장음표시 사용
671쪽
prava subjecti ante morbum constitutio, deletexta causae efficientis indoles, epidemiae maleficae dominium, complicatio cum charactere hi-lioso, vel putrido, therapia perversa, Vel neceS-
Sariae Curae negleCtus, tristem ominantur eventum. Partium nobiliorum , imprimis cerebri, pulmonum et viscerum abdominalium adfectiones locales cum febre nerVOSa Conjunotae, Vel eam praecedentes, Semper malam Spem praedicant. Continua mentis absentia, delirium sine induciis, Sopor profundus, crocidiSmuS, Singultus, Coninvulsiones, meteoriSmus pertinax, Sphincterum resolutio et Symplomata, quae CharaCterem Septicum, vel gangraenam inteStinam indicant, mala parant auguria. Helluones , Venere exhauSti, et syphilitico viro infecti raro e Vadunt. 1154. Caeterum in nullo ferme febrium genere phaenomena magis fallunt et decipiunt, ac in febre nervosa, praesertim in illa, quae cum asthenia directa et erethismo incedit, merito versatilis dicta. Nonnunquam enim Signa prOSperrima hominem improvise praecipitant et rapiunt, dum Contra aegroti, qui pessimi ominis symp-
tomata prae Se ferunt, plenam Salutem recuperant. Quare boni medici est, Semper ambiguam Sortem OStendere, atque adstantibus ingenue fateri: quantum omni momento immineat periculum 3 neque anodyniae et euphoriae dolosae aegrorum fidendum. - Etsi moristiS avertatur CasuS, non semper in medentis po-
672쪽
testato est, poSthumaS exitare labeS, quas vasta morborum Secundariorum Sylva parturit. SymptOmata contradictoria, uti languor SummuS Cum pulsu bono, congestioneS Organorum activae Ciam prostratione virium maxima, febris ardens cum
urinis limpidis plerumque dolum machinantur. 1135. Felicioris ominis signa praebent: linguas et cutis humiditas, Sudores aequabiles et vaporosi ; adspectuS aegri hilaris ac naturali vicinior, Oculorum nitor rediens, levis obauditio, Somnus placidus, urinae Copiosae cum Sedimento,diarrhoea modica, et imprimis euphoria, Sive proprius ille valetudinis SensuS, qui tutissimus
plurimum esse solet instantis sanationis vates. In febribus gastrico- nervOSis, et nervosis lentis quandoque furunculi et exanthemata circa labia cum emolumento prorumpi viSa Sunt.
RATIO MEDENDI. 156. Nosogenia e rationalibus et practicis principiis eruta, eique superstructa morbi theoria tutissimum in medela rite instituenda praebet ducem. Quum autem adeo disserens sit characteris nervosi in febribus origo, ac ipsa vitae Sensiferae a norma aberrantiS ratio in variis casibus adeo essentialiter discrepet, diversae therapiae neceS- Sitas sponte liquet. - Princeps tamen indicationis curativae cardo in eo consistit, ut viros vitales ad illud reducantur moderamen, quod pro Crisibus perficiendis requiritur. - Si cauSae DCCB-
673쪽
66i Sionem praebentes ultro persistunt, profligari vel saltem obtundi debent; Si vero ignorantur, aut jam remotae permanentes esseCtus reliquerunt,ca jubeantur auxilia , quae statui virium dynamico, et mutationibus morbosis, in organismo inductis,
1137. In cunctis illis febrium nervosarum Cainsibus, in quibus Spuria viget debilitas , vires ner-vOSAS OppreSSaS, Obrutas et ad Speciem tantum languenteS emancipare, debitamque oscillationum vitalium libertatem, Sine qua Optatae CriSeSperfici nequeunt, restituere, praeCipuuS erit medentis scopus. Plurimum autem interest, ut priuS recta habeatur conditionis pathologicae notio; hac enim vacillante et morbo asthenia indirecta habito, facile medicus ad usum remediorum stimulantium Seduceretur, quae, olei flammae inspersi instar, Omnia mala non ΡOSSunt non augere. - Pro diversitate obstaculi organici, vel extranei, liberis virium reactionibus positi, diversa Convenient mediCamenta , quae inter venae- Sectiones, emetica, vesicantia, lotiones frigidae, et aura Camphorata Singularem quandam merentur laudem.
