장음표시 사용
491쪽
cipiendi dispositionem infirmare, Sanorumque incolumitatem tueri conabantur philanthropi, utut nullum adhuc votis Omnino respondisse videatur. - Caiateria, et sonticulos ab Et muliero, Hildano et Bartholino proposita Iegimus, ejus forS experientiae gratia, quod homines exulcerati peste rariuS adficiuntur. Testatur inter neotericos Cel. Larrey aegros in Syria, quorum vulnera laute Suppurabant, peste immunes mansisse. - De frictionibus totius Corpori S per oleum olivarum, quas B a l d-win et Graeber g multis collaudant encomtis, Des geneti es ambigue loquitur. Celebratissimum quondam oleum Ludovici de Leonibus Veneti, atque D unca ni Lid delii, quod
auribus, Carpi S, et Scrobiculo cordis illinitum, mirifice pestem praeservare dicebatur, oblivioni tradita sunt. - Usus a Cidorum, praesertim RCeti radio alis et aromatici iis merito Commendandus, qui aegrotantium CurBS gerenteS, necessario infectionis periculo exponuntur. S y lvius de la Boe, antequam aegro S adeant, me dicis cochlear aceti vini, mica paniS eXCeP- tum, Sumendum SuaSit 3- Vallosius, Hor-stius, et Die merbr Oecli spongiam vel linteum aceto intincta Saepius naribus, et ori admoveri jubent. Hisce tamen Cautionibu S perquam utilibus dispositio hominum nullatenus deletur, sed infectionis metu S pro momento Solum minuitUr. 846. Inconcus Sa variolae vaccinae virtus in
492쪽
FEBRES EXANTHEMATICAE 4Bocasu humanarum antevertendo in quibusdam observatoribus Spem concitavit, ejus insitione ipsam febrem pestilentialem praecaveri POSSe. - Non desunt quidem experientiae, o relationibus Angli Auban colligendae 13, quae praeCODCeptam CDΠ-jecturam quodammodo corroborare videntur 3 ast Continuans pestis Saevities et frequentia in variis regionibus, in quibus vaccinae insitio jam divulgata est, atque tristia exempla Cel. Whyto et Valli, quoxum primus inoculatae sibi pestis variolam Vaccinam prius perpessus) victima obivit, alter morbum pariter contraxit, selici tamen omine evasit, incertam omnino prophylaxin declararunt, quae nullam imitationem meretur. Multo minus adhuc amplectenda esset in Oculatio postis ipsius, mediante carbunculorum sanie perficienda, a Ves Z premi O 2 , et Sa-m o i l o w i c g i o 3) proposita, quam recentiora sunsSta, a MaC-G rogor io relata exempla,
493쪽
Dagi Ile, Observat tons generales fur les maladies des climatseliauiis. Paris 1735. Gonnales Potro- Maria), Dissertacion medica Sobre Ιa calentura maligna contagiosa quo regno en Cadi Z et ano pa-
817. Plures quidem medici, ac prae aliis P ouppe -- De Sportes i) et B a li y 23 se-brem hancce pestilentialem Anno 1682 proprio A. 1690) e regno Stamen si per gallicam navem
Orictam me, Indiae occidentali illatam crediderunt, cujus opinionis causa etiam morbus Siam ensis, Mal de Siam, vocari solebat; exstant tamen documenta, quae eam anterioribus jam temporibus in variis Americae provinciis observatam fuisse testantur. Rev. Pater Duteri re 5) graS-
satam in Antillis insulis A. 1635 pestem describit, cujuS Symplomata cum imag ne febris savae
plurimum Congruunt. Ita quoque epidemiae, quae
A. 165 5 in Insula Martinica 4), A. 1665 in S. Lucia
et A. 1685 in Brasilia grassabantur, nullum dubium de anteriori morbi adparitione in solo Americano relinquunt, quin ejus prima origo aliunde repetenda sit; cui opinioni otiam Hilla xv adstipula-
494쪽
482 FEBRES EXANTHEMATICAE tur 53, sebrem flavam a Summa hominum memoria in India occidentali endemi eam ESSE Adfirmans. Quod autem antiquis medicinae cultoribus ignota fuerit lues, nullumque ejus in relictis codicibus inveniatur Vestigium, nemo mirabitur, qui morbi natales primum A. 1492 innotuisse perpendit. F orcyra da Rosa, Medicus LUSitanUS, primus
fuit qui A. 1694 proprium de peste Americana
818. Saeculo praeterito aliquoties tropicos transcendit 3 Annis 1 40, 1747, 1793 et 1709 Per mercatorias naves variis mundi plagis illata, ipsosque Europae accolas perfida nece adflictans. Ita Anno 1800 ex India Occidentali navibus Gades et Hispalin advecta, Sequentibus annis perplures Hispaniae urbes, atque A. 1804 per Liburnum et Hetruriam extendebatur. Nuperrimo tandem Anno 1821 Gadibus denuo enormes intulit
819. Nomine typhi tot erodis tropicorum intelligimus sebrem acutam, contagiOSom, in prima origine gastricΟ - biliosam, sub decursu ner- ΟSO - Septicam, in variis Indiae Occidentalis pla-
495쪽
gis endemicam, cujuS palmaria Symplomata Sunt praecordiorum tenSio et inflatio, rodens ventriculi dolor, vomitus ater, et aurigo univerSalis.
