Disputatio de Socratis magistris et disciplina juvenili

31쪽

sapientia primorum elementorum oblitos esse argueret quibus quum Socratem quoque immixtum Videamus γ'), facile apparet, quomodo hic se apud Platonem per ocum et facetias ipse Conni discipulum praedicare possit, etiam si Amipsi amistilla alia causa moverat, ut eum Sophistarum coetui adjim geret, Dis quam etiam Aristophanes in Nubibus habuerat, quia externa specie fastum philosophicum et quasi pectiliarem aliquam sapientiam prae se

serre videretur idque vel γεροντοδιδασκαλo nomen confirmare arbitror, quo Socrate puero Sua causa Connum appellare ait, quod tamen et forma et ipso rhythmo anapaestico comicam potius originem prae se fert, quam ut puerorum ingeniis propter unum Socratem originem debere credamus. Hoc igitur, ut paucis comprehendam, in Euthydemo missa ironia, dicit Socrates, Se vereri,

Deirithydem et Dionysodori doctrina aeque puerilis sit ac Conni, Se tamen, ut apud Amipsiam scilicet una cum aliis senibus in illi ris hidum eat, ita horum quoque argutiis et ipsum operam daturum et aliis ut idem faciant persuasurum esse' ); in ene-

32쪽

xeno autem ipsa Conni cum spasia conjunctio, tam quaesita praesertim et praeter ullam necessitatem facta, satis ostendit atriusque commemorationem ad idem cavillandi artificium pertinere, nec quamvis magnus ille recentiorum Scriptorum numerus, qui Socratem in senectute fidibus canere didicisse narrant' , lantam apud me vim habet, ut majorem inde auctoritatem Conni disciplinae accedere arbitrer, cujus illi notitiam ipsi Platoni male intellecto debere poterant de aliis enim magistris nihildum decerno, Connum autem in hac sontium conditione non magis quam Aspasiam et Diotimam, nedum Evenum et Ischomachum in eorum

numerum referre audeo, quorum opera Socratem ad certas artes addiscendas usum esSe Statuere liceat.

Quae quum ita sint, in hoc certe aximum non reprehendemus, quod his Se praeceptorum simulacri deterreri non passus est, quominus Socratem, quidquid fuerit, naturae dono potiusquam humana opera factum esse judicaret ' hanc enim ipsius

72 CL Cic. de Seneet. o. 8 pluribusque Valer Nax. VIII. I, exi. 8 Soerialem etiam eonstat aetate provectitin ilibus tractandis operam dare coepisse, satiras judicantem ejus artis usum sero

quam nunquam percipere Quinctil. I. 10. 15 quid de philosophis loquar, quorum fons ipse Soerales jam eate institui lyra non erubescebat Diog. . Ι. 52 αλλὰ καὶ λυριζειν μάνθανε δει χρραιος , μηδὲν λέγων ἄτοπον εἶναι- τις say ὶδεν ἐκμανθάνειν etc. 75 Quod enim disinatis fieri dicit, idem nullo discrimine etiam naturae tribuit, siquidem si pergit p. 22o ἀλλ' ἐπειδὰν κουι σου προς Φαῖδρον διαλεγομενου - αρμων γ Seαί- rvro v Ἱλκιβιάδ' , ποπτευω σε μή πάντα πισrήμη νέμειν, ἀλλ' ηγεῖσθαι τοῖς ἀνθρώποις πρεσβυτε ον εἶναι διδάσκα ον τῆ φυσιν, καὶ Ooro ιναι πιρ υrωσί ραυλως ares τάς που ἐν τοῖς λογοις Oeta μοιρα δεδόσθαι μοι . r. i.

