장음표시 사용
192쪽
Vt Laurus inter iratos leones in hac Hierographia virere conspici.tur, ac illotu iras non persentisci ita &virtus inter Tyrannos floret, neq; illorii rabiem percipit. Id Lucretiae castitas invicta docuit, quae vitiu corpori illatum propria nece expiavit, ne virtutis fama ante mortem destituereturi maniit enim animo casta donec expiravit: Et scelus in se commissum, majori virtute, quam foemineus sexus fert, delevit. Forte Marchionissa lauri exemplo se perpetuo i virtutibus, Heroinis dignis, ac praecipue casti
late florere volle, neque procorum, malevolorum,& potentiorum adulationes, minas, aut iras metuere, ostendere conatur. Est enim castitas inter alias virtutes, matronis maximum & praecipuum Ornamentum, quasi destituantur,omnes aliae virtutes defaedantur, & vitiorum potilis vices subeunt. Una castitas, reliqua matronarum vitia tegit, obliterat, &ex vitio virtutem facere videtur. Livia Augusti Caesaris uxor, cum nudos homines, qui sibi facti erant obviam, inspexisset, & ideo a nonnullis damnaretur, dixit eos matronis honestis,& continentibus, nihil a statuis differre: Cor enim hominis pudici, rerum impudicarum aspectu, malis cogitationibus non tangi.
FALLERE. Coronam spineam, duae utrinque manus comprehendunt, iaeulus medio rosa constituitur. Duae manus fidem datam notanti, Corona disticnitates aerumnas & molestias,quae fide servantibus nonnunquam contingunt, acros a bonum nomen, & laudem,quam ij, qui fidem servat consequuntur, ostendunt: Vi cnim ex spinis rosa, flos pulcherrimus, ac odore ivavissimus provenit , ita ex difficultatibus, quae propter fidei cultum incidunt, plerunque vel honor, vel emolumentum, vel memoria aeterna provenit. Fides duplex: Theologica, & Politica. Theologica, quae Deo debemus,& in fonte baptismi datis vadibus promisimus, scrvamus dc colimus, ac mortem potius subimus martyrum multorum exemploὶ quim illam fallamus. Politica fide, rempublicam, ac rem familia in rem conservamus & augemus: Si enim respublica, propter hostium, aut vicinorum potentiam periclitetur, pax offerri & obtineri factile potest, dum modo hostes sciant petentes fidem non fallere: Quia certa pax, &Iucrosa,dubiae victoriae, hostibus est utilior, ac praeferenda. Si rempublicam augere est animus, nihil ad id fide utilius. Nam pace. & libertate promis, vicinis, vel hostibus, fideque religiose servata , voluntarie & libenter paretur. Romanis maximum telum fides fuit, quo plures pace susceptae, quam bello gentes fuerunt devictae. Qiranti autem momenti ad rem familiarem servandam, & augendam sit fides, imprimis mercatoribus notum est, qui omnibus facultatibus destituti, facile ditescunt ; si me cibus illorum fidei creditis, eas divendant, & fidem servent. Hac enim ratione plura illis creduntur, ac illi ex aliena re lucrum,& divitias captant, - atque non solum sua conservam, sed augenti mi vis etiam illis, quos fidem servaturo non dubitat, ociosas pecunias libenter mutuo dat. H. R 3 dem vero
193쪽
dem vex o non servanti, quia nemo eredit, is nunquam emergere si pauper sit & rem familiarem augere poterit, quod pecunijs divitiarum acquirendarum, organis ac Medijs destituatur. Potius itaque moriendum quam fidem fallere.
Cum Tantalus D ςos lauto excepisses convivio, inter caeteros cibos, Pelopen filium ad epularum magnificentiam illis apposuita Verum Dii factum,& facinus male ferentes, pristinae vitae puerum restituerunt, ac Tantalum ad inferos damnarunt, ubi perpetua siti, etiamsi semper in aqua sit, ac usque ad mentum illa assurgat, cruciatur. Nam quoties labris e m attingere conatur, statim refugit. Ab hujus historia Hieroglypton desumptum videtur, Ied prorsus alio sensu, ut Symbolum d clarat. Nam figura humana linguam exerens, Principem honorem dc gloriam sitientem & appetentem nequaquam ob delicta commissa furiis infernalibus agitatum indicat. Verum ob occasionum quae gloriam rehonorem parere possunt multitudinem, quae sese quotidie osserunt, ita angi, ut nesciens, quam nam prae carteris eligat, nullam acceptet 3 ac ita obeopiam, inopia explendi desiderii laborare: Id enim familiare viris magnis multisque Virtutibus praeditis est; ut plures dignitates simul illis offerantur, ac copia impediti nullas acceptent, amantium exemplo, qui dum se multas in potestate habere eminas putant, non facile ex iis unam,an
xii quaenam alijs praeserend4 sit, sibi uxorem eligant optionis enim libertas, electionem tardat ac sollit ; fortE Princeps ita hanc Hierographiam intelligi voluit, sed taepe dissicit Eest Principum cogitata assequi.