Vocatur passim febris flava Febbro gial la, gelbes Fleber), nomine quidem minus
bene Sonanti, aSt a profanis aeque ae a medicis Communiter adoptato; Moultri eo febris maligna biliosa Americana, MOSele FOCausus tropicu S endemicus, S Wodia uero Ochro pyra audit. 820. Quamvis febris flava exoticam in origine luem praebeat, Europe is tamen medicis ejus notio ab illo inde tempore abSolute neceSSaria evadit, quo funesta haecce clades jam aliquoties Europam invisit 3 quapropter etiam recens inva- Sio , quam Deus avertat, haud impossibilis so-
pria deficiat experientia, Sprengelii 13, Fourniori et a idyi 23 ad exemplum, alienos fontes adire, eorumque praeei PUOS CODStile re debuimus. Ex ObServat Onibus autem et factis solerter collectis morbi theoriam quadaritenus adumbrare Connti SumuS.
HYPOTYPOSIS. 821. Praeviis consuetiS PhaenomeniS, quae opportunitatis periodum in febribus gravioris no-
496쪽
tae universim designare Solent, anOrexia utpote,
capitis dolore, lassitudine, pervigilio, animi desponsione et moestitia, vel interdum absque ullis prodromis morbus extemplo cum horripilationibus ingreditur, et plerumque duo percurrit stadia distincta 3 tertium enim, quod nonnulli
au Ctores adjungere Voluerant, cum Secundo intime Confluit, quoad praevalentem characterem debilitatis et colli quationis) prorsus collimat, inque nonnullis casibus plane deficit. 822. Stadium irritationis, sive infla mmat Orio-biliosum. Initium sebris flavas indicat peculiaris praecordiorum dolor, ad lic-patis regionem Usque proten SUS, ObtUSUS, TO-dens, fastidium adserens, atque ardor sermo intolerabilis, quod symptoma in nullis desideratur aegris. Breve plurimum frigus excipit calor urens, cum siti inexplebili, anxietate Summa, SpiratiΟ-nibus crebris et anhelantibus, carotidum vibratione, ac pulsibus frequentissimiS, plenis, plerumque mollibus. Capitis dolores atroces rariSSimo in dolirium degenerant, Sed potius in Somnolentiam et Stuporem τοῖον abeunt 3 oculi cruentam quasi contrahunt indolem, illacrymantur, Suvmque amittunt splendorem , et facies inter ruborem squallet, unde Singularis emergit aegrorum physiognomIa. Lingua Sorde Scit; nauseam, vomituritionem, ructusque nidorOSOS Sequitur Vomitus materiae mox pituitosae, mox biliosae, porraceae, socientis 3 regio epigos trioa constanter inflata, adeo -
497쪽
ET EXANTHEMATA ACUTA. 435que patitur, ut vel levisSimam res Ormidet contrectationem 3 venter dolenS et oppillatu, suis muniis respondere Cunctatur 3 urinae SeCedunt Saturae, flammeae, turbulentae. Quandoque tales emicant lumborum dolores, ut etiam sub lexi trunci motu eiulatus extorqueant. Insuperabilis aegros opprimit animi deSponSio, moestitia, aCmortis timor, unde etiam obdormientes terrificis expergiSCuntur inSOmniiS. Sanguis e vena misSuS coloris est floride rubentis 3 nun C pazCam, mollem, ac in Superficie luteScentem deponit pla
stam phlogisticam. Mirum tamen in modum vigent vires muSCulares, ita quidem , ut aegri quandoque paucis adhuc ante obitum horis lectum de-Serere valuerint.
