Artis medicae principes, Hippocrates, Aretaeus, Alexander, Aurelianus, Celsus, Rhazeus

발행: 1769년

분량: 521페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

231쪽

De sat cibus faugmine impletis . de ocular rem tu sum mutionibus , lachr 'mis , I rdibris tumoribris,rripit vis, lae s0mbus, cicatricibus , uisbeculis, Ucaliginibus praedictisnes.

Uod si vero cuipiam fauces implentur sanguine sepe singulis diebus , ac noctibus , cui neque caput antea doluit, & qui neque tu sim habuit, neque Vomuit, neque febre Correptus fuit, neque dolorem habuit pectoris, nec dorsi , hujus inspiciendae sunt nares, & fauces , Utrum Hlcus aliquod habere videatur in hoc loco , an hirudinem. Oculi porro lippientes optime sa nescunt, si & lachryma, & sordes, & tumor sim ut fieri inceperint; si vero lacryma sordi fuerit permixta , & rion valde calida , sordes autem alba fuerit, & mollis, & tumor laevis, & sol illus: si ita haec se habuerint, oculus conglutinabitur ad noctem , ut doloris expers lit, atque hoc modo res haud periculos a fuerit, ac minime diuturna. Si vero lachryma procedit multa , & calida ,

cuin paucissima serile , ac par Vo tumore , atque hoc ex altero oculo tantum , tunc di Uturnum

valde fit malum, verum non periculosum &doloris expers est hoc onus; & judicationem in his maxime eXpectare oportet, primam qUidem ad vigesimum diem; si vero hoc tempus superet, ad quadragesimum expectanda est: ii vero neque in his diebus sedetur, in sexaginta judicatur.

Per totum autem tempus hoc, sordes conside retare oportet, an cum lachrymis; misceatur di

alba; ac mollis fiat, maxime sub judicationis tempus ; si enim desitura est , haec fiant. At si utrique oculi haec perpetiantur , in majori periculo sunt, ne ulcerentur; Verum judica

232쪽

cae valde dolorosae sciat, sed cito Judicantur, si

non Vulnus acceperit octilias ; si vero tumor magnus fuerit, dolorisque expers , & siccuS , periculo vacat ; si Mero cum dolore fuerit, mulus

est , si siccus sit, Se periculum est, ne ulceretur oculus , ac palpebrae conglutinentur. Sed Scgravis est tumor, si lachrymam coniunctam habent, R dolorem; si enim lachryma prodit calida , ac salsa, periculum est, & pupillam exulcerari , Sc palpebras. Si vero tumor consederit, sed lachryma multo diutius effundatur, & so des adsint , viris quidem palpebrarum eversionem pr9edicere oportet; mulieribus autem, &pueris exulcerationem , ac e Versionem palpebrarum. At si s ,rdes pallidse, aut lividae fuerint ,

Sc lachryma multa, at calida , R in capite ardor fuerit, L ex temporibus dolores in oculum decubuerint , & vigiliae his accesserint; necesse est ulcus in oculo factum esse, & timor est quoque, ne id rumpatur. Ρrodest autem febris accedens, aut dolor lumbis inhaerens. Ρraedicere vero his futura oportet, ita ut respectus & ad tempus habeatur, & ad ea , quae ex oculo fluunt, & ad dolores , item que vigilias. Postquam Uero Sc OcUlum contueri datum fuerit, siquidem compertus fuerit ruptus , δε per rimam pupilla extiterit, malum est, & difficile , ut sedetur ; si vero Si nutredo tali suberit, penitus inutilis Oculus

redditur. At vero alia ulcerum genera praedic re oportet, loca considerando, Se putredines, &profunditates; necessarium enim est pro ulcerum Vehementia cicatrices fieri. Quibus igitur rure pluatur oculi, 35 postea prominent, Ut eXtra

locum pupilla sit; his & tempore , Sc arte, Opem iure non datur, ut videant. Parvae vero pupil.

