장음표시 사용
101쪽
rri sub species correspondentes generi. Diebus
Heliae clausum est coelum annis tribus, ct mensibus sex, de sanies perualuit maxima ubio getium, eo quia coelum terrae insensum nec rore nec pluviam dabat, e vae nobis inquam paries conscripti, uel hoc maxime tempore, nisi principes iiii in Ecclesia vigerens set mutuo respicerent Pontifex uidesic et Beatissimus,qui Deum pro eius ecclesia suis praecibus,mdesine ter interpellat, uec imperator inuictissimus , qui eandem lauet, armisi ualidissime instans pretsensi tuetur. Quaecunm hoc sub coelo patent pessundarent,& in praeceps abirent. Cum aliis quando inter hos efferbuit dissidium, undimoriae calamitates, undit effusae sunt tenebrae, fidei splendor haereticorum nube suffusus,minime potuit ad pristinum suum reuoc ari canindorem. Caveant qui Christum induunt. Caueant eius diffindere uestem est enim ecclesia tunica Christi inconsutilis , ex integro texta,a militibus conseruata in diffisa ita perpetuo coseruanda si sumus poti sex, dc imperator idem uelint,idemi sapiant se ipsi seruabunt, de quae
intra ipsos sunt multo melius conseruabutur,
Isti sunt duo cherubin quos prccepit dominus
ruosi, ut aureos, di productiles saceret utra Parte Oraculi, ut cherubin uniis esset in latete uno,alter in altero, utrunm latus propitiatorii tegentes,expandentes alas, dc operientes oraculum , respicerenti se mutuo uersis uultibus
in propitiatorium, id est in Christi ecclesiam
militant em,ab ipsis fouendam, gubernadam,di tuendam. Ab eisdem ipsis concordibus cunctae res pacis, di belli sceliciter administrabui, pristo scilicet suturo alterutro quocunt usus uocauerit. Tandem his ultimam manum imis ponam inet mei sermonis scopum intuendo non progrediar in infinitum. isti quidem sunt, quos sibi mundus elegit, ut Christianae reipublicae preficeretur scilicet Carolus quintus permultos annos summe imperans, & lulius tertius hos paucos ante dies dignissime ad sanctissinu Petri apice assumptus,qui ueluti eiusdem duo beatissimi Petti gladij aclusi nostra tepora seiuati,Christi seruatoris nostri, & EO
clesiae eius honorem protegerent, auge Ient .
xt sunt duae colvmdae in porticu salomonis
erectae,& duae olivae, duo. candelabra in cois spectu domini terret stantes. Et si quis uoluerit
eis nocet ignis exiet de ore eorum, & deuoistabit inimicos eorum. Et si quis uoluerit eos ledere, sic oportet eum occidi, hi habent potestatem claudendi coelum ne pluat,& potestatem habent super aquas couertendi eas insanguinem, Et percutere terram omni plaga quotienscun* uot uerint Hi ita in Deu, de eius E clesiam sunt amoris uinculo constricti, ut eadem cupiant, ea denim sentiant, quapropter quodcuno suerit sibi placitum, optime ut ne quid nimis, exactissime de dicto cuius explebunt . vel istis maxime temporibus, hoc unuexoptant. Huic uni omnem curam, omne operam omne meti actionem impendunt, tanquasagittarii signum intuentes, ut cunctis est meridiana luce clarius, manibus, pedibust, in hanc sententiam eunt, qua sanctissimo hoc tridenti concilio, suum decorum assequi, asti ingere, fideis pristinum splendorem sibi uendicare contingat. Et quoniam hoc ut pluribus praemonstratu est rationibus est munus duorum sibi inuicem correspondentium. Totis uitibus mi a nobis Oradi duo sanctisiimi principes terrae, Coelorum claviger Petrus, lectionis, lectioni sui uas,& doctor gelium Paulus, quorum solemnia hodie prevenimus. Vt queo admodum eorum signis, & doctrina, toto orbe terrarum Christi sides resplenduit de Roma quae erat mater erroris, facta est magistra ueritatis. Ita suis precibus, ct meritis a domino nostro Iesu Christo exorare uesint, ut hanc suae Ecclesiae causam quae eadem est totius Chimstianae reipublicae causa prouehere dignetur, di finire, perpetuis 6 temporibus haereticorum
ora ignito obstruere calculo. De quorum principum uita, metitis, & mutua uiuentium tque morientium dilectione, tis superi per quam Reuerendus Uoxmedianus Doctor hispanus, uestras metes, aut est beneuolas Crastina die lepida, rara, candida. doctrina permulcebit. Nos uero ut uestrum est omnium una sententia eosdem Beatissimos mundi patronos, de lampades quantum possumus piis mentibus
ueneremur, ut quibus mors initium uiue dilacta est ita sit nobis uitae nouitatis exemplo.
102쪽
Domini habita in Cocilio Oecumenico Midentino Anno Domini. t sy γF. Euer hardu Billi cum Co lonielim Theolosu Fra
serioris Germaniς Prouinciale. is I existimarem Reuere dissimi illustrissimi a In
plissimi Patres di Domini Sanctae Sedis Apostolicae Legate Praesides Principes Electores, Ecclesia.
iu Christi Antistites oratores,volsu auditores benevoli,omni cu eruis ditionis tum uirtutum genere praestatissimi: Nisi inquam existimare persuasum uobis iam esse, me non temere aut ultro huc dicendi locum occupasse, sed illorum potius iussu at pimperio quibus refragari no licet, eam de causa inon expectationi uestrae satisfacio, si nopto amplissimi huius consessus dignitate aut rerum circendatum maiestate, sueto unus istud exequutus, uos facilem daturos uenia, benigne sp ct humaniter quodcunis acciderit laturos,nullus profecto mihi nuc adesset ani. mus,nulla prosequendi muneris caepti fiducia,Praesertim cum non ignorem,& quanti Sacrosanctum hunc coetum uestrum eoru nimirum,quos Deus, qui omnia prudentissime
sed praecipue Eccletiam suam moderatur di gubernat,eidem re endae praefecit & Apostolis potestate aequauit, lucem p insuper huius mundi de terrae salem non dubitauit appellare, tantillus ego sacere aio aestimare debea,
de quod illa sit retum quas hodie nobis Eccleua recolendas atm adorandas proponit magnitudo,quae ab ingenio humano no capiatur, illa prosunditas, quae inues ligari nisi Spiritusancto docente nequeat, illa sublimi . tas, quae coelum attingat,illa denim inperscrutabilis subtilitas, quae non Philosophiae modo naturalis fugiat indaginem, uerum etiam a Spiritalibus huius aeris nequit ijs nequeat deprehendi. Quanuis in oculis huius carnis dicogitatione eoru qui terrena sapiunt, res eaedem tales ac tantae non appareant, sed paruae potius,humiles,ignobiles ac contemptae. Si quidem proponitur nobis paruulus dierum octo,insans, imbecillis,natus in humili lugu - rio, pannis inuolutus,in animalium praesepio cubans,hodie ritu iudaico circucisus. In quo mortalia oculus, quid suspicaretur arcam diuini aut admiratione dignum contineri tactabant enim paruulum nunc manibus suis, eius circuncisores perinde at p pa iuulos alios cultro petrino resecabant praeputiolum, sanis guinem profluentem ab tergebat.manu medica curabant uulnus,nec uidebant quicquapraeterea accidere, unde in cogitationem de eo altiorem adducerentur. Quanqua reueraetant omnia haec diuinis ilia enui incompte.
