장음표시 사용
151쪽
474. Quo ergo contribuunt: I. Dispositio
Ot constitutio organismi ante febrim non Optima. II. Causae gravioreS, Org3ΠiSmum partium nobiliorum vel leviter, vel illum minus nobilium adgredientes, Subactionem per naturae molimina perfectam non admittentes. III. Symplomata vel levius organa vitalia, vel alia vehementius adfecta, et praeCiΡue organicam fabricam mutatam designantia. IV. C o m p Ii catio characteriam febrilium e lateralibus cauSiS, atque de Cur SUSinde anomalus. V. Neglectu S auxiliorum Sus scientium, aut perverSorum adpliCatio, non tamen eo in gradu , ut lethalis eventus eSSet. VI. Crisis evacuatoria incompleta, aut metustati Ca.
4 5. Praeter communia huc faeientia momenta , multum autem etiam ad hane terminationem confert nisus nonnullarum febrium proprius et peculiaris in posthuma mala. Exemplum erit in febre variolosa, SCarlatinOSa, intermittente ete. 4 6. TransituS Vero febrium, quae nee insanitatem nee in mortem, Sed in alium morbum
abeunt, est vel in recidivam ejusdem febris παλινο ρμγ 0, Vel in aliam febrem alius typiet formae , Vel denique in morbum longe alieni charae teris 477. Rationes, quibuS febres in alios qua
. 478 Dynamica ratione sobres termi.
152쪽
,46 TERMINATIONES FEBRIUM IN GENEAE.nantur in alios morbos, si viros febri ita exhau-
ἀstae sunt, ut illa deCreScente Suffcienter 1estaurari pro obtinenda Sanitate nequeant, quod interdum obtinet insuperabili ex Heneangeia 3 vel si nervoso Systemati ex febri mobilitas nimia, aut alia morbosa dispositio inducta est. Inde transitus febrium vel in recidivam, vel in aliam febrim alius typi aut indolis alius, vel in Devroses diis
4 9. Ratione organica febres desinunt in alios morbOS, vel Praxa humorum mixtione relicta a febri κακοχρμιο 0, vel laxitate Compa gis organicae universali per febrim indu ta κα- χε ig) , vel crisi meta Statica, ad partes ignobiles, aut etiam ad nobiles, sed impetu minori facta, vel vitiata singularium organorum Stru Ctura, ex metuSChematiSino radices figente, ex inflammatiorie in suppurationem, indurationem, morboSam PDrtium Cora CretionOm etC. abis eunte. Inde terminationes denuo in diversas ca- hexias , vel in localia et organica mala mul
C. Clay hilis metetomata quaedam de metastasibus. Jen. 793. I. D. Brandis Versucho liber die Metastasen. ΙΙalin. 793.
4BO. Frequentem posthumis sobrium morbis
o casionem eti3m praebet ii Cautum earum in Stadio convalesCentiae tra tamentum, TECentiumque lateralium Causarum e prtivo regimine TOCCnS RC-
153쪽
141t O ; prae Sortim autem Crisium serotinarum facile praetervidendarum negleCtu Cura. 48i. Haec jam posthuma a febribus mala, vel in sanitatem tandem transeunt perfectam, vel insanabilia per omnem Vitam perSiStunt, morte quondam ex aliis rationibu S in Sequente, Vel mortem ipsam et adferunt. 482. Ergo febres interdum, praecipue ex indole propria dolosa, atque ex prava individuOrum dispo Sitione, accedente prae Sertim prava thera pia et CriSium neglectu, etiam deleteri os effectus in organi Sino relinquunt, et quidem eo Silem fere, quos Sub meliori auspicio tollere Saepe Valent ipSaemet.
483. Prognosis morborum universim duplex e St, rationali S et empirica. Prior ex theoria morbi et ejus nos Ogenia , ΡOSterior CXanimadversionibus phenomenorum deSumitur, quorum ratio occulta est. Se Curior illa, quae ex utroque fonte hauritur. Ita etiam in febribu S.