a138. In sobribus inflammatoriis, praesertim si cum locali visceris cujusdam nobilioris et sensibilioris adfectione sociatae fuerint, Si excessivus viguerit Orgasini universalis, vel topicao
674쪽
plethorae Status, Si necessariae in prineipio neglectae fuerint sanguinis missiones, haud raro Sub medio morbi cursu nervOSa Symplomata Cum Summa
virium prostratione, utut mere adparenti, imprO- vise evolvi videmus , quorum tamen originem e virium reactionibus sufflaminatis et gravi impedimento obrutis potius, quam e Vero virium IapSupendere facile evincitur, si ad characterem febris praecedentem, ad absentiam Causae deletextae aut debilitantis, nec non ad habitum aegri,
qui vitae excessum et sanguinis ubertatem undi- quaque Spirat, nece SSaria Convertatur adtentio. Venae sectiones, in hisce casibus Semper largiori manu experiendae, tantam exerunt Ensicaciam, ut aegri sanguine adhuc e sauciata Vena
prosiliente, instantaneam resectionem percipiant, atque ex adtonito Stupore veluti expergefiant. In casu encephalitidis ipsa hirudinum retro aureSadplicatio non om mittenda.
Spies, Diss. do utilitate venaesectionis in morbis, praecipue febre nervosa, ubi ordinarie locum non habet. Ait
1139. Id quod phlebotomia in febribus angio-
Sthenicis, emesis, suo tempore inStituta, in ga- Stricis praestat, ubi, experientia docente, nune ob nimiam ventriculi oppletionem, nunc Ob praeSentiam alicujus Sordis, qualitate prava, ne dicatur VenenOSa, SplanchnicOS nervOS peSSundantiS, Praecipue bilis degeneratae, aut veneni narcotici, Virium robur mira ratione prosternitur, eodemque
675쪽
tempore variae juxta SyStem a nervosum emicant turbae. Evacuatis sordibus, cujuSvis demum generis fuerint, character nervosuS Secundario evolutus subito disparet 3 quin imo vomitu Spontaneo interdum dissipatur absque ullo artis praeSidio. Quodsi colluvies in tubo intestinati coacervata ne-vrastheniae spuriae fuerit causa, catharticorum necessitaS quidem cuivis patebit 3 levamen tamen nunquam adeo prompturi, nee tanta evacuationis utilitas esse solet, ob eam procul dubio rationem, quod sordibus ad intestina promotis, plerumque aliquid de noxiis principiis resorbeatur, BC SECUndis viis illatum multo tenacius inhaereat, nec aliter quam per viam Secretionum, naturae viribus Concitatarum, evacuari possit. 1140. Damna, quae SyStema nerVOSum EXPC-xitur in gratiam elementorum phlogisticorum et imponderabilium, Sive majori, quBm Par eSt, CO Pia per processum morbOSum extricentur V. g. in febribus contagiosis), sive ob SpaSmum Culari eum, aut inversam dermatis polaritatem retineantur uti in febribus catarrhosis), aliter reparari nequeunt,
quam expansionis praedominium CompesCendo, Spasticam Contractionem Solvendo , atque Conducendi facultatem Leitiingsfahiglieit) per corporis
peripheriam facilitando. Internus u SuS acidorum, revellentia, et lotiones frigidae singulis indicationis therapeuticae momenti S egregie Satisfaciunt, neque aliis suppleri possunt remediis. Acida processum bio-chemicum emendant, expansivi
676쪽
factoris excessum moderando. Revellentia periphericos nervorum fines laceSsendo spasmos reSolvunt, atque centra Obruta Secundum loges antitheseos organicae liberant. Lotiones frigidae, legum physicarum nutui Obediendo, negativam sive idioelectricam cutis conditionem in- Vertunt, atque Secessui imponderabilium opitulantur. Quousque vires Vitales realem jacturam non Sunt perpeSSae, hisce Solis adminiculis characterem nerVOSum Vix Orientem Sutacare quandoque licet. Vesicantibus et sinapismis id sat tuto praestari, nulli practicorum ignotum erit. Lotionibus vero etiam frigidis in casu cutis pertinaciter Siccae, quam prae caeteris febres CatarrhOSae, exanthematicae, et gastrico - pituitosae aestivae sibi privam habent, nullo alio remedio sussultis primordia characteris nervosi extemplo discuti posse, pluribus compertum habuimuS EX- perimentis. Circa modum lavacris utendi jam in capite de scarlatina et typho exanthematiCO necessariam feoimus mentionem.