hensibilibus mysterijs plena,ac digna quς mirarentur coelu,terra,& omnis Creatura, qui attonitos redderent, non homines modo, uerum etiam sublimes illos beatorum spirituuchoros Angelos Archangelos, Cherubin &Seraphim. Quis enim uel hominum uel ari lotu nouehementer admiraretur quod tantus ille immensus diaeternus retum omnium sabricator, quem nem ingens huius orbis machina, ne 3 spatiosissima illa ctai uolumina capere sufficiunt,exiguo corpusculo se totum incli
sit Quis non obstupescat, quod qui homine
mortalem formauerat uoluit tandem de ipse fieri homo, commune in Q cum factura sua subire uitae incietatem Quod humilis de parente nascitur humili cuius maiestatem Angeli adorant, pertinae si unt inserit Quod pauper & ues ut rerum omnium indighus uenit in hanc luce, qui solus est diues. cuius sunt munera quicquid uspia habere videmur Quod ille cui obsequitur, cui seruat excubias uniuersa coeli militia, diuersorio exclusus, nascitur inter armenta in stabulo sordido, di no in co- spicuo aliquo thoro, regio cultu fulgente. Quod pannis uilibus inuoluitur de ligatur, ille ioi tis ille robustus gigas, qui Diabolu mundi tyrannum, omnes in aereas potestates uenerat expugnaret Quod ille cui coetu uice throseni est,cuius scabellum est terra, quem regnare in domo lacob de in solio David sedere oportuit,iacet in praesepio animalium 3 Et ubi hic est cernere Piophetatum illa de Christo uaticinia 3 Et quod ita demum ne quid ad cumulum miseriarum d eesset circunciditur, mutilatur in carne tenella, ct sanguinem sundit innoxium, quasi peccator sit & immundus, qui
ueniebat tollere peccata mundi, qui de spiritu sancto conceptus & natus erat, nullius imquinamenti ues reus uel capaxyQuorum Profecto nihil sortui o casu aut sato aliquo accidisse,sed Dei solius pro itidentia in sal Iibili nemo nisi qui omnis religionis prorsias sit ops, non sateatur. Deus enim qui prouidentia sua admirabili gubernat omnia, sine quo nec capillus de capite, nec solium cadit ab arbore, F a custos
103쪽
nd. Do. custos ista lis qui non dormitat nee dormitabit,cum in cunctis operibus suis uigilantissimus sit & sapientissimus in incarnatiois Christi filii sui opere, uisus est reconditos illos sapienti et & bonitatis suae thesauros semel omnes
estuosis,omnes mundo ostendisse. Nusquam enim maior apparuit eius bonitas, nusquam tam admirabilis eius sapientia. Quod dum tacitus mecum reuoluo ac contemplor, mens
admiratione liquitur, stupet ac riget, ut non iniuria munus susceptum, Patres Reuerendi Lsimi, exhorrescam. Quis enim considat consi Rem . II. lium Dei et rerum istarum arcana, suo asseqE a. 4o. ingenio,Hiis ea uerbis explicare. Quapropter auxilio non qualicunque sed
diuini numinis afflatu mini opus esse probe intelligens itum ipsum censui adeundum Puerum, quem circuncisionem in caine sua sacrosancta pertulisse, mitamur. & illam in Iam nemo frustra suspexerit tantorum myiseriorum parentem, quae Omnia haec diuiniis tus edocta erat, quaeque ut eadem di nobis
aperiantur,potest ab ipso quem genuit, lactauit & lauit impetrare, consulendam. Quam idcirco consilium est non humanis sed angelicis salutare aio interpellare uerbis,Ad illam si quidem, ut meminimus, salutationem , di Spiritus sanctus de coelo lapsus, uirgine hanc complexus est numinem suo obubrauit at impleuit,& uerbum illud aeterni Patris in eiusdem ibi ut incarnatetur se demisit uterum. Si fuit autem tanta salutationis illius uis,quidni speremus & nos.Spiritus illius S utibi diuini saltem igniculu ac sensum aliquem uoce prolata in corda mentesm nostras illapsum iriὶHoc igitur dum ago Patres Reuerendissimi, los me uoce praeeuntem,mente sequi,tacitem mecum precari ac dicere ne grauemini.
Circuncise puer nobis mysteria pande. Cur fluat innocui sanguinis unda tibi, Et cur no merita tua dent praeputia poena, si tamen hanc ratio cur paterere suit Tu quom consilii coelestis conscia uirgo. Quae pueru hsic salua uirginitate paris, Qua docuit sensius arcanos missus ab alto Angelus at potius spiritus, ipse sacer, spiritus ille tuo sacro qui pignore uentrem Numine laecundum reddidit ipse suo, Tu causas inqua memora,te diva pom Cur circuncidi debuit ille puer, Adsis & azelicas ciemes pri' accipe laudes, Virgo salutiferi plena fauoris auri Est D ns tecti, sup omne genus benedicta
Poemineu partu cu pia uirgo tuo. Ame,
Nunc de adfuturo mihi eius fauore qui nudnatus,pastoribus apparuit, ct hodie circunctussis, redemptionis humanae arcam quandam nobis exhibuit, potensi est di sensum at* im telligentiam mysteriorum inspirare, di uerbaubus explicentur suggerere, bono animo confisus,tractationem sed religiosam, eorum qu et in Evangelio recitata sunt ausim tentare. Complectitur autem Euageliu uerbis breuissimis,res duas maximas, DO Uscitanter prettereundas Quarum altera est Christi domini nostri in carne quam de semine Abraham ac sumpsit, iuxta tegis praescriptum circuncisio Altera nominis eius germani di proprij diser- Lue r.
ta impositio,Nominis inquam,non hominu industria iuxta mensulatu atque aestimationem naturae apparentis in carne inuenti ac di Esa. 6a.ctati. Sed quod aute secula os domini nomi- Luc. i.
nauit quod Angelus pii usquam conciperetur
nunclauit, quod non carnalis naturae uires,
sed potentiam signiscat et diuinitatis, legationem tu illam uobis exponeret cuius gratia si-lius ille Dei altissimi, de sinu patris descendisset in hunc orbem. Vocatus est enim Iesu , id Matib.r. est Saluator,quonia ad hoc missus erat a Pa tre & Generat ut saluum faceret populum suua peccatis eorum.
