장음표시 사용
201쪽
r o DE RE PUBLICAces Regio dignari titulo, certe non nisi V νομον reges dixeris fuisse, quales Aristoteles descripsit Polit. ιII. e. ιβ. Et ver' ipsi ' illi Iudices in illa dignitate se beatos censebant esse. Non de.
reges esse, vel qui maxime proprie ita dicerentur. Norant nimirum Iehovam ipsum mei servaresbi summam potestatem, ideoque cum illo in societatem regni venire non conabantur. Iussi i . Gideonis inter alios hanc integritatem fuisse proditum est, ut
cum regnum proprie dictum ipsi posterisque ipsius addicere quidam ex populo vellent, suscipere illud ipse non sustinv- . ,
LI. VERUM de forma reiphblicae . qualis suit Mosis
. Iosuae & Iudicum arvo, plus satis est dictum, omni scilicet illo
tempore ruinαν reapse obtinuisse. Sed pertaesum tandem fuit stolidam gentem hujus status: ita ut in servitutem se trade i. i. siti re mallet, sive, quemadmodum Sulpitius Severus loquitur. Ilia. ut non me exemplo amentia praeoptaret lisertatem talis nimirum est, etiam in regno, etsi undique bene is status sese habeatὶ θη- . vitio Regio mutare. Postularunt itaque, ut Rex sibi praeficeretur & quidem, qualem vicinae circumcirca gentes habeb/nt. Indignum sane id erat illa gente, quae praesentissimum ipsius Dei auxilium haud consueto modo toties fuerat experta. Egre etiam id tulisse divinum Prophetam Iudicemque s muelem , cum stultam gentis suae postulationem cognovisset, , j atque ideo e vestigio morem illi haud voluisse gerere, apparet. Sivit id tamen; voluitque is, qui hactenus singulari modo semetipsum Ebraeae gentis praebuerat Regem, injuriam gentem voto suo abundare. Mandavit itaque Samueli, ut Regem suis praeficeret & quidem talem, qualem ipsi optabant; praediceret
autem simul, sore, ut experirentur tandem, quantum illa divi- ni imperii detrectatio accersitura esset incommodum. Ita vero
202쪽
runt a die, qua eduxi eos de usto. usque ad diem Hve. Sicut de reliPerunt me S servierunt Diti alteris, sic faciot etiam illi. LII. Quae sane verba, non apparet quomodo permit tant, mandatum hic intelligi, quod Ebraei de Rege constitu endo acceperint. Clarissimi ramen viri Petrus Cunaeus de 'κ ' 'Nilhelmus Schichardus aliique existimant. omnino mandatum Hebr.
esse Israelitis a Deo , ut Regem sibi eligerent, ubi in Palasti
nam penetra sient. Videntur autem, ut ita docerent , autorita de lute M.tem observare voluisse plaerorumque Rabbinorum: qui id Pe s ' ne unanimi consensu docent , praeeunte Gemara Sanhedriu. V a par. si praecipue vero Moysis Maimonidae. Sed Gema.
Thalmudicar & Moysi quidem illi haud iniuria opponi possunt ex Iudaica gente nonnulli , quorum verba itidem pro ducit Schictardus. Accedit vero illis & lshaeus Abrava'net, inter recentiores Pudaeorum magistros primae dignitatis: ceu ejus sententiam refert Menasset, ben lsrael Conciliat. pN auiritio quaestionis siexta. Ipse quoque Menasses, pag. aar late tur, Abravanelis sententiam satis esse consentaneam verbis Scriptutae. Caeterum sicut illos quos diximus Iudaeos, ita multo minus Christianum quempiam , sive Thalmud sive Thalna udicos adorantium Rabbinorum, autoritas hic movere debet. Et vero Gemara illa ipsa Sanhedrin liquido ostendit, unum eorum magistrorum, R. Josen scilicet, ut ostenderet pri mum Dei praeceptum fuisse de Rege constituendo, in Exodi xvir, 16 versicaci exponendo plane delitasse. Tantum igi- tur verba Moysis, non Thalmudici Rabbini, etsi illum ex suis )plurimos post se relinquere facile credimus, sed vetustissimi omnium sacrorum scriptorum & divinissimi vatis expendamus. ita autem illa se habent: Cum iηgressus saetis terram idum quam ' ' Dominus Deus tuus datis tui. ου' ederis eam, balita verri iη i arcs dixeru , constituam Aper me Raegem, scut halent omnes per cir
