장음표시 사용
251쪽
LE VICTUs &c. LIBER I. his danda est: his vero, qui semel cibum capere consueverunt, his primo die semel danda ; paulatim autem pro rediendo, si fieri possit, iis etiam his danda, si quid adjiciendum videatur. Verumper initia copiam dare sufficiat non multam , neque ultra modum crassam ; sed ut pro consuet dine aliquid ingeratur, & ne multa vasorum in nitio fiat. Quod autem ad sorbitionis adjiciendae quantitatem adtinet, si admodum is ccus fui rit morbus aut magiS, quam quiS putaVerit, plena manu non est exhibenda : sed ante sot hitionem, aquam mulsam, aut Vinum , aut quodcui que utile fuerit, propinare. Quid autem maxume conveniens sit, in lingulis generibus morborum) dicetur. Quod si os humescat, & quae
Z Dulmone prodeunt, qualia decent talia) iuerint, sorbitionis quantitatem, ut equidem breviter dicam, augeri oportet. Nam quae celeliUS, WagISqUe madescunt , celeriorem crisin denunciant; quae Vero tardius Sc minus, tardiorem Judicationem significant. Atque haec quidem in uni-Versum harum rerum natura est. Sed multa quoque alia peropportuna, ex quiuus signa elicienda sunt, przetermittuntur, quae postea dicentur. Et quo purgatio copiosior fuerit, eo majorem copiam ad judicationem usque adjicere oportet; sed maxime duobus ab judicatione dichus, quibus sane aut quinto, aut septimo, aut notio die, indicere videatur Judicatio, Ut etiam dierum partum n imparium ratio habeatur. ΡΟΩtea Vero sorbitione mane utendum est, Vespere vero ad cibaria transeundum . . Haec autem plerumque iis conferunt, qui statim integra ptisana Utuntur. Dolores etenim in pleuriticis statini sponte desinunt, quum aliquid effatu dignum, tum etas puere, tum eXpurgari ceperint: eterum
252쪽
et 3 HIPPOCRATI spurgationes multo perfectiores sunt, minusque purulenti fiunt, quam siquis aliter victum instituat; & judicationes simpliciores, & melius judicantes, ac minus redeuntes. At ptisanam interea ex optimo confici hordeo, & quam .ptime
coctam esse oportet , ac praesertim si non solo cremore uti debeas. Nam cum aliis virtutibus plusanae lubricitas emcit, ut hordeum, quum devoratur, minime laedat 3 nusquam enim adhaeret,
neque. secundum thoracis rectum tramitem moram trahit. Est autem maxime lubrica, sitimque maxime restinguit, & facillime coquitur, & est infirmissima, si optime cocta fuerit, quibus ora nibus opus est. Nisi igitur quis, quantum deest, adtulerit, ut idoneus ejusmodi ptisanae sorbendae
modus efficiatur, plerumque laedet. Quibus etenim statim cibus interclusus est, siquis eo non subvacuato sorbitionem dederit, dolorem, si adest, exacerbaverit, si non adest, statim induxerit, densiorque evaserit spiritus ; hoc autem malum est, pulmonem enim magi S exsiccat, fatigatque hypochondria, & imum Ventrem , septumque transversum. Id vero cavendum , si lateris dolore
etiamnum continuo manente , neque ad calida fomenta remittente, sputoque minime prodetiam
te, imo perquam glutinoso crudescente, nisi quis dolorem, aut alVo emollita, aut secta vena solverit, aut quicquid aegri S , ita laborantibus, conduxerit ; si ptisanam ita adfectis dederis, ex ejusmodi medicinis mors pr2eceps oborietur. Has igitur ob causas, & alias hujusmodi etiamnum magis , qui tota utuntur ptisana , septimo die, accelerius moriuntur; alii quidem mente laesi, alii Vero ereelse cervicis spiratione & rhoncho suffocati. At sane hos antiqui sidoratos esse existimaVerunt, tum ob id maxime , tum non minime, quod
253쪽
mortuis latus lividum plagae simile deprehendatur. Rei hujus haec causa eii, quod priusquam dolor solvatur, intereant ; brevi si quidem anhelatione corripiuntur. A. multo autem densoque spiritu , ut jam dictum est , perarglutinatum cruditate sputum egretium spiritus ) fieri prohibet, imo steriorem inducit pulmonis bronchiis impactum , & ubi eo reS devenit, plerumqueri 'li 1 iugulat. Etenim ipsum sputum intus impactum, spiritum quidem intro ferri prohibet,
