Opuscula academica medica et philologica collecta, aucta et emendata

261쪽

essicitur, quam ut operatio, quae intra pauca temporis momenta perfici potest, longius protrahatur. Alia inserondi vacciolas methodus sic perficitur, ut contagium per vulnu8cula tria Vel quatuor in uiriu8que brachii eo loco, qui paulo ante indicatus eSt, punctim facta corpori infantili inseratur. Hanc praeter alios, ipso priores, celeberrimuS SACCO maximopere commendatam reliquis omnibUS propterea praefert, quoniam sacillima Sit, intra brevissimum tempus perfici queat, mediocrem dolorem procreet, atque CeΓ-tissimum successum promittat. Quibus haec methodus placet, ii aut siccam, aut recentem fluidamque materiem vaccinicam in usum trahunt, quemadmodum alterutram rationem etiam ii sequebantur, qui antea expositam vaccinandi methodum praeserebant. Vaccinatio autem Via sicca perficitur cum lanceolis eburneiS , aut cum Spinis, aut cum filis lineis, quibus omnibus lympha inficiens inducta fuit. In tensam cutim lanceola aut Spina, cujus lympha antea aut halitu OriS, aut SaliVct, aut aquae tepidae guttula emolliri debet, ad lineae profunditatem insigitur; alterum Vulnus instrumento altius infixo efficitur, ut ea pars instrumenti laedentis, cui materiei inficientis aliquid adhaeret, Vulneris labia contingat. Si tribus vulneribus insitionem peragere medico placuerit, lympham, in duorum priorum marginibus haerentem colligere eaque tertium vulnus inficere debet. Eburneam lanceolam ΝΛcco ') chalybeis anteponit, quoniam hae a ympha vacciua facile robiginem contrahant, qua naturam lymphae immutari, atque ad insitionem minus emcacem reddi constet. Insilio, quae per fila insecta atque siccata perficitur, longior est magisque dolens. Brachii enim cutis tensa leviter inciditur, Vulnerique punctim facto, sesquilineam longo, filiam

262쪽

ejusdem longitudinis , lympha vaccina probe imbutum immittitur ita, ut in Vulnere Velut in vagina lateat. Emolliri autem non debet, quoniam rigiditAie amissa minus commode in vulnus inserri potest, et rubella lympha, quae e Vulnusculo stillat, ad solvendam materiem contagiosam sussicit ').

263쪽

XIII. COLLECTANEORUM DE MORBO VACCINOVARIOLOSO

CONTINUATIO VI.

ProIusto d. XXII. mens. Μart. A. R. S. cIII DCCCXXV edita, cum CA. ΗΡΗ. FRIEDR1cΗ medicinae et chirurgiae LicentiatuS QSSet renuntiandus.

Si fluida et recens e pustula Vaccina hausta lymphaad insitionem adhibetur, ratio, a Celeberrimo SAcco

commendata , omnium SimpliciSSima eSt, eaque propterea reliquis praeferri meretur. Sine omni enim in Strumentoriam Adparatu, qui meliculosiores insanies, quemadmodum jam in antecedentibus monui, adeo terret, ut Saepe cotiVellantur, perfici potest; dein quod haud leVem commendationis partem efficit, pia Silald, unde contagium desumitur, iam parum inde laeditur, ut ea ad longe majorem insanium copiam VHCCinandam sufficiat, quam si quis acubus aliis, ad insitionem ossiciendam inventis uiatur. A cum scilicet VuI-garem suendo destinatam, adhibet, quaerim puStulam Vaccinam aperit, lymphamque inficientem, e Vulnusculo stillaniem, acuique adhaerentem insori incuticulam, eodem instrumento perforatam. Pustulae

autem Vaccinae interiorem structuram a Varios OSR in eo recedere constat, quod haec non nisi unum CaVUm

formet, illa autem sopitalis in plures cavernulus dixi- datur, quarum una aperta minime reliquae Omnes 11-quorem contentum, sicuti illud in pustula varioloSalocum habet, enundunt, sed pluries periundi possunt

