Opuscula academica medica et philologica collecta, aucta et emendata

271쪽

vaccinarum adversus morbi Variolosi contagium aut imminuendam , aut penitu8 tollendam. Quarum cau-Sarum accurata cognitio cum maxime necesSaria sit,

quoniam sine hac illas evitare haud possumus, utili8simum laborem AD PH. FR. LUDERA IVA SUSCepit, Cum de iis diligenter exponeret δ). Versatur autem Vir EXPer. in ea sententia, ut Variolarum Vaccinarum in- Silionem inprimis propterea contra Variolas saepe in-ETICΘcem esse statuat, quoniam Vaccinatio fuerit impersecta. Certissime enim Sibi habet per8uasum, neminem unquam, in quo insilio Variolarum persecta locum habuerit, Variolis Veris obnoxium 1 re, adeoque Virum Illustrem, Sae 1EGLIT Z1VΜ , reprehendendum censet, quod is Variolarum mitigatarum Originem non in impersecta vaccinatione, sed potius in peculiari quadam Corporis constitutione, quam id Osyncrasiam Vocant, quaerat. Si Vero multa exstant hominum exempla'), qui bis Variolis Veris laboraverint, in quibus igitur ob singularem corporis constitutionem dispositio quaedam ad iteratam infectionem neutiquam morbo priuS Superato extincta erat, equidem haud video, cur non idem in Variolis Vaccinis locum habere ita possit, ut, qui Vaccinatione rite peracta SeSe

cond occurr. of sntiali pox. Edorb. 1822. ) aliique. Ipse ogo anno huius seculi duodecimo duo edidi programmata, qu hus non omnino infrequentem esse Variolarum roditum Post Bundem inorbum his terve adeo feliciter superatum. Vid. Opusculor. meor. Vol. I. uo. xx. et x XI. Hisco exemplis variolarum his redeuntium unum addo, quod a PH. GABR. ΠΕΝΝLERO Oh- AerVatum fuisse 1egi. Is scilicet tres unius familiae filios, Variotis decumbentes quondam curaverat, e quibus quis driennio post unus febre , capitis at ius epigastrii do1ore, Vomituque corripie-hatur : quarto morbi dict varioΙuo erumpebant copiosae, hic cohaerentΘs, illic confluentes. Multo gravius et Periculosius Asecunda Vice decubuit aegrotus.

272쪽

contra contagii Variolosi Vim muniVisSe putaverit, VO-

iis et spe eXcidat sua. Imperfectam autem vaccinationem Vocat eam, quae minime regularem et imperturbatum Vacciolae hoc enim Verbo Variolas Vaccinas

insignit) decursum inde a prima contagii in corpus

receptione usque ad cru8tae lapSum produXit, neque eo, quod motus sobriles magis minusve luculentos eX- citavit, pustulamque nulla areola cinxit, corpuS ue grotum univer8iam tunc, cum morbi Vis atque impetus fastigium attigit, assectum fuisse Ostendit. Ab hac imperfecta vaccinatione Originem Suam repetere Vacciolas Spurias, idem LUDERs1Vs contendit p. 143., inter quas , apto vaccinellarum nomine ab illo insignita S, atque Vacciolas Veras eadem ratio locum habeat, quae inter Variolas atque varicellas iam diu sit observata. E quo tempore medici Vaccinationum QAercuerunt, multoties experti sunt, insitionem sperato caruiSSe Successu. Videbant enim inde eruptionem Cuinneam oriri, quae, siVe ad ejus formam, sive ad celeritatem, qua morbus finiebatur, sive denique ad effecta salutaria, quibus exanthema illud prorsus do-Stituebatur, respicerent, a Vera Vacciola luculentissime

disserebat. Cuius quidem phaenomeni causae dignae sunt, quae diligentissime investigentur. Nam cum

impersecta vaccinatio vacciolam Veram non produCat, adeoque CorpuS DOStrum contra Variolarum contagium non municti, reS Omnino maximi momenti est, ea

bene cognita habere, quae exspectationem nostram de insitionis successu frustrari possint. LUDERsius, Vir EXper. et Doctiss., in ea S causa8 diligenter inquisivit, qua se Vaccinationem irritam reddere po8Sunt. Inter quas primo loco materiam pο-

ciola vera, sed Maccinellis tantum laborabant. Ienne-rris ipse maxime dignam esse utriusque morbi distinctionem, ne qui e vaccineliarum pustulis sibi lympham inseruerit, se hoc modo tutum a Variolarum

