장음표시 사용
181쪽
etio DE RE PUBLICA Moysen, cum questus hic esset, supremorum judiciorum ae rei tionum oneri quod hactenus sustinuerat sese non susscere, α Septuaginta illos Spiritu novo judiciali instruxisse, jussisseque
partem oneris serre, supremorum nimirum iudiciorum & rei rionum. Constans porto doctorum multorum sententia est. institutum hic a Deo conellium illud atque SYNEDRIVM esse, cujus vim Herodes Rex fregit, majoris momenti causis, quae in singulis civitatibus decidi non poterant, dijudicandis consecratum. Ouod si autem in primos hujus sententiae auctores inquiras, sorte non reperire suerit alios, quam Thalmudicos magistros. Hi enim diserte hanc Synedrii magni originem tradid runt Titulo Sanhedris cap. r. paragr. VI: mirifice contortis Scripturae dictis abusi r ceu unicuivis palam esse potest, saltim ex Latina Tituli illius Thalmudici versione a Joanne Coccejo curata. Thalmudicos autem magistros illos secuti sunt, quotquot illo. rum traditionibus fidem habendam esse arbitrantur: quales sunt cum Rabbini omnes sequioris aevi tum nonnulli nostrae tempestatis Christianorum literatura Ebraea praestantium. Multa sanede illo magno Synedrio, quod detorta Graeca voce Guadis Ebraeis jam olim Sanhedrin appellatum fuit, ex Rabbinorum cum Thal-mudicorum tum aliorum adytis de promunt, queis in illa se ponetrare hactenus collibuit.
XXIII. Ex Moysis Maimonidae rasin manu, & quidem
Halacha Sanhedris, producit quaedam Wilhelmus Sehichardus in suo de Iure Regio commentario, quae ibi legere est volenti. Non continemus nos, quin pauca illinc huc etiam transseramus: M. natin major in Sanctuario erat S vocabatur Sanhedris met m. M merus idoram erat LXXI ficut dicitur: cougrega mihi sepi grata viros de senilis Israel. Hu Mose praefuerat, sicut dicitur: salunt iti te, cum. Ecce in summa septuagista κηαν. qui grandior sapientia cate ros omnes antecellae, eum faciebant Prodem seu caput confessus. Di is ea, ruem eruditi alitis terratura oppedant Nata , hoc in Princ
182쪽
senatores annorum ratione natu maximul erat, eum codreabant a demitis iLivi, vocalaut ABD BETH DIN h. e. patrem co storii. teri sexaginta novem sedebaηt ordiae promotionu S d ηitatu suae. au' quoi major tu sapientia, quam coctega suus, eo localatur propius ad .snistram Prisci s. Circum secum sedebaηt autem in dimidiam quo ameam semicirculariter . ut eos ambo prodes , Princeps es Pater, omnes simul tu conspectu halerent..i XXIV. Credendum scilicet censent viri eruditi in his Moysi Maimonidae& Thalmudistis, tanquam ex certa traditione haec talia habentibus. Caeterum quod pace illorum liceat dicere, non profecto ii sunt Thalmudistae, multo minus is est Maim nides scriptor recens, quibus tuto credas antiquissimas populi Ebraeorum res, nullis suppetentibus sacri Codicis testimoniis cum constet, fabulis plurimis imo portentosis mendaciis dudum omnem eos merito decoxisse fidem ; etsi quandoque id quod
vero est consentaneum dicant. Nec voro illi omnia cx traditione acceperunt, sed quam frequentissime sua commenta τυ δοσεων nomine solent venditare. Imo quantumvis plurimum etiam inter sese mutuo dissideant. omnibus tamen illissidem aequalem praeberi, imo divinae Legis estitis aequiparari, interdum & ante serti postulant; impietate an impude 'tia in a. ore incertum, nefaria vero & piorum nemini non execranda. Quoniam illa vero est ratio pene in universum I halmudiearum omnium narrationum, manifestum est, quod attinet quidem col. legium Septuagintavirale a Moyse institutum, non posse de ejus usu, ratione, di duratione quidquam certi, nisi ex lacris codicibus haberi. Hi vero, nisi admodum saltar, ab iis Judaicis Rabbinorum narrationibus plurimum dissentiunt. XXV. Principio enim notandum est, illo ipso Numerorum loco, ubi Synedrium tale, quale diximus, institutum esse vulgo
creditur, de summi alicujus judicii institutione vix leviter agi.αλ Neque