33쪽

sententiam esse, multumque errasse qui ipsi is verba caeca quadam fiducia secuti vel solo ejus testimonio hos omnes inter philosophi magistros retulerint, Vel illa dubitatio ostendit, qua ambiguum relinquit, utrum ad pertinacem hominis industriam an ad ironiam reserenda sint, quae apud memoriae ipsius auctores aliquam senilis disciplinae speciem prae se erant; Mae autem jam in contrariam partem disputat, ut Socratem ipsum his divino numini tribuisse ostendat, adeo debilia sunt, ut etiam si quis cum illo existimare velit Socratem, si humanae disciplinae

relictus esset, circa artem Paternam, hoc est Sculptoriam, haesurum fuisse, quod virtuti et sapientiae se dediderit divino quasi instinctu factum esse γ' multa tamen desideret, quae ad eam opinionem firmandam necessaria esse videantur. Mittam rationum fundamenta et quaeStionem uniVersam, quae quum antiquissima aetate acerrimis disputationibus agitata sit, virtutem doctrina paret naturane donet 7.), amaximo ita tractatur, ut declamatoriam potius vanitatem quam

gravitatem philosophicam cognoscas; sed ipsius Socratis quae asser dicta ita comparata sunt, ut etiam majore jure quam Priora

cum modo verum etiam artificum apud antiquiores Graecos contemtu, cujus Iuculentissimum testimonium exstat apud Iutarchum V. eriel. c. 1 et 2.

To Horat Epist. I. 8. 100, cf. Fiselier ad Aeschin dialog. p. 21 sq.

34쪽

ad ironiam hominis vel Platonicorum dialogorum artificia reserri possint 7. ), dumque obscvri a quaedam nomina quae semel bisve

commemorantur, removere Stridet, clariSSimorum Virorum, quibus an ipse Plato aut reliquae antiqΠitatis consensus Socratem discipuli im tribuit, Prodici, Anaxagorae, Archelai, De verbo quidem meminit, ita denique loquitur, quasi inter institutionem ad opificium paternum et divinum ipsius ad virtutem impetum nihil medii intercedere potuerit, quod quamvis ad virtutis et sapientiae studium pertineret, lamen et ipsiam in arte et disciplina positum esset quod quum alios non modo contendere

verrina etiam Socratis exemplo thistrare videamus h), aximo, qui contrarium amrmat potius quam certis reriim argirinentis confirmat, in tanta controversia ViX causae patrono, Dedum leste

aut judice iit possumi is Longe iti Itie gravior ab altera parte quamvis acclisator Stat Orphyrius, quem jam si perios vidimus not. 6 et 10 de Socratis ingenio et mori biis in juventi ite non nimis honorifice sentire, et xiii quid ille posterio prosecerit, doctrina et industria reparatim dicere; qui licet multis vel ideo non aridiendi is esse visit Sit, ilia Ari Stoxenum hietorem habiterit, quem omnitim impudentissime et malevolentissime in

35쪽

Socratis famam grassatum esse constat γ' tamen a id scio an hac certe in causa vel Aristoxenum Vel Porphyrium ea, quae aliunde tradita accepissent, detorsisse potius inque deteriorem partem explica Sse, quam re Prorsia fictas temerario alisu in

illum coniecisse judicandum sit, utqυ nihil inde in Socratis

ignominiam convertere liceat, fundamenta narrationum eo minus

rejicere atque inania ducere debeamus, quo similiora apud ipsos Socratis admiratores exstant, unde nihil mirum est malevolos callimniandi materiam repetiisse. Sic ut laceam Platonica illa de Alcibiade, quae ne obtrectatores quidem Socratis in usum suum convertere Sustinii erunt 78), ea certe, quae orphyrius de tarditate Socratis iuvenis moribusque ad mollitiem et voltiptates propensis tradiderat, eundem fontem habuisse videntur cum illis vitiis, quae ipso Socrate non eptagnante Zopyria Physiognomon in eum collegisse dicebatur π), quem narrat Cicero ' , quum

se naturam cujusque ex sorma perspicere hominumque mores ex corpore, cutis, Vultu, fronte pernoscere profiteretur, Socratem