273쪽

contagio credat. Vid. ED. IENNER's Unte s. ub. d. Ursach. etι. 0 DI. d. Atilpock. Hannov. 1799. 8. pag. 6. Quemadmodum enim in hominibus interdum exantho-mata efflorescunt, quae quidem, si Obiter tantum mor-hum consideraverimus, non nulla cum Variolis Communia habent, sin accuratius rem perpenderimus, multa offerunt, quibus longe ab illo morbo recedunt, unde quoque non Variolarum, Sed Varicellarum potius nomen merentur, ita idem quoque in Vacciolis observare licet, quae varia S sormaS COIStituunt, accuratissime a se invicem distinguendaS, cum una tantum eaque Vera lympham praebeat, quae in corpus humanum insita hoc contra Variolarum contagium tuetur, reliquae autem, Vaccinellae a LUDERS 1ο dictae, lympha tam benefica penitus carent. Diligenter igitur Signa sunt anquirenda, quibus Vaccinellae a vacciolis

sine errandi peficulo distingui possunt. Quam qui

bus ad naturam factis propediem illustrare voluit q). Sed tertius jam agitur annus, ac promi88is nondum stetit Vir Eruditiss., quod maximopere dolendum eSt. Nam cum in Holsatia vivat, in qua Vacciolarum plura,

quam in aliis regionibus, Occurrunt exempla, Opii-mam habebat opportunitatem, illum VaCCarum moΓ-buin saepissime Videndi, atque non Solum Symptomata, quae illi semper adhaerere solent, totumque morbi decursum, sed etiam, si qua diversitas inter vacciolam atque Vaccinellas intercederet, eam cognoscendi. Donec igitur promissus et diu exspectatus LUDERs11 liber prodierit, Ggo. H. MAsio, quod eidem argumento aliquam lucem accendere studuerit, Obstricti esse debemus. Is autem tres formas VaccineΙ-larum descripsit, nigras, albas et vesiculosas e saVo

5 Spem nobis fecit L e. p. 150. et repetita vice P. 190,

1. 17

274쪽

fuscas. Qui hoc inter Vacciolam Veram et vaccine1-las discrimen intercedere putant, ut febriles motus, lactisque Secretio SuppreSSa, unde totBm Corpori8 constitutionem in adsectionis societatem tractam fuisse appareat, non niSi Vacciolae competant, a Vaccinellis autem absint, ii, quam fallax illud discrimen sit, e MAsio discere poterunt, qui in prima Secundaque vaccinellarum ab ipso obserVatarum forma Vehementem febrim, interruptamque Iactis secretionem animadvertit. Cum igitur lympha, e vaccinellis desumta, videstituta sit, Variolarum contagio resistendi, mariima medici cura Opus est, ut ne illam ad insitionem adhibeat. Nam praeterquam quod optato excidit succe8Su , etiam in praesentissimum periculum conjiciet vitam ejus , cui talis materies inseritur. Etenim cum lympha ex ipsis Vaccae uberibus, Vacciola Vera ObSitis , hausta graVius corpus humanum adscere constet, quam quae e Vacciola humana depromta est, haud temere metuendum erit, ne Vehementia Symplomatum, a Vaccine larum Viria productorum, ita adaugeatur, ut vita conserVari nequPat. Huic autem causae, a qua irritus vaccinationis Succe8Sus interdum derivandus sit, haud magnum momentum tribuere Videtur LUDERSIVS , quoniam nO8tris temporibus rarissime vacciolarum coniagium eri ipsis Vaccarum uberibus ob morbi inter Vaccas

ObVIi raritatem depromatur. Sed pace Viri Eruditissimi dixerim, hoc argumentum mihi leviusculum eSSevidetur. Nam cum in ea, quae nunc viget, Variola rum epidemia multi insantes, quibus Vacciolae rite inSertae suerunt, a Variolis adficerentur, hujus rei causam multi in virus vacciolosi vi sensim decreS- Cente quaesiVerunt, Summamque inde neceSSitatem, virus illud e primo sonte, vaccarum uberibuS, denuo hauriendi, atque sic pristinam ipsi ossicientiam reSti-

275쪽

tuendi, derivarunt. Si igitur quis, in hac ipsa sontentia Versatus, audiVerit, in grege quadam deprehendi Vaccas, quarum ubera puStulaS Offerre narrantur , pro Vacciolis habitas, ex hisce pustulis sine idonea Signorum characteristicorum cognitione, quibus Vacciolae Verae a spuriis dignoscantur, VirHS deSum-8exit, hoc ipso errore muliorum hominum Vitam manifestissimo periculo exponere poterit.

276쪽

Programma d. VIII. Idus Apr. cIIII cccx scriptum, cum Io.ERN. STAPF , Num burgen Sis, inedicitiae et chirurgiae Licentiatus esset renuntiandi S.