Vt Sol etiamsi nubibus illius aspectus prohibeatur, nihilominus lucem suam per illas nobis transmittit, propter eximium & incompa. rabilem splendorem: Ita viri magni, &boni, etiamsi invidi & improbi obstent, non possunt non favore, benevolentia ac facultatibus cuivis benefacere: omne enim bonum sui communicativum. Qui alijs servire, aut prodeae absque dan no possunt, ac id non faciunt, pro viris bonis habendi non sunt : Vt nec illi,qui merita non compensant, nihilque gratis faciunt, quos pro sordidis, avaris & sceleratis habere oportet: Boni enim. Solis instar, etiamsi invidis id displiceat, semper ad officia prompti sunt, ac ut unicuique,dum datur occasio, benefaciant. Talem se Symbolo Hi.
spanico: AVNQSE OS PESE, id est, etiamsi illi displiceat, profitetur esse Mysta: Cum nihil laudabilius sit quam Principem esse liberale,
beneficum, ae ad juvandum paratum: Hac enim ratione populi bene. volentiam sibi conciliat: statum suum securum facit: inimicos latentes perturbat,abigitque ae ad quietε vivendum occasionem praebet.
Ad bella bene Reliciterque gerenda requiruntur, dexteritas, pru- dentia, Dissi reo ny Cooste
194쪽
dentia, ardor animi,*arma. Haec quatuor perbellὶ Hieroglypto demonstrantrur: Dexteritas enim, quae experientia comparatur, annulo designatur, quem gladi j mucrone, non nisi saepius expertus, & dexter suscipe repotest. Prudentiam, sinς qua bellum foetici successu caret, serpens gladium obrepens denotat. Animi ardotem & voluntatem, quo bella geruntur, ignis significat. Ac gladius, brachiumque armatum, arma quibus bella geri debent. Quicunque igitur his quatuor instructus est, HIC vere FULMINAT BELLO, praecipue autem cui ardor animi magnus: Hic enim igne & gladio nihil invium sinit, ac intactum, sed quaevis fulminis instar sternit. An se talem, aut alium describat Mysia, incertum est, lectoris itaque judicio id relinquendum puto.
Vt candelae flamma, & splendor, a levissimo afflatu & humore extinguitur, ac evanescit, ita quicquid in hoc orbe splendidum, egregium &pulchrum videtur: Sive enim quis formam, aetatis florem,corporis vires, α sanitatem intueatur, haec profecto citissime transeunt: Pauci enim anni, & momento, morbus, aut casus aliquis humanus haec adimunt. Si veto quis magnificentiam, divitias, honores, dignitates, clientum & subditorum numerum, fastum mund num, ac rerum afluentiam, qua potentes & Principes prae alijs splendere solent, inspiciat: Haec omnia, non minus quam priora, icvisori Rae adversae adstatu, vel morie pereunt, &delentur: ita ut splendidissima quaeq; vana Omnia depraebendantur, ac in . digna sitnt, ut in ijs Delicitas aliqua costi tiratur. Id du perspexisset Sapiens, exclamabat, vanita vanitatum, & universa vaηitas, dc amictio spiritus. Et Esaias: omnis caro foenum,& omnis gloria ejus tanquam flos agri. Exiccatum est foenum,& cecidit nos,& Omnis gloria ejus. Hanc re rum mundanarum vanitatem, haec Principissa cognosces, & perisca, numinisq; amore flagrans, Hierographiam hanc edidit, amicis & post ris, judicium hac de re suum
196쪽
Inter augustas arbores Palma censetur, quod ea victores, & in umbem ingredientes Imperatores triumphantes, in signum victoriae ornarentur, ac coronarentur. Distinctio inter palmas sexus est, ac femellae appetitus masculi tam vehemens, ut si non procul absit, ad illum ramos ec folia inclinet, soloq; amatu & odore,aut pulvere foliorum eius aspersa fructus faciat. Sola plantata sterilis manet. Hoc etiam peculiare habet palma, ut phoenicis avis instar, dum senio aut alio casu interierit, iterum 1 seipsa renascatur, ac perpetuitatem obtineat. Deinde ut fructus, non circa medios ramos, sed in summitate producat, ac eo loci, ubi a Sole foveri, ac calefieri possit. Nam dum Solis aspectu & radiis privatur, nullos edit fructus. Huc respicere Mysta videtur, dum ait Symbo. Io : se HAUD ALITER. fructus facere : Sole enim Deum opt. Max. intelligi vult, ad quem mentem, ac omnes animi vireS, ut eius ope dc auxilio aliquid boni proferre possit, dirigit: Absque enim illius radiis, ac benevolo aspectu, vix aliquid frugiferum essici potest, cum ille omnis boni parens sit, ac nostra indoles primorum parentum culpa ita vitiata, ut illius gratia destituta, nullos utiles virtutum fructus gignere, Zc producere possit. Propositum itaque hujus Principis sanctissimum, ac vere Hierographicum est.
