장음표시 사용
561쪽
sanguinolentum sundere Sunt Observatae. 946. Communissimum status Septici comitem
brae, purpureae, lividae, vel et atrae, pulicum morsibus perquam Similes, stigmatis saturatioris tamen defectu dignoscendae, quandoque m AjOres, lenticulareS, rariuS irregulares, quae paSSimpuncticulae, Peticulae, aut P e t e C- Chiae nuncupantur. Sunt nil aliud, quam exiguae sanguinis ponsi, et in partes propiores jam
resoluti profusiones, Sive sugillationes Sub Summa cutis pellicula. Quaedam medio tenus saturatius rubescunt, et ruborem versus peripheriam sensim amittunt, aliae ambitum distinctum et cir- Cum SCriptum Servant, aequali colore imbutae, quem etiam digitus impressus non delet. Ab exordio ad plenariam exstinctionem easdem SubeUnt Coloris . mutationes, quas in ecchymosibus a Contusione observare licet, ac sine ullis desquamationis indiciis dissipantur. Nec pruritum , nec do
lorem , nec aliuS generis molestiam pariunt. Nune perpaucae ac diSpersae, nunc innumerae, Clitim marmoris instar tingentes, emoreSCunt, ΡraeSertim in pectore, collo, abdomine, SCOptuliS, ΩΠ-tibrachiis, et ad internum paginam femorum 3 universim in locis opertis Comparant, rarissime in illis, quae aeri et luci continuo sunt ObverSa.
562쪽
FEBRES CONTINUAE Quandoque plane in partibus interaneis, in Ventriculo V. g. et intestinis, observatae fuere. Ma-Culae amplae, Saturate rubentes, vel atrae, irregulares, quibus partes integrae interdum uti na-Sus, pedeS omnino denigrantur, aut dorSum, Veluti virgis caesum eSSet, pieturatum obSerVBtur,
ab antiquissimis inde temporibus vibi Ces, Seum Olopes compellantur, malignioribus inprimis sobribus familiareS. 947. Quemadmodum putecchiae, Ceu Comites socidentales, in febribus aliorum Charaeterum ΟC- currunt 3 ita etiam putridae febres haud raro absque petecchiis decurrere observantur. Idem valet de miliaribus, aphthis et furunculis, quibus febres putridas quandisque comitatas fuisse, observatΟ-
948. In intimo nexu cum liquatione undique
praevalente sunt excretiones humorum adtenuatorum, et qualitative alteratorum. Jam a febris putridae initio aegroti facile insudant ; labe autem indies crescente sudores fiunt profusi, viscidi, oleosi, intolerabilem putorem Spirantes, qui vires aegrotantis avide ConSumunt PotiuS, quam ut eaS refocillent. - Alvi fluxus prorumpit largus et Creber, quin particularis ejus ad Ortum Concurrat causa ; materies liquidae, discolores, nigrescentes et graveolenteS furtim, BC neScio aegro SeCedunt. - Urinae sunt turbulentae, Spissae, luto-Sae , fuscae, ac facillime putrescunt. - Quandoque vomitus suboritur summopere debilitans ma-
563쪽
Signa Sunt: evolutio uberrima elementorum inflammabilium diversi generis, eorumque Per Va rias Supersiicies corporiS Secessus ; inde putridus
et fere cadaverosus aeris aegrum circum ambientis foetor, atque meteorismus intestinatis, vel ab dominalis, prouti morbose extricatum vel intra fistulam cibariam, vel in ventris cavo Colligitur, cujuS gratia haud raro tormina urgent. - Lingua SicCct, fusca, vel atra in sulcos finditur, et cruorem plorat dissolutum ; sordescunt dentes 3 muculentae gramiae Oculorum deturpant canthos. Corpori Spartes levissime tantum irritatae, compreSSae, Vel arrOSae in gangraenam ubeunt, et PutreScunt;
quapropter loca, quibuS Sinapis mi , vel vesicatoria adplicita fuere , vel quae decumbendo conte
ulceribus gangraenosis gangraena ex de cubitu)deVaStantur. - Calor in principio et decursu intenSuS et mordax, taliS utpote, qui subvola manu S tangentis increscit, sensumque ingratissimum relinquit, morbo ad finem vergente in cadaverosum vertitur frigus, lentescente pulsuum Velo Citate.
950. Signa ex de bilit a te. Altior inprimis putridae diatheseos gradus, Sive febri Stipetur,
sive febrilibus turbis expers sit, locum habere nequit, quin simul vires Vitales, Sy Stematisque nervosi ossicientia notabile patiantur detrimentum s
564쪽
stantes sistunt febris putridae satellites, quorum gratia omni jure febris nervo So- putridae nomen Sibi vindicat.