Si ullo unquam tempore, certe nοStro, curiOSius et fere anxie anquirenda sunt remedia, quae in locum extraneorum Substitui possint. Etenim cum ilhqrior mercatura indies angustioribus circumscribator limiti bus, inprimisque maria nobis medii erraneis arctius claudantur, metuendum e8t, ne iiS remediis, quae novus nobis Orbis transmiSit, aut penitus priVemur, aut propter pretium nimiS magnum uti non possimus. Quorum quidem remediorum nullum fere tam Iarga, aut potius plena manu hucusque adhibitum fuit, quam corteX, a patria peruVianus dicius. Nam teste GenerosiSsimo ALExANDRO DE HVΜBOLDae , viro fide dignis-

bus regionum Cajanumae et Uriiusingae viginti quinque millia arborum, quae Optimum nobis Iargiuntur corticem, Cinchonae condamineae, exscindebantur. Cui nemorum Vastationi, quae huic arbori utilissimae bellum quasi internecinum indixerat, Obicem opponere conati sunt, apud quos summa rerum publicarum in istis regionibus cura est, edicto, quo caVerent, ne ultra nongentas quotannis sternerentur Cinchonae arbores. Sed ne sic quidem justus timor animis medico-

277쪽

rum eximi poterat, ne aliquando ex apparatu medicamentorum potentissimum remedium penituS eVanescat. Quamobrem et societates eruditae fl), et summi Varia-ΓUm terrarum magistratu8, praemiis adeo propositis, medicorum studia eo dirigere Studuerunt, ut, quem admodum Omnium omnino remediorum, e peregrinis

regionibus petendorum , ita inprimis corticis peruviani usum aliis remediis indigenis, adeoque facilius comparandis compenSHrent.

Quae quidem studia eo laetiorem pollicebantur Successum, quo diligentiu8 culta nostris temporibus chemia amplissima cepit incrementa. Viae enim, quibus ollin vis medicamentorum indagabatur, nunc

melius munitae et Omnino nOVae apertae Sunt: non

soli sapori, non incertae de similibus Viribus conjecturae , a simili planiae habitu ductae, non experimen iis paucis iisque imperfeciis, quae olim chemicadisquisitio suppeditabat, nunc fidem habemus, sed

praeceptis ac praeclaris eXempliS utentes, a Fo Vnc ROYο, VAvqVEL 1 Νο , SE GVINO , ΤΗΟΜ SONO , ΗΕ nΜSTAEDTIO, pluribusque aliis exhibitis, curatius nunc in partes remediorum necessarias inquirimus, earumque non solum nRturam, Sed etiam mutuam ad alias, eodem remedio contentas, partes rationem attendimus. His

diligentibus disquisitionibus effectum est, ut partes

elementares plantarum cognosceremus, de quibus maiores nostri ne cogitarunt quidem. Huc referendum

est, ut his tantum utar, principium, quod coriis subigendis inservit scytod ephicum ) , extractiVum, SaΡΟ-ΠRCeum, albuminOSum, resinae elasticae cuo ichuc )proprium, denique quod ΤΗΟΜso Ni et SLGV1Ν1 Iabori

1 Laudaro Iiceat Academiam scient. literarum Q1Θgantior. et nΥ-iium Lugdunensem, quae de plantis indigenis feΙici cum succesΝu exoticis sutistituendis quaestionem publice proposuit, cujus Praemium reportaverunt Exper. COSTE et WILLEM ET A : Pract-terea et Tolosanam societatem medicam , quae anno 1807 prae-inio invitavit medicos ad inclicandas plantas, quae cum fructu corticis Peruviani Ioco contra inorbos possint adhiberi.

278쪽

hus in Cinctiona detectum, indeque nominatum eSt, oinchoninum. Magna igitur miratio subiit animum meum, cum egerem Virum, chemiae gnarissimum, in ea Versari sententia, ut contendat, plane nullum remedium Succedere posse corticis peruviani loco, quique ejusmodi quid defendere sustineat, eum prorsus ignorave corticis hujus Vim atque naturam '). Quod quidem judicium , magna cum sidentia, ne dicam nimia, prolatum , quibus argumentis munitum sit, nunc paucis

videamuS.

Ac negat primo Vir subtilis admodum ingenii, remedia illa, quae aromatica8, amaris atque adstringentibus junctas, partes contineant, aequiparari posse cortici perii iano, quippe cum aroma illorum partesque amarae et adstringentes longe alius naturae sint, quam eadem illa principia in cortice, riSumque movere conatus medicorum, qui radicem calami aromatici ac gentianae et gallas invicem miscentes corticem perti ianum produxi88e opinentur. Quamquam autem lubentissime concedimus, medicos, qui tam absurdam opinionem defendere audeant, omnium riSui e8Se propinandoS , tamen non possumuS non contendere, eos neque exiStere, neque unquam exstitisse. Si onim laudabant calamum aromaticum, aut caryophylliatam, aut qua8Siam, aut angu8turam, aut reliqua tanquam febrifuga remedia, non eo usque stultitiae progrediebantur , ut putarent, ea VeΙ sola, Vel apte invicem mixta aut Verum esse corticem peruvianum, aut ubia vis ejus Vires supplere. Hoc tantum a8 sequi studebant,

ut praeiudicatam opinionem, quasi nulla in febribus

intermittentibus salus sine cortice peruviano inVeniatur , impugnarent, impugnatamque eVerterent. Non usum remedii, cujus efficaciam bene norant, Sed

