Artis medicae principes, Hippocrates, Aretaeus, Alexander, Aurelianus, Celsus, Rhazeus

371쪽

LIBER DE ARTICULIS. 3 3Una itaque alteraque die laetatur medicus, gaud ut quoque i S , qui deligatur. Deinde cito quidem is , qui deligatur, satiatur. Noxia enim,& molesta est gestatio: fati S autem et , medico ostentuise, quod natum Varie deligare novit; facit autem tulis deligatio Omnia contra qtuam C On-ve ait. partim enim , qui propter fracturam limi nunt, u superne qui S magis premat, simiores nimirum fient; partim Vero, quibus nasus hac, aut illac di torquetur, aut circa curtilaginem, aut superius, palam eli, quod neque ipsis superne deligatio proderit, sed etiam magis i aedet. Non enim ita congruit spleniis altera nati parS, quumquam neque hoc faciant deligantes. Proxime vero deli alio resistere mihi videtur, si juxta medium nasum circa acutam partem Contus a curo

ad os fuerit, aut etiam DS parum, & non multum contusum iit. salibus enim nasus callo obducitur , ' aliquanto asperior evadit. Sed tamen niquo his deligatio multo negotio opus habet, ii modo etiam deligare oportet. Suffcit autem super contulionem splenium inceratum extendere. Pol ea vel ut ex duobus initiis deligatio tit, ita snaael linteum circumdandum est. Optima tamen curatio est per farinum triticeam horianam , visco sim , subactam, modicam , ita ut talia ex illa velut cataplasmate integuntur. Si igitur triticea farina bona fuerit, & tructu facilis ea ad omnia hujusmodi uti oportet . Si vero non facilis tractu sit, modicam mannam levisti me tritam , & aqua dilutam , cum farina subigere oportet, aut gummi parum similiter ammiscere. Quibuscumque igitur nasus fruetus est, Ut deorsum, & in sitium vergat, si quidem ex anteriore parte juxta cartilaginem subsidat, fieri potest, ut aliquid , quod ipsum dirigat, in nares indatur. Princip. Art. Med. Tom. I L

372쪽

Sin milans , omnia talia digitis in nares injectis dirigere oportet, si id fieri datur. Sin minus , crassum specillum non in anteriorem nariUm partem digitis indere oportet, sed qua parte nasus subsidit; extrinsecus autem ab Utra que parte nasum apprehendere, simulque cogere, ac sursum ducere. Et si quidem valde in anteriore parte fuerit fractura , fieri poterit, ut aliquid intra nares indatur , velut jam dictum est , nimirum lintei rasura , aut aliud quid hujusmodi, linteo in-Volutum , aut potius in corio Carthaginensi confutum, ea figura, qlsae congrudi loco, cui incumbet. Si vero ulterius facta fuerit fractura , fieri non potest, ut aliquid indatur. Si enim in anteriore parte molesta est gestatio , quomodo non sit in interiore Z Ρrimum igitur & intrinsecus conformando, & forinsecus non parcendo , ad pristinam naturam reducere, ac dirigere Oportet. Valde enim conformatur nasus fractus, maxime quidem eadem die; sin minus, paullo postea. Verum segniter agunt medici, & leviusquam con enit primum contingunt. Injicere enim manus hinc atque illinc juXta naturam na- si quam infime oportet , eX inserniS sursum cogendo , & sic quammaxime erigere, una cum interna directione etiam extrins eas dirigendo. Ρostea ad haec nullus talis medicus est , si studium adhibere , ac tolerare vult, velut ipsius digiti indices. Hi enim maxime secundum nuturam sunt. Utrumque enim digitum injicere, eoque totumnusiam firmare oportet, atque ita in quiete habere, si quidem feri posset, semper donec Corroboretur , sin minus, plurimo tempore, Velut dictum est. Quod si fieri nequeat, aut puer, aut aliqua mulier hoc faciant. Molles enim ma- Mus esse osortet. Sic enim quamoptime nasus

373쪽

LIBER DE ARTICULIS. 3 curari poterit , ubi non in obliquum , sed ad infernam partem aequaliter subsidat. Ego igituς nullum unquam natum Vidi, qui lic fractus diri, i non potuitiet, ii ltatim ita corrigeretur priusquam callus obduceretur, si modo quis recte curare Velit. Verum homines, ut ne deformes fiunt , multo qaidem pretio coemerint, itudium autem adhibere non sciunt, simulque non tolerant, si non dolore VeXentur, aut mort m timeant ; quamquam breVi tempore nasus callo ob ducatur , decem enim diebus corroboratur , ii non corruptio insuper accedat. Quibuscumque Veroos in obliquum frangitur , curatio quidem eadem est. Cerum directionem non aequalem Utrimque facere oportet, sed quod inclinatum est, extrinsecus cogendo ad n turam compellere, k in nares faeta contrectatione ea quae intro repunt impigre dirigere, donec correcta fuerint , ita ut e jus probe memineris. Quod sit non thatim cor rigantur, fieri non poisit, ut nasus non diffortus fiat. Postquam autem ad naturam reduXexis , digitos plures , aut unum digitum ad locum admo Vere Oportet , qua parte eminebat, atque ita aut ipsum, aut alium quemdam sustentare, donec Vulnus corroboratum fuerit. Sed & in narem parvum digitum immittere oportet, & alias atque alias imp 'llendo ea quae instinata sunt dirigere. At si quid inflammationis his accedat farina 1 ubacta uti oportet tamen incumbunte

