Opuscula academica medica et philologica collecta, aucta et emendata

171쪽

bedo peripherica, pustulam cingen8, sere tota eva

Diebus proxime insequentibus, inprimis decimo

SeXto, cruStae, quae in dies Sicciores et duriores nigriorem induunt colorem, excidere incipiunt, nonnisi tamen prae ia Suppuratione. Liberata ab iis loca rubent , nec foveam sorinant, qualem Variolae Solent relinquere. Ultimae crustarum reliquiae interdum dio tandem tricesimo separantur 'q). Intra diem decimum tertium et OctaVum, raro

prius, interdum in trunco, facie et prae ceteris in antlbrachio efflorescentia illa prodit, de qua para grapho proxima plura dicenda erunt. Quam quidem eruptionem quamquam plerumque aegritudo, cum diar- rhoea Iovi Vomituque bilioso conjuncta, praecedit, unde BALLΗ0RNIVS t. c. p. 57.) bilis secretionem tunc

temporis auctam eSSe et intasma Vaccino - Variolosum inprimis Ventriculum atque tubum inteStinalem petere conjecit, tamen ea Lipsiae sine omni horum sympto-inatum comitatu prodire ObSerVata eSt.

Atque hic quidem morbi vaccino - Variolosi insitione producti decursus, qualem plerumque obtinentem modo descripsi, facile offert stadia quaedam, in quae quasi dispesci ac dirim commode potest. Quae stadia,

quamquam in Variolis recte sinita sunt, tamen, Si Husso NVΜ7') et Os1ANDR Μ exceperis, a reliquiS Omnibus, qui de Variolis Vaccinis scripsere, in harum descriptione prorsus neglecta fuerunt. Is autem tribus periodis distinxit morbum Vacci O - VariolOSum, quarum primam inertiae, secundam insummationis, tertiam denique exsiccationis nomine insigni it. Prima, quae tribus aut quatuor concluditur diebus, distinguitur a reliquis omni signorum absentia, unde ad efficaciae Veneni Vaccino - Variolosi in Vulnere erisertionem Con-

172쪽

cludi possit. Secunda morbi periodus a die tertio aut quarto usque ad undecimum extenditur, motibus sobri- Iibus, et manifestis inflammationis erysipelatosae signis distincta. Tertia a duodecimo die usque ad plenariam crustae efformatae exsiccationem atque CHSum

pertinet. Quamquam autem positi sines cuilibet harumperiodorum ut plurimum con Veniunt, tamen, quod eriantecedentibus colligi jam poterat, haud sunt adeo Certi RO CODStantes, ut nunquam Varient. Nam medici Rhemenses, qui inoculandis Variolis vaccinis Omnem Operam dant, obserVarunt, inertiae stadium, uti ad diem Vicesimum Secundum usque prolongabatur, ita iam die secundo ad sinem vergente in inflammationis transiisse stadium ' '), quod interdum etiam, licet quarto demum die initium ceperit Suum, tamen jamjam Octavo die penitus erat absolutum. De CARRO L c. p. 169. observavit, demum die duodecimo prodire vaccinam in Heiar. Smithio, puero quadrienni. Exper. W1NKLERVA, med. Alienburgensis, insectionis manifestae signa die Secundo, quarto quintoque ObSerVR-vit, hujusque rei diversitatem a corporis constitutione aut vix idiore, aut tardiore repetiit V med. Amti 1801. Iul. p. 101.). - Celeb. O s1ΛΝDRVM quatuor stadia, insectionis, eruptionis; suppurationis atqueeASiccationis, aSSumere, Verbo monuisse sufficiat ' β).f. 3.

De symplomairbus non nutiis, morbum Naccino - variolosum interdum concomitrentibus. Cum paulo ante decursum morbi Vaccino - Variolosi adumbrarem, atque SymΡtomata enumeraΓem,

buisse testisntu .

173쪽

quae ipsi maximo familiaria esse solent , trium inprimiS Symplomatum mentionem aut nullam aut nimis bre em injeci, quae cum diligentiorem considerationem

mereri Videantur, nunc accuratius eXpendere apud animum Constitui meum.