183쪽
Non enim legitur, Moysensuisse questum de onere aliquo sumniorum judiciorum,quod hactcnus sibi incubuisset: quia jam ex consilio Jethronis plurimis molestiis erat levatus: sed simplicitet de onerosa totius populi cura. Verba conquerentis apud Deum sunt: Cur imposuisti pondus universi populi hujus super me ' Non pos- sum solus sustinere omnem hanc populum, quia gravis es mihi. Respondens Deus jubet eligere Septuaginta viros: ut si lentrat, inqui ens, tecum onus populi ae non tu solus graveris. Iam vero onus Moysis, illo quidem tempore, non tam erat situm in judicando, quam in omnibus populi negotiis audiendis&ad Deum deferendis, adeoque in perpetua illa molestia agendi inter populum &Deum. Non pertinebant autem illa negotia ad lites & contro. versias, nisi tantum, si quando lex vel deficeret, vel esset obscura, ceu jam supra est dictum. In hujus itaque oneris quod nondum composta republica & in vaga illa populi vita non potuit non esse maximum levamen, non autem proprie iudiciorum ergo, lecti sunt illi Septuaginta. Hinc sane iidem acceperunt partem Spiritus sancti, quo unus Moyses hactenus fuerat praedi-rus, adeoque etiam ipsi facti sunt Prophetae: quo Spiritu sim pliciter ad judicianon fuit opus. Quin imo videtur illud collegi uni Propheticum, post obitum Moysis republica jam stata , desisse: cumprimis mune te illo consulendi Deum in causis dubiis post translato in collegium Levitarum, aut extraordinarium a Deo constitutum pro tempore Judicem: qua de re agitur Deutero nomii e. XVII. Certe in toto Veteris Testamenti codice, Prophe.tici consessus iudiciarii ex Septuaginta viris constantis, aut vero alicujus collegii Prophetici. tantum ex illo Prophetarum ordine . compositi, nusquam si mentio, sed Prophetarum incertus semper post suit numerus. XXVI. Lecti porro illi Septuaginta suerunt ex Senioribus A es, . ta pxNisecti sive moderatoribus populi, adeoque haluerist jam uina' -eopvuli curam. ut recte dicit Hugo Grotius. Imo pars illo
184쪽
EB RAEo Rr M. I 23 rem fortassis jam antea eausas dijudicaverat: pertinens nimirum etd eos, quos supra judicandis i itibus chiliarchos, hecaton tarchos, pentecontarchos & de cadarchos constitutos suisse dice hamus. Moysen enim Deus jussit Septuaginta seligere, quos norat populi esse solores S Schotrim, h. e. moderatores .prafectos,judices. At Schotrim sunt illi ipsi chiliarchi, hecatontarchi&c., qui de tribunali pronunciabant. Liquet id ex Deuteronomio P ς' Moysis, ubi ita ipse loquitur: accipiens itaque primores itinam vestrarum, homines sapientes sit cognitos, constitui istos primores vobs, ehiliarctis S ceuturiones X praefectos quinquagenos S decuriones SMhotrim, h. e. moderatores per tribus vestras. Moderatores sive praefecti hi non sunt alii a caeteris. Hinc in Exodo, ubi eadem Exod. cap. res memoratur, vox illa prorsus omittitur.
XXVII. Ex Rabbi notum commentariis quidam depromunt, quod Scherrim sive moderatores illi fuerint lictores sue i. a. i. . apparitores cum virga & flagello ι utpote Wilhelmus Schichar' Reg. r. y .dus, Nicolaus Fullerus, Constantinus I Empereur. At profecto ex lictoribus lectum esse Propheticum illud collegium cui per 'ς - .suadebitur Θ Septuaginta interpretibus illi Schotrim saepe dicum Antiol. intur μαμμαπεισαγωγεις, fortasse quod accusationes ad iudices in
troduxerint. Nam apud Athenienses ἀαγ γε, m, Aac inlice- ζ bantur, qui certam λαπι γ ιῶν speciem, nimirum τας , ad judices introducebant. Quamvis vero neque haec ratio nomi- . nis satis videatur conveniens, fortast s tamen est vero similior etiam illa, quam S. Augustinus exposuit hisce verbis: Moy es υνδε C. D. Lpopulo Dei constituit, qui docendu literis praestaei, priusquam divina se V. ς λ gis ultas liferas nosent. Hos appellatQScripta a Grammatoisag ges, qui Latine dici possunt citerarum inductores, eo quod ei in cant vel latroducant in corda discentium.
