Artis medicae principes, Hippocrates, Aretaeus, Alexander, Aurelianus, Celsus, Rhazeus

381쪽

LIBER DE ARTICULIS

A qualia potentibus. At in ulteriore parte in

articulis verticula inter se cardinis in modum conserta sim t. Nervi Vero communes juXtu Omnia & in externis D in internis partibus porriguntur. Et processius ollis ad eX ternam partem , ab omnibus verticulis unus de unoquoque, tum a majoribus , tum a minoribus. In his autem processibus cartilaginum appendiccs , & ex illis

ner Vorum progerminutio , cognata ac consimilis' extremis nervis. Coiiae vero adnexi e sunt, ad internam partem magiS , quam ad exteriadna capitibus Vergentes ; ad unumquodque autem V Usticulum adarticulatae sunt. Curvis limae autem sunt hominis coit u obtorto modo. Intermediam Vero Plirtem coiturum, & olfium , de verticulis procedentium , e X pleni utrinquc musculi, a Cervice initio sumpto usque ad septi transversi ad- Dexionem. Ipsa autem spina sectandum longitυ- dinum rectobliqua et , a sacro quidem olle uique ad magnum Verticulum Q juxta quod crurum adnexio dependet, gibbola eis. Num & ve sica, & geniturae, & intestini recti luxa pars in hac parte constituta sunt. Inde vero usque ad septi adneXionem in directu in repanda eis , &musculos adnatos habet solus hic locus , ex internis partibus, quos lumbarios vocant. Ab hac autem parte usque ad magnum Verticulum, quod supra supernus humeri partes est, e directo gibbola est, imo magis ei se videtur Quam est. Nani spina media sui parte altillimas ossium propagines habet, hinc autem utque illinc. minores. Ipse Vero cer Uicis articulus repandus est.

Quibuscumque igitur gibbositates iuxta verticula

sunt, his expullio magna a conneXione libril tu, Unius aut plurium Verticulorum, non ita multis,

sed pauci, contingit. Neque enim talia vulnera

382쪽

feri facile est , neque ad externam partem expelli facile est, si non ex anteriore parte, forti aliqua re per Ventrem quis vulneratus fuerit ; sic autem utique perierit: aut nisi quis ex alto loco delapsus, coxis, aut humeris impegerit. Sed &hic utique morietur , etiamsi statim non intereat. At eX posteriore parte ad internam, hujus modi expulsionem fieri non est proclive , si laon in immensum grave aliquod onus irruat. Nana ex ossibus, quae foras enata sunt , Unum qUOdque ejusmodi est , ut prius ipsum frangatur , quam magnam intro inclinationem faciat, ita ut Rligamenta , & articulos inter se alternatOS , ac artuculatos violet. Ρraeterea & spinalis medulla afflige retur, si ex modico loco inflexionem haberet, ubi verticulum tali expulsione exsiluisset, & verticulum, quod exsiluasset, spinalem medullam utique premeret, si non etiam abrumperet. At ea pressa, asintercepta, multarum & magnarum & nobilium partium torporem induceret. Quare neqUe curae foret medico, quomodo verticulum dirigat, ac coaptet , quum multa, & violenta alia mala

adsint. Itaque si tale contingat , palam est, quod

neque concutiendo, neque alio quodam modo

reponi possit, nisi quis dissecto homine, & m nu in ventrem injecta inquisitionem faciat, Rex interna parte ad externam manu retrudat ,

atque haec in mortuo quidem fieri possent, in Vi Vo autem 13o11 ita. Cur igitur haec scribo Z Quia sunt quidam , qui putant se curalle homines ,

quibus intro exciderint verticula articulos peni tus transgresia; & sane facillimam hanc distortionem esse , ut quis inde convalescat, aliqui censent, eam que nulla repositione opus habere, sed sua sponte talia sanescere. Ignari autem multi

sunt , & lucro h0c habent quod ignorant. Per-

383쪽

LIBER DE ARTICULIS.

siladent enim alios. Verum falluntur hi hac de caussa. Spinam, quae in spina ipsa eminet, Verticula ipsa esse putant, quia unumquodque ex his

ossibus ad contactum rotundum apparet, ignorantes , quod haec Oisa iunt ea, quae a Verticulis enata sunt, de quibus paullo ante dixi. At verticula longe magis in anteriorem partem absunt. Angustissimum enim ventrem ex omnibus animalibus homo habet, quantum ad magnitudinem attinet, a posteriore ad anteriorem partem,

vasuperque etiam juxta pectus. Quum igitur horum supereminentium Oisium aliquod Vehementer fractum fuerit, silve Unum, si Ve plura, ea parte humilior locus redditur, quam hinc atque illinc: & propterea decipiuntur putantes Verticula intro abitise. Decipiunt autem insuper ipsos etiam