404. Rationalis febrium Pi Ogno Si ε
154쪽
fundatur in cauto Serutinio illorum momentorum, quae terminationem Vel in Sanitatem , vel in morioni , vel in alium morbum ConStitutant. Haec mΟ-menta Sunt diSΡOSitio aegri, CauSa febris, atque ejus Symplomata et decurSUS ratio. 485 Quae omnia inter se invicem et justis argumentiS Ρro et Contra Sunt trutinanda, ut erui posSit, quaenam trium poSSibilium torminationum vel certo, vel probabiliter aut Speranda sit, aut metuenda. Quapropter ratio terminationum harum medico debet eSSe optime nota. 486. Organorum in functione sua laeSorum dignitas, ipsiusque laesionis intenSio, atque praeceteris, quum febreS dynamici morbi sint, virium vitalium conditionis laesae ratio, dabunt omnino Certi Ssimam, et Summe rationalem instantis sobrium terminationi S prognoSin. 48 . Ast ob leges Organismi dynamicas plano adhuc ignotas, ob penituS adhuc deficientem scalam virium, Ob CauSaS febrium, praesertim Criticarum nimiS OCCultaS, ob versabilitatem Singularem symptomatum in decurSu Eariam , ob mutationes improvisaS et CriSe S in Sidiosas, Ob epigenomena innumera et laterales Complicationes hiato morborum generi magis propriuS, juSta perpensio circumStantiarum Certam morbi terminationem ponentium, in febribus est difficillima. 488. Hinc etiam sola rationalia momenta ius obrium progno Si non penitus sit siciunt. 4 39. Hae ex ratione illas simul animadver-
155쪽
Siones, quae, utut illarum theoria lateat, numerosa tamen Observatione Sunt Confirmatae, ad stli-biliendam securiorem febrium prognosin in usum trahunt medici. Quibus empirica febrium Ρr agno Si S Statuitur. 49ο Quae, Si cum rationali Combinatur, omnium securi SSimam, Scili Cet empirico rationalem prognos in sistit. 4 9 i. Imprimis, Cum febres ex morbosis apsalutaribus motibus atque Symplomatibus Con- Stent, ex horum praevalentia, et vel ad Salutem,
vel ad perniciem sexu, hanc prognosin empirico
rationalem in febribus determinaere voluerunt me
dici. Sed certa distinctio inter morbosa et salutaria Symplomata adeo est difficilis, et medicatricis naturae in sanandis febribus Operatio adeo Obscura adhue QSt, ut inCognita haecce molimina ad prognosin determinandam adhiberi non possint. 492. NiSi ante crisin funesta obtineat terminatio , Sortem aegri febre laborantis unicus omnino determinat aptus criticus. Cujus quidem quoad exituS rationem, Certa praecognitio non
datur. Ex Supra l. 4 37 ) dictis enim momentis
eris es interdum plane improvisae sunt. 493. Sed, utut nonnunquam inopinatae, malo propterea haberentur pro phenomeno mere ACCidentali 3 quum fortuito casu nihil aocidat in rerum
natura, et Omnia phenomena a suis pendeant CauSi S. Imo ex CastiS naturae operationum Ob-
.ervationibus, ordo quidam, quo organismuS febre
156쪽
detentus dirigitur, ab Oculatis Observatoribus detectus fuit. Huc Spectat prae ceteris observatiodo diebus sic dictis indicibus, qui etiam
494. Docuit scilicet obServationum numeruS,Crises praeviaS , Si Vel Cum minimo levamIne contingunt , aliaS SeriuS SubSequaS adduCere, quaS, nisi peculiares intercurrant anomaliae, penitior sequitur solutio febriS. Atque vice Vel Sa. EXasperantes febrim CriSeS praecurSores, Alias ΡOStSe trahunt plerumque magis vitae insidiosas. Et quidem illo Ordine, quo crises fieri solent, diebus scilicet determinatis CriticiS. Quare Septimum diem indicem noni, nonum Undecimi, UndeCimum decimi quarti ete. AgnOVerunt OhSerVatorES. 495. Neque Sine jure, et Sine omni ratione cognita. Etenim Omnis Crisis vel minime levans, invasiones iteratas febri leS, quibuS Constituuntur Seriores CXaCerbationeS, leviores, ac proinde a se invicem et magis distantes vel inducit, vel de- Signat , prolati versa vice CriSi S febrim exaspe-xanS , Cohobatas Cum priori febre invasiones anticipando festinanios vel facit, vel indicat; proinde futurum sub se qua critii judicium raro Concedit sau Stum. 496. Hinc etiam typus febrium universim grave SiStit in prognosi earum momentum. Minus enim favet sinistro febrium exitui typus intermittenS; multo magis Continuus, et maxime ille,
qui anticipantibus exacerbationibus ad c0ntinen-
157쪽
FEBRIUM IN GENERE. 145tem ducit , aut illum jam adduxit. Irregulares
vero exaCerbationeS prognoSin Summe incertam Statuunt.
497. Malae totur Semper Sunt Cri Se S an ticipantes. Hoc fundatur in compositione febrium etiam continuarum ex pluribuS invasionibus. Si iteratae invasioneS ita anticipant, ut primu non dum sinita, neque Secunda, jam tertia intret,imaCum exacerbationibus validissimis inde ortis anticipant CriSeS ip Sae, et quae imparibus diebus Contingere deberent ac Solerent, paribuS obtinent diebus, sed infelices crises. Ideo Hippocrates damnavit CriSeS quarti, et praecipue Sexti diei, quas pro anticipatione diei quinti et septimi habuit. Sed etiam quarto et Sexto se-brium die salubres criSes Contingere pOSSunt et ObServatae fuerunt 3 quae autem non qua anti Cipantes, Sed potiuS qua postfonentUS praegreSSI diei considerandae Sunt.