Cese et Vero extra ferri cogit. Atque ita in ri tri Iolem mutuas tradunt operas : nam VH c l . Ib: tum d nsum spuitum facit, spiritusque deuius quum ut, sputum aggrutinat, & lubricum heri prohibet. frehendunt autem haec, non solum i1 ptisana intempestive Utantur ; Verum multo magis liquid aliud, quod ptisana minus idoneum 1 it , Vel ederint , vel biberint. Proinde plerumque conri milia sunt auxilia tu iis, qui integra ptisana, iis, qui ejus succo utuntur , nec non illis, quibus neutrum horum, dedsol a potio convenit ; tamen etiam est, ubi illis
dixerie providere oportet. ci una hoc modo omnino facere oportet ; ii quem a cibo recen S accepto, & alvo nondum subducta, febris invaserit, sive cum dolore, sive sine dolore ; a sorbitione exhibenda tantisper est temperandum, quoad cibii cces ad imam intestini partem secuti ille ideantur. Utendum autem cit in potu aceto mulso , siquis dolor adfuerit, hyeme quidem calido , aet-tate vero frigido ; & ii multa sitis fuerit, etiam aqua mulsa & aqua. Pol ea vero ii quis dolor insit, aut periculum quoddam impendeat, sorbitioneque copiosa, neque crassa exhibenda; verum
post septimum aut nonum diem, si validus aeger infuerit. Quod si cui poli recens sumptum cibum,
254쪽
huic clyster est infundendus , siquidem validus& aetate florente s1t; si vero debilior fuerit, glande utendum est, si non sua sponte probe prodi xit. Tempus autem exhibendae sorbitionis tum per initia, tum per totum morbum hoc ) ma-Xime obserVare oportet. Quum quidem pedes frigidi fuerint , sorbitionis exhibitionem differre
oportet; maXime Vero & a potu temperandum est. Quum vero calor ad pedes descenderit , tunc dare conVenit, reputareque cum in morbis omnibus, tum haud minime in acutis , ac potis . simum in magis febrilibus, ac periculosissimista occe tempus plurimum posse. Primum autem maxime quidem cremore; deinde ptisana, praescriptas conjecturas accurate consulentem , uti
255쪽
Contiuetur hoc libro curatio pleuritidis Hippocratica, per venae inci Hern , f0menta , mulsam, 0vmel, accurate V vere, nisi qu0d in d0lare lateris sensero venae secti0nem proscribit.
Exemplo doloris lateris , prius de f0mentis, venaeseetione , ali 0 subducenda , purgati0uibus , Gallis evacuationibus : deinde de cremore hordei , Itisauq , maza , Iane 9 de aqua , UiH0 , agria nivisa , aceto mu*0 pUrem0 de variis ac repenimis rerum uetarum mutationibus amplis
siue hic diffserit; r. CAPUT I. Calefactoriis dolorem pleuritidis tentandum essee disso
256쪽
LAlexis autem dolorem, sive is per exordia,
sive postea obortus sit, tentare calidis quidem sementis primum dictivere non dissentaneum est. FOmentorum autem optimum quidem est aqua calida in utre, aut in vesica , aut in vasculo
aeneo aut testaceo adhibita P. Verum prius molle quidpiam ad latus lenitatis gratia subjicere
oportet. At commode etiam spongia mollis magna , eX aqua calida expressa admovetur. Sed mentum linteo involvendum est; etenim longiore tempore sussiciet ac perdurabit; atque simul ut 1i e halitus ad laborantis spiritum etiaratur ; nisi fortassis & hoc utilitatem quandam habere videatur; interdum enim ad aliquid opportunum est. Ad llaec autem & hordeum, & ervum in aceto temperato paulo acidiore , quam quis bibere qUent, m3cerata, ferVefacta, atque in sacculos consuta admovere Oportet eodemque modo furfures. Siccum autem fomentum praebent sal, miliumque torrefacta , in sacculis laneis maxime idonea sunt: etenim leve ac blandum est milium Fomentum hujusmodi lene dolores etiam ad cla viculam pertingentes soluit. At veniae sectio non peraeque dolorem soluit, nisi dolor ad claviculam pertingat. Verum si sementis dolor non sol-VntUr , non mialto tempore calefacito ; id enim pulmones exiccat, ac suppurationem intus credi.