233쪽

PRAEDIC Τ ΙONUM LIBER II. 2I , larum transmotiones sellari possunt , si nihil mali accesserit, I homo juvenis fuerit. At Ulcerum cicatrices, quibus nihil aliud mali affuerit, omnes & a tempore , & ab arte juvari posse putandum est, maxime recentissimas, & in juvenum corporibus. Ceterum eX locis maxime pupillae laeduntur , sit exulcerantur , deinde parS , quae est

supra supercilia, postea quidquid proximum his

locis fuerit. pupillae vero glaucescentes , utit dr- genti speciem referentes , aut caeruleae , non bonae sunt ; his autem paulo melioreS sunt, quae aut minores apparent, aut ampliore S, aut Engulos habentes, sive ex manifestis caulis tales factae fuerint, sive sua sponte. Caligines, & ni beculse, & cicatrices subalbicantes laevigantur , ac delentur; si non vulnus aliquod in eo loco ac Celserid, aut prius forte cicatricem habuerit ibidem, adit unguem plerygion dictum. Si vero splendicans cicatrix in nigra oculorum parte fiat, partem aliquam nigredinis dealbat, adeo, ut ii multo tempore permaneat, & aspera, & crassa, etiam memoriam sui relinquat. Porro judicationeS , quemadmodum in febribus scripsi , ita Rhic se habent. Verum signa probe edoctum, dinfercntias lippitudinum praedicere oportet , qUUm pessima signa accesserint, diuturnas lippitudines fore ; velut de singulis praescriptum est ; quum Vero apparuerint optima signa, breves: tunc enim septima die desituras esse praedicendum est , aut prope hoc tempus , & alioqui securas esse putandum est. Recidivas autem eXpectare oportet his , quibus melius habere contingit, neque in diebus judicatoriis , neque signiς bonis conspectis. Omnium vero maxime urinpe statum in oculorum assectionibus considerare oportet; nam temporum occasiones praeeipites sunt.

234쪽

CAPUT XIII

De d senteriis , lienteriis , aliis e leυioribus asei pro fluviis, ac uni procidentia praedictisnes.

DΥsenteriae si quidem cum febre invaserint ,

aut variis alvi egestionibus , aut cum hepatis inflammatione , aut praecordii, aut Ventri S , aut qu9e ctim dolore fuerint, aut cibos intercipiunt , sitimque inducunt; . hae omnes malae fiunt,& qui suae plurima horum malorum habuerit , Citissime peribit ; cui vero paucissima talium adfuerint huic plurima spes est. Moriuntur autem eX hoc morbo maxime pueri quinquennes, & adulti ores ad decimum usque annum , reliquae Ve-IO aetates minus. At quae dysenteriae commodae fiat, hae mala haec non inducunt; Verum sanguine, & ramentis egestis, dessiverunt septima die, alat decima quarta, aut Vigesima , B Ut qU dragesima , aut intra haec tempora. Hujusmodi enim egestiones etium eos , qui prius sunt in cor- pC ibus , morbos sanant, vetusti opes quidem diuit 1 Hiore tempore, recentiores autem in paucis di bus sub movere possunt; nam & quae uterumpestani , etiam ipsae reservantur magis ad parti m ,. h. ex partia , & fetus conservant, sanguine, &TRanctutis egestis , etiam per multos menses; nisi

dolor ipsis adfuerit, aut aliud quoddam malum signum eX his , quae in dysenteriis fieri scripsi , accesserit. Si vero aliquod illorum apparuerit, &fetui perniciem significat & praegnanti periculum, nisi post fetus e fugium, & secundarum eXO-lutionem . ipsa dysenteria eadem die, aut non multo post desinat. At lienteriae quidem contu& diuturnae, & per omnem horam, cum

235쪽

strepitu, & sine strepitu cxtu ibatae, & similiterra Octu, ac interdiu incumbentes, R dejectione

subeunte, aut valde cruda, aut nigra, & leVi, ac graVeolente , hae Omnes malze sunt ; nam iasitim inducunt, & potum non ad Vesicam pro-moVent , Ut per Urinam ejiciatur; & os exulcer nt, & ruborem elatum in facie , ejusque cutis vitia omni colore distincto excitant. Simul alitem & ventres contractos, & sordidos , ac rugosos reddunt; ex talibus autem homines impotentes fiunt ad cibum capiendum , ad deambulandum , ad iaciendum alia, quae facere debent, estque morbus hic gravissimus senioribus, Vehemens est etiam viris , reliquis autem aetatibus nausto minor. Qia quis autem neque in aetati

Lus his est , quas male tractari ab hoc morbo dixi , R paucissima ex lignis habet, quae mala esse scrinii , hic securissime constitutus est. Indiget vero curatione hic morbus , donec & urina pro ratione ejus , quod in potu acceptum est , procedat & corpus ab ingestis cibis augmentum capiat, & a malis coloribus liberatum fuerit. At vero alia alvi profluvia, quae sine febre sunt, &brevi tempore durant , & mitia sunt; aut enim cluta sedabuntur aut sua s ponte. Praedicere

autem oportet excretionem subtus erumpentem desituram esse, quum tangenti Ventrem manu

nullus motus suberit, & in fine dejectionis flatus prodierit. Sedes autem procidunt, Viri S quidem , quos , Ubi haemorrhoi las habent, alvi profluvium corripit ; pueris Vero calculo laborantibus , & in dysenteriis longis, ac sinceris ; senu.hus vero , quibus muci agglutinati inlunt.