Princeps dum juvenis in aula Caroli Quinti Imperatoris educaretur, animique dc corporis donis excelleret, armisque oc literis operam daret, hanc Hierographiam invenit, in qua spectatur Lotus herba florens, fluminici, innatans, ac ad Solem se gyrans. Herba a Theophrasto, ac Plinio describitur, Euphratique fluvio innasci dicitur, idque proprii habere, ut cum Sol oritur, ac Hemispherium ascendit. paulatim ex aquis prorumpat, seque ita elevet, ut cum Sol meridianam attigerit lineam, erecta stet, apertis floribus, iterum4ue occasum petente Sole, sequendo pau
Iatim occidat; donee post Solis occasum , ita se aquis alte immergat, ut amplius ne manibus quidem comprehendi possit. Ab admiranda huius herbae histocia Mysta Hierographiam desumpsit, qua ostendit: quem admodum Lotus herba Solem perpetuo sequitur, dc absque ipsius ra- dijs, neque se erigere, neque florere potest; sed aquis immersa languet, ac ut morti a latitat , ita nec se vivere absque amasiae conspectu posse, illoque privatus, lachrymis, varijsque animi anxietatibus tanquam undis fluentibus obrui, vitamq; infoelicem ac morti similem agere, donec DIU A LUX iterum affulgeat. Potest etiam Theologich interpretari Hierographia, mentem videlicet dc animum hominis gratia divina affulgente florere, ac mundanas omnes tempestates superate.
Praecipitem se nudus homo dat, ex scopulo in Oceanum, ait:
-- IMMERGAR AUT EMERGAM. Similem aleam se Mysta
197쪽
ryo. subire velle docet: Quisquis enim in republica versari, & rebus praefici vult, necesse eli multa adoriatur, tentet & audear, quae periculis non v cant, ac ijs se committat: haec enim si superaverit, tandem non minimam Iaude consequitur. Qui nihil tentare audet, ac audendo gloriam sibi comparare negligit, raro. emergit, aut ex privato loco ad publicum evehitur. Audendum ut fortuna sequatur; audaces enim juvat timidosqtie repellit. Indignus bona videtur, qui adversam nunquam sensit. Advertam passo, secunda dulcior est, teste AEnea:
Remo te animos, maesums timorem
Ea enim natura boni est, ut neque intelligatur, neque cognQ. statur, nisi ejus contrarium malum in sensum aliquando incidetit. Laudanda itaque Mysiae voluntas, quod tentare in rebus arduis fortunam,ac illi se committere gravioris & utilioris rei obtinendae causa voluerit. Id in rebus bellicis saepe contingit, ubi ut ait Horatius:
Concurritur hora momento Cito mors ornit aut victo ria laeua.
Verum ea pericula, quae omni spe emergendi carent, Iaudem non parium; sed tantum quae cum iudicio & spe salutis suscipiuntur: illa erum temerarium faciunt, haec fortem.
Gartophyllus flos depingitur, qui caeteros omnes non solum sorma, coloribus ac pulchritudine vincit: verum etiam odore, unde nomen habet: Olet enim Indicum Gariophyllum, cujus priusquam se aperiat, formam reddit. Herba veteribus incognita a recentioribus tunica vetonica & superbia appellatur, quod floris elegantia alios flores omnes contemptui habeat: Celebratur florum cum saccharo extractum ad pestis contagia ac cordis passiones, quibus cum vino aut aceto sumptum mirifice medetur. Vt porro in Hieroglypto testudo, animal vile&tardum, caulem floris morsu fauciat, ac mox floris inde manat interitus: ita vilissimum & minimum quid, pulchritudinem & sple'ndorem rerum magnarum minuere ac dolere potest: Omnis enim pulchritudo finem habet, ut inquit Symbolum. Nulla autem pulchritudo de qua Camil. la agere videtur citius perit mulieris, teste Ovidio:
gerem cito, mr mistrum, laxantur corpora rugis Et perit m nitido, qui fuit ore colo .