etiam farina digitos similiter admoVere opuS c f. Si vero juxta cartilaginem in obliquum fractus si nece se est sti m nati m nasum duiorqueri. Talibus igitur in summam narem aliquid . . quod dirigat ex relatis , aut quod his si mile sit . inde re Oportet. Poterit autem quis multa idonea in Venire , qu e neque odorem habeant ne liae

374쪽

3s6 HIPPOCRATIS alias lenia sinti Ego vero quandoque pulmonis ovilli fructum desectum indidi. Hoc enim fortate obtingebat. Nam spongise inditae humiditatates suscipiunt. Ρostea Carthaginensis corii squamam magni digiti latitudine, aut prout contulerit resectam , extrinsecus ad nasum inclinatum agglutinare oportet , R dcinde hoc corii lorum,

prout contulerit , extendere. Ρaullo tamen amplius extendere conUenit, quo erectuS, R ab

solute directus sit nasus. Longum autem sit hoc lorum , ut postea infra aurem abductum circum caput obducatur ; & licet quidem lori extremi- . talem ad frontem agglutinare , licet etiam longius ducere, & deinde capiti 'obductum deligare. Hic modus simul justam directionem habet,& simul ad moderationem faciendam promptu Sest , ut si quis magis , aut minus nasi inclinationem ad contrarium facere Velit. Nam quibus in obliquum nasus frangitur , eos in reliquis , Velut relatum est, curare oportet. Ρlurimis tamen insuper opus est, ut inclinationis in contrarium gratia, lorum ad suminum nasum agglutinetur. Quibuscumque vero cum fractura etiam ulcera adsunt, eos ea propter turbari non oportet. Uerum super ulcera ceratum picatum imponere,

aut ex emplastris aliquod cruentiis Vulneribus idoneum. Facilia enim curatu talia sunt. Simili ter etiam , si ossa discessura sunt. Ρrimam directationem impigre facere oportet nihil omittendo,& directionem per digitos etiam postero tempore , ita ut laxius quidem admoVeas , admoVeaStamen. EX Omnibus enim corporis partibus nasus facillime conformari potest. Cfeterum lororum a Pglutinatione , ac in conorarium inclinatione , uti

omnino nihil prohibet, sive ulcera adfuerint , sive inflammatio. Nullam enim molestiam exhibent.

375쪽

LIBER DE ARTICULIS. 3 At vero si auris fracta fuerit , deligationes omnes inimicae sunt. Neque enim ita laxam quis circumdare poterit. Si vero magis premat, majus malum operabitur. Nam Sc lana auris deligatione pressa, dolore, & pulsatione , R febre adficitur. Sed & cataplasmata pessima quidem omnino sunt , quae gravissini a sunt. Verum & alia pleraque omnia mala sunt, R abscessus inducunt, & mucum ampliorem suggerunt, & deinde suppurationes noxias. HiS ZUtem fracta auris minime opus habet. Proximum

tamen locum habet, si quid imponi debet, farina viscosa , quam neque ipsam GaVem esse oportet. Contingere vero quamminime conducit. Bonum enim aliquando medicamentum est , etiam nullum adhibere medicamentum , R ad aures,& ad multa alia. Vellicationem insuper , ac scalpturam Vitare oportet. CorpUS RUtem ditentia

re , & magis in quo periculum est, ne auris suppuretur. Melius est quoque alvum mollire. Si vero quis facile Vomat, ex moderata aliqua purgatione vomitum faciat. At si ad suppurationem deveniat, cito quidem aperire non oportet ; multa enim ex his , quae su ppurari videntur, quandoque resorbentur, etiamsi nondum quis ullum cataplasma imposuit. Si Vero quis aperire Cogatur , celerrime quidem sana fit, si in ulta teriorem partem perurat. Illud tamen certo scire expedit , quod mutila fiet auris & minor altera, si per ulta fuerit. Si vero non in ulteriorem partem peruratur, tumidam pQrtem non Valde parva sectione incidere oportet. Sub crassio-νe enim cute pus reperitur , quam qui S putaVerit. Uerum ut in summa dicam, alia quoque omnia mucosa , & mucos facientia , utpote quae