203쪽
cutram nationes; constitues eum quem Dominus Dein furuelegerit de numero fratrum tuorum. Non poteris alterius gentis homium Re
gem facere, qui non sit frater tuis. Mandatum in his agnotatbcnickardus, quod utique non sit arbitrarium sed maximeIerium,
aneoque verti redulicatione inculcatum hoc modo e ponendo 'η
super te Regem. Cunaeus etiam, rationem gentis plausibilem fuisse, ratus videtur, ipsique ergo Deo non improbatam. Pe multι mirati suut, inquit, cur indigne tulerit Dem. sun am rei δ murae ad Regem aliquem transferri; Auidem EDd Sprelaverati antea, S suturum pro indole dixerat sacris uti. - 'Vx m quod res est id dicamus. videntur M. Nin mi illi viri Thaim udis & Rabbinorum, quorum in scriptis volutati plurimum fuere, nimium tribuisse autoritati. Enim Vero mandatum quidem & nos agnoscimus in verbis Moyse, sed alio longe modo. Advertendum nimirum est, mandatum illud non nisi ex hypothesi esse editum. Nec vero mandat
per Mobsen Deus absolute , ut Regem sibi proprie dictum
constituant Ebraei, sed potius jubet ipsos Q πα, τα -γειν, quod in vulgaribus etiam politiis virtus maxima est. Divinum . sane Moysen etiam Flavius Josephus ita iacit loquentem: Mη .
Haec quidem optime. Pergit autem: βαmuως δ αν sitis ομοφυλγ. attamen I Regis vos cui ce perit, nemo 't. η' vestri gene 3 S auguriis. Jam tum supra verba illa adduximus: ex re tamen esse videtur, etiam hic illa nonnihil expendere hujus quoque argumenti gratia. Ita vero omnino est, quomodo hactenus quidem Iosephum videmus rem intellexi lila. . Debebant Israelitae Noγω praesentem si tum. Si tamen ipsos Regis . qualem caeterae habebant gentes, ancesseret cupido, quod fore aliquando utique pravidebat)automate Dei quidem sermittit Moyses, ut Regem constitu-
204쪽
i ERRAE ORFM. r ;ant, qui tamen nequaquam Egλοφυλγ sit, sed qui ex eadem gente sit cum ipsis, quemq; praeterea Deus ipse commonstratit. Expendenti profecto divini scriptoris verba j c, non potest sensus esse non manifestus. Nirum vero, si mandatum de consti. tuendo Rege absolutum Ebraeis suis et datum, quod illud exsequi aliquot seculis ausi fuerint negliere, quodq; Gideon, vir sapiens &conscius divinae legis, cum ipsi ex gentesta Regnum proprie dictum addicere quidam vellent, conditionem illam accipere recusaverit, suosq: ut Iehovam amplius agnoscerent Re.
gem, commonuerit, Deo nunquam improbante. Non porro re-
duplicatio verbi, quam Schichardus urget, vim suam amittit, si ita,quomodo ipse, verba Moysis non intelligas. Illius nimirum genuina vis haec est; ut ne α Me φιλον constituerent Regem, si Regem constituere vellent: non illa, quam Sc hic ardus existimat verbis inesse ut nimirum Regem omnino constituerent. LIV. VERUM cum Deus annueret. ut Ebraeis ex ho minibus Rex daretur, mandavit, ut mores, qui in Regnis, vicitiarum nimirum gentium, obtinebant. Israelitarum populo Samuel exponeret, quomodo nempe agere Reges cum subditis,& quam dui iter eos habere soleant. Innuere nimirum voluit, regium dominatum , quem petierant, gravem ipsis futurum; specie modo salsos esse; revera autem longe durius illud imperium lare quod optaverant, quam credidi sient. Adscribe mus quaedam verba sacri scriptoris, quibus id innuitur: Νuee
ergo vocem eorum audi. Veruntamen contestare eos, S praedic eis jus Aegis, qui regnaturus es t super eos. Dixit itaque Samuel omnia verba 'Domiis ad populum, qui petierat a se Regem, S ait : Hoc erit jus Regis, qui imperaturin est volu : Filies vestros tectet, os hones iu curritus suis, facietque fili equites S praecursores quadrigarum suarum Ye. Et clamabitis tu die issa a facie Regra vestri, quem ele- stu velis, non exaudiet vos Deminus in die illa, qu a petii stuvobu Regem. Sed de iure illo Regis, cujus in his vel bis fit