1141. Quo diutius et quo gravius OppreSSaefuerint vires, eo facilius defatigantur, etiamsi opportuno adhuc tempore liberentur, quam Obrem praeter mox adlatas inedendi methodos, individualibus casibus rite adaptatas, nunc Singillatim, nunc conjunctim adhibendas, Systema ner-VOSum homogeneo quodam elemento assicere et refocillare oportet, eum tamen in modum, no Br-teriosae vires exstimulentur, humorumque recen S
677쪽
CΗΑRACTERE NERVOSO.6s,5 Orga Smus incendatur. Remedia hujus generis Sunt Omnia illa, quae nervis per eminentiam ami-Cu, BC ideo nervina vocata, horum emcientiam dynamicam blande sollicitare valent, quin per viam circuli suscipiantur 3 quorum principia activo igitur effluvia utpote odorisera) per poros, ut quondam dixerunt, inorganicos agunt, vel reCtiu Sdicendo imponderabilium more per totam organiS- mi massam diffunduntur, nervorum directionem peculiariter praediligendo. Cunctis aliis palmam
praeripiunt camphora, moSehuS, et 3mmonia, refractis dosibus interne porrecta. Ipsa atmOSphaera aegrum Circumfluens, si fragrantibus effluviis imbuta fuerit, ergo aura Camphorea, mOSChata, am moniacalis, non minus beneficam, imo interni usus facile vices agontem actionem praeStare valet.
CURA FEBRIS NERVOSAE CUM ΕΗΕΤΗISMO. 1142. Maximam sane circumspectionem deposcit illa verae debilitatis species, cui eminen Sεομ εταβλησία vorsabilitas, mutabilitas) comes it ;hujus enim varius gradus non solum quantitatem Stimulorum subministrandorum, sed etiam ipsum qualitatis Solectum dirigere debet. et 145. Inter stimulantia diffusibilia,
quae SCOPO Vires nervosas erigente adhiberi solent, principatum tenent: camphora, flores chamomillae, herba melissae et menthae CriSpae, radix valerianae, asa foetida, CaStoreum, Spiritu SCOrnu cervi, acida mineralia dulciscata, horum-
678쪽
que remediorum varia connubia tam interne, quam externe forma epithematis, linimenti, aut clyste-xis propinata. 11 44. Roborantia, quatenu S lente Bgunt, per se sola in febribus nervosis, praecipitanter decurrentibus, quidem non Sufficiunt, expansivis tamen Stimulis nupta egregie prosunt 3 organicae
enim compagi necessariam impertiunt cohaerentiam et roboris tenorem, talique Paeto non Solum virium energiam intendunt, sed etiam mobilitatem
gentianae, ab Synthii, Casearillae, Cortex peruVianus in decocto vel in uso, tincturae martialeS, elixirium acidum aromaticum, et flores Zinci potiora Sunt pharmaca, quae praeticis arrident.1145. Narcoticis, et speciatim opto, ab adsectis Brownii adeo decantato, in cura febrium
nervoso in a Sthenicarum, Bursorii ad exemplum Iubenter supersedemus, niSi Symplomata quaedam molesta, aut periculosa, aliis medicamentis non lenienda eorum deposcant usum, uti vomitus rebellis absque saburra, diarrhoea debilitans, tormina ventris, agrypnia, photophobia, convulsiones Vehementiores. Opium refractis tunc dosibus exhibeatur, oportet, ad quartam V. g. grani partem quater aut Sexies in die porrigendum ; insuper
proficuum erit, alius generis Combinare substantias , quae Opii virtutem virulentam quodammodo temperare valent, uti eSSent aromata grata, Vel radix ipecacuantiae.
