장음표시 사용
481쪽
est, qua simplici intuitu perspicitur, quia
objectum ejus includat, quidve excludat γquae sint ejus proprietates, quasve modI-ficationes habere queat. Atqui talis nota est nostra mentis idea. Nam si doloris, voluptatis, famis, suis, coloris , saporis,
odoris &c. sensum non experti fuissemus 3 cognosci nunquam posset, an mens ejus generis affectionum capax esset. Ergo &c. Nego maj. Nam IV. haec ideae claras
definitio falsa est, omnibusque Philos phis improbata ; cum omnibus perspectum sit discrimen quod inter ideam claram Mideam adaequatam seu comprehensivam interceditis
Nam quisquis oculorum usu fruitur , quamvis rudis sit atque imperitus ideamrrianguli non minus claram habet, quam Geometra peritissimus. Tamen non orn nes trian ili proprietates cognostic, nec . eas etiam Geometra peritissimus simplici intuitu percipit. Imb nullius rei proprie Eates omnes dc modificationes possibiles mens finita cognoscere potest. Ergo 2'. Quam habemus claram mentis ideam hanc ex reflexione in sensum intimum
affectionum nostrarum efformamuS , ex qua reflexione clare cognoscimus mentem
nostram esse rem substantialem , simplicem, potentia activa ad quasdam asse cones etaiendas donatam, potentia vos
482쪽
passiva ad alias recipiendas , non vero pr ἰmum cognoscimus quodnam sit ejus attributum primarium & constitutivum ex quo proprietates ejus, affectionesque pos. 11 biles deducamus. Ergo quamvis consulendo mentis ideam non cognoscamus quaenam sint ejus proprietates , quaenam affectiones, quas habere potest, non idebnegandum est claram esse mentis ideam. Instabis. Si claram mentis ideam habeaae mus , certo & clare perciperemus fimplici quidem intuitu qualitates sensibiles
ut colores mentis non corporum affectiones esse, dolorem in mente . sola, non ita
parte corporis nostri percussa vel incisa iesidere. Quibus de rebus dubium nasci non posset magis, quam dubitari potest utrum circulus sit quadratum. Atqui hac de re non solum multi dubitant , sed etiam homines imperiti creesint colores
esse corporum modificationes in vatias
superficiei partes diffusos , dolorem in
Parte corporis laesa residere. Imo Mat rialistae vim cogitandi quibusdam corporibus inesse arbitrantur. Ergo &C. Respondeo 1'. Eodem argumento pro baretur claram extensionis & corporum ideam non haberi ;. cum praedictum dubium corpora spectet potius quam ani
28. Probaretur etiam ne sensu quidem
483쪽
Π ty M A.N A. - Intimo mentis affectiones tum a se inv1cem , tum ab aliis quibuslibet rebus certo
digitosci; quod negat Mallebranchius lib:
I. de investigastione veritatis, cap. IN se trouve totis les jours une infinitd de gens
quam , sun cercte, din insuνement. En sinil la remnnoot tres-disilerente de toutes teschoses qui ne soni potnt certe doui r qt ilsent. Et is Moudrois bien saxoir commentii psurroit conno tre avec euidenta O ce ritude que ce qt ii sent n'es aucune de ceschosis, s'il mavolt aucune connoqsance de tu douleur.3. q. Nego maj. Dolorem enim sentimus, eumque ad partem corporis laesam Ante referimus , quam reflexione ejus
484쪽
DA MENTEideam acquiramus; quod quidem, ur e I
ganter ostendit Mallebranchius , a Deo sapienter provisum est, ut corporiS con
servationi promptius invigilaremus. Idem de qualitatibus sensibilibus dicendum. Ex
hac autem relatione arbitrari soliti sumus ipsum corpus dolore assici; quam consuetudinem ab infantia confirmatam vix d Ponere possumus, quamvis reflexione fa cili corrigatur. Ergo etiarnsi sensationum
ideam claram habeamus reflexione comparatam , dubitare multi possunt, utrum colores in corporibus, dolor in parte laesaxesideat. Dices. Ut certi fiamus utrum qualitates sens biles sint, an non sint mentis modificationes , ideam extensionis non praetensam mentis ideam consulunt ipsi Carthesani , sicque ratiocinantur. Ex ensionis affectiones aliae esse non possunditisi varii motus, diverseque figurae. Calor , dolor , color, caeteraeque omnes qualitates ensibiles neque sunt motus, ne
que figurete. Ergo sunt mentis affectio
. Atqui ut detegatur utrum qualitates sensibiles sint mentis affectiones, non sic idea extensionis consuleretur , si clara. mentis idea haberetur : quod perspicuum est ; quemadmodum ut detegatur utrum rotundita. sit extensionis affectio, non
485쪽
ΠυMANA. 667 consulitur mentis idea. Ergo mentis idea
Nego primam propositionem. Nam cuique senis intimo constat qualitates sensibiles esse mentis, id est rei in nobis se tientis affectiones , imo quos ope qualiatatum sensibilium experimur sensus gratos vel ingratos , eoidem in corporibus externis inesse putat nemo. Itaque solum dubitatur , utrum qualitates 1ensibiles,chm cerib sint mentis affectiones, sine etiam corporum modificationes, id esturrum in corporibus ad quae tanquam ad objectum vel causam sensationes referiamus , sit aliquid his qualitatibus simile. Quod ut cognoscatur instituenda est cor paratio, quam sic instituere possumus. Admotum & figuram revocantur corporum affectiones. Atqui non solum sensu intimo, sed etiam idea constat, id quod ope qualitatum sensibilium experimur , nequo motum esse , neque figuram. Ergo qualitates sensibiles mentis non corporis sunzaffectiones. Quod quidem argumentum non probat nullam nobis inesse sensati num ideam claram. Et vero si nullam qualitatum sensib Iium conscientiam habuissem, penitus ignorarem utrum mentiso vel corporis affectiones esse possint. Id ergo in quaestionem Venire non potest, nisi quia iam earum
486쪽
qualitatum sensum intimum experitissem