XXlIX. Licet vero Septuaginta illi Prophetae in partem
curae illius Propheticae venerint cum Moyse, multum tamen
illo fuerunt inseriores: ideoque longe aliter per ipsos respondit
185쪽
Deus, quam per Mhysen. Quod ipsum Deus ipse signifieat
Numerorum XI, o I. δ. Multum itaque eximia manui prae omni
bus Moysis autoritas. Hinc solus legitur postea jussu Iehovae
exploratores in Palaestinam misisse: Solus legatos ad Edomita rum Regem amandasse: Solus jussus etiam est, ut Midianitas ulcisceretur. Quam maxime solus ille etiam postea mandata Iehovae genti suae exposuit. XXIX. PORRO autem cum divinus Moyses perarημαπσμον didicisset, se diem suum jamjam obiturum.& quidem an ea, quam gens, cujus hactenus summus dux suerat, in Palaestinam penetrasset ι precatur ipse Deum, ut suae genti praeficeret alte rum, qui illam fidi pastoris in modum duceret ac gubemaret. An.: C:' nuit Deus, atque ita respondet: Sume tecum Iosuam filium Νων
virum in Do eis Spiritus mein, ut imponas manum tuum is, fidemque idum eoram Ella resacerdote S coram toto cata, maudatu issimas assum ante oculos eorum. ου impertiaris ei de gloria tua, ut auscultet ei
totus coetus filiorum Israelu. Cum igitur decessisset Moyses, suo rogatus in ipsius locum est ille ipse JOSUA, vir consimili prorsus sanctimoniti, integritate. & innocentia conspicuus , & ad secre, tiora cum Deo colloquia itidem admissus. Verba quibus ipsum post Moysis obitum alloquitur Deus, initio libri, qui ipsius nomen praefert, est legere. Ibidem vero & illud dignum observa. tu occurrit: ptosessam esse gentem Ebraeam, se Josuae dicto velle audientem esse, quemadmodum ipsi Moysi fuerat. Et vero post illa Iosuae auspiciis gerebantur omnia. XXX. SED Opportunum nunc sorte est, saltim paucis docere, quomodo 'meiseratus institui debuerint in Palaestria. Est vero id exposi .ii a Moyse , antequam defungeretur ita
Π conspectu quasi ipsiusmet Palestinae. Iudices, inquit , & mode. ratores constituto tibiis mota portu lata, quas Ietiva Deus tuto Metili per tribus tua , qui judicos populum iudicio justo. Intelligere vero hinc est, cum in singulis urbibus suisse iudices institutos, tum pQ Pu
186쪽
E B RAEO RV M ras populo datum jus eos sibi eligendi ex suo numero, tantum ha bita haud dubie ratione pludentiae & justitiae.
XXXI. COETERUM pergit Moyses paucis inter
jectis: Si occulta erit res tili is j adicio ferendo, inter caedem S -- δε Eem. inter litem S lite ut ister plagam Splagam a rebus controverss ii.
intra portas tura, Musurgens ascendes ad locum, quem elegerit Ieho Deus tuus. ει addisfacerdotes Levitisos, vel summam radicem, qui erit
distis itas, at consulmen ου judicret tibi statum idius iudicii. Deinde facies ex praestituto illius sententia, tuum isdicaverist tibi ; profectu a Dco Ela quem elegerit Iehrea, ου observabis, tis facias secundum omnia Pa a docuerint te. Expraestituto legis, quam docuerint te, S secundum judicium iIud od dixeriat tili, facito. Ne recedito ab ea sententia quam micaverint tisi, dextrorsum aut Mistrorsum. Vir autem isequi commiseriisverte , ut non auscultet Sacerdoti constanterministrantilli Ietiva Deo tuo , aut Summo Iudici ι uris morietur vir ide, S toctes malum Hud de Israele. Hactenus Moyses. Verum de sensu ho. rum verborum non una est omnium sententia; sive judicium ipsum spectes, sive eos quibus judicium committitur. Sunt .ςnim qui exist ment, judicium illud suisse consessum Aod υναν administrandi totam rempublicam , conjunctum cum insallibili sapientia omnes de sacris ac religione ipsa enatas controversias decidendi. Porro judicium hoe alii uni Summo Pontifici, alii & huic & Septuaginta illis quorum ex mmero supra meminimus, eommitti arbitrantur, quasi hisce verbis denuo sit constitutum Syneditum magnum. Non desunt, qui duo hie judicia censent instituta, alterum forense, alterum ecclesiasticum. Quamvis vero hae.sententiae per sint celebres, te ob auctoritatem astenrien tium doctorum invenerint applausum magnum : lsortassis tamen non fuerit didicile commonstrare, quantum aberrent a vero. XXXII. Primo igitur, ad certa tantum & quidem pauca, I nimirum duntaxat ad controversias dubii juris inq; nonnullis ne-