sunt viscosa, ad contactum sub digitis hac atque

376쪽

illac cito dilabuntur; & propteres sub crassore cute medici talia inVeniunt, quam putarint. Nam & aliquas nervorum contortioneS, ganglia appellatas , quae sane laxze , ac fluid3e sunt, mucosumque carnem habent , multi aperiunt , hu morem in talibus se inventuros esse 'Ut2nteS. Medicus quidem ipitur sententia sua fullitur, Verum rei hujusmodi nullum ex apertione accediddetrimentum. Qui vero aquosi loci sint, aut muco pleni, & in qualibus flocis singula si aperiantur mortem ui erant , aut etiam alia detri menta inducant, de his in alio opere scribetur. Quum igitur inciderit quis aurem, ab Omnibus quidem cataplasmatis , & ub omni linamen torum usu abstinere oportet. Curare autem Vel emplastro aliquo cruentis vulneribus idoneo , Vel aliquo alio , quod neque gravitatem , neque dolorem inducat. Si enim cartilago denudari inceperit , & subsidentia purulenta , aut mucosa habuerit , molestum est. Fit autem & hoc propter illas curationes. Cs terunu omnium eorum , lime recrudueriant, perustio in ulteriorem partem sufficientissima medela esti

Exticula vero spinae quibuscumque in 'ib-

bUm trahuntur ex morbis, pleraque ut solvantur , fieri non potest. Insuperque & quae supra septi traia verti juncturam , ac conneXionem gibba hunc. Quae vero infra eorum aliqua sol vinit Varices in cruribus fientes. Magis autemh e Vari ceS , quae in vena ruxta poplitem sunt, quibuscumque gibbositas contigerit, eam solVunt. fiunt autem & in venaeiaci sca inguina. Jam Ve

ro quibusdam etiam dy lentem diuturna solvit.

377쪽

LIBER DE ARTICULIS.

Et quibus quidem gibba fit spina dum pueri sunt

priusquam corpus ad augmentum plenum perfectum fuerit, his corpus juxta spinam coaugeri non solet. Sed crura quidem, ac manuS perticiuntur, illae vero partea defectuosiores fiunt. Et

quibus supra septum transversum gibbositas est, his & collae in amplitudinem augeri non solent, sed in anteriorem partem & pectus acutum fit, sed non latum; iplique R difficulter spirant, iastridulam faucium usperitatem habent. Num Ventriculi , qui spiritum suscipiunt, ac emittunt, minorem amplitudinem habent. Sed & juxta magnum Verticulum cervicem ropandam habere coguntur , Ut ne caput ipsis cornuum sit. Multum igitur angui iam faucibus exhibet etiam hoc OS intro vergens. Nam &his, qui natura recti sunt , spirandi difficultatem hoc os inducit, si intro Vergat , donec repreisum fuerit. Ob tutem igitur figuram ejusmodi homines eminentis gutturis magis , quam sani apparent; & tuberculis circa pulmonem duris, ac crudis plerumque tales affeeti sunt. Nam & gibbositatis occasio , & distentio plerisque propter tales collectiones fit, cum quibus vicini nervi communionem habent. Quibus vero infra septum transversum gibbositas est, horum quibusdam morbi renum, ac Vesicae BC- cedunt. Sed & abscelius ad suppurationem, Se circa laterum mollitudines, & inguina diuturni, ac aegre curabiles ; & neutri horum gibbositates solvunt. Coxae vero his magis excarnes fiant, quam his quibus superne gibbositas contigit. Universa tamen spina his longior est, quam superne gibbosis. Pubes vero & barba tardior , AC imperfectior. Sed & in secundiores hi sunt, quam superne hibboli. At voro quibus jam ducto corpore gibbositas facta tuerit, his palam pr.esca cis

378쪽

tunc morbi judicationem gibbositas facit, pertemptis tamen, aliquid ex iisdem significatione

de se plus, aut minUS przebet, quemadmodum etiam in pueri S. Minus autem maligne in totum

talia se habent, & multi sane iam facile , ac sano modo gibbositatem sustinuerunt usque ad senectutem ; & maxime hi, quibus ad carnositatem, ac pinguitudinem promotum fuerit corpus, pauci tamen talium sexaginta annos transgressi simi, plerique Vero brevioris vitae sunt. Quia litis lana etiam in latus, aut hac, aut illac , Verticula obliqua hunt. Et omnia , aut pleraque talia propter collectiones intra spinam fiunt. Qui husdam una cum morbo etiam figurae insuper

conferunt, ad quas reclinari consueVerunt. Uerum de his in diuturnis pulmonis morbis dicititur. Illic enim de his , quae futura sunt, pulucherrimae praenotioneS habentur.