279쪽

abusum tollere, et experientia duce probare cupiebant, multas febres esse, quae facillimo negotIO, et sine incommodis, aliorum quoque remediorum Ope et efficientia fugari possint: ideoque neutiquam Semper et ubivis ad corticem tanquam ad Sacram ancoram Con fugiendum esse, ubi febris intermittentis medela sit perficienda. Dein varias adserit esse febrium intermittentium formaS , quarum quaelibet sua remedia, hoc est, nulli alii sormae convenientia, requirat. ESSe enim peculiarem febris intermittentis sormam, quae, licet intertio acidi salis usui minime cedat, tamen ab imperatoria sugetur; aliam, contra quam belladonna inuti-Ιiter adhibeatur, minime resistere gentianae; ab his diverSam eSSe, quae a nuce Vomica fruStra oppugnata capsico facile tollatur; aliam Opio opprimi, quae neque sale ammoniaco, neque fabis Sti. Ignatii, neque ar- Senico , neque Sub oxydo antimonii, neque aliis remediis sanetur. Ex his igitur tanquam axioma firmissimum suere putat, duas febres intermittentes, quR-rum altera intra breve temporis spatium et Sine ulla subsequente molestia, corticis peruviani, altera Opii usu removeatur, natura sua e8Se diVerSAS, atque adeo Varias constituere morbi hujus formas. Quae quidem argumentandi ratio admodum debilis mihi videtur. Nam inter Omne8 constat, nullum sere morbum ita sibi constare, ut Semper in omnium Symptomatum , quibUS StipatuS e88e solet, et vigore et decursu idem penitus sit, sed semper alieni quid, quod e varia corporis aegroti constitutione , Vitae genere et similibus causis dependeat, admixtum habere. Atque

haec aliena quamquam non Omnem morbi naturam ita mutant, ut plane alius sit, tamen efficiunt, ut alia remedia in usum Vocari debeant, quae hisce alienis magiS Accommodata sint, et sanationem morbi faciliorem, citiorem tutioremque reddant. Morbum Venereum exempli loco adseram, quem mercurio tanquam

280쪽

specifico sanari, Iippis atque tonsoribus notissimum est. Hunc morbum aggredi ponamus hominem, scor-butico corporis habitu laborantem, qui quamquam

morbi Venerei naturam atque indolem non sic immutat, ut haud amplius Venereus sit, tamen aliam medendi rationem requirit, quam quae Opponi solet morbo Venereo puro. Ex hac autem diversorum medicamentorum administratione minime morbi Venerei duae eaeque natura Sua a se inVicem diversae sormae constitui possunt. Aut ut alio exemplo utar, Vulgatissi

curii praeparato posse facillime ad sanationem perduci, sed alium cedere citissime unguento mercuriali, alium, qui sub hac medicatione in Iongius trahebatur, subito e aneScere mercurio cinereo adhibito, alium nequo hoc, neque illo vinci posse, sed mercurio solubili Hati nemanni egere, alium denique non nisi mercurio sublimato corrosiVo superandum esse. Num igitur tot morbi venerei formae statuendae Sunt, quot remedia,

ipsis facile ac tuto tollendis apta 3 Quod qui adfirma-

Verit, is potius medici, reliquos omnes ingenii acumine atque subtilitate longe superantis famam aucupari, quam Veritatis studio et amore teneri mihi vid0tur. Agat Vero Vir ille, magna et inaudita sonans, hoc, ut nobis Symplomata, morbo Venereo , qui non nisi mercurio cinereo etc. etc. feliciter tolli potest, propria et a quovis medico facile cognoscenda patefaciat. Idem modicos omnes maximo beneficio adfi- cIet, SI Signa nec Obscura, nec fallacia in medium protulerit, unde Statim cognoscere possimuS, hanc febrem intermittentem non nisi opto, illam solo salis acido, hanc arsenico, illam alia medicina sobrifuga esse Curandam. Hoc opus, hic labor esto. Sed hanc exspectationem hucusque destitutam eSSevalde dolemus. Illius tantum febris intermittentis imaginem exhibuit Vir Doctus, contra quam, nisi in uno cortice peruViano, nulla salus inveniatur. Quas qui-