Quod si dolor quidem ad claviculam sui det signum ; aut ad brachium; aut circa mammam , Put supra septum transversum gravitas sentiatur internam flexus cubiti venam secare juVat, neque copiosum sanguinem detrahere CunctZΠ- . dum est , iisque dum multo rubicundior, aut
257쪽
DE VICTUS &c. LIBER II. 239 pro puro & rubro lividus fluat; nam Utrunque contingit. Si vero sub septo fuerit dolor, neque
sui ad claviculam signum praebeat, alvum aut nigro Veratro , aut peplio emollire oportet ; Veratro quidem nigro, daucum, aut seseli, aut CU-minum , aut anisum , vel aliud quidpiam honi odoris admisceas ; peplio vero laserpitii succum; sed & haec inter se mixta congeneris sunt facultatis. Sed veratrum quidem nigrum, melius, Rad judicationem commodius , quam pepli Um , alvum ducit; peplium vero statuS magiS excutit. Sed haec ambo dolorem sedant. Sedant autem& alia multa ex iis , quae vim habent dolorem sedandi: Verum quae noverim ego, haec sunt Optima. Quandoquidem & quae in sorbitionibus
dantur alvum s ιbducentia medicamenta , OpitU-lantur, quaecunque Vel propter amaritudinem , vel aliam quandam insuavitatem , aut copiam , aut colorem , aut suspicionem aliquam , non admodum ingrata sunt. At Vero ptisanam , quum epotum est medicamentum , insuper sorbendam statim dare oportet , neqUe admodum pauciore, qUam consuetum est, copia. Uandoquidem rationi consentaneum est, media in purgatione sorbitionein non exhibere. Qilui' autem cessaverit purgatio, tunc minuS quam pro Consuetudine sorbeat ; postea Vero semper copia augeatur, si & dolor sedatus fuerit, nihilque aliud
repugnet. Eadem autem mihi ratio est, si & ptisanae cremore Utendum sit. Melius enim esse di co , statim Omnino per morbi exordia sorbere , potius quam prλVacuatiS Vasis Eut tertio uili Uarto, aut quinto , aut sexto, aut septimo die sorbitionem inchoare, nisi hocce tempore morbus prius judicatus fuerit. praeparationes autem& his consimiles, quales dictae sunt, faciendae.
258쪽
o HIPΡOCRATIS De sorbitionis igitur exhibitione ita sentio. Quin& de potu , qualemcunque tandem ex describe dis quis potaturus sit, eadem omnino mihi es hxatio. At vero novi medicos, qui contra Omniano quam oporteat, faciant. Volunt enim omneS, ubi sub initia morborum homineS , aut duOS , aut tres , aut etiam plures dies inedia praemaceraverint, ita tum sorbitiones, tum potiones e hibere. Et fortassis etiam ipsis consentaneum esse videtur, magna mutatione Ohoriente corpori, magnam etiam quandam mutationem contra Ob jicere, non parum quidem commutare bene habet; recte tamen etiam mutatio transferenda, &ex mutatione , ciborum eXhibitio etiamnum magis. Ρlurimum igitur laeduntur , qui tota Utili tur ptisana, nili recte mutatiouem secerint; laeduntur etiam & ii, qui solo Utuntur cremore ,
laeduntur praeterea & qui solo utuntur potu, sed hi minime. Oportet autem & ex sanorum adhuc hominum Victu, quae conserant , addiscere. Si enim sanis tales vel tales victus magnopere inter se disterre videntur, cum in aliis quibusdam , tum in mutationibus ; quomodo & in morbis , maximeque in acutissimis, non multum different Atqui quod simplex victus cibi & potus sui semper similis ad sanitatem tutior Omnino sit, quum s quis subito ad alium meliorem mu-gnam mutationem faciat, facile addiscitur. Quandoquidem tum bis die , tum semel cibum adsumentibus repentinae mutationes, damna, R morbos invehunt: & sane qui prandere non consueverunt, sit prandeant, ob id statim infirmos effici, & toto corpore graves , & imbecilles , ac ignavos. Quod si praeterea coenaverint, acidum erU-ctant; nonnullis etiam alvi liquida dejectio obo- Titur : quum praeter consuetudinem ventriculus pondere