264쪽

ad novam inde lympham aeque essicacem hauriendam, et cum vulnusculi iam exigui margineS extracta acu Statim co0ant, ab aeris in apertam cavernulam ingressu nihil quoque incommodi metuendum erit. Sed cum haec vacciolas inserendi methodus Clarissimo S cco nimium simplex esse Videretur, Acum Certe vaccinatoriam paulisper immutavit. Nam per totamoius longitudinem canaliculum curaVit insculpendum,

ut eo major lymphae quantitas adhaerere , et pluribus vulneribus inficiendis sufficere possset. Ejusmodi acri marginem Vacciolae obliqua transfigit directione, indeque stillantem lympham canaliculo excipit. Quo facto ciuilin insitionis loco digitis sinistrae manus tenSam, acu oblique directa ad unius aut sesquilineae prosunditatem pertundit, eamque dum extrGtiit, leviter invulnere huc illuc motitat. Lymphae nonnihil sub

hac operatione in vulnusculi margine remanet, quod extractae acus cuspide collectum ad secundum Vulnus,

a priore unum Vel duo pollices remotum, contagio vaccino inficiendum adhibet. Nuncino am IVmphae copiam simili modo, qui paulo ante commemoratus est, e pu8tula depromit, eaque duo VulnuScula, punctim in altero brachio sacta, inficit. Quae quidem

Operatio intra brovissimum temporis spatium perficitur, et cum Vulnuscula adeo exigua Sint, ut infammationem non producant, haud opus esse peculiari eorum curatione, recte ΝΛcco φ) statuit. Qui lanceola operationem perfici malunt, Vario modo instrumenii sormam immutarunt. Nam planae cuspidis supersciui insculpendum curarunt so eolam, ut in ea maior materiei Vaccinae copia condi possit.

ob cuspidis tenuitatem sulci seu foveolae profunditas admodum exigua esse possit, atque jam ea lymphae

265쪽

copia , quae cuspidi non excavatae adhaerere soleat, ad insitionem feliciter peragendam sussiciat. In quo iro Expor. Iubens adsentior. Sed propositam ab eodem apicis lanceolae immutationem probare non pOSSum. Hanc enim non recta procedentem, uti plerumque Solet, essingi jubet, sed ita , ut ejus apeX ab uno latere paululum elevatus sit. Id autem propterea ne CeSSaritim e8Se putat quoniam CVSpiS recta procedens cutim, quae cum ma ima diligentia vitanda sit, facito laedero possit. Sed launc metum multum cogitatio imminuit, Itanc imprudenter factam Vulnerationem cutis ab hominibus artis peritis, quibus solis vaccinationis negotium in republica bene ordinata committendum eSt, Verendam non esse, et si acciderit, periculo fere Oinni carere. Dein Videtur mihi instrumenii , hoc modo efformati, usus hoc incommodum adferre, ut operatio dissicilius cum illo perficiatur, quam cum Vulgari lanceola, adeoque longius tempus requirat. - Alii una acu haud contenti, duas invicem iunxerunt ita, ut uno ictu duae plagae essicerentur. Talo instrumentum peculiari libello IΛc. ScΗΜ1Dae descripsit atque icone addita illustravit δ). ALOYs. CARL, qui nunc medici secundarii in nos ocomio ophthalmiatrico Vindobonensi munero sungitur, totum adeo instrumentorum ad Vaccinationem ab ipso commendatorum apparatum, Sub eju8 auspiciis fabricatum, Vendidit '). Consistebat ille ex spathula, acubu8 aliquot argenteis, quae in cu8pidis plana superficie paululum

ciolae pustula lympham, iterumque in vulnera facta expellendam aptis, Vitroque plano, quo eXcepta Rique siccata lympha per aliquod tempus SerVari poteSi.

266쪽

Τales apparatus, publicis interdum Sumtibus comparati, inter medicos, Vaccinationi operam dantes, distribuebant 1Γ. Similis cum hac, de qua modo exposui, ratio ea est, quam commendaVit LEGNΕnus si), modicus Silesiacus. Per cucurbitas scilicet cruentas cuti levia infixit vulnuscula, iisque materiam Vaccinam attri itrecentem. Scalpelli autem duo aut tres tantum in machina relicti ita disponuntur, ut elatere soluti cutim eviter concidant. Si profundius facta Vulnera Sanguinem stillaVerint, haud prius contagium VulneribuSadmovendum e8t, quam donec is profluere ceSSAVerit. Videtur haec methodus iis inprimis convenire, qHi balneatoriam exercent, atque cucurbitularum uSui multum adsueti sunt. Hi feliciores haud dubio erunt, si insitionem vacciolarum hac Via ac ratione tenta

verint.