Boiro quibus ex casu spina gibba fit, horum sane pauca superantur , ita ut dirigi possint. Νam quae

in scala fiunt extensiones , nihil direxerunt , quod ego sciam. Utuntur enim ipsa maxime hi medici, qui multitudinis famam aucupantur. Apud tales enim haec in admiratione sunt, si aut pendentem , aut projici aliquem , aut quie his similia sunt videant , & haec celebrant semper, neque ipsis curae est, quale Fuid eveniat ex hac aggressione, sive bonum id sit, sive malum. Medicitamen , qui talia stinio habent , quos sane ego

novi, imperiti sunt. In Ventum equidem Vetused , A laudo sane vehementer eum qui primus excogitavit & hoc machinamentum, A quodvis aliud secundum naturam inventum. Nihil enim despero, si quis recite construetum concutiat, fieri posse , ut quaedam dirigantur. Ipse tamen omnia hujusmodi hoc modo curare erubui, propte

379쪽

ea quod impostorum magis tales sunt modi. Quibus igitur prope cervicem gibbositas fuerat, his verisimile est, has in caput eXtensioneS minus prodesse, parvum enim pondus habet caput, summi humeri deorsum vergentes. Verum inles veriti mile est magis dirigi polle , ii in pedes C ΟΠ- Cutiantur. Ita enim major propensito ad hujusmodi fieret. Quibus autem magis inferius gibbositaseit, hos par est ut magis in caput concutinnsur Si quis igitur concutere volet, recte sane hoc modo praeparare poterit. Scalam Collaceis, aut laneis pulvinaribus insternere oportet probe adligatis , paullo amplius tu in longitudinem , & in utramque partem , quam quantum corpus hominis occuparit. Deinde hominem supinum supra scalam reclinare , & postea pedes quidem adligare juxta malleolos ad scalam non disparatos , vinculo quidem sitis Vando, Verum molli. Adligare vero etiam oportet infra & supra utrumque genu , itemque circa CO XaS. Cir ca laterum autem mollitudinem , 9 circa pectus laxas fascias circumdare, ita ut ne impediunt concussionem. Manus vero ad costas extentus , ad corpuS applicare, & non ad scalam. Ubi vero haec praeparaveris , scalam ita ad turrim aliquam altam, aut ad domus lacunar adtrahere opo tet. Locus autem, in quo concultionem faciS, 1 enitens sit. Eos vero, qui extendunt, probe doctos esse convenit, quo γ qualiter, & probe, Rex aequilibrio , ac derepente demittant, Ut neque scula in alteram partem repens ad terram deveniat, neque ipsi pronui sint. Quod si tamen a

turri, aut malo defixo carchesium habente, quis demittat, adhuc melius przeparabit, ita ut eX ti ochlea aut asello laxatis instrumentis ac funibus demissio fiat. Uerum iniucundum est de his lon-

380쪽

3 sa Η Ι Ρ Ρ Ο C R A Τ I ssus verba facere; atamen ex his structuris maxime quis concuti poterit. Si vero valde superne fuerit gibbositas , L concutere sit opus, omnino in pedes id faciendum est, velut dictum est. Ita enim major propensio ad haec contingit. Et firmare quidem oportet juxta pectus ad scalam fortiter deligando, juxta cerVicem Vero

fascia quamlaxissima, directionis saltem gratia. Sed & ipsum caput juxta frontem ad scalam adligare oportet, inanias autem porrectas ad corpus adligare , non ad scalam. Reliquum vero corpus

indeligatum esse oportet, nisi quantum fatis est directionis gratia, alia atque alia laxa fascia circum

datum est e. Uerum considerandum est ne concus sione impediant haec vincula. Crura vero ad scalam quidem ne deligentur, sed inter se , ita ut secundum spinam in directum vergant. Atque haec quidem hoc modo facienda sunt, si omnino opus fuerit in scala concussionem fieri. Turpe tamen est & in omni arte , & non minimo in medicina, multam turbam, & multam ostentationem , & multum rumorem concitare, & deinde nullam utilitatem afferre. Oportet autem primum spinae naturam qualis est cognoscere; ad multos enim morbOS ea opus fueuit. Nam qua parte ad Ventrem Vergit, verticula intus inter se paria sunt, & inter se ligata vinculo mu- Cosse, ac nervoso, de cartilaginibu S eXOrto usque ad medullam. Alii vero nervi nervosi perpetui adnexi, hinc atque illinc juxta ipsa porriguntur. Uerum venarum & arteriarum communitates, in alio sernione declarabuntur , quot & quales sint,& unde proficiscantur, & in qualibus qualia possint. Itemque quibus involucris ipsa medulla intecta sit, & unde profectis , & ubi desinenti bus , Sc quibuscum communionem habentibus,