figuriae vulneratorum. Si enim inclinare ' se conantur, dolent, quum ea parte qua Vulnerati sunt, cutis sit circumtenta ; simul ossa irae ta ita magis corpus affligunt. Si vero in repandum recurvantur , melius habent. Nam ci cutis juxta Vulnus laxior fit, & ossa minus affligunt. Sed & siquis ipso S contingat, ea parte repandi cedunt, nlocus VacUUS, ac mollis huc parte ad contactum apparet. Haec omnia relata insuper medicos decipiunt. Verum tales cito sani & ilhesi sua sponte fiunt. Cito enim omnia ejusmodi ossa , quae laxa sunt, callo obducuntur. Obliquatur igitur spina etiam sanis juxta multos modos. Nam & in natura, & in usu ita se habet. Sed & prae senectute, ac doloribus. Num haec colligandi vim habent At gibbositates ex casibus contingenteS ple

pingat, aut in humeros cadat. Necesse est enim foris apparere ua gibboliate unum aliquod altissimum Verticulum, minus Vero ea , quae sunt

384쪽

hinc atque illinc. Non igitur prosilit multum ab aliis , sed pariam , quaam singilla ncer 'atim concedant. Ρropter hoc igitur etiam spinalis medulla ejusmodi distortiones facile fert, eo quod circularis ipsi di fortio contingit , non lingularis. Oportet autem fabricam in strum uti c0actorii hujusmodi construere. Licet equidem lignum robustum & latum , incisuram oblongam habens, defodere. Licet etiam pro ligno , in pariete incisuram oblongam facere, quae aut cubiti altitudine , aut prolat congrulam fuerit, a paVimen to exstet. Ρostea columnam quernam , quadrZΠ-gularem , obliquam ad parietem adjicere oportet , tanto spatio in medio relicto , ut aliquis pertransire p ossit, si forte opus sit. Et super columnam quidem , aut tunicas , aut aliud quid

molle quod tamen non multum cedat, inli er- 14ere Oportet, homini vero fomentum adhibere. Si vero admittat , ipsum etiam multa calida lavare. Deinde pronum eXtentum reclinare manus ipsius secundum naturam eXtentas ad corpus adligare. Postea Vero loro molli, satis lato, ac longo , eX duobus perpetuis inter se adversariis loris constante , ex media ipsiuS parte , juxta medium pectus quamproxime sub alas bis Circumdare. Oportet ; & quod superest de loris utrisque, juXta alam circum humeros ObVOJUatur , & initia ipsorum ad lignum quoddam pistilli forme ad ligentur , ita ut congruant secundum longitudinem subj2ctrae columiape, ad quam lignum illud pistilli forme adponere , Sc renitendo CXtOΠ- sonem facere oportet. Tali vero quodam alio vinculo & supra genua , & supra calcaneos adligato, initia item ad Ousmodi lignum adligare oportet. Ρostea autem alio loro lato, ac molli,& robusto , fasciae formam habente , longitudiu

385쪽

LIBER DE ARTICULIS. 367nemque , ac latitudinem sus Rcientem , partem inter coxas & lumbos, quam proXime ad cOXaS, circumcirca fortiter deligare, atque ita tum hujus lori , turn aliorum duorum capita a ad lignum

a pedibus exstans adligare ; L postea in hac figura hinc atque illinc, aequa simul inclinatione , simulque in directum extensionem facere. Nullum enim magnum malum talis extensio induxerit si commode praeparata fuerit, nisi quis de industria se extendendum exhibeat. At medicu S, sive alius quisquam fortis & non imperitus , imposita manus Vola supra gibbum, & altera manu insuper alteri superimposita ; deorsum cogat animadversione habita an in directum deorsum cogere oporteat, sive ad caput, sive ad coxas. Atque haec coactio maXime innoxia est. Sed nsi quis insideat super gibbum, & attollendo se

dii in ille distenditur, incutiat, innoxium est. Neque quicquam prohibet pede inscendere, ac gestari supra gibbum, atque ita sensim incut re . Ad hoc autem moderate faciendum idoneus quis fuerit ex his, qui in palaestra adsueti sunt Efficacissima tamen coactio est, si aut paries incisuram habeat, aut lignum defossum infra spinae altitudinem incisum sit , quantum moderate habere videatur , ita ut tabula liliacea, aut cujusdam alterius ligni, non tenuis, incisurae indatur & postea linteum quoddam multiplex, aut parVum quod dum coriaceum pulvinar super gibbum imponatur. Quam paucillima tamen imposita esse conducit, cavendi saltem gratia . Ut ne tabula prae duritie dolorem aliquem importune inducat. Sit autem gibbositas e directo maxime incisurae in pariete, quo qua parte maxime exstat, ea quam maxime tabula imposita premat. Ubi vero imposita fuerit, aliquis extremam