Quemadmodum autem non crepundia puerilia erant aut ociosa spectacula, quae primo natiuitatis suae die Christus mudo ostea tauit, ita & de citcuncisione ac nomenclatuista diuinissima nobis existima dum est. Quinis etiam si ortus eius initia illa tassent ab omni mysterio remota, si nihil intra se continuisi
sent arcani, non poterat tame ociosa esse, eius iuxta legem circuncisio cruenta aut nominis
angelico monitu sacta impositio Iam uero tanta in crepundijs illis latuit diuini consilii
prudentia anta in obscura nocte claritatis diuinae lux,tanta in apparatu humili ac cotempto rerum maiestas, quantam ingenium h manum neque intelligere satis neque admirari sussciat.
Nam quod formam hominis assumpsit,cu Vm P, Deus effer, quare factum existimabimus Nuquia ad eius Maiestatem conserebat, aut prς- stantius erat in specie hominis quam Dei, in ima serui quam domini,huic mundo apparere & innotescere'Quis demens ita censeat Verum ideo uoluit carne assumere peccati, ut eam a contagionis paternae graui moibo sa-
naret. Homo fieri,ut hominem qui per pecca μυ- tum uiluerat, diuinitatis suς consortio rursus nobilitaret, sic enim Apostolorum princeps
ille ait,ut nos diuinae consortes saceret natu
rae. Appatere in latina serui, ut de seruis reges
104쪽
et quod de patente, secudum secutu istud, humilli natus est . quare committere voluit Non erant praestantes illustri loco positae uirgines aut scemina de quibus nasceretur' aut si tantus erat erga uirginem hanc amor, tanta gratia, non potuit eam prius magnis cis exornare titulis aut potentiae opum splendore illul rare Potuit utim sed infirma munis di Meetit, uolens confundete sortia , ueniebat enim potentes deponere de sede de exaltare humiles. Sic quod pauper uenit. Num defuisse ei opes putabimus minime Sed cum esset diues propter nos egenus factus est,ut nos locupletaret. Ut eius inopia nos diuites in mus. in nocte uenit quia uoluit nos eripere de potestate tenebrarum, uoluit illuminare tenebras nostras, ut populus sentium qui ambulabat in tenebris uideret, licut in Propheta dicitur. Lucem magnam & habitantibus in t gione umbrae mortis lux ista oriretur. Quod autem in stabulo nascitur in sordibus inter armenta,ratione assignat Euangelista, quia,inquit, no erat ei locus in diuersorio.
Ergo ne in cuius manu sunt corda fixorum hominum officiosis alioqui erga Reminas puerperasti ominibus non potuit tantillum inspirare sensias humani, puerperae isti ut cessi Dsent hospitum Z Potuit sed quoniam nos querebat,atet ad nos descendere uolebat,ibi cum nasci oportuit ubi nos eramus. At ubinam eramus Num in stabulo aliquo, ut propterea descenderit in stabulum 3 Etiam in stabulo iacebamus animalium brutoru Animales enim rationis obscurata luce,per peccatum facti, de paradiso uoluptatis, quς nobis' pulcherrimuae iucundissimum hospitium dabat exclusi. atm in hunc mundum eiecti, de mundo nihil seceramus praeteret stabulum animalium, Homo enim cum in honore esset non intellexit, comparatus est iumentis insipientibus de similis factus est illis. Hinc quidam sanctorum dicebat: ut iumentum factus sum apud te. Quod ipsum uolens ille quando uenit in huc mundum significare, in stabulum animalium descendit, laetores de stercora nostra non exis horrescens, ut in animalium Holum medio agnosceretur. Quin superest & alia ratio quare in stabulum deuenderit. Nempe uoluit ante se pastor bonus minare gregem suum,& ad pascua meliora adducere. Quomodo enim
alias impleretur quod praedixit de eo Spiritus sanctus per propheta. Habitabit lupus cum agno, dc pardus cum haedo accubabit,uitulusti leo de ovis simul morabuntur, di puer paruulut m nal It eos
se uero est quod iacet In praesepio 8 Io
seph ille cui commendatus erat, de qui pater r-rius esse credebatutinon tantillum contulit in Luc. 3. paruulum hunc impendii , ut comparasset eis alte cunas Nihil profecto nihil fidelissimus ille t Es v paruuli nutritius eorum, quae ad alumni sui educationem pertinebant neglexit quia solliciti patris lamilias munia omnia dili I. uc. r. genti sedulitate obibat, Sed haec suit Christodestinata uoluntas, uoluit esse animaliu hio rum cibus , eam de causa in praesepium, unde pabulu animalia sumunt, reponi. Caro enim eius aliis stipulas sapit de fumum, aliis paleas, alijs nauseant citat,alijs solidus est cibus, alijs adeps frumenti, aliis panis Angelo tu Sumunt enim & boni de mali,sorte tamen inaequali uitae uel interitus. si bruti sumus, nec rationem sequimur uitae ducem, aut si delectat nos in ignorantia Dei permanere dc asini sui nus, non dijudicates corpus Domini, quid aliud quam I. Cor. II. stipulas sapiat de scenum Si leones sumus truculenti de immites, aut boues terrae hia us culistores,quid sapiat aliud quam palea ,3 sic enim scriptum est: Leo & bos commedent paleat, Esaie.8. Si erramus cum ludeis in solitudine dicimu): Nauseat ala nostra lip cibo isto leuissimo. si Nwn. 2Lparuuli sumus in Christo, lac nostrum de mel I. Cor. 3. nostru est. Si adolescimus solidus est cibus de Heb. s. si umetu de adeps frumenti. Si uero Psecti iam Psal. 7 . sumus, panis est angelorum habens omne de Sap. H.
lectamentum de omnem saporem suauitatis. Adeo omnium animalium suorum geneti attemperatus est hic cibus,& pro cuiust palato unictum sapit. Quae ratio est, quare iaceat in praesepio tanquam in pabulu expositus. Iam quod ligatur fascijs de pannis inuoluitur, poterat sorsan alicui uideri ideo factum sui Te, natenelli artus pueri distorquetentur, Sic enim solent paruuli uinciridi fasciis illigari, donec . eis articuli firmentur dc robur acquirant. Sed Psu. a. quid Christo cum fasciis de ligaminibus istis, qui exultauit ut tygas ad currendam uiam, cuius egressus a summo coelo suit Uerum nil panni, tegis sunt uolumina in quibus latuit, tanquam panniculis uelatus atq; obductus.