Ac primum Symploma infammationem offert erysipelaceam, quae in loco inoculationis orta latius subito diffunditur, atque per omnem omnino brachiorum, quin totius corporis superficiem excurrit '). Illam quidem, quae Lipsiae ob Servata non est, in hominibus magis oblinere, ruri degentibus, quam in iis, qui Londini vivant, JΕΝΝERVs statuit, qui primus hoc morbi vaccino - Variolosi Symploma observavit, idque a maiori miasmatis vaccini efficacia derivavit' '). Videtur tamen alia adhuc causa eaque Verisimilior, huic inflammationi subesse. Scabendo enim insitionis Vul-DUS, DON Solum hoc, sed totum brachium ita inflam

VATERVs autem, qui inter LXXIII infantes quatuor tantum deprehendit, ab hoc ipso symptomate male habi-tOS , quorum uniuS brachium Sinistrum Occupabat totum , decemque diebus post iterum, motibus sobrilibus haud omnino levibus stipatum, prodibat, cruStain insitionis loco nata, quae jamjam penitus Sicca

erat, denuo Suppurante atque Obscure rubra peripheria cincta, illud aliunde, quam ab inoculatione morbi Vaccino - Variolosi, Originem traxisse Sunm putat: nam praeter infantes mulios, quibus idem morbus insertus non erat, etiam adulli eodem tempore hac inflammatione erysipelacea laborabant' ). Celeb. ODIERVS , qui inter centum aegrotos non nisi duos

174쪽

aut tres occurrere putat, isti symptomati obnoxios, suspicatur, illius causam, nisi Semper, tamen interdum ab instrumenti impuritato derivandam eSSe, quo-cima inoculatio instituta est βδ). I. EvΛNs denique hanc inflammationem derivavit ab aquilone, qui, cum

morbus Vaccino - VaΓiOIOSUS in Sertus esset, frigus Ve- homons efficiebat ' '). In uniVersum Symplomaia IO-calia nunc Vehementiora, nunc leniora aut a duriore

aut molliore vulnus infligendi ratione derivanda esse autumat M 1 ΝΚLEitv s l. c. p. 101. Quo levius enim Vulnusculum insitionis, eo minor pustula , eo leViora Symplomata pUStulae eruptionem sequebantur. - dein I. c. p. 103. ruborem scarlatinae similem, aberant tamen saucium mala, et desquamatio cuticula o) die 14 16 ab insiti otio observavit, nec ultra duos dies

durantem, nec periculum minantem.

Quamquam autem de causa hujus symptomatis magna adhuc inter medicos obtinet dissensio, tamen hoc extra omnem dubitationis aleam positum est, illam inflammationem plane non e8Se ΡericuloSBm, S RepiuS-que nullis Omnino egere auxiliis 'q). Id modici GoneVenSeS etaperti sunt, qui inflammationem illam soli

autem, qui hanc innocuam symptomatis illius naturam nondum uSu Atque experientia no erat sua, inunxit locum inclammatum unguento me rC uria ii, quod ad inflammationem vulneris, propter insitionem Variolarum facti, imminuendam, quin penitus coercendamessicacissimum repererat. Nec spes eum destituit de hoc medicamento concepta: nam paulo post ce88it

175쪽

Woo D viLLivs ' β) , IENNERI eNemplum Secuti, inflanimationem , quae undecimo aut duodecimo die apparobat, symplomatibus febrilibu8, nec non tumore Suhaxillarium glandularum Stipatam, Statim coercueΓunt,

impositis Ioco adsecto linteis, aqua lithargyrii acetati

madefactis. Exper. Η LLHAsius ' ') IOtionem commendabat eta aquae calcis ViVae Cum aqua nasturtii mi iura, et cum pustulae Serum large fundentes et in

omni brachii ins Iaminati Superficie erumpentes inde adsiccitatem perduci haud po8Sent, decoctum calcis antimonii sulphurati Hos manni cum fructu adhibuit 'q). 11 Ioviori inflammationis gradu et spiritum Vini, aqua commixtum, utilem sore Spera it OD1ΕRVA I. c.

Neque Vero solum mederi huic symptomati Voluerunt medici, sed et eidem Occurrere ejusque Originem praecavere. Et IENNERVs quidem id caustico, e Saponis et calcis ViVae partibus aequalibus compOSito adsecutus est, quo locum in Sitioni8 per breve tempus

texerat, conjecitque l. c. obserV. 22. ) , levissimum

eumque repetitum Vulneris contactum lapido infernalii dein soriasse praestiturum esse. In qua quidem re ΕΝΝΕR1 praecepta non Sequerer. Etenim Cum ConStet, miasmatum, alioquin Valde esicacium V. C. Venerei, canis rabidi etc. Vim a causticorum mediCAmentorum usu imminui penitusque destrui, haud temere Verendum esse Videtur, ne intasma Vac ino - VariolOSum,

cujus, insitione inprimis in corpus humanum translati, Ienior natura est ac indoles , adJuncto ipsi caustici remedii potentioris stimulo, plane nullam aut admodum ΡRTVRm exserat Virtutem adeoque insitionem inuti om