386쪽

368 HIPPOCRATIS tabulae partem deprimat , aut duo hoc faciant ,ssi unus non suffecerit ; alii vero corpus secundum longitudinem, velut dictum est, eXtendunt, partim hinc, partim illinc constituti Ρotest e tiam asellis extensio fieri , aut juxta lignum defossis , aut in ipso ligno asellorum postibus con si ructis, fave erectos Veiis utrinque paullulum supereminentes , sive hinc atque illinc juxta ligni verticem. Hpe coactiones moderationem ad

mittunt, ut & Vehementissime , & moderate fieri possint. Talem autem Vim habent, ut si quis etiam ad perniciem tales necellitates adhibere velit , & non ad curationem , tunc quoque multum possint. Nam ii quis socundum longitudinem . hinc atque illinc saltem sic extendat, & nullam aliam necestitatem addat, tamen sic etiam eXtem. sonem facere poterit. Sed & si non extendat, & tubula solum ita quis utatur , etiam sic sufficienter deorsum cogere poterit. Bonae autem sunt

hujusmodi violentiae , quibus & vehementioribus& debilioribus uti licet, usu ipsorum prout quisque

vult moderato. Et sine etiam secundum naturam coactionem faciunt. Nam ea, quae exstant,ad locum suum redire cogit depressio. Quae Vero praeter Πd-tUrum coiVerVnt, en extendUnt eXtensiones secundum naturam. Ρroinde neque meliores his ne

cessitates ego habeo, neque justiores. Rectitudo enim extensionis juxta ipsaria spinam, inferne & juxta os sacrum appellatum , nullam ansam habet ; superne vero juxta cerVicem & caput, habet quidem ansam, sed in speciem indecora est ; & si hac parte extensio fiat redundans , etiam alitis ipffsiones inducere poterit: Experimentum autem aliquando sepi, ut homine silpino eXtento , utrum non inflatum sub gibbum subderem, & postea folle ex ossicina fabri in

387쪽

LIBER DE ARTICULIS. 369 in sub)eetum utrem im millo instarem. Verum res mihi non successi. Quum enim bene e tenderem hominem, Vincebatur uter, & non poterat satus aliquam coactionem facere. Sed Ialias haec res prompta erat ad dilaptionem , nimirum quum in idem & hominis gibboiitas, RUtris pleni incurva turgiditas cogantur. Quum autem rursu S non Valde extenderem hominem, Uter quidem priae flatu incurvus turgebat , homo ero omnino magiS , qudm Condiacebat , repandus fiebat. Scripsi autem hoc de industria. Pulchrum enim est etiam ea discere, quae in eXperimentum adsumpta succestu caruerunt, & cur successum non habuerint. Quibuscumque porro verticula introrsum obli-qUdntUr aut ex casu, aut gravi aliqua re illapsa, his nullum quidem verticulum exitiat plerumque ita multum ab aliis. Si vero exstiterit multum , aut Unum , aut plura, mortem inducunt, velut etiam antea dictum eis. Circularis etiam haec , & non angularis emotio existit. Urime igitur talibus magis supprimuntur, itemque alvi egelii O , quam his qui extrorsum gibboli hunt; & pedes, ac tota rura magis perfrigerantur, & lethalia sunt haec magis, quum illa quae dixi. Sed & si superstites evί lunt

hi, magis profluam urinam habent, & cruribus Dra- potentiores , ac torpidiores fiunt. Si vero etiam in superna parte magis repandi fiant, totius CorporiS impotentia , ac torpor accedit Atque ego sane nullam machinam habeo , per quam talia in idem restitui pollini, si non alicui concutito per scalaria opem tulerit, aut etiam alia quaedain ejusmodi curatio , aut extensio, qualiS est ea , quae paullo antea relata est. At coactionem una cum extensione nullam habeo , qu e sane fieri ita psilet , velut in gibbo tabula coactionem fa-

388쪽

3 o HIPPOCRATI sciebat. Quomodo enim' quis ab anteriore parate per Ventrem coactionem facere possit Z Neque enim fieri hoc potest. Sed neque tusses, neque sternutationes ullam vim habent, ut extensioni auxiliari possint. N ec vero flatus immissio in Ventrem quicquam essicere poterit. Quin & si

magnae cucurbitγe adfigantur, adtractionis nimirum gratia Verticulorum intro repentium, magno hoc mentis errore contingit. Ρropellunt