Quae factum est,ut scribae & legis periti ita deo Da. . s. rum, multa quidem de Christo, quem in lege
contineti sciebant,docere pol uerint, non autem agnoscere, quoniam inuolutus illic lateis a. r. 3.bat, de manet ante oculos eorum uelamen. a. Cor. 4.
usque in hodiernum, atque hoc est quod ille Aes i.
. dicit: Opertum est eis Euangelium Nobis au i. Timo 3.tem, quibus praebuit seipsum uiuum, quibus Liu. 24. nranifestatus est in kaine quibus membran-s
105쪽
illas ut intelligerem' scripturas aperuit atque explicuit,totus iam patet,totus apertus di manifestus est. Adeo sub uelamento rerum humanarum latuere consilii diuini arcana, Adeo iam tum ab ipsis incunabulis puer paruulus figuris &enigmatibus istiuscemodi, pstantissimo quodam docendi modo nos erudiens, cathedra tenet M agistri docentis, quandoquidem ipse est unicus ille magister noster, legifer noster, Rex noster di sicut nomen eius sonat. salua.
Haec sunt stabuli tui,praesepii tui Pannorutuoru ,o puer admirab:lis magnalia,ab oculis carnalibus abscondita, Talibus ludis, talibus spectaculis, talibus crepundijs, exornantur tibi crinae pueriles. Haec sunt magisterii tui ad circuncisionem altioris magisterij sacramentum erudita praeludia,haec sunt ortus tui nocturna ed supra solem radiantia spectacula Testibus sederibus, testibus angelis, testibus pastoribus,testibus animalibus, in stabulo ueluti in masno quopiam ac undique patente theatro edita. Et uere magnu theatrum quod omnibus hominibus patet,quod innumerabiles admittit spectatores, in quod oculos suos coniiciunt, quotquot Dnm Iesum querunt. Ecquod aliud theatrum spectatoribus suis tam iucunda, tam laeta, tam plausu atque admiratioe digna exhibeat spectacula' Quae schola, quae Academia, quod Gymnasium, tam do cta proponat auditoribus suis aenigmatat Qualis autem sutura erat eius cir- cisio, ius suit tam admirabilis natiuitas Si haec in nocte quid in dieὶ si tanta nobis die primo donata sunt,die octaua, qui niysteriis deputatur, quid putatis expectabimus Magna profecto necesse est ut sint, quibus commendandis tantus mysterioru apparatus est praemissus. Agite igitur patres huc huc repurgatae mentis oculos, anim uni P aduertite, Nam qui mundo sunt corde Deum uidebui, Observemus & quantum sas est consilia scrutemur Dei,si sorte pulsantibus aperire di querentibus arcani quippia dignabit ille aperire. Audiuimus puerum tot miraculis clarum hodie, ioc est,octauo natiuitatis suae die,circuncisum, te carnis quidem praeputium homini bus secantibus posuisse nomen uero accepiLse diuinitus impositum. Hic Christianae Philosophiae studiosorum hominum est, imprimis inuestigare quidnam sibi uelit tam accurata ista temporis adnotatio. Neque enim putandum est sine causa factum ut circuncisionis
destinaret in lege no qlibet dies sed octauus, inla in re animaduertat quisquis est mysteriorum diuinorum contemplator. Septe di bus uniuersum huius seculi tempus contineisti. Nemo est enim qui septenis plures aut pauciores numeret dies, di non eosdem iterum atque iterum recurrentes,ducat in orbem seu circulum quendam perpetuum atque infinitum. Erit igitur dies extra hos septe, octauus, tempus aliud & seculuni nouum, illud nimirum quod Esaias praesagiit latum. Prope est
ut ueniat tempus reus, di dies eius non elon.
Rabuntur , miserebit Dominus Iacob & Ist aestatuabitur. Dies septem carnalis sunt praepu-cii quibus conuersati sumus in desidet ijs carnis. Dies octauus, dies est ille redemptio .s sanctus,in quo signati sumus, tempus est regenerationis de reconciliationis, quo adoptamur in filios Dei ut clamemus Abba pater & signentur nomina nostra in libro uitς quos antea Deus ignorabat. Sed ut Iudaeis, inquiet, sorte quispiam,suerit dies octauus mysticus, nihilne hic datur gentibus'an Iudaeoru Deus tantum & non etiam gentium' Datur utique
di gentibus is qui est expectatio gentium.
Vesum aliter Iudaeis aliter gentibus. Nam cum haberent gentes multorum annom praeputia longa, ct diu in incredulitate & desideis rijs carnis fingent conuersati, no eis post transactam hebdomadam dierum in capite hin. domadae nouae sicut ludaeis, sed post peracta multorum annorum secula,in capite anni noui imo noui seculi datur,in praeteritis eni generationibus dimisit gentes ingredi uias suas. In quo est uidere admirabilem Dei prouidentiam, Qui cum uoluisset sibi colligere ex imdeis & gentibus populum unum, tibique reconciliare ambos in uno corpore, tum praedicare iis qui longe & qui prope erant sic aptauit,sic praefiniuit dispensationis suae tempo ra,ut uno eodemque hoc die, populo utrique religioso,que ludaei quoniam octauus erat ex lege,& gentes,legem non habentes, ex superstitione uenerabantur & obseruabant, utrisque se exhiberet signaculis duobus co- noscendum, uno carnis altero diuinitatis. i quidem hunc diem Iano bifronti supeistiistiosa gentilitas dedicauerat,quem conuiuiis, salutationibus, mittendis & remittendis strenis & l udis publicis, totum transigebant laetum,dabant & accipiebant munera, mutuae beneuolentiae atque amicitiς symbola, haud secus ac si temporis praeteriti fastidio grauati
in nouam uitae conditionem transire gesti rent. Qua de re ueterum poetarum quidam sic coecinit carmine.