205쪽
mentio. varias observare est doctorum sententiis. Cum enim, iniqua videantur este, quae adjus Regis pertinere Sanctus Pr pheta quasi ex divino ore assirmavit, per vocem sintelligunt quidam morem sive consuetudinem. Et sane ipsa vocula rara, non omnino recusat ita verti, cum & alibi eodem modo fiat. Necessum tamen non est, ut eo deveniamus. At nec de vero
jure est intelligenda, hoc est, de facultate honeste aliquid . agendi Longe enim alia vivendi ratio praescribitur Regi in .e parte legis, quae est de ossicio Regis. Intelligitur ergo jum vocabulo & appellatur id, quod essectum aliquem juris habere
de bebat, id est, non resistendi obligationem. Ideoq; additur,populum pressum istis injuriis Dei opem imploraturum; quia scis licet humana remedia nulla exstarent. Sic ergo hoc , voca tur, quomodo Praetor jus reddere dicitur, etiam cum inique de cornit. Quae omnia recte in hunc modum G totius explicavi ac proinde illum sumus hac parte secuti. Neutiquam vero hinc colligere est, quas omnibus sine discrimine Regibus id agere fas sit, quod hic iuni Regii esse, dictum a Samuele es, Tantum enim hic sermo fuit Prophetae de jure Regum apud vicinos Ebraeis populos: quibus nempe dominatum satis asperum in suos exercere, juris suit Regii consuetudinarii secus q*am apud Germanicas aliasq, Europae gentes olim obtinuit. LV. CUM autem manifestum si ex sacro codice. Regem Ebraeis a Samuele praesectum esse, Regnorum veto v riae sint disserentia'. videndum nunc erit, quaenam species hic
obtinuerit. Enimvero Aristoteles III. Pol Le. p. t quinq; regno- .
rum species observat & recenset. Primam Laconicam appellat, quae reapse non nisi ducalis potestas belli a populi decreti suit. Alterum genus vocat Barbaricum, eo quod apud Barbaros Grae- cis dictos iu usu suerit, idq; differre dicit a Tyrannide eo quod legitimum illud & haereditatium sit. tyrannis aute nequaquam alias velo etiam dominatus dici solet. ertia Regni species Asymnetia
206쪽
& ad certa quaedam negotia eonficienda absolutan, liberamque gerebat facultatem. Quartus Regni modus est Heroicus, ita lictus, quod Graecorum Heroum tempore, ut est in eorum sa-hulis, obtinuerit, eumque in volentes, patrium,& legitimum fuisse,&propter insigne collatum beneficium in meritos cela. rum. Ultimum genus quod Aristoteles recensuit, est illud quod proprie sic appellatur,quodq; inter tres rerum publicarum bona, tum smplices formas primam esse voluit. Pol ro autem sequente capite XV maximus Philosophus ita loquitur: Fere autem duae sunt revi species, de quibus confiderationem facere expedit; una haec de qua diximus proxime οων λ -H--εις ων, quando unus omnium halet potesatem 4 altera Laconica. Νam aliatum pleraeque
inter has media sunt. ελα Τονων υ -κυροοι της πυ ιμβαειλείας, λειονωνδ' εἰm τῆς Λακωn ς. Pauciorum nimirumpotestatem habent quam omnimoda potesti Legia, plurium vero quam Lacovica. Se
quente praeterea capite XVI, Regem , qui obtinet, hve qui omnium habet potestatem, innui talium esse, qui cuncta ex voluntate sua agit. De Laconico autem Rege sive Regno ita loquitur: Ne qui νομον stcundum legem Nicitur Rex, κon facit 'regia Plernationis speciem: quia in cunctu relub ullicis feri potens,
nt hi quidam ducendo exercitui, cum civiti LGm gerit, perperis praejectus . puta iv populari statu 2 optimatum guletnatione, flures. que auroritatem uni committunt lessi gerent. Liquet igitur ex nilae. παμβασ)λμαν & Regnum Laconicum es e quasi summum& infimum Regnorum gradum, inter quos snt quidam inter .
medii, Tῶν in αλλων, inquit, O MMαὶ τουτων εἰ A. Atiatum . pleraeque inter has media sunt.