enim magis , quam adtrahunt , & neque hoc animadvertunt hi , qui ipsas adfigunt. Q uanto enim magis ipsas quis adigit , tanto magiS repandi fiunt hi, quibus adfiguntur , cute simul sursum coacta. Ρoslena autem & alios concus sonum modos , quam hi sunt quos antea retU-li , exponere, quos sane adfectioni magis convenire quis putare possit , verum non valde ipsis fidem habeo , & propterea non scribo. In summa igitus de his quae relata sunt, ita acerVatim constituere oportet, quod ea quidem, quae in repandum emota sunt, icthalia sunr , ac noxia ;quae vero in gibbum , innoxia in totum, quantum ad mortem, & urinae suppressionem , ac torporem attinet. Non enim rivos, qui sunt in Ventre , gibbositas ad externam partem intendit , neque fluidos esse prohibet. RepandituS Vero ambo haec facit , & ad alia multa haec accedunt. . N am multo plures & cruribus , & manibus impotentes fiunt , & corpore torpescunt,& urinae his supprimuntur , quibus gibbositas

quidem neque eXtra, neque intro eXtiterit, Verum in rectitudinem spinae vehementer concussi fuerint. Quibus vero gibbositas exstat, hi minus talia perpetiuntur. Multa vero etiam alia in medicina quis videre poterit, ex quibuS ea quidem , quae fortia sunt, innoxia sunt per se to-

389쪽

LIBER DE FRACTURIS

tam morbi judicationem inducentia ; quae Vero debiliora, noxia, ita ut & diuturnos morbos

progenerent, & cum reliquo corpore ampliorem Communionem habeant.

Nam & costarum fractura ejusmodi quid perpetitur. Quibus enim fracta fuerit costa hi , aut plures, Velut plurimis frangitur , ita ut olla ad internam partem non Uergant, neque denudata sint, ex

his pauci jam febricitarunt. Sed neque smguinem multi jam exspuerunt, neque suppurati multi s uni,

neque curatione medicamentorum ex illi is linamentis opus habent, neque octium corruptiones accedunt, & victus vulgaris su vicit. Si enim fe-hris continua ipsos non corripuerit , etiam Vasa per inediam his vacua fieri deterius est, quam 1i non vacua fiant. Majorem item dolorem, ac febrem & tu im inducit. Moderata enim Ventris repletio , cositarum fit directio. Uerum vacuatio pendentes collas facit, & haec dependentia dolorem inducit. Extrinsecus autem Vulgaris deligatio talibus sufficit, ita ut cerato spleniis, & linteis plana deligatio placide firme

tur aut etiam laneum quiddam insuper imponatur. Corroborantur autem costa diebus viginti. Celerit r enim his ossibus calli obducuntur. At contusa circa costas carne, aut ex pinga, Rut ex Casu, aut renisu , aut alio quopiam ejus

modi multi jam multum sanguinem spuerunt. Rivi enim in molli ad unamquamque CO tam e tenta parte , & nervi, a principalissimis in cor pore partibus progressus habent. Multi itaque jam tu siculo ii , & turberculosi , ac suppurati facti sunt, & linamentis opus habuerunt, &costa ipsis corruptionem sensit. Sed & quibus nihil tale accedit, carne circa costas contusa: tardius tamen dolor in ipsis sedatur , quam in A a a

390쪽

HIPPOCRAT 1s his , quibus costa fracta fuerit: & in talibus vulneribus locus dolorum recidivas magis habet. Ρroinde aliqui tales noxas magiS contemnunt , si costa ipsis fracta fuerit. Quin & curationuexactiore tales indigent , si modo sapiant. Uictum enim contractum esse conducit, & corpore quammaxime quiescere, & a Venere ab itinere, eduliisque pinguibus, & fauces eXasperantibUS , ac fortibus omnibus , venRmque in cubiti flexu ra secare, & quammaxime silere. Deligare Vero locum contusum conducit spleniis non multiplicibus , sed multis, & multo latioribus tota Contusione, & cerato sublinere , & linteis latis cum fasciis latis , ac mollibus deligare , R moderate firmare ; ut deligatus non valde se cona pressiam esse dicat , neque rursus laXum. Initium autem sit mere debet, qui deligat, in ipsa contusione , atque isthic maxime firmare: facienda vero est deligatio velut a duobus initiis, deligandumque , Ut ne circumflua sit cutis circa costas , sed aequilibris. Deligandum autem aut singulis , aut alternis diebus. Praestat autem , & alvum mollire levi aliquo medicamento , cibi saltem evacuandi gratia, & ad decem quidem dies

nerum facere. Quam diu Vero attenuas , deligatione magis firmata utendum est. Quum autem ad teneritudinem deducis , laxiore. Et si quidem sanguinem ab initio exspuerit , quadraginta dierun a Curationem, ac deligationem facere Opo tet. Si vero sanguinem non spuat , sussicit, Viginti diebus utplurimum curatio. Verum CX TO-hore vulneris tempora conjectare Oportet. . Qui porro taleS contusiones neglexerint, etiamsi a liud nihil majoris mali ipsis contingat, tamen iocus contusus mucosiorem carnem habet, quam