176쪽

r0ddat. Sod curia sciam, quam caute rationes ab ana Iogia ductae in re medica sint adhibendae, experimentorum hac de re accurate instituendorum eventum exspectandum eSSe puto. Secundum Sympioma, quod maxima medicorum attentione dignum est, cum inde inoculationis vario- Iarum Vaccinarum udVerSarii argumentum Contra ejus-dom inefficaciam depromere soleant, eruptionem ΡUStu

larum, VarioliS Spuriis, aut, Exper. RAPPIO teSte, papulis scabiei siccae, aut, ex Exp. Vi ΝΚLERI ObSeΓ-Vatione, eruptioni urticatae, u. c. p. 103. papulae enim habebant adspectum vivide rubrum, inque apice pustu

lam lympha limpida plenam) simillimarum spectat, de

quarum Vera indole nondum inter medicos Constat. Etenim si ad ipsam morbi vaccino - Variolosi naturam haec eruptio pertineret, nunquam ab eo morbo abesse debebat, cujus tamen rei exempla longe frequentissimn Sunt. Nam FosBROOKΕ, qui H ors eii in comitatu Glocostriensi artem facit, inter mille homines, quibus Variolae Vaccinae in oculabantur, nullum invenit, hac eruptione pustulosa correptum ' φ . De CARRO in centum aegrotis ne unum quidem ' ). LAVΛΤΕnus inter

LXXII 1 insantes, Morbo vaccino - VariolOSO imbuiOS, neminem invenit, qui quatuor, quin Sex pustuliS plures in brachio ostenderet 'in). Lutetiae Parisiorum, ubi quatuor fere millia hominum inoculationi Vario-

Iarum Vaccinarum expOSita Sunt, nondum ObSerVata

fuit illa eruptio pustulosa, teste H Vsso No ''). Silentio praetermitto et alias plures urbes , in quibus quamvis morbi vaccino - Variolos inoculatio multum Vigeat, tamen nondum Occurrit illud Symploma , quod contraea Londini in noso comio, Variolis inserendis destinato,

177쪽

cui ΠοοDv11 QVs praeeSt, longe frequentissimum erat ' si) , et Hannox erae tam communB OSSe narratur, ut e decem aegrotis octo, quin novem adeo illi sint Obnoxii. ΡΕΛnso Nus autem nonnisi quatuor inter Omnes illos, quibus morbum Vaccinο - Variolosum inOCulavit, deprehendit, ista eruptione pustulosa Vexatos' '). GeneVae quoque ter inter centum aegrotos occurrit' '),

idemque ΗΕLLHΛsio '') ; et inter quadraginta aegros semel a medicis Beruburgensibus ' ') , pluries a P1LGERO δ'') atque ter quaterque R SYBELio 'h), et a KREYsicio inter quatuor et centum insantes tricies

soro λ' η), a Lipsiensibus medicis aliquoties obserVatum fuit, uti et a W1NKLERO inter XXX quater aut quinquies L. c. p. 102.) antea, quam morbilli epide-inie grassari A ltenburgi coeperant. Postea diversa

exanthemata Variolis Vaccinis accedebant, quorum causam aut morbilli, aut nimius anni tempestatis calor

mense Maio) fortasse suppeditabant. - IOB DENA inter V l l l vaccinatos tres observavit non a febre Solum malo habitos, sed et eruptioni huic subsequenti obnoxios fuisse, dio 1 2 aut 13 ad finem vergentibus

macularum rubrarum, a pulicum morSu relictarum,

inque centro minc majori, nunc minori tuberculo in signium, forma Sese exhibenti. Liceat hujus eruptionis Maccinae subsequentis hoc enim solent nomine illam pustularum os florescentiam insignire) descriptionem, eX Cel. ΒΛLLHORNII et STRO-

178쪽

ΜΕΣΕ ny commentatione petitam 'q), hoc loco exhibere.

Intra diom scilicet 13 et 18 ab ipsa insitione in trunco, facio, inprimisque in antlbrachio, praeVia corporis inquietudine , alVi solutione et vomitu prodeunt parvae pustulae, a Se invicem distinctae, quas intra XXIV

primas ab earum ortu horas pro eruptione Variolosa facito habueris. Hae pustulae in apicem acutum, SaeΡepellucidum , deSinunt, parum elevatum , coloriου rubri sunt et circulo itidem vivide rubro cinguntur. Qui color olapsis XXIV horis evanescit. Tubercula, quae

remanent, Ρarum eleVRta, colore Sunt languide rubro, referuntque ea, quae a morsu culicum relinquuntur,