106쪽
prospera lux oritur linguisque inimico sauete cula soluere a Diaboli tyiani de liberare, amorouidia, Nunc dicenda bono sunt bona utiba die te aeterna saluaret Atqui hoc quis possit nisi fusi. i. Ute uacent aures insanam protinus absint solus Deus 'Quid uero miseris nobis tam ne- Iurgia. differ opus livida turba tuum cessariuna, quam condolentem eundemque salue est a dies melior reuertere semper saluantem habere lesum Agnoscete ergo A populo rerum digna potente coli di istud quoque signum tantorum gaudioiu Ad quem modum gentes per ignorantiam nuncium laeti debemus,ut ex nomine ipse ueueri Dei Iano bifronti & nihil uidenti, tribue- rum constemur ese Deum, ex circuncis Oebant, quae erant solius Christi. Christus enim, hominem uerum. Vtriusque enim naturς c5Iban. 13. non ianus conciliator est animoru Omni hi sessio, tam est unicuique ad salutem necessa.
beneuolentic in hominibus aut hor. Hic prωi ria, ut si quis alteram in Christo perimat, to-cat, ut Propheta ait,annum placabilem Domi tus excidat a Christo toto, nec habeat undeno, Hic propter testamentum uetus, quod re- possit ei Christus prodesse. Etenim qui hu-spicit a tergo,&nouum,quod coram inspicit, manam ei naturam detrahunt sacrificio se in sinem seculi duraturum,& quoniam media exuunt propitiationis. Quod dabit enim Neb. . tor est inter Deum & hominem bifrons pote- pro se sacrificium, aut quem sanguinem liba- ,. rit non iniuria uideri , sed ob id potissimum, bit Manicheus, qui imaginem ac similitudine quod non est ulla creatura inuisibilis in con- gessisse hominis, non naturam, perfide comspectu eius de oculis eius omnia sint nuda de tendit ξ Quod valentinus,qui corpus ei affin-Hebr. . aperta. Hic dat strenas ct munera auro gem- git coseste'Quod Apollinaris, qui humanam misque meliora Dedit enim nobis hodie e bo in diuinam transisse fabulatur. An sanguinemnitatis su et thesauro strenas binas inistimabi- hircorum,th auroru aut uitulorum Sed imistes, quibus nihil priciosius nihil optabilius es possibile est sanguine hircorum aut thauro. se possit. Dedit munera duplicata eximi e erga rum auferri peccata. An sanguinem propriu nos charitatis su et symbola Quorum inerum sed is sanguine hircoru est corruptior. Nobis precioso eius sanguine notatum est,naturς hu uero qui uerum ipsum cositemur hominem manet signaculum. Alterum uero de cclo no- sactus est propitiatio pro peccatis nostris Admeti allatum signaculum diuino naturς, san- eundem modum qui diuinam ei natura blini. res. i. guine autem eius quid preci Oi; us' Et nouo phema uoce auserunt, Iudaei, Ethnici, Mahu-luo nomine exhibuit nobis ciernς salutis spe, metant,quod habeant nomen in quo sit pecnec enim aliud sub coelo datum est nometio catorum remissio & quo salui fiani Nullum As . . minibus in quo oporteat nos saluos fieri, di profecto, nomine lesu sublato, Non est enim scelicem iternitatis annum auspicari. Salute aliud nomen sub coelo datum hominibus in autem item a quid optabilius 3 quo oporteat nos saluos fieri. Soli itaque de Circumcisiois character humant illius car Christo recte sentiunt, qui ct hominem ipsumnis,quς pro redemptione generis humani ue- & Deum esse cofitemur, Atque hoc est quodnit ab Abraham, est signum, datum non solis Apostolu ille Christo prae caeteris dilectus ludeis sed & gentibus ut promissio implere. ait.Omnis spiritus qui confitetur Iesum Chritur. In semine tuo benedicentur omnes gentes stum in carne uenisse ex Deo est Et rursus. g.is. 11. terrς De quorum numero nos utique eramus Quisquis consessus suetit, quoniam lesus est
alioqui perituri, nisi benedictio promissa ad filius Dei,Deus in eo manet. Quae duo ut non entes quoque pertinuisset,quo maior est cau copugnent ipse secit, per quem magno eoquea,ut signum leti agnoscamus, nobisque sceli- inscrutabili miraculo in uno ac solo Christo citatem illam gratulemur. Datum est autem consentiunt. Quod in *iritusancto sole pretis A M. i. im sanguine, qui lauat a peccatis , di arra est uidens Esaias ait, Paruulus natus est nobis.&propitiationis illius quam sacere decreuerat filius datus est nobis. Paruulum a filio hacte- in cruce. nus in eodem Christo secernit, quod Paruu-Nome Iesus tam benignitatis quam poten ius sit natus, nimiru ex Maria uirgine,filius uemiis i. tiς eius diuinς est signum, peccatoribus Om- ro datus, nimirum a Patre coelesti, qui ipsum' nibus datum, Vocatus est enim Iesus quia ue ab aeterno genuit. Et tamen idem interim estniebat saluum sacere populum suum a pecca Christus, qui di paruulus est & filius, iis eorum. Quid autem tam benignum est, Tatorum sunt duo ista huius diei signacularam sua ipsorum culpa pereuntium ubi in mysteriorum Symbola, quae tame nulla sintimationis & irae iusta causa dabatur, misere nisi plurima nec iis inseriora adh uc restent. quae maior sit potentia, qua peccati uin- Pro re nata igitur couenientissimum ac pul-F 4 chrum
107쪽
Iobel. 2. Circuncisionis. origo.
orne IIchrum erat,utriusque signaculi uim & causas quido portenderent altiori origine expon re. Quod tamen ipsum quum mihi per leporis angustiam non periantii piobe satis intelligam, di cernam uix de alterutro disserendi sa- cultatem superesse,arbitratus sum,menis abs re factutum si Circuncisionis tantummodo
sacramentum pertractem, ut cuius talio non
tam multis perspecta et , quam exosculandi illius I amabilis ac henedicti nominis Iesu. quod omnium piorum Ore, nobis etiam laiscentibus,celebratur . Illud en enim nonae qd est supra omne nomen, ad cuius appellatio ἀnem omne genu flectitur coelestium, terrestrium S insertiorum Nomen in quo qui benedictus est super terram, ut Propheta ait, benedicetur in Deo, quo nemo potest eum appellare nisi in spiritu sancto. Nomen est ad quod mitescunt sere, fiunt innoxii sei pentes, Daemones eiiciuntur,linguis loquimur nouis& Omns generis moibi curant propter quod propitiat ut Deus cunctis iniquitatib' nolitis, in quo quicquid petierimus dabitur nobis. in summa, Omnis qui inuocauerit nomen Domini saluus eiit. Quam tantam eius uim admitatus David carmine ipsum tali celebrat. Domine,inquit, dominus noster quam admirabile est nomen tuum in uniuersa t eta a,cum pridem in ludaea tantum notus suisset Deusti in ista es magnum nomen eius. illo itas nomine uobis alioqui satis comis mendato 5 puotum omnium cordibus imis presso,ad Circuncisionis mysterium explicandu me conuerto cuius originem tradit Moyses in Genesi suisse talem. Cum Hebraeus Abraham iubenti Deo, ut de terra di cognatione sua in regionem aliam quam ei demonstrabat, proficisceretur, in cunctanter paruisisset, eidemo promittenti sibi iam per aetatem essalo postetitatem non magis quam stellae coeli aut sint arenae maris numerabile, abs dubitatione sidem habuisset,eam de causa iustitiae laudem suisset promeritus,multis perspecta modis eius obedientia, fide, constantia ac iustitia.Voluit Deus semen eius ab impiorum semine signaculo aliquo discretum,
quo originis, suae paternaeo uirtutis admonita postetitas, eius quom studeret aemula esse, quamobrem mutato nomine eius Abrain Ab taliam. eo quod esse futurus multarum gentium pater, iussit ut secum familia omni lege sempiterna circuncideret. Quod institutum ab eo ceptum , per omnem adeo post ei itatem inualuit ut nemo ueterum legatur
eius neglecti causa fuisse reprehensus, Praeter unum Moysen, cui reuertenti a Madianitis in
Aegyptum cum Sephora uxore, angelus moi Exod tem interminabatur, propterea quod filium suum nondum circuncidisset. Quo conspecto puelli mater,ingenti correpta metu, ilico filium petra acuta circuncidit, prouolutaque
ad Moysi pedes ait: Sponsus sanguinum tu
mihi es, de dimisit eum, ob circuncisionem cut ait scriptura. Adeo ab ea tanquam crudeli atq; inhumana lege , pietas materna abhorreis bat. Quinetiam quanto cum cruciatu fiat Circuncisio, si non expetientia , posset uel ab eo cognosci, quod cum Emot di Sychem ut habet Geneleos historia, principes, cum uniuer- Cene. 34.