sotur, judicium hoc ex instituto divino pertinuisse,significant ipsa
187쪽
Dei verba commate octavo. Quae optime exponuntur in nossVatabli: Sicausa aliqua Derit ambigua S di Hire, quam ut de in pro vitaremus: cur modi inter sanguiuem S sanguinem. h. e. λ-a i ter ιnnocentem S crimine capitali amnandum, qai alim ratioribus illi videtur esse innocens: i ter causam S causam h. e. inter litem pecunia. nam si quae fit minora momentio vel liner litem actoris S litem de enseo. ris: inter Hagam S agam h. e. istet livorem S diuisus. Non igitur hoc loco a Deo cuiquam committitur cura totius reipublicae.sed tantum nonnihil ad partem pertinens judiciariam , quae inter prae cipuas administrandae reipublicae infima est. Nonnihil, inquam. Nempe demum ruricum inter portas variantibus verbis. Tum
stilicet tandem licuit consulere Sacerdotes. Fere quemadmodum ex Iethronis consilio Moyses suscepit judicanda tantum ea , quae dissiciliora erant & ambigui juris. II. XXXII. Secundo, quamvis huic iudicio voluerit Deus ab omnibus obtemperari, non tamen hine debet colligi, saltet et salii illud non potuisse. Eodem enim modo: ivere duorum cui Deu . ,rii. rei testium voluit Deus, ut omne eo et verbum:& tamen sine du.,ia L. I i0 ςxiam duo dux tres potuerunt in falsum testimonium coit.' sentiret imo ipse sacer codex huius non unum rei gestae exem- acor.xiii, plum suggerit. similiter diserte praecepit Apostolus Coloss. xii ,1or Filii obeAite parenti Ius in omnibus. Ephes. v, et i Uxores
suis miris subjecta sint is omnibus.Non tamen hoc ipso significavit,
parentes & maritos a recto nunquam aberrare. Tantum igitur voluit Deus populo nullam dare potestatem detrectandi sententiam illius judicii. Digna lectu sunt, quae ad hunc locum commentatus est Dionysus Carthusianus: Dicit glossa Hetraita, tit refert 0ra 3 etiamsi vixerist tisi, quod dextra rua sti Distra mei δ, converso ,tatis ρηtentia est tenenda. quoὰ reprolat 0ra: quia forentia nuctius hominis . co ucuulues autoritatis, contiWat manifeste. falsitatem sive errorem, se auda est. quae reprolatio vera est, si bos a Ua Hebraica dicere velis, 1uod talis sententia fit tenenda ita.
188쪽
NE B R EORVM. I ruit e7mente est ollatur, tauquam vera iu D. M aurem vult dicere. quod ea tenori ita, quod pQua aut damnum se utentia debeat ραμ ter tolerari es innocote, qui non potest ad altiorem judicem is humundo halere recursum, potes salvari. Nam'Gregorius est,quod
iis juste sve iriuste luet Pastor, θηtextia ejus reuenda est gregi. Fateor tamen, iudicium illud infallibile suisse ante Babylonicam captivitatem, quando ex Dei mandato omnia instituit. Etenim in dubiis omnibus tuis semper a Sacerdote consuli &potui ide debuit oraculum illud Urim appellatum propterea Rationale judicii. Et vero huc spectat verbum illud neu declinatu a verbo quia annunciabunt tibi. Fuit nempe summus Sacerdos hac in re non nisi Dei nuncius. Quapropter & Diodo rus Siculus in Eclogis Photianis ait: Amsμα νηι δεπιν uαγγελαν γένε' - τώ λοῦ - αγματι. . Certe ex eo, quod v. Zahabetur, non licet colligere ipsius mei Sacerdotis inlallibilita. tem, nisi etiam dicendum sit, Iudicem scisse infallibilem. AEque enim de Iudice, atque de Sacerdote sermo est, si meliores interpretationes Ebrari textus consulamus. Qualis est praetet illam Tremellii & Iunii, qua supra sumus usi, ipsius Xantis Pagnini, & Graeca vetus, & Germanica Lutheri. Taceo nunc de Veteris & Novi Testamenti monumenta, date nobis perquam multa exempla Pontificalium in judicando commissorum cris
XXXIV. Tertio non uni summo Sacerdoti commissum tale esse judicium, manifeste utique liquet ex verbis disertissimis commatis noni decimi & undecimi: Veniet ad Sacerdotes remitici gera u. Et ad Iudicem , qui fuerit isso tempore Sc. in hisce sane verbis non de una persona sed de multis agi. qui judicare debeant, sole meridiano clarius est. Porro illi, qui in sacris Iudices κατ ἐξοχta dicuntur, cuiusmodi fuere post Moysen. Iosua, Othoniel, Debora, Thola, Iair, Iephtha, Samson, R Samuel.