825. Stadium colli quationis, sive
nervOSO- Septi Cum. Circa tertiam, vel quartam diem Cuncta, quae incitatum praeter naturam vaSOrum SySterna indicarunt, Symplomata
decedunt, subintrantibus praecipiti passu illis debilitatis et liquationis. Comparent ante omnia indicia auriginis in oculis, ad nasi pinnas, labiorum
anguloS, ac tandem per totam CorporiS Superficiem. Dissert autem color hujus icteri, funestum tropicorum typhum comitantis, quod multo Saturior eSt, et aurantiaco proximus. Vires vitales
insigniter Iabuntur; pulsus fiunt parvi, debiles, myuri; capitis dolor acutus in gravedinem stupidam convertitur ; aegri vix quid Sentiunt, supini
498쪽
cubant, velut attoniti, Corpus erigere nequeunt, soccos legunt, vel muSCaS Carpunt, quandoque inter verba deSipiunt 3 angoribus continuis, SpaStica gulae ConStrictione, praecordiorum doloribus , viscerum ardore, Vel etiam ischuria et te-ncSmo torquentur 3 urina fluit Iutosa et jumentaria ; quod per alvum deponitur, decolor est et argillaceum ; cutis mox arida, mox Sudoribus frigidis viscida; lingua Sicca et sSSa; dentes Sordibus susQO-atris Obdiaeti. Increscente tandem Circa quintum aut Septimum diem morbi saevitie deplorabilis exsurgit dissolutionis universalis Status; e naribus copiosuS per vices profunditur Sanguis 3 gingivae tumidae foetentem dimittunt cruorein 3 per vomitum dolorosum et perviCaCem rejicitur latex ater, foetidus, acredine Sua fauceSirritans, Sedimento cosseae decoctae non absimilis , qui cum nullum, docente Cathrallio u),
habeat albumen, sed resinosam et Oleosam materiem, atque calori expositus gas hydrogenio- sulphuratum dimittat, potius bilis degenerata
quam Sanguis esset declarandus. Per alvum Similes , inScio Saepe aegro, Secedunt materieS, viri- deSCenteS , atrae, piceae, foetidisSimae, vel etiam cruore remiStae. Facies hippocratica, miliaria, pe- teochiae, gangraenae partium, Singultu S, Stertor, subsultus tendinum, an aeStheSia, sopor, frigus extremoriam, etiam in febre flava constantes praehcnt instantis lethi satellitos. In quibusdam caSibus bubones et parotidum tumore S vi Si fuero.
499쪽
824. Quandoque etiam NOStrarum terrarum febres bilioso - putridae et typhosae Vomitu rebelli, gastrodinia, et navedine Satura Stipantur, taliquo pacto febris flavae formam induunt. Ita Hallexus A. 1762 in ditione Bernonsi icterum cum subre putrida junctum, Buchii Olκ Vinariae IT 2 vomitum atrum in sobre petecchiali, et
nosmet ipsi in variis occasionibus typhum ContagiOSum nOStratem , Seu exanthematicum gravi hepatis paSSione et aurigine comitatum vidimus. Sunt autem hi casus vel sporadici, vel contagio expertes, in Singulis tantum hominibuS occurrentes, ab individualibus circumstantiis determinati, ac ideo potius anomaliae fortuitae declaxandi, qui autonomam morbi sormam, Per plu-xoS generationeS ΡrOΡagandam, non ConStituunt, Atque inSuper Syndrome essentialium febris sa-vue americanae characterum destituuntur.
EXITUS. 825. Morbo secundis avibus decurrente, cir-Ca Septimam , nonam , Vel decimam quartam diem omni u Symplomata manifeste remittunt 3 redit ciborum adpetentia , placatur vomitus 3 Conticescunt dolores capitis, ventriculi et lumborum ;dissipantur turbae febriles, atque Sub Salubri Sudorum reditu pristina recuperatur integritas. Quandoque opis taxis, aut alvifluxus insigne adserunt levamen M
500쪽
FEBRES EXANTHEMATICAE 826. Mortis ratio proxima plerumque in infausta virium exinanitione, ac praecipiti humo xum dyscrasia delitescit, et ideo vix non Semper sub animi deliquiis succedit. Non defuerunt Ca-Sus tantae morbi atrociae, ut aegri jam primis ab exordio diebus improvise obiverint, veluti de coelo tacti, quod phaenomenon igitur febris sa-va cum reliquis speciebus .yphi commune habet, summae contagii di sibilitati, ac singulari cum
Sy Stemate nervoso adfinitati tribuendum. 827. Extispicia defunctorum hactenUS parum ad morbi naturam illustrandam Contulerunt ;pro diversitate enim regionis et epidemiae dominantis adeo disserentia in cadaveribus deprehensa fuere phaenomena, ut ferme diverSorum morborum producta esse viderentur. Potioribus tamen magiSque Constantibus accen Seri possunt: substantia cerebri mollis et collapsa Savarc-
guinis effusiones in ventriculis en cephali Bancro St), congestiones, imo vestigia inflammatio
grumi Sanguinis coagulati in corde et vasis majoribus 3 vena Cava lumine multo minor, Si VE COD-
machus et intestina tenuia maculis rubris, discoloribus , vel vere gangraenosiS in Scripta , PrO- uti post toxicationes accidit, quae quidem vestigia plilogoseos scpticae in Omnibus inveniuntur