951. Ante omnia Vires muSculares et arteriosae singulari ratione prOSternuntur, quare .segri, SUDficiens antea, imo exceSSivum robur manifestantes, miram ac Saepe repentinam adCu Sant artuum, totiusque corporis dedolationem et motus dissicultatem ; pulsus fiunt debiles, parvi, myuri, inordinati, quandoque pleni, ast molles, plerumque
tamen naturalibus frequentiores, ultimis vitae momentis exCeptis. Propagatur domum debilitas
ad SySterna nervosum, ac vita Sensifera cunctas illas subit funestas metamorphoses, quaS febribus nervoso - asthenicis proprias esSe novimus. Ortum indo ducunt hebetudo Sensuum externorum, Sy
rigmus aurium , cephalaea occipitalis obtusa , temulentia , animi desponsio, balbuties, aphonia, sitis mox nulla, mox insatiabilis , anorexia , dySpepsia, dysphagia, tremores, ConVulSion S, Paralyses , deliquia. Delirium cum Stupore alternat, quam ob rem febricitantes plerumque stupido e X- cellunt et ob fuscato vultu, ac inter verba desipiunt 3 nlii Vero mentem Serenam ad interitum usque Servant. Quandoque sub exordio febris putridae horrores longi sun estum hospitem praesagiunt. 952. Varia esse solet febris putridae dia ratio pro diverso epidemiae regnantis, vel morbi primitivi , o quo originem traxit, ingenio; nunc enim
565쪽
CHABACTEBE PUTRIDO.553 Septimo solvitur die, nunc ad decimum quartum et ultra protrahi observata est, ni mali ferocia aegrum PriuS enecuerit. 955. Rarioribus tantum in casibus febris putrida iis duntaxat phaenomenis Stipatur, RUBUStatum liquationis et astheniae universalis indicant ;crebrius contra multifariis conjuncta incedit Symplomatibus, praecedenti primitivo febris characteri propriis, ac ultro permanentibUS, RUOrum diversitas totidem ponit febris putridae Complicatae varietates ; uti febris inflammatori O-, gastri CΟ - , bilio So-, e Xanthematico - Putrida. 954. Sub transitu febris qualiscumque in Characterem septicum diagno sis haud exiguis persaepe premitur dissicultatibus, tunc Solum Superandis, ubi, hebescente charactere primario, Statu Sputridus in dies magis evolutus clarioribus Signis Suam praeSentiam patefacit. ΑΕTIOLOGIA.955. Febris putridae casum, CaeteriS paribuS, longe facilius subeunt homines debiles, phlegmatici, laxi, exhausti, convalescentes, valetudinarii, morbis diuturnis et praesertim cachecticis
confecti, uti illi, qui Scorbulo, syphilido, hydropo, phthisi detinentur, aut brevi ante eOSdem morbos CaChecticos sunt perpessi 3 praeterea Pauperes, egeni, adverSa Sorto OppreSSi, atque necessariis carentes vitae adminiculis, quapropter
566쪽
ipsae calamitates publicae, bellorum tumultus, annonae charitas, insalubris loci situs universalem saepe in integro populo fovent dispositionem. 956. Inter causas oc Casi on a te s febris putridae sive, rectiuS loquendo, CharacteriS putridi in febribus omnium primo reserendae Veniunt omnes illae potentiae nocivae, quae niSum in liquationem promovent. Harum nonnullae directe in vegetationis proceSSum influunt, chemicas maSSae organicae relationes, miscelam et elementorum proportionem alterando ue aliae eundem essectum indirecto praestant modo, virium vitalium energiam sufflamminando. Non minus tamen criminanda est ju Sto vehementior, magisque protracta incitamentorum cujusvis generis acVO, quae virium reactiones tandem protinuS exhaurit.
957. Quatenus morboSa conditio, quae febris putridae essentiam constituit, liquatio nimirum putredini proxima, vitae e diametro opponitur;
eatenus etiam detractio incitamentorum vitalium, Bique concurSUS potentiarum, processui vitali inimicarum, principaleS largiuntur septici status sontes. Eminentem CauSarum plerarumque agendi
modum Chemicum eSSe, jam Sola conditionis pathologicae consideratio abunde indicat, quae che-mismum, ut ajunt, Animalem a normali tramite deflectentem e VinCit. 958. Aer atmosphaerious, Commune illud omnium entium organicorum pabulum, multimode vitale robur peSSundare ac haematOPOCSuos munuS
567쪽
Ossendere valet, ubi vel consuetis saluti amicis elementis inops, vel plane deleteriis Contaminatus fuerit. - Atrium morbi hocce in casu Suppeditant pulmones et tota superficies Cutis, quae duo Sy- Stemata organiCa , Cum rerum ambientium injuriis continuo Collu Ctantia, sanguini nimia phlogisticorum copia spoliando destinata esse, physiologia docet. 959. Per eminentiam insimulari meretur aer calidus, humidus, debita oxygenis quantitate pri-VuS, nullis, vel austrinis statibus agitatus, impurus , effluviis animalium, vel vegetabilium putres-
Centium , ae in acervoS CongEStorum Contaminatu S.