498 Symplomata febrilia Singula, tutam
progno Sin Vix unquam ConStituunt. Omnia Vero simul sumta et rite inter Se Computata, in quantum virium vitalium laesionem exapte determinant, organorum funCtione S morbOSRS praeSentant, ipsumque Specialem sobriS Characterem indicant, prognoSin Sat Certam, uti in Omnibus universi i
morbis, ita etiam in febribus exhibent. 499. Quo simplicior inde febrium charac
158쪽
minus laeta, quo plurium Cliaracterum specialium a lest complicatio. 5oo. Iam nune liquet ex hucusque dictiS, ad quaenam momenta, tum rationalia. tum empirica , in prognoSi febrium instituenda maxime respiciendum sit. Summa scili Cet Cum circumspe tione adtendendum erit: ad individuam aegri d i s positionem et ConStitutionem 3 ad Causa S febrim facientes; ad virium vitalium Conditionis laesae rationem ac intenSionem 3 ad 8 y m-Ρ tomatu morbo Su organorum diversorum in functione sua laeSorum, eorum numeri , intensionem , atque eXten Sionem Spatio et tempore 3
ad typum febris, atque ad Characterum febrilium complicationem. Alia plura momenta ad specialem Specialium febrium prognOSin Spectant. 5oi. Signa quaedam plane empiri Ca, uti V. g. Vultus aegri ii Solita mutatio, sa ius hippo-
Cratica, Summa puSilanimitaS et Sui neglectus etc. infaustum exitum febrium, uti et aliorum morborum non Turo portendunt, qUemadmodum opposita alia exitum seliciorem. Hinc minime negligenda sunt haec quoque indicia in sobribus. Ast
nimia et phantasti ea subtilitate extorSa potiUS, quam ObServata in febribus phenomena nonnulla, Quo V. g. SpeCtant mira et AbSurda in pulsu arteriarum quaeSita et futurum exitum designantia, utili valore practico omnino de Stituuntur.5o2. Atque basi generali prognostica febrium,
utut fuse nutio exposita . lubricissimum tamen et
159쪽
47 Summe arduum negotium, praesertim iuniori medico ac minus experto , prognoSis in febribus est. Hinc ad eam, quantum fieri licet, rite instituendam, cautelas adlinc quasdam Striete observandas adjungere liceat. I. Ante Crisim nulla Certa et determinata prognosis proserenda est in febribus : nam non habetur. AC utut in mortem in-
terdum habeatur, Si arte et natura invincibilia obstacula persistenti vitae deprehenduntur in OrganiS, in Sunitatem tamen non habetur infallibilis, Ob epigenomena infauSta nunquam praevidenda,
cendas. Probabilis igitur ante CriSim Progno Si S, Crisi solummodo certa redditur. II. Aimis anxius et meticulosus in febrium praesertim leviorum prognoSi medicus, facile quidem Suspectus est
aut ignorantiae, aut reServationis astutae 3 medi-Cus autem nimi S temerarius et arti Confidens, alio, quam praedixit, morbi eVentu non raro punitur. Summa temeritas eSt, diem et horam mortis futurae determinare, ubi Crisium tanta fallacia. Prudens itaque, et bene ConSulens famae Suae mediCuS, Cum multo frequentiores Sint probabilitates quam certitudines futuri in febribus
eventuS, maxima uti debet circumspectione in prognosi earum. III. Cautissima et unice justa nisi evidentissima absoluti interitus Signa EVCntum determinarent certum) illa est prognosi S R-brium , quae relativa ad praesentem febris StatumViSum, et Dosita aceidentis sausti aut infausti con-
160쪽
I48ditione instituitur; quae ergo declarat, in quonam periculi gradu impraesentiarum aeger VerSQ-tur, et quantum Spei aut metus ab accidentibus sive dextris Sive SiniStriS imminere pOSSit.
503. Therapia sobrium generalis
exponit leges Solummodo universale S, quaS, nullore Spectu ad specialem Characturem habito, in sanandis aut curandis febribus ObServare oportet.
Omnibus omnino febribus convenit, quamvis in OmnibuS non sufficiat 3 respicit enim tantum illud, quod in omnibus febribus commune est. Id in praemittenda est omni jure speciali febrium therapiae 3 quae in speciali earum doctrina ex
5οι qua emadmodum therapia omnium moΓ-borum duplex est, directa et in directa, ita etiam illa sobrium. Prior Causas morborum Solas respicit, illis amovendis unice intendit, amotisque morbum facile tollit 3 estque summe rationaliS , quoniam per CauSas in effectus agit. Altera iri morbis, quorum CauSae ignorantur, aut nulla arte amoveri Seiuntur, aut et jamjam amotae permanentes esse tus in organismo reliquerunt, locum habet 3 utplurimum vires organicaSin obpugi aridam ignotam aut arte non AmoVCndam CauSam dirigit, proindes per ipSOS essectus morboSOS in CauSam retro, et in directe agit.