7 Cons. imprimis uancus in Lecti. th. p. 244 sqq. qui Socratis causam contra Pistoxenum, Porphyrium, Theodoretum et Iios acerrime egit, eumque sequitur igger i. c. p. 7 sq. In omllyrium ipsum eodem nomine invehitur Socrates Hist. ecl. IlI. 25. 78 Cf. then. V. Gl, p. 2l9 Λ αλλα μιῆν ουδὲν ων ὁ Πλάτων ειρηκε περὶ Σωκραrους των κωμικων τις ιρηκεν es Theodoret XII, p. 1028 α δε υλκιβιάδης ἐν cora αποσίω περι Σωκράrους py , Πλατων μεν γραψεν, ἐγι δε φειδοῖ του Σωκρατους διπειν οὐκ ἀνεξομαι. 79 CL Fullebor Abris einer eschielite uni Literatur de Physiognomih in ei tr. Euit Geseb. de Philos T. VIII, p. 50 sqq. 80 Partim de Fato e. 5, partim uscul. IV. 57.

36쪽

stupidum et bardum dixisse, quod jugida concaVa non haberet, addidisse etiam mulierosum, quod ipsum inter ea St, quae Aristoxenia quoque maxime ei exprobrasse videtur i); derisumantem a ceteris, qui illa in Socrate vitia non agnoscerent, ab ipso Socrate sublevatum esse, imm illa sibi signa, sed ratione a se dejecta diceret; neque iracundiam, quam pariter in eo notasse Aristoxenus traditur δ' , ab hac existimatione alienam

eSSe en Seo, quae quum ex animi arte θυμοειδεῖ, quam lato

appellat originem habeat, mente et consilio temperata non modo comprimi atque in ordinem cogi sed etiam ad maximam utilitatem promovendumque rationis imperium converti potest β). Illi id quoque, quod de ignorantia hominis et ruditate in discendo iidem prodiderant = quamvis declamatorio more exaggeratum, ex ipsis

37쪽

locis Platonicis de Conno, quo modo tractavi uiris, repetere potuerant, nisi forte ipsam in ipsi a fabulam ante ocritos habebant, ubi si Socratem senem iis rebus institui videbant, quae alias pueri in ludis discere solerent, facilis erat suspicio eum in Ueritia vel sua vel parentum culpa male educatum fuisse de contumacia autem, qua adversus patrem usus esse traditiu βδ), haud scio an allima Praeterea testem habeamiis, qui quum eandem rem in laudem Socratis et divinae providentiae argumentum conserat, medio nos tutissime incidere patietur Plutarchiam dico, qui quum narret Sophronis cum consolio de filio oraculo responsum accepisse, ut eum quidquid vellet agere sineret neu vim afferret homini sed diis tantum commendaret, quippe ducem omnibus magistris praestantiorem divinitus habentem β),

ipse quod caput rei est confirmat, inter patrem et filium de

auctoritatem contra Bruci erum docte defendit Tennemannus in Gescii. d. Philos Τ ΙΙ, p. II im- Pi imis monens, quod etiam . δήπουθεν clarissime ostendit, extrema verI,a, qua daemonium Socratis respiciunt, oraculi Tato non comprehendi sed ex Plutarchi demum sententia explicandi

causa accessiSSe.

38쪽

vitae genere, quod hic amplecteretiir, neutiquam convenisse, idque ortasse etiam aximo Tyrio obversabatur, cujus Verbis, quae Sriperiri posuimus cf. not. 4), si quid verae memoriae inest, hoc erit, ut Socratem, si patri obsequi volitisset, nihil nisi sculptorem saturum fuisse significet, philosophum invito patre sed

ipsis diis viam monstrantibus factum es Se arret. Nam quaestui paterno exei cendo destinatum fuisse ipsique arti sculptoriae juvenilem operam dedisse uia animi veterum consensu constat 37 , nec dubitamus quin Gratiarum Signa marmorea, quae Pausanias