189쪽
Sana uer. alii, etiam ipsi judicarunt totius ura Attici populi di&cillima quaeq; , & tamen tantum abest ut suerint Sacerdotes sum mi, ut ne quidem, unico excepto Samuese, Levitica suerint tribae oriundi. Nusquam praeterealegas in monumentis sacris, Sum naum Sacerdotem solum vel consultum fuisse de jure, vel G ijure pronunciassedi nisi quod id fecisse Elist verosimile . qui ta,
meo id Judicis potius potestine qua simul sorte suit functus, secit, quam Sacerdotis. Penes Pontificem maximum postremo, non fuisse summum judicium, sed penes Syaedrium magnum. constans utique est Judaicorum magistrorum sententia. Hinci Schichardus Thalniudicas traditiones secutus scribit: Sammuin Sacerdos non tantum ol varias possutiones, de facili timentes, justi gationis ritu cassi sed Sprorptu occid potuit, i mortem ex lege merer tur. Subjungit sententiam Thala udicam ex ho hamisi Lita versam: Pontifex ,2icat S vicisDm Ddis arat e testantur contra eum: sed capitaliter eum nemo iudical, nisi d=niarium maguum
XXXV. Aliud quaru lioe judicium esse, quam illud
Septuagintavirale Moysi adiunctum, non uno est argumento colligere. Etenim illud jam tum dudum erat institutum: hoc autem demum instituendum, post occupatam jam Palustinam, .suisse, liquet ea illis: ascende ad locum, quem elegerit Domin MDeus tuus. Item : Facient quo indixerint, qui prasan: A , quem ele 'erit Dominus . illud porro fuit constitutum ex omnium tribuum ominibus: hoe ex solis Levitis coiisse, indicantillaurrentes ad Sacerdotes Levitici generati illius murius totum suis Propheticum : hoc circa lites quasdam . quatum decisio su perabat captum vaferioris ordinis judicum. occupari tantum debuir. ut paulo ante ostensum. Illius praeses haud dubie sui Moyses: huius autem Summus Sacerdos.
VI. Quamvis porro huc judicium Sacerdotal Syned io post iu in multas pcula originem de occasionem fortuae det jt, te veta ratam ab institutis. Synediti plui imum ab is r. .
190쪽
N oc enim Levitici generis senatores tantum admisUSynedrium autem praeter sacerdotes habuit asses res ex aliis quoque tri-hubus allectos. Hoc ad controversiarum paucarum judicrum suit tantum adstrictum : Synediti vero ampla cum primis, si audaeorum quidem magistris credimus,suit potestas. Schichadidi verba sunt: Senatυι ιδε Magnus cetusscelat praecipue tantum eis relus mavis religionem ζύ rempuliscam attinentitus, v. g. de controversis legabim, anne interealari, Ineudoprophetis, o statu . eo
commmicax ,de Rege, lecto, foederisus, legatis, vectigalitus, publicis istes, magistratibus inferior sius 2 c.Praeses illius Levitici judicii sine dubio semper fuit ipsemet summus Sacerdos: at Synedriirtinceps non potuit non interdum esse aliquis alterius tribus. Si verum quidem est, quod Moyses Maimonides scribit apud eundem Schichardum: Qui grandior sapientia caeteros cmves arx, tece&Iat, eum faciebant Prodem seu caput consessus. I Ipsus ela, quem erudit ulique terrarum a pectant Ν AS I h. e. principem, os praea loco Mysis Magistri uestri. lino secundum Abravane lem, temporum Hasmonaorum Princeps domus Iehari semper fuit caput natus Israelitici, nuncupati Suηhedris: ut scribit Menasse h. benis rael is Cociliatore quaest. LX V. Genes p.pa. XXXVII. Vero similius sane cui videatur. Synedrium magnum aliquod constitutum demum esse post Captivitatem Babylonicam, & quidem maxime Hasmonaeoruna tempore, idque ad estigiem Senatus a Josaphato Rege olim compositi, cujus sit mentio in Paralipomenis. Constitutum certe Sanedtin demum esse, quo tempore Graecae linguae usus inter
ipsos Iudaeos jam invaluerat, ipsa vox ex Graeco orta liquido ostendit. Illa vero lingua caepit deniq; populo esse frequens, sotientibus in Palaestina rerum Syria de Agypti regibus Macedonici sanauinis. post Alexandrum Magnum. Quod attinet vero tribunatu Rege Josaphato an stitutum. illud sane ex parte fuit idem cum isto Sacerdotali per Moysen instituto, ex parte cum