Denique fuerunt multi, qui vesicatoriorum ope Contagium Vaccio Osuin corpori omnium optime inferri posse Opinarentur. Inter hos I. F. BALTκ1VΜ q) , Io.

DVΜ ') aliosque commemorare liceat. Et os 1,NDER quidem Vaccinationis negotium hoc modo conficiebat. espertino tempore medii brachii sinistri eo loco, quo aut musculus delioides et biceps conveniunt, aut Ρο- sterior maxime prominet, imponebat Vesicatorium, unguis magnitudine, illudque aliquot emplastri ad-haosivi striis firmabat. Altero mane in promptu eSSedebebat cuticula, quam auri bracteatoreS neceSSariam habent, particula ejusdem cum emplastro VeSicante

267쪽

magnitudinis , cujus mediae parti Iymphae. B Vacciolae pustula haustae, guttulam penicilli mollioris, quo

pictores utuntur, ope imponebat. Quo facto eleVatam per Vesicatorium culiculam plagis duabus, crucem sormantibus, discindebat, Vulnerisque laciniis forcipe

Orbem cuticulae bracteatoriae una cum materia inficiente imponebat, eumque reductis in Suum locum, quas antea reclinaverat, discisSae cuticulae laciniis obtegebat. Neque hoc munimento Solo contentus, de- Super collocatam particulam cuticulae bracteatoriae,

sesquipollicem longam, et pollicem latam, duabusquestriis emplastri adhaesiVi anglicani firmatam, tegebat duplicato linteo, cui unguentum rosatum inductum est, omnia denique fascia circulari continebat. Quatuor et viginti horis transactis totum apparatum, faScia SO-luta, remoVet, locumque insitionis quotidie bis deligat, h. e. antea lacte tepido ablutum linteo tegit, unguento rosato illinito. Quae quidem curatio ad persectam

usque Vulneris Sanationem continuatur. Hanc autem

vaccinandi methodum, quae inutili sua operositate displicet, Os1ANDER propterea reliquis omnibuS praefert , quoniam ea in usum Vocata certissimuS e8Sepossis partim de lymphae inscientis iusta quantitate in corpus illata, partim de contagio cuti ipsi per satis

longum temporis spatium applicato. Quam leVIa autem haec argumenta sint, recte ostendit Celeb. GEO.SΛcΗsΕ ' '), qui ita quoque de vaccinatione optime meruit, ut phaenomena, quae ab ipsius insitionis initio usque ad diem decimum Octavum in aegris ob Servabantur, dum insitio siVe per Vulnera punctim 1acia, siVe per fila, sub incisam cutim introducta, sive denique per Vesicatorium perfecta fuerat, diligenter notaret, atque sic de pretio, quod cuilibet harum methodorum Vere statuendum sit, iudicandi facilitatem pro

268쪽

Hanc autem in Serendarum Vacciolarum rationem

jure meritoque Viri maximae auctoritatis reaiciendam esse putarunt , ium quod inter omnes Sit incertissima, tum quoniam, id quod SAcco frequentissime Observavit, facillime vaccinellarum S. Vaccio Arum Spuriarum originem promo eat. Cujus quidem duplicis eventus causam Exper. R1TTER A in ') inde inprimis derivavit, quod partim ostiola Vasorum lymphaticorum Ve8ica1Orii stimulo occludantur, partim inlafima VRCcinum RΙympha, eX irritata Superficie copiose profluente aut nimium diluatur, atque Sic essicacia Sua pri Vetur, aut penitus expellatur. Quae mihi ex his, de quibus hucusque expoSui, vaccinandi methodis maximopere commendanda Videatur, haud difficile erit intellectu, Si qui S ea perpenderit, quae in limine hujus scriptionis de SAccoi methodo disputavi. Sed haud inutiliter dispici posse videtur , utrum una eademque methodus in omnibus Omnino, quibus Vacciolae inserendae sunt, adhibenda, an ea Secundum Variam corpori8 conStitutionem, quin pro morum adeo diversitate Varianda, et nunc haec, nunc alia methodus eligenda sit. ΗΩnc saltim Sententiam Vir Experiontissimus, et Collegii med. Supremi Petropolitani membrum nomen enim suum celavit)fovit, quippe qui Variam corpori8 facultatem, contra admotos stimulos reagendi excitabilitatem vulgo Vocant) diligenter ponderandam esse censuit. EXperientia enim edoctus multos invenit infantes, in quibus