so ciuitatis suae populo, si iijs iacob dolose
persuasi se circuncidissent , te aio circuncisi nis die Symeon &Leuic uni mod ca familia in ciuitatem irruentes, totam multitudinem quae defendere se ob doloris uehementiam non poterat, propter stuprum sorori suae Dynae illatum, trucidarunt. Nihilo tamen minus Hebraei, quamuis dura, crudelis atm inhumana circu cisionis lex illa uideretur, dc a ceteris Patrum suorum traditionibus leuiter admodum ae cisi frequenter deflecterent, tame siue
gloria siti pis de qua superbiebat siue promisiorum diuinorum magnitudine, siue religi ne ducti senserunt enim ac tradiderunt eoru quidam titui mysterium inesse eius adinodia
tenace ac patientes erant, cruciatus illos, nomodo contemnentes, uerum etiam ducentes
sibi gloriosos genteis reliquas uelut immunis das aspernati tibi solis mitifice placebant. Caius rei admiratio cepit & Aegyptiorum mystas illos qui in ueneratione praecipua resi lionis opinione habebantur , ct cum ad eos Ictamentum istud non proprie pertineret. Hebraeorum Simiae facti, a quibus plurima mutuabantur , se quom circuncidebant, &nem adsteras sacras illas quas Hieroglyphi- icas appellant addiscendas . neque ad Astro. logiae aut Genestos qua nihil diuinius ducebant cognitionem , quemquam admittebant nisi prius circuncisum, Et nemo apud
eos Hierophantes, nemo sacrorum Mista,nent Ouates, Aruspex, geo ethliacus, coeli aut infernorum conscius existimabatur , nisi suisset circuncisus. Quinetiam Arabum, Pho nicum di Aethiopum quosdam sacerdotes, memorant idem sequutos exemplum. circuncisionis,se charactere initiam. Quo factum est, ut circuncisio quae suerat Hebraeis insigne religionis. Aegyptiis, Arabibus de Phoenicibus tacta sit superstitionis insigne, Non nouum tamen hoc, quum ita soleat impie. tas ei et
108쪽
aeae. 22. Galat. 3. .eor. I. a. Tim2. Sap. I. Gm. IItas pietatem mentiri, de angelus Sathanae se
transfigularem angelum lucis. Ato haec est Clicuosionis illius origo,causa de progressas ad Chaliam usi, in quo benedicenuus erat non unus Hebraeoruin po pulus,sed omne, gentes terrae Non enim per Abrahamum aut eius circuncisionem benedictio promissa expectabatur, sed per semen eius. Semen autem promtisam de per uirgine redditum, erat Chrillus, in quo carnalis ilia circuncisio in multo praestantiorem conuerissa est , Enimuero Christus cum Deus essit &homo, accipiens in humana sua carne Ur cuncisionem carnalem, tiani tulit eam in spiritualem, qua electos suos ad quos promissio Abrahae tacta pertinebat, signaret, Non quidem signo aliquo carni mortali impresso, quam habent boni cum malis communem, di in qua charactere eodem signari poterant etiam reprobi, nihil O propter tignaculam illud suturi meliores, sed in anima, in qua non
nisi germani Abrahae fili j dc electi Dei signantur, insallibili illo spiritus cha taetere, qui nos meliores essiciat ac Deo probet. De quo A-
stolus ait, firmum sundamentum uxi stata bens signaculum hoc. Cognouit Dominus qui sunt eius & discedat ab iniquitate omnis qui inuocat nomen Domini, inuocamus
quidem quotquot in ipsum credimus nomen dom ni , sed signaculum Spiritus habent, qui circunciderunt se ab iniquitate, hos discetis nil di cognoscit . qui scrutator elh cordium Deus, ad hos pertinet pastu in illud aeternu. Hoc est firmum sundamentum Dei quod stat de stabit. Ad quam circuncisionem spiritua-
Ie reseruntur omnia quae de carnali illa Moyses scripsit suerunt enim istius unibrae quae . dam Sc imagines. Sed quoniam ludaeus doctrinam hanc ueritatis non recipit. & literae assi xus, errare nos arbitratur, ne dubias uideamur iactare pro certis, ante ex ipsam et lege cui innititur uenit ille nobis colatandus ac redarguendus,quam probemus omnia ueteris circuncisionis iura huc esse translata. Age igitur si rogemus Iudaeum causam, quare iusserit Deus praeputium circuncidi, quod amputari absim cruciatu magno non pote inrat . Nam persaasum utrinque esse debet, Deum non sine causa&stuli a graue aliquid in homines statuere. Si natura uitiosa in erat. ad eos Deo mulsum, quare cieauit Si non erat inuisum Deo, nec moletium homini, aut natura malum, quare iussit amputare Si quia superstuum erat, auferri uoluit, uidebitur miserorum cruciatu suam ectore, si itati, sit de Deo loqui uoluisse emend re . . Uset Uu.eium fecit nos de non nos ipsi .Aut si alia qui. piam causa suberat ad Deum non pertinens. ἐNunquid de praepuciis cura est Deo 'Hic quid ille respondeat, nisi datam circuncisionem inscederis diuini signum, quo populus Deo dodicatus a reliquis gentibus ipsum agnoscentibus, nec cultui Atas mancipatus te cernet eis