Omnes igitur mephitum SpecieS, quaS CloaCIO, Sentinae, Cerne teria, SpelunCae et Cryptae Sub terraneae, fimeta, lanienac, atque habitacula plurium hominum coagmentatorum eructant. Ex hisce sontibus explicatur febris putridae uberior exortus ad oras maritimas, in locis depressis, sub Zona torrida, in nOSOComiis male gubernatis, in coecis carceribus, urbibus obsesSis, navium intabulatis, hybernaculis militum anguStis, et pauperum tugurii S, ubi veterascens aer recenti spiritu recreari nequit, in angiportubus urbium vastarum
et populosarum, inque illis regionibus, in quarum vicinia plurimae in praelio diro peremptorum
victimae sepultae jacent, praesertim dum ver frequentibus imbribus ac ventis ab Austro Spirantibus sordescit, vel aestatis servor insolitus urget. Inde originem duxerunt nomina febris nos o-
568쪽
dem crebro putrido Stipantur Chctractere, quandoque tamen ad alias febrium species, intermittente S, ete. typhosas referri debent.
Dreyer, de noxiis corporum putridorum effluviis. Rost. 1302.
960. Recentiores chemici ou diometricis quidem evicerunt PericuliS, elementa palmaria, quae ejusmodi mephites varias componunt, e phlogisticorum familia esse tam Simplieia, quam Composita et diversa proportione inter Se Copulata, maxime vero hydrogenes et azotum, hydrogenes sulfuratum, et Phosphoratum, Ceu ConStantiora fermentationis putridae producta ue nihilo tamen minus innumerae illae mephitiam Species, invicem adeo distinctae, ut vel solo odoratu discerni possint, ad solas elementares inflammabilium formas reduci nequeunt, Sed Specifica quoque, uC nondum arte chemica detecta principia, horumque connubia Supponere juberit. 961. Singularem,ossi ac iam in morbis naturae septicae, et mali moris procreandis ostendunt es- fluvia regionum uliginoSarum, Udyrum , dePreSSarum , atque paludum, nomine mephitis paludosae insignita, quorum noxas ClaSSico Calamo adumbravit L ancis ius si . Helopyras, qualos in locis humidis et paludosis Italiae Occurrunt,ogregie delineavit Thou venet 23.
1) Lanci si, de noxiis paludam esstuviis. Colon. 1718.
569쪽
962. Quod naturam exhalationum palud OSarum adtinet, desidoratis hactenus Caremus rationibu S. In dubitatum quidem est, PraecipuaS parteS COH-εtitutivas nullas alias esse, quam principia inflammabilia diversi generis, uti gas acidum Carbonicum, BZOtum, hydrogenium, Sulfur, Phosphorum, et particulas quaSdam organicas, in VaporOSam formam redacta i)3 id enim probant proce S-Sus putrefactionis, in paludosis plagis continuo vigens , inutilitas aeris pro respiratione et olimGnia flammae, praevalens tensio electricitati S negativae, nec non Spontaneae inflammationeS, BC, inde originem ducentes, ignos fatui, Stellarumque trajectioneS.
ὶ65. Habent tamen Spiramenta paludum adhucoliquid sibi proprium , quo ab aliis genoribu S mephitum putridarum discrepant, ut jam ipse odor
Singularis et spocificus, cum nullo alio ComparanduS, abunde indicat. Maxima cum probabilitate conjicere licet, specifica illa effluvia determinatorum tantum Corporum organiCorum , et quidem in sua principia constitutiva non penitu S resolutO-i um producta esse 3 ad elementares enim fluidorum elasticorum formas reduCi nequeunt. 964. Profecto omnium verSatur ob oculOS, Paludes et Stagna eSse congeriem innumerorum ani-
570쪽
malium et Vegetabilium, quae sub nullis aliis circumstantii S generaratur, Solarumque Paludum, putidum viventium Seminarium consantium, soboles
ot accolae dici possunt. Inter plantas aliae desidibus lymphis supernatant, aut fluitoni , quemadmodum lemnae, ConserVae, ulvae, nymphaeae 3 aliae fundum tenent, atque oraS ObSident, veluti potamogetoneS, myrtophylla, Spargania, cariceS, typhae, arundineam aC junceam Sepem Constituentes. Animalium ovula, sive ingenita, sive illuc transveeta, Cum ad PaluStrem locum pertingunt , humido leniuntur, atque in multigenos ver-meS, in Secta, angueS, ranas et bus Ones, desidum aquarum hospiteS sacile manis Stantur. Quamvis haec omnia viventia plurimos somites in ali
tem erant ; nihilominuS tamen utilitatem, quam Stativis aquis, Sumpto pabulo, adferunt, multiplici nocumento rependunt ; SpoliiS enim , faecibus, exuviis , animalium Cadaveribus, fra CeSCentium Vegetabilium inquinamentis, quibus et extraneae accedunt Substantiae, putridam Congeriem, ac teterrimum illud foetidumque coenum Conficiunt, e quo desides lymphae, Calore soliS verberatae, Iabem, noxamque Concipiunt, et CircumfuSumperem peStifera replent mephite, unde epidemi- Cariam , vel endemicarum febrium origo saepe repetenda. UujuS generis Sunt: V. g. sun eStae sobros intermittentes in paludibus Pontinis ot