in introitu arcis Athenarum vidit, Socratis opus fuerint.') eun dem tamen proclive est ad existimandum, praesertim in tanto animi servore, quantum vel illa quam diximus iracundia comprobat, hoc vitae genere non admodum delectatum esse, quo facto facile fieri poterat, ut qui altiora expeteret fractisque vitae

sedentariae cancelli universam rerum humanarum contempla

tionem mente conciperet, apud suos, qui de ejus ingenio ex se

88 Dubitat enim einersius . II, p. sis, ea potissimum causa motus, quia Pausanias et interpres ristophanis de loco et sorma operi inter se discrepent, quasi non multo major in his Pausaniae auctoritas sit, nec si quid inde dubitationis oriri possit, nil signa potius quam ad artificem pertineat Gravius dubitandi argumentum esset, quod linius Hist. Vat. XXXVI S. 6,ῆ. I Sillig. Charites in propylaeo Albeniensium laudans, illud tantum ambigi nareat, utrum prelor hujus nominis Plin. XXXV. 11. O eas secerit necne, de hilosopho autem tacet; attamen faciIesieri poterat, ut qui non intelligeret, quomodo bilosophus artem sculptoriam actitasset, nomine ipsius cum per sculptorio conjuncto, quemvis alium Prius quam crum artificem circumspiceret.

39쪽

- ori judicarent, et injuriosus adversus patrem et parum idoneus ad eam scilicet operam, quae ipsi Summa Videretur, audiret, tantumque abest iit hilosophi adversarios ea opprobria, quae in illiun congesserimi, de nihilo arripuisse censeam, ut si ab invidiosae obtrectationis et maledicentiae amplificationibus discedas, ipsa illa quam admiratores ejus tantopere praedicarunt divini regiminis vis in illo effingendo nidia magis re confirmationem accipere videatur. maec enim, si quid sentio, inter tot exaggerationum ab utraque parte involi1cra Socraticae ueritiae imagoelii cet, ut eum institutione quidem, quali pueri Atheniensium

vulgo si ui solerent, non caruisse credamus, ingenii autem Vires, quo altius reconditae suerint, eo minus alia e apparuisse intelligamus, donec ipsa rerum externariam repugnantia excitatae rupto quasi carcere qua data orta uerent, quoque diutius inchisae et cohibitae fuissent, eo laetiores et persectiores papilionis instar ad dias luminis auras evolarent animi autem Vigorem, sine quo tanta virium intentio fieri non potuisset, jam in puero licenter Vagabundo agnoscimus, quem sive oraculiim sive amicorum aliquis patri sollicito suasit ut suo potius arbitrio permitteret quam tristitia et severitate coerceret, Prosecto non Sine numine egisse censendus est; de morum denique indole vitiosa,

cuius signa in id Zopyriis deprehendit, eo minus causae est cur Socrati affirmanti fidem egemus, quo clarius ipse apud Platonem docet, magnas virtutes ex eodem cum magnis vitiis

40쪽

sonte provenire nec multum boni exspectandrini esse nisi ab eo, qui si velit etiam multum mali edere possit p); quod si jam ita vitam suam direxit ut sub Sileni vultu quasi dei signum latere videretur ' et quidquid vitii ex prava concretione corpus habuisset, animi bene sibi conscia divinitas temperaret pi), multo major ipsius laus erit quam ejus, qui a prima statim pueritia ad rectam vitae rationem consor malus usu potius et consuetudine aliqua velut caecus ad virtutem perducatur 's, non ipso coelestis splendoris appetitu instinctus ad eandem seratur. Unum restat ut quaeramus, quum ipse Socrates latonicus duas recti adipiscendi vias indicet iitrum scrutando an discendo eo pervenerit

95 Pliaed. p. 85 C: deis γάρ περὶ cor ἔν γε τι τουτων διαπράξασθαι, ν μαθεῖν πη