259쪽
DE VICTUS &c. LIBER II. a. Ipondere graVetur, resiccari consuetus, non bis mihimescere, neque bis cibos coquere. Iis igitur Conducit mutationem rependere: dormire si quia
dem eos oportet, tanquam noctem a caena nyentes ; hVenae quidem citra frigus ; aestute vero citra calorem. Quod sit dormire nequeant, ubi multa lentaque ambulatione oberraverint. neque stabiliter , nillil coenent, aut pauca, & innoxia; insuperque minuS merum, neque aquosum bibant. IS pr aeterea etiam magis adncietur, sit ter die ad satietatem cibum sumpserit; uc etiamnum magiS,
si sepius : quanquam multi sunt sane, qui ter die copiosum cibum facile ferunt, quod ita adsueti sint. Quinetiam qui bis die cibum sumere consueverunt, ii, nisii pransi fuerint, imbecilles ac in nrmi sunt, & ad quodcunque opus ignavi,
& oris ventriculi dolore vexantur: iis enim vis. Cera pendere Videntur, calidum mejunt, & cum virore pallidum , stercusque exuritur. 4uibusdam etiam os amarescit, oculi caVantur, tempora palpitant, & extrema perfrigerantur. Ac plurimi quidem impransii coenam absumere nequeunt; comati Vero, Ventriculum gra Vant, multoque difficilius in lecto decumbunt, quam si prius etiam pransi stilli ent. Quum igitur talia haec ob
dimidiatbe diei victus a consuetudine mutationem sanis contingant, neque adponere quidqtiam , neque detrahere commodum esse videtur. Qui igit vi pricter consuetudinem semel cibum acceperit,& toto die evacuatis ValIs, quantum Consuevit,c'naverit, si tunc impransus doluit, ac debilis
fuit; & ubi coenavit, gravatus fuerit, multo mugis eum gravari par est. uod si etiamnum longiore tempore evacuatis Vatis, derepente post cCe-ΠaVerit , magis adhuc gravabitur. Cui igitur Praeter consuetudinem Vasa evacuata sunt , ei
260쪽
zma HIPPOCRATI shunc diem sic rependere confert, citra frigus,
calorem , & laborem. Haec enim Omnia graviter tulerit: & coenam, quam consueVit, multo parciorem faciat, eamque non siccam, sed quodammodo humectiorem; & postea bibat neque aquΟ- sum, neque minus quam pro cibi ratione; pos teroque die pauca prandeat, quo accessione facta ad consuetudinem redeat. Ista tamen eorum quidam molestius certe ferunt, qui in supernis partibus amara bile infestantur. Non consuetam ZUtem cibi abstinentilam facilius omnino ferunt, qui superioribus partibus pituitosi sunt: quare 9ssumptum praeter consuetudinem semel in die cibum hi facilius etiam tulerint. Satis igitur idoneum& hoc argumentum, quod eorum , quae Circa temperamentum nostrum , habitumque contin-gUnt, maXimae mutationes, maXime morbos efficiunt. Neque sane intempestiVas, neque Vehementissimas vasorum inanitiones moliri fas est; neque vigentibus morbis, & in inflammatione consistentibus, cibos exhibere, neque derepente huc aut illuc in toto negotio quicquam mutare licet.
pentinam diaetae mutati0nem jano quidem noxiam esse, n0u alitem regris.
AC de rebus ad alvum reliquaSque parteS pem tinentibus, multa aliquis dixerit, quae his adfiinia sint, quod quidem cibos, quibuSassueVe-Tunt facile ferant, etiam si natura non boni sint; eodem modo & potus. Moleste autem fuerunt ciu