tur.verum id quidem, dc satis conueniebat. ludaeorum populum rudem, notis huiusce modi signati,sed non istud querebatur.Danda erat ratio quare discernendo populo suo, Deus signo isto& non potius alio quopiam uoluit uti, quo uid licet tam dignum Deo signaculum istud fuisse appareat, quam comveniebat ludaeos eo notati. Quae nisi detur studiosis illis, qui facta diuina admirantur, eorum p rationes peruestigant, neutiquam fiet satis, quinetiam, uidebitur haec ipsa lex cum decoro natutae decentissimo de rationis iudicio pugnare, Dicent enim Ethnici. Sic nohabebat Deus uester quem omnipotentem& sapientem esse dicitis, in corpore humano Iocum aliam. Ubi religionis de pacti sui chara isterem locaret, nisi in uerecundarum partium quas natura uelauit circuncisione 3 Quale item sit rogabunt ςternum Dei testamentum ista corporis parte reconditu ei culatre3 3c quale denis ob resectam cutis par . ticulam quae nem bonum nem in alu alioqui homine reddat circuncisum non circunciso ducere meliorem,& hunc illi priserte uel post
habere: Hic mutus erit ludaeus nec poterit legis quam profitetur dare ratione, nisi cosit ea. tur nobiscum,circuncisione illa carnali, circuncisionem aliam Deo dignam, & quae hominem uete sanctificet adumbrari, cui significandae, non quaelibet alia corporis pars sed tantum pudenda ista sit apta. Quaquam huc
adigetur,non ista tantum ratiocinationesiaciscutiunt emuI ipsa etiam lex dc Propheis,quorum authoritas maius pondus habet. in Leuitico ait Dominus,Ambulabo contra eos de ialudaeis carne uti l circuncisis loquitur 3t in. ducam eos in tetram hostilem,donec erubescat incircuncisa mens eorum. Audimus hic circuncisionem potiorem mentis. Mens autecircuncidi nisi spiritaliter quo queat Similis
est in Deuter. locus, ubi ad circucisos ia carne ludaeos Moyses ait Circucidet diis Deus tuus cor tuu dc cor seminis tui ut diligas diim deutuu ex toto corde tuo dc in tota at a tua. si ini putii circuciso ecbiles edu existimauit m ses ad circuosione cordis ex Dei note ijs q circucili ia sunt latittire luculetur itam hic appet
109쪽
non modo, quod demonstrandu nobis erat, lex exigit & requirit 3 Sic enim habet manda. circuncisionem quandam esse spiritale, carna tum Dei. Masculus cuius praeputii caro circunti ista praestantiorem uerum etiam dc hoc, qdicisa non fuerit, delebitur anima illa de popu- illa sit . quam uelit potissimis di exigat Deus. lo suo, Et iterum, Etit autem pactum meu in Gen. II.
Idem est uidere dc in alio Deuteron. loco. ubi carne uestra, in foedus aeternum. In uestra, in. Deus ait. Circuncidite igitur praeputium cor-'quit, carnae no aliena. Multis sane mortalibus dis uestri, dc ceruicem uestra ne induretis am- quibus rationem caro. absorbuit, praebuere
plius. En de cor ipsum hominis, ad quod nul- haec legis uerba ingentis causam ruinae, quila manus Ptingit, preterquam Dei,habet prae aeternum illud Dei testamentum ad sua ips putium quod circuncidatur,sed spirituale, qd rum carnem reserentes, ta grandi retia moli. nisi circuncidimus, non proderit carnem ha- tam stagile ac uile substrauerunt sundametu. bere circuncisam. Quorsum igitur glorietur Quales fuere iudaei, qui propter hanc legem, Iudeus in figura, in umbra, in signis, si haec est legem Christi etiamnum auersantur. Quales ueritas Φ Quorsum praeputii sui decurtatione item Ebionitae qui cu Christum recepissent, Zpiplia. iactabit si praestantior, a sanctior, de Deo gra- suas omnia ad pedes Apostolorum posui L ni M.tior est circuncisio cordis 3 Pleni sunt retu illa. sent, propter haec legis uerba retro couersi acrum, Prophetae, quorum agmen longum, si circuncisi a Christo excideiuti sic Cherintus. causa posceret,huc posse adducere. Sed apud Sic pseudoapostoli. Sic ad tempus Galatae. uos Patres sanctiss. id arbitror in re tam mani Sic Mahumet, de cum eo gentes innumerae a Galat. 3. 'sella fore superuacuum. At dum Iudaeorum Christo recessere,quibus persuasum erat, sua. persequor stoliditate uidear sorsan alicui ipse esse carnem pro qua tanta polliceretur Deus, impegisse& laqueos mihi innexuisse . Unde di de illa dictum esse. Pactum meu erit in caris , non extricer. Nam si figura est de umbra Cir- ne uestra inaeternum . Heu carneas dc coecas cuncisio, quid tantopere Christum in carne hominum istorum metes , dc stupida crassas circuncisunt predico de extollo ' Neutiquam ingen . Ita ne mortales de putente Ra carne uero stringor noc modo , qui Christi citcun. gloriari3Itane Dei de creatoris sui pacta gratui cisionem alitet quam suam iudaeus magnifi- ta,carnis suae metito adscribere, de qui de carisco. Non enim sibi circuncisus est Christus si- nis illi particulae quae pudenda prolis atque cui Iudei, sed nobis quibus de natus dc datus indigna sit. Quid est autem omnis caro, nisi Ma. 4m est, sed nec ideo, quod putaret cum iudaeis, foenum,nisi puluis,nisi lutum & huius scili- Ual. ror.