nec nisi pο8t quatuor eX 80X adeo hebdomadum spatium evane8cunt. Quae apicibu8 tuberculorum continetur aqvula, ea pDSt aliquot dies evaporata crustulam relinquit, magnitudine caput acu8 ViX attingeniem. Interdum solent et hae pustulae in suppurationem abire, adeoque majorem adhuc cum Variolis similitudinem assectare. Neque dissicile tamen est, uiraSque pustulas a se invicem distinguere, modo accurati ob-SerVatoriS perSonam tueamur. Si enim pustulae illae, quae morbI vaccino - variolosi insitionem interdum

sequi solent, dubiae sunt originis, tunc respiciendum est ad Variolam, insitionis loco enatam, quae ubi cincta fuit, aut adhuc cingitur rubore illo peripherico, de quo antecedenti paragrapho dictum est, medicus

potest de natura pustularum non Vario OSa Certus

esse φ ς'). Praeter hoc signum primarium inter pu8tulas eruptionis Vaccinae subsequentis et illas, qua S Variolae offerunt Verae, hoc quoque discrimen obtinet, quod in harum apicibus obserVare liceat Vesiculam rotundam, cum illarum summitates foveolam infundibu- Iiformem efformant '' q). Nequo vero parum ad dis-

179쪽

cernendam utramque puStularum Speciem Videntur Valere Symplomata, earum eruptionem antecedentia. Cum enim v ooDV1LL1Vs adserit 'q), eas Symplomatibus admodum Vehementibus Stipatas prodire, BALLHORNIVs autem cum STROΜΕYΕRo hanc Symplomatum VehemΡΠ-tiam in nullo unquam aegroto ObSerVASSe Contendunt ''), videntur uterque, et WοοDV1LLIVS et BALL-HORΝ1Vs, de diversae naturae pu8tuli8 Sermonem fecisse, illo de variolis veris, hic de eruptione Vaccina subsequente. Praeterea, BALLII ORNIo et STROΜΕYΕRo testibus δ' '), pustulae eruptioniS Vaccino - Variolosae Subsequentis a Variolis disserunt ita, ut sint illae sem-por his minus largae; ut materia, apicibus pustularum priorum inclu8a, naturae Sit magis lymphaticae,

quam purulentae; ut numeruS ΡuStularum, quae eruptionem Vaccinam SubSequentem efformant, plerumque minor sit, quam numeruS Vari OIOSarum; ut cru Stae, quae aliquantisper post exsiccationem priorum pustu- Iarum remanent, minores, tenuiores coloriSque favescentis Sint, cum VariolOSarum ΡΠStularum cruSiae

brunn eo colore tinctae conspiciantur; ut plures post dies ab exsiccatione priorum puStularum, Sexto aut septimo die contingento, noduli duri in conspectum prodeant, qui Sensim evanescunt, nec ullum cicatricis Vestigium relinquunt; ut denique maculae brunneae post nodulorum horum plenariam resolutionem Superstites sese Oculis sensim sensimque subtrahant. Iam igitur licet certo statuere, quid partim de rumoribus judicandum sit, qui de eruptione Variolarum, I aulo post insitionem Variolae Vaccinae Contingente, percrebuerunt ' ') , partim de WOODV1L1 11 obserVationi-

180쪽

bris, quae pustulosam eruptionem, ab ipso post insitum morbum Vaccino - Variolosum con Spectam, huic ipsi morbo tanquam Symploma tribuerunt, quamqviam

In causam hujuS eruptionis pustuloSae, puS Verum gigneniis, inquirentibus hae potissimum Sese Osserunt. Exper. Λ1K1NVS quidem rationem morbi Vuccino - VR-riolosi inoculandi rudem, minusque ConVenientem eru pilonis illius subsequentis causam accusat; nam Si VulnuS, quo mict Sma Vaccino - Variolosum corpori humano insertur, tam profundum infligatur, ut miaSma cutem ipsam attingat, tunc plures in divorsis brachii partibus pustulas efflorescere morbumque localem, qUOdet in Variolarum insiti otio, similiter administrata, fieri soleat, Vehementiorem evadere. Cujus quidem Observationis testem villicum adducit, qui subulae in cutem infixae Ope morbum vaccino - Variolosum inserebat, frequenter cum pustulosa eruptione Conjunctum, Cum illi, quibuscum ab his ipsis aegrotis idem morbuS, cultri ancipitis chirurgici ope, more solemni CommuniCcti IIS erat, praeter Variolam vaccinam, insitionis loco enatam, nullas alias pustulas Ostenderent/' ). Alteram eamque satis probabilem causam Celeb. WooDV1LLivs in Α δ) , O Dignus in , ') , Λ1K1NVs in in ') , ΛVBgnius Τ ') aliique invenerunt in aere, essu Viis Vari Ἀ-losiS impraegnato, quem hauserant ii, quibus morbus UAccino - Variolosus erat insertus. XV00DVILLIVS enim, cum in hospitio, variolis inserendis destinato, mor