236쪽

De Mulieribus, quae liberalius, aut pancius concipiuηt : de conceptionis causis , ac oblita culis , aί de maris , aut feminae concepti0He , ac falsae

conceptiunis signis praedicti0ues. Eriam de mulieribus , quae magis , aut minus in utero concipere soleant, ita conside-xare oportet : primum quidem formas ; parVM enim ad conceptionem aptiores sunt majoribus, tenUes crastis, albae rubicundis , nigrae lividis. Quae item venas conspicuas habent , meliores sunt , quam quibus non apparent ; CArnem IV-tem uberiorem habere, grandiori natu malum est ; mammas vero turgida S, ac magna S , bonum ; atque haec quidem visui expolita sunt. Verum interrogare oportet etiam de menstruis purgationibus, an omnibus mensibUs comparenni,& an copia satis magna, & an boni coloris sint, y aequales singulis temporibus, & ratis mensium diebus, s c enim has fieri optimum est. Locum

Vero , in quo conceptio fit, quem sane Uterum nominamus , sanum esse oportet, & siccum , ac mollem. Sit item neque retractUS , neqUe pronUS , neque os ipsius sit aversum , neque occlUsum , neque diductum ; fieri enim non potest, ut Conceptio fiat, quodcunque tandem talium impedimentorum affuerit. Quaecunque igitur mulieres in utero concipere non possunt, verum pallidae 3pparent, neque febre, neque visceribus id facientibus , hae capite se dolere dicent , & menses sibi male , ac meracos prodire. Si autem paUzi , aut longo tempore , ipsis sic affectis menses non comparuerint, uteri in his purgatione opus ha-

237쪽

PRAEDICTIONUM LIBER II. 2Ι9bent; quaec que Vero bene coloratae sunt, Sccarnem multam, ac pinguem habent, Sc Venulas latentes, & dolore carent, menses his aut Omnino non apparent, aut modici, & meraci prodeunt; hoc genus dissicillimum est ad cogendum, Ut concipitini. Si Vero mensibus profluentibus inculpate , & mulier sic corpore affecta fuerit, nec tamen conceperit, lOCUS in quo est uterus , in causa est , ut fecunda fetu fieri non possit ; aut enim contractus est , aut diductus 1, nam & alia, quae isthic mint, cum doloribus, decolorationeque ac Col liquatione fiunt Quibus porro ulcus factum fuerit in utero, si

e CX partu , si Ve eX tuberculo, si e ex alia

quadam causa , his febres, & inguinum tumo res supervenire necesse cst. Sc dolores in his locis. Si vero Se puerperii purgamenta rimul fuerint intercepta, haec mala si adfuerint, omnino vehementiora sunt, & diuturniora, & ad haec

p r cordiorum , ac capitis dolores; ulcere autem ficto, & sanato. locum hunc leviorem, ac duriorem fieri necesse est, minus conceptui idoneum ; si vero solum in si nistra parte fiat ulcus , λ mulier in utero concipiat, sive dum adhuc habet ulcus, sive ubi jam sma est, in ascul uia1 magis enixuram esse spes cit; si vero in dextra parte ulcus fiat, & mulier concipiat, femineum magis fore fetum expectandum est. At si febres

corripiant concipere non potentem, & adtenuata sit tussi muliercula . interrogare oportet , an in utero ulcus aliquod habeat, aut aliud quidpiam eX malis, de quibus scripsi; si enim 111 hoc loco nihil mali subesse apparuerit, quod caUsa sit attenuationis , L cur concipere non possit, sanguinem vomituram esse mulierem exspectandum est; menses autem tali necessario eVanue-