Formae inconstantiam flos iste eleganter exprimit: Dum enim testudo carpit floris caulem, illius pati latim promovet interitum, ut
Florem decoris singuli capu/s dies.
Forma bonum fragiis HI, quantum L accedit ad omnes, Fu minore Gyacis carpietur 1 a , . '
198쪽
Nee semper misti, nee mper filis fluirent, Et riget amissas'ima relicta reses
Et tibi jam etenient cavis D se capisii:
Iam mentem rugae, qua tibi co ament.
Iam moltire animum, qui ricret es adstrue firma i
' Solus ad extremos permanet illa rogos.
Nee letis ingenuas pectus coluisse per artes
Cura sit,ue tinguau eridicisse duas.
Admonemur itaque Hierographia, ne corporis aut animi donis multo miniis externis tam facile interituris superbiamus.
Laurus triumphis olim dicata fuit, gratissima domibus, Ianitrix Caesarum, Pontificumque, quae sola & domos exornabat, & ante limina excubabat. Eius plures sint species. Quae olim regia, vel augusta appellabatur, amplissima est arbore & folio baccis gustatu non asperis. Romanis praecipuae laeticiae, victoriarumque nuncia addeb tur literis, ut α militum lanceis pilisque; fauces Imperatorum decorabat, &in gremio Iovis opi Max. deponebatur, quoties laeticiam novam victoria adferebat. Hoc peculiare habere scribitur, quod fulmine non iciatur, aegestantem ramos, ne laedatur ab ictu, defendat. Vt itaque Laurus nativa facul rate se contra fulminis impetum tuetur, ita Mysta virtutibus
suis confidens, NEC SORTE, NEC FATo se cedere velle,
Ostendere conatur: Fortunam enim virtus ferendo, ac fatum prudentia avertendo, vincit, superatque. Vtrumque maximi in rebus humanis momenti esse putatur. Verum tale, ut altero posito,al terum non esse videatur. Si enim sortuito quaevis homini contingere statuantur, fatalis omnis necessitas excluditur. Si vero fato 6c necessario,
tanquam a Dijs praevisa, dc praescripta, omnis fortuna excludetur, ac u Iunias homini adimetur. Verum hoc quia rationi contrarium, & quilibet in se falsum agnoscit, moderate de fortuna & fato censendum , ac complura homini accidere, quorum ipsemet causa est; unde adagium: iinu siluisque faber suae fortunae. Nonnulla naturae certa lege advenire, quae nec ille vitare, nec pellere potest, ut mors: quat olim fati necessitate & Parcarum statuto sic fieri dicebantur, Nam antiqui existimarunt, animalia, plantas, aedificia ac civitates, aliaque infinita, non solum proprium habete Genium, a quo gubernarentur, sed citam sub fati ac parcarum potestate est e sta, ita ut quoties aliquid nasceretur, illi post aliquot tempus ordine fati, ferro, igne, aqua, vel aegritudine, aliove mortiS genere, esset pereundum. Quam necessitatem nulla ratione , nullaque hominis prudentia,devitari posse existimabant. Imo & Diis ipsis domina. ri fatum, & Parcas, Herodoto teste, putabant. Christiani divinam providentiam quae supra fatum est, & futura omnia in aeternitate sine tempore, - c tanquam praesentia intuetur, agnoscunt. Haec libertatem hominis non
199쪽
adimit: sed quidnam libertas aget, & libere eliget, antequam nat, ineua, bili modo & facultate praevidet.
Princeps Hermes cum ecclesiastico statui se per aliquot tempus consectasset, ac interea familiae stirps paulatim deficeret, relicto caelibatu, matrimonium contraxit, cujus ut causam Ostenderet, ac conjngij ad res humanas perpetuandas, necestitatem & utilitatem, hanc Hierographiam edidit. Dum caelebs dc solus viveret, posteritati & naturae nullum suist elum relinquere poterat: conjugio vero inito,quia indubia prolis, & posteritatis spes prae manibus est, eam commode Hieroglypto duabus nempe palmis confirmat: Palma enim sexu distinguitur, ac femella nunquam fructificat, nisi vicinum habeat marem, ut ejus halitu,& exspiratione, vetaura concipiat, & fructum faciat. Auram deferte vcntus potest: Si proximus sit m as ad illu foetus avida sic inclinat, ut attingat,& voti comis pos fiat; alias ejus pulvere aspersa, quae nunquam fructum serret, ut a multis observatum est j Decunda efficitur.