praeputium omne natura immu dum coram cet,uilior particula digna aestimabituriae qua El. . σε. Deo esse, aut camis mutilationem uirtute ee paciscatur Deus homini immortalitate'Qua Deo gratam atm acceptam, Sed ideo circum ta,est indignitas opinari, tam uilibus Deumcisionem accepit,ut figuralem illam transfer- addictum esse rebus. Alia, o coeci, alia est caro res in spiritualem .ueram circucisionem, ideo pro qua pactus est nobis Deus aeternitatem. sub umbram hanc descendit,ut ea discussa re Haec est unigeniti eius caro, qui nobis natus, ipsam in luce nobis exhiberet. Praeter quam datus de circuncisus est idem p est masculus utilitatem profuit nobis & alias Christi cir- ill in quo circuncidimur omnes. Quemad. Gen. 22.cuncisio multis modis. Primum enim morta modum enim quod Abrahae dictum est.In selibus omnibus comprobauit se carnem uera mine tuo benedicentur omnes gentes terrae,
di nostri similem assumpsisse, qui uoluit nos non potest ad eos omnes, qui ab Abraham Cati . 3. sibi in unu corpus in quo omnes seruaret, descenderunt, referri. nec enim dicit scriptura, concorporare. Deinde uoluit fratribus suis se- in seminibus quasi in multis, sed i semine tuo cundum carnem, iudaeis inquam ne quam quasi in uno, hic unus autem est Christus. Gen . in illis offensionis causam praeberet per omnia Ita quod eidem dicitur, Et erit pactu meu in assimilari. Et qui non postremus est eius fiu- carne uestra .non ad unum quemlibet Iudaeuctus,liberauit nos a dura circuncisionis lege, referri potest, nec de multis sed de carne una circuncisus ipse pro nobis. Misit enim Deus pronunciat Deus Haec autem una caro. O tuis filium suum factum ex muliere, factum sub daei est Christus, de carne uestra, ex semine lese , ut eos qui lub lege erant redimeret, ut Abraham natus, qui idem dc caro nostra est, adoptionem filiorum Dei reciperemus. Sed Quotquot enim in ipso baptitati sumus, unu reum. qui potuit isthuc fieri'Num legem ut nos li- sumus cum illo corpus, de membra de mem- Vbes. r. beros ab ea redderet destruxit minime.Sed p bm,de carnibus de ossibus eius, illo ergo ci nobis impleuit. Pro nobis aute implere qum cum iso,simul intelliguntur circuncisi, quotis
modo potuit id,quod ut ipsi nos praestemuti quot in eo existunt. Quam carnem unam
110쪽
Colus i. di masculum unum . Colossensibus indicam is qui aliquando raptus suit in tertium
coelum. In Christo, inquit,circuncisi estis,cit. cuncisione non manufacta, in expoliatione
Colos , corporis carnis, sed in circuncisione Christi, consepulti ei per Baptismum. ltam iam noest masculus de Demina, gentilis & iudaeus, citcuncisio 3c praeputium, darbarus dc Scytha, seruus de liber,sed omnia ist in omnibus ChriCati 1.ε. stus. In quo nem circurisio aliquid ualet neu
Rom.a. praeputium, sed noua Creatura, sed fides quae per dilectionem operatur. Non enim et in manifesto hic Iudaeus est inem quae in manifesto
in carne sit,circuncisio est, sed qui in abscondito, ludaeus est,& circuncisio cordis in spiritu non litera, ius laus no ex hominibus, sed ex Deo est. Enimuero non magni metiti res coram Deo est carnem circunferre mutilata.
Cordis & animae uitia amputasse, illa demupraeclara est & Deo grata Circuncisio. Haec est quam legislator uolebat alip intendebat,
ad hancinuitat nos Christus insantulus ci cuncisione sacrosanctae carnis suae. Hanc do. cuerunt Apostoli praesagierunt suturam, ato etiam suo exegerunt tempore Prophe , Patriarchae de tuiti uiri. Olim in carne sua ad umbrarunt, pulchra de accurata ratio e,quae pars hois,quo ordie, qua clate, quo cultro & quomodo circuncidi debeat, pr scribentes.Quomodo enim nori numeris omnibus tradere
absolutum, quod ex dei ipsius gerebatur prς- scripto 3 Et quidem quae pars hominis circuncidi debeat, in praeputij carne intelligitur.
Non enim praecepit Deus praecidere ungues aut capillos uel barbam abradere, res quas excernit ipsa natura,rion etiam corporis ibi i-da membra , sine quibus non potest homo integer consistere, sed congenita nobis praeis putia, naturae quidem sui amantissimae cha.
ra,pudenda tamen. Quae quoniam carne cois stant & sanguine, non absim cruciatu revelluntur tametsi aliudare in corpore humano, nec admodum ei necessatia esse uideantur, Qua
figura significat Deus, uitia illa pudeda in quet
serimur ab ipsa adolescentia ac per omne aetatem adeo procliues, quae 3 radices la in ipsis nostris uisceribus egere nec possunt, nisi naturae cui congenita sunt reluctante, de acerbo cum dolore extirpari circuncidenda tame ee, modo uelimus inter filios Dei computari. Qualis est concupiscentiae uenereae impetus,
superbiae malum ambitionis pestis, studium auariciae,Luxus, dium. inuidentia , de id genus morbi carnis qui etsi tenaciter adeo deis prauate inhereant natur , ut extirpari de mari .nisi uita nobis inseramus, uix queant. tamenemo defendit,nemo non improbat, utpote pudenda Se uerecunde quat unu is corruptos
homines delectent naturae 3 ad bladiantur
tegenda. Atq; haec talia, cui non merito uideantur quaedain eisse praeputia 'de quidem cordis praeputia,unde exeunt, ut ueritas ipsa nos
docui cogitationes immundς, ρος coinquinant hominem Et prauum est cor hominis, Mart. In pronum et, sicut apud Moysen Dominus ipse Gen. ε. conqueritur ab adolescentia sua in malum, Leus. 26. Raanquam scriptura sacra, eadem illa uitia tribuit et in menti, iubeto dc hanc circunctis dere. ideo sorte quod mens uideatur in corde suam habere sedem. Legimus in Hieremia dc inere. c. aurium circuncisione opus esse . sic enim est. Cui loquar & quem contestabor ut audiat
Ecce in circuncisae sunt aures eorum, audire
non possunt. Movses querebatur se labi js esse Exodi.
incircuncisium. Et quemadmodum circuncidere oporter,mentem,cor aures, labia sic sortassis de manus de pedes,& oculi Sc nares habent quod circuncidatur. Labia quidem, ne loquantur dolum in corde dc corae, detracta νμl.rtitiones, turpiloquia de ea quae nec nominari, Ephes. r.
uult inter fratres Apostolus. Aures, ne adula- LGr. ix. toribus, calumniatoribus, aut colloquius eorum prauis qui animas corrumpunt, ausculist ent,sed potius uerbo Dei. Oculi, ne uide- a. Pet. r.
ant vanitates,& sint pleni concupiscelijs, sed simplices sicut columbarum Gustus a crapu Philip. 3.la,ebrietate de gulae irritamentis, ne fiat homini suus uenter Deus, ct tand crucis Christi inimicus ab Apostolo deploretur, Manus ne
muneribus, sanguine, rapina aut iniquitate ulla polluantur, Pedes a lapsu, ne gradiantur Dia duplici, sed in uia currant mandatorum Dei. Tot sunt hominis partes quae circuncisionem requirant. Quanquam interim veru est, Corde bene circuncisio,totum satis homine circuncisum esse. Ordinem ad haec ovenda in circuncisione seruandum esse. Abrana suo
nos docet exemplo. siqui de is prior seipsum, deinde Ismaelem silium suum postea uerna
culos postremo empticios de aduenas circuiscidit. Se quidem non impuritatis ullius prae scindendae causa sed propter exemptu, quippe qui iam iustitiae laudem a Deo fuerat ad Lxus, i m audierat. Ego protector tuus Abra-' 'am dc merces tua magna nimis. Benedicam 'benedicentibus te & maledicentibus tibi maledi cam,di iam quarto acceperat de posteritate, de Christo de Chananaeotu sertilissima amplissima*regione possidenda promissio inem. Nihilo tamen minus,quanuis iustus ,r