238쪽

etao HIPPOCRATIsriint. Si vero febris soluta fuerit a sanguinis erit ptione, k menseS comparuerint, in utero concipiet; si vero priusquam sanguis erumpat, alvus effusa fuerit pravum in modum , periculum est perituram esse mulierem , antequam sanguinem vomat. Quaecunque in utero se concepisse putant , R non conceperunt , & per multo S menses falluntur, mensi ruis purgationibus non apparentibus , & Ventres litigeri, ac moveri vident,liae & caput dolent, & collum, & praecordia , S in mammis lac ipsis non innascitur , nisi modicum quiddam , atque id aquosum. postquam vero ventris tumor dissolutus fuerit , ac molles evaserint, eae, nisi quid aliud obstet, concipient, nam haec adfectio bona est ad mutationem in ille ro faciendam , ut post hoc tempus in Utero concipiant. At his, quae conceperunt, dolores hi non eveniunt, nisi familiares his fuerint & capitis dolores, & lac in mammis gignitur. At Ve To ea S, quae a diuturnis muliebribus fluoribus

VCXAntUr, interrogare oportet, an capite doleant ,& lumbos & infernam ventris partem ; interrogandae sunt etiam de dentium stupore , & visus hebetudine , & aurium sonitu. Quaecillaque dUtem , dum jejunae sunt, subbiliosa vomunt permultos dies, quum neque uterum gestent, neque febricitent , eas interrogare oportet, an lUmbricos rotundos simul vomant; si enim hoc non confitentur , praedicendum est ipsis futurum esse. Evenit autem hic morbus maxime quidem mulieribus, deinde vero etiam virginibus, sectoaeteris hominibus minus.

239쪽

CAPUT XV.

De variis citra jebrem dolaribtis , de gravedinibus , temp0ribus , pruriginibus , ac d0kribili ctim vertiginibus , praedicti0HEI.

Uibuscunque vero sine febribus dolores fi

Unt, mortem quidem non inducunt, Verum

plerique diuturni sunt, & multas mutationeS, ac recidivas habent. Genera haec sunt: primum quidem ex capitis doloribus aliqui sunt leves , aliqui multo graviores. Utrosque vero hoc modi, considerare oportet: quicunque hebutem visum habent, & rubor quidam iptis fit in oculis , &pruritus frontem vexat, his sanguis sua sponte manans, & coacte , opitulatur ; hoc genus simplex est. Quibus vero dolores circa caput, &frontem ex magnis Ventis fiunt , & ex frigoribUS , quum Vehementer calefacti fuerint ;eos graVedines potissimum quidem omnino libe rant, prosunt autem & sternutationes , & muci in naribus oborti, magis quidem sua sponte ; sin minus, coaete. Gravedines autem fiunt in totum , adeo ut & tusses succedant: & sternutationes succedentes , si dolores non sedaverint; necesse est tubercula, R decolorationes his accedere. Quibus autem dolores 11ne manifestis causis fiunt, & diuturni, & in toto capite, sunt

que ipsi & graciles, & debiles ; his praesagien

dum est morbum longe graviorem priore esse et si Vero etiam ad collum, L ad domum dolor descendat , caput relinquens, & ad caput recurrat , adhuc gravior fit. Uerum omnium horum

gravissimus est , si ex capite ad collum ac dorsum tendat; auxilia autem his ex abscessibus fore

240쪽

ma . HIPPOCRATIS cxspectandum est, aut ubi pus per tussim reietacerint, aut haemorrhoidas habent , aut pustulas in corporibus enatas ; confert etiam caput furfures habens. TorporeS Vero, & prurigines pungenteS , quibu8 per caput discurrunt, aliquando per totum , aliquando per aliquam partem ; saepe vero & frigiditas aliqua ab ipsis sentiri putatur , Velut per caput discurrere, hos interroga- Te oportet, an etiam ad summam linguam illa prurigo perveniat ; si enim hoc fecerit, Perseiacius morbus fit, & dissicilior curatu ; Verum absque hoc facilis est. Auxilium autem Consequuntur ex abscessibus, veluti antea scriptum est, sed tamen abscessus minus in his succedunt, quam ha illis; quoscunque vero una cum doloribus Vertigines corripiunt, malum aegre exsolubile , ac furiosum evadit; senibus autem maxime hoc genus accidit. At alii morbi circa caput , & viris , R mulieribus , cum securitate vel omentissimi sunt , & diuturniores, accidunt autem & adoles centibus, & virginibus , in m pubertatis aetate ,& maxime circa mensitum progressum. Mulieribus vero in capitis doloribus , alia quidem Omnia accidunt , quae & iris; Vertim pungenteSillae prurigines & affectiones atrabiliariae his mi-nUS , quam Viris, si non melises penitus aboliti

fuerint.

De pravis juvenum colaribus, cum virore pallidis

de =octialopibus, S uen0ses, praedicti 0nes. Uibus juvenibus colores pravi sunt ad multum tempus, & continenter , non tamen

SEARCH

MENU NAVIGATION