipue quod ut dixi, tunc eXtabant omnes codices citati &libri
prudentum , ex quibus formatum corpus iuris Iustiniani post plure S
50쪽
i Noua veteres vindicia dignitatis,
plures annos fuit modo longe perfectiori, excerpendo tam ex dictis tribus Codicibus, quam ex libris antiquorum prudentum idiquod res omnes ad Romanum ius spectantes subii is titulis digestas. redactas proponeret, quae omnia fieri non ciuissent, nisi dictico dices,t Iibri extassent tempore lustiniani, prout etiam elucet Leo,quod Triboniano solet adscribi, quod auctoritate Iustiniani fretus talia scriptac mou t est insuper specialiter animaduertendum,quod ipsi libri sententiarum Pauli, ac institutionum Caij, Mope ra Vlpiani habebantur integra a illibata, d tamen Alari cus seu auctor dicti voluminis non solum nec verbum quidem , c Papmiano, aut e Scaevola, e Labeone, aut eX altis primi nominis prudentibus desumpsit edetiam tantum
ex tribus supra citatis non adeo celebribus antiquis prudentibus proposua pauca aliqua mutila, deprauata, ut supra vidimus, atque in tanta antiquae iuris prudentiae Romanae librorum copia, ne forte ob l. i. C. Theodos de resp. m. aliquis hallucinaretur, debere solum pauca pnedicta ut supra excerpta habere vim legis sanxit, imissis celeberrimis
antiquis prcidentibris, nempe Papiniano,ic elegit Papianum, qui ut docet Cujacius in littera dedicatoria voluminis
Alariciani, vixit tempore Theodorici, voluit glossemata Aniani, quem neque phrases iuris prudentia Romana intellexisti ex uiacio ubi supra patet, pro legibus obseruari modo ex prooemio cunctis notissimo; unde figmento proximum est id, quod Alaricu in dicto prooemio sui voluminis
de legum Romanorum, Mantiqui iuris ostento iactitat,cum nullus, qui vel prima antiqua: uJris prudentia limina salutauerit, ignoret, quod tempore Alarici, si vere de legibus Romanis, Me antiquo iure, e veterum prudentum libris corpus iuris concinnare voluisset, potuisset, debuisset non uti modo, quo usus est Alaricus , sed Gothica omittendos alus salum celebriori biis prudentibus necipue eXPapiniano,. c tribu dictis codicibus suum volumen con-