LV l. Ut nunc autem de Ebraeo Regno dicere perga mus, Laconicum illud procul dubio non fuit, cum augustiora longe in illo animadvertere licear, quam in Laconum Regno, huicque similibus. Num Vero inter παμβατλtuo & Laconi-
207쪽
i46 DE RE PUBLICAit a. . . cum Regnum medium suill Ita sene eenset Gioilus. Neque ν'tis. ζ' . nos ipsi adstipulati dubitamus. Id tamen ita intelligendumnum. io. est, quod Ebraeum a Laconico longissime, a propius abluerit. Llbi notandum tamen, -μβοι nλέαν proprie esse quando unus, qui totum populum universe sumptum virtute omni civili exsuperat, imperat ad communem utilitatem: essevcro quaedam & herilia unius imperia, quae cum μβααλεία conveniunt quidem υτῆ tum, γπνα, alias autem multum disserunt,& Aristoteli tyrannides audiunt si restagentur legibus&sint inpopulum invitum. Non itaq; veram censemus μβα-αλέαν fuisse Ebraeorum hoc regnum, sed potius Regnum t rannicum ex Aristotelis mente accepta vocest sive διωm- , quod tamen ad Regni proprie dicti modum quodammodo suerit administratum, laudato etiam Aristoteli circa veras tyranni des more tis. Polit. e. io. Nec vero abnuit etiam Grotius. Hi
Reges Ebraei inquiens, quin is relin nexuque summo jure im peraverint . dulitari ne ab arbitror. Rationem additurus pergis Voluerat enim populis Regem, qualem halebant vicini. at Orientui . flopuli ari e regnalantur. Atq; hoc quidem ostendere ille potuit plurimis veterum testimoniis. Inter quae suntilla,& qui - dem Livii : S i 2r Asiatici,genera homira crvitutinata; Taciti: Servirent STria Asa;ue suetus Regilus oriens ; Aristotelis: οι
. Asiatici dominatum aequo animo ferunt : Maronis quoque ista iaceorgicis, ubi de apum rege loquitur. - . l- Regem nos i agyptis 2 ieterit dia, uec hvuci Parthorum uat Medus Hydaspes
In AEgypto sane jam tum Iosephi aetate obtinuisse herile impe rium & quidem ex lege, indicat liquido illa frumenti collectio di venditio, in commodum Regi sprimario non nisi per accidens utem in usum populi, per Iosephum instituta: quae crinania
208쪽
EBRI ORVM. 747 habuisset multum, nisi jam tum consensu publico dominatus valuisset. Id meretur attendi, quod nec etiam hodie alia sit regno, rum per omnem Asiam & Africam ratio quam hetilis. LVII. Et hane quidem sententiam suam de regnis Asiaticis Aristoteles ibi exposuit, ubi regnorum species enarrat. Speciatim vero harum secundam,quam apud BarbaIos obit' i.tii p.:; .nere dicit, hisce verbis describit: ELI S alia Monarchia species, zρ' i . qualia sunt apud quosdam Barbaros regus, vim habentia proximam Draunidi, licet ut legitima ου secundam morem patria. Ob id enim.
quia magis aptae Iuni natura ad serviendum nationes Barbarorum Dam Graecorum, is eorum qui incoluat Asiam quam eorum qui Europam, perferavi servile jugum aequo animo. Et ob hoc tyranni sunt hujω - - .mo i regna, sed halent hecuritatem quia more S legilvi confistunt. De Ebraeorum igitur regno, quod in Asia itidem fuit,&quidem illorum qui Graecis audiere Barbari, quid judicaturus etiam
fuisset Philosophus, si illud perspectum habuisset, conjectu ram sacere haud est dissicile. LuX. Fortassis tamen cui videatur, illam potius Regni sormam apud Ista elitas esse institutam . quae Aristoteli dicta est -
νομον ue non scilicer Dominatum , sed Regnum legitimum. multis legibus vincta Regia potestate. Idque eo argumento. suandoquidem Deus jussit, ut& Rex futurus Omnis cum cura lobservaret Legem per Moysen promulgatam. Non provo- eabimus hic ad ea quae Schichardus ex Maimonide aliisque refert; sunt enim si non sabulosa, saltim dubiae fidei, imo ab ipsa etiam similitudine veri remota: hausta vero haud dubie ex Thalmudicis commentis, partim conficta quoque ab illo Maimonis filio. At diserta sunt ipsusniet divinae Legis
Deuter. XVII haec verba, Pagnino interprete. cuam autem ρ-
Eerit Rex siper solium Regni sui, struat i iteratum legem haneia lilro a cospectu Sacerdotώm LevitatAm. Eritque opis i tam,