679쪽
1146. Vesicantia demum et sinapis mitti debilitato irritabili, ob stimulos derivandi virtutem, adprime conveniunt; quapropter etiam remotioribus locis adplicata, Secundum antagonis mi legeS, OGΠSa SyStematiS nervosi Centra a morbosis saepe feliciter liberant impressionibus. Melius exit, si cantharides partem solum irritent et rube- faciant , quam Si veSicas moveant; in quem finem emplastrum veSicatorium ΡOSt treS, quatuorve horaS a Corpore removeri poterit. Semina sinapeos Contusa Cum aceto vini, vel fermento panis nigri in pastam redacta, Super linteum extenSa, et Pedum dorso imposita Ocyus Agunt, Vesicas non tBm facile trahunt, et ideo cantharidibus palmam praeripiunt. Quamprimum ardor vehemenS COnCitatur, sinapis mi removendi sunt. 1147. Praeter canones therapeuticos in virium cum erethismo languentium moderamine Observandos , atque jam in generali pyretologia explana. tos Tom. I. g. 655) medentis adtentio imprimis
ad indolem et formam febris primitivam Convertenda , quae vix unquam protinus exstingui solent, ita ut febris nervosa stricto in sensu Simplex et meraca dici possit. Quamvis in casu febris inflammatoriae a venaesectionibus, et in illo febris gastricae ab evacuationibus alvinis desisti debeat illico, ac debilitatis prodromi Sese insinuant; nunquam tamen in primo Cais usuS potionum refri-
680쪽
gerantium, ao in secundo moderata alvi elutio clySterum ope negligenda. 1148. Febres catarrhosae, in characterem nervosum mira ratione proclivos, Solertissimum Suppressae transpirationis et infractae conductionis dynamicae respectum postulant 3 cui quidem Scopa vesicantia et Iotiones aqua frigida, vel egelida factae eximi respondent, etiamsi vera iam evoluta sit debilitas, dummodo contemporalis nervinorum non negligatur USUS.
1149. Ubi febris nervosa versatilis cum topicis adsectionibus viscerum juncta fuerit, methodus revellens quidem magnalia praestat, suadet tamen ratio, ut usui stimulantium sorbitiones mucilaginosae interponantur, atque e priorum ClaSSe ea seligantur pharmaca, quae uni alterive organo magis amica sint, et electiva quasi polleant adfinitate, uti v. g. polygala Senega, gummi ammOniacum, Spiritus salis ammoniaci anisatus in pneu-inonile nervosa ; flores arnicae in Casu Contem poralis Symplioreseos enoephali 3 aromata Stomachica optatis copulata in adfectionibus tubi Enterici , et S. P. v. CURA FEBRIS NERVOSAE CUM DEBILIΤΑΤΕΤORPIDA.1150. Debilitas torpida, sive o simplici Ianguore, exCeSSivae Sensilitati copulato, ac ad altiorem gradum eveCto, Sive ex nimis impetuosis erga stimulos potentiores reactionibus et subsequa vi-