cum leves cuticulae laesione8, quae a plurimiS commendantur , quam is Saepe repetitae, nihil essicerent, profunda cutis Vulnera, in quae fila, lympha Vaccina probe imbuta, reponebantur, optato SuCCe8Su nunquam destituebantur, δ).

269쪽

CONTINUATIO VII. PLOgramina d. m. mens. Apr. CIJ IJ CC cxxVI publice propc. itum, eum OTTO ERNEST. BOESEHETTER, WieSenensis Saxo, medicinae ac chirurgiae Licentiatus esset cre

Cum anno cistoc cci . loci in facultate medica obtinendi causa Scribenda et publice defendenda esset disputatio, eJUS argumentum repetii a VarioliS Vaccinis, quae tunc medicorum omnium omnino regionum animos in 1Oc maximum, quo ED. IENNERVS genus humanum beavit, beneficium intenderant φ). Eo auteIn tempore cum omnibus fere medicis in ea VersatuS Sum Senientia , ut eoS, qui morbum VaccIno - Variolosum rite Supera erint, per reliquam Vitam ab omni contagio varioloso tuiOS eSSe pronuntiarem. Cuju8 quidem persuasionis certitudo post octo annorum intervallum multum jam erat imminuta, cum frequentia hominum exempla, qui Varioloso contagio post Variolas Vaccinas recte insitas et superatas reSistere haud poterant, ab iis adeo medicis litoris consignata legissem, qui inter praecipuos inaccinationis patronos communi Ommnium Con Sensu reserebantur. Operae igitur pretium facturus e8se mihi videbar anno hujus seculi nono,

270쪽

si hujus facti, cuius Veritas in dubium vocari non

poterat, explicationem tentarem , CauSRSque rimarer, quae illam universalem persuasionem de Vi Variolarum Vaccinarum tutrice contra novam Variolarum insectionem sub erterent ). Inter Iaas causas perVer8a

et maxime negligens Vaccinationem instituendi ratio primo loco ponenda esse mihi Vidobatur. Si enim legimus, gravissimae illius, si effecta respicimus, operationis exercitium in multis terris, verte ab initio , non iis tantum, qui ejus cognitione idonea erant imbuti, sed omnibus, qui quamvis rudes, omnique scientia medica destituit, illud tamon ob lucelli inde captandi spem SuScipere SuStinebant, permissum fuisse, prosecto tali vaccinas Variolas inserendi rationi haud multum fidere poterimus. Ex hac quidem causa multitudinem hominum, a VarioliS post Vaccinationem rite peractam Correptorum, quae in Anglia observata ost, derivo. Cum enim ibi medicinae exercitium nullis sere legibus regatur, sed cuique, modo inVeniat, qui suam ipsorum sanitatem Vitamque illi concredere haud dubitent, medicum facere, et medicamenta, quocunque ictndem modo prael ctrctta, Vendere Iiceat, haud mirum videri potest, tales medicos circumforaneos tunc, cum ΙΕΝΝΕRI inventum recentissimum esset, totam Angliam per agaiOS, innumerae insantum multitudini morbum, Sic dictum tutorium, inseruisse, qui cum contagio Vari OlOSO exponerentur, ab hoc inficiebantur. Neque VanuS Omnino eSt metuS, fore, ut inter DOS quoque, qui de meliore medicinae publicae conditione jure meritoque laetamur, similia exempla quam plurima obServentur, simulac aliquando variolae epidemie graSSabuntur. Praeter hanc causam aliae adhuc inveniuntur, quae aeque multum contribuunt ad vim variolarum