leget in eo omniAd Helus vitas , ut discat timere Ietivam Deum
209쪽
Ne elevetur cor ritu supra fratres ipsius, neque decliuia pracepto ad
dexteram aut ad fnistram, ut prolonget dies is πινο suoipse sit
eseu in medio Israelis. Neutiquam igitur Reges illa fuisse divina solutos lege. manifestum est. Observandum autem est, L gem, cujus respectu Regnum aliquod solet νομον aut legitimum appellari, esse solam positivam legem, in quam Reges a populo admittuntur ad Regiam dignitatem. Omnes vide- dicet Reges, quotquot sunt, aeterna Naturae ut & divina legeetenentur, verum ea parte non sunt obstricti su is populis, neque in illas leges solent accipi. Si contra illas leges deliquerint, Deo peccant, te illius poenis sese reddunt obnoxios.4 Tum demum autem peccant populo, si non observaverint praescriptas sibi a
populo leges. Quod si nullae tales leges Regibus fuerint datae,
tum vero illi inluti sunt legibus & c θυνοι, saltim coram populo; neq; tunc Regnum obtinet legitimum sive Jam autem Ebraeorum Reges non adacti sunt a populo ad obse , vationem divinae Legis: nec proinde illi poenis populi sec . .runt sese obnoxios Legis istius divinae transgressione, sed so .lius Dei. Ex adverso solvit illos Legis hujus observatione, .saltim civiliter, Ius Regium, in cujus licentiam Regnum Ebryum omne fuit institutum. Disertis enim verbis Jus illud permisit, contra populi quidem vindictam, quam multa ala ni ηἰίαν repu- nantia Legi divinae, quam tamen observari etiam Regibus Deus jussit. Enimvero absque sui siet stolida illa populi Re .sum postulatio, juxta mores &jura in vicinis gentibus usitata, crediderim equidem, ut rigidioribus Legibus Reges Ebraeorum
.populo devincirentur, suisse futurum: cum ipsis autem, etiam monitis, praestacte placuisset Reges liabete οἱ carae Nisc, ace serunt etiam illos plane liberos sui arbitrii. 5 νόμον, adeo que διιποτα. Quod si sane suissent coacti Reges,& ips vivere ac populum regere ex Iraescripto divinae L egi S, ad summam. hujus
210쪽
A B R AE O RV M. Euius quidem vitae fclicitatem populus non multo minam,quam
Rege ipsosnet Deo, pervenire potuisset, atque adeo potuisset obtineri vera παμβασiλεία : plena nimirum si κωπ,οι Regum, ,eaq; ad populi primo ac per sese commodum. Sed ipso populo volente, in vicem παμβααλμαι exortum est herile imperium , di populus infinita libetos Reges comitantia mala inci.dit: prout Regum ipsorum aut major aut minor fuit impro
LIX. Rem omnem hane illustrare insigni aliquo exemplo ex sacra historia non abs re fuerit. Vetitum erat divina lege, vendere aut alienare prorsus hereditarium agrum.Cum vineam igitur ejusmodi sibi acquirere vellet Rex Achabus, merito eam negavit Nabothus. Scio esse, qui censeant ab Achabo vineam illam petitam duntaxat in annum usque Iubilaeum. Verum. ita Regi potuisset morem gerere, sorte & debuisset, Nabothus. At perpetuam potIeisonem Achabu m sibi petiisse, & contra diruvinam legem, satis indicat Nabothi responsum: A t mihi a Phriva, ut dem hereditatem patrum meotum tili. Cum deinde pessimo is celere Rex vineam illam occupasset, multis utique modis divinam legem violavit: &haud dubie in conscientiam vulgi venit scelus illud; solus tamen Deus vindictam suscepit: populo , in Regem ex crimine isthoe nullum fuit jus animadversilonis,ex cusante Achabum Jure Regio illo quod legitur versiculo quam , todecimo octavi capitis libri primi Regum: Agros insuper vestros ου vineas vestras. 6r olive a vestra optima accipiet, dabit ue serva isuas. Quanquam scelesta arte JeZahelis per calumnias circum. vento Nabotho, maluerit Achabus specie aliqua jutis vineam istam sibi vindicate. Uno verbo: ex eo quod Deus voluerit etiam a Rege observari promulgatam Legem . non Q portet . colligere Regnum si , ον, seu quale solet legitimum appellarii . LX. Caeterum Regnum Ebraeorum suisse velis μειαρ, ς uni irmat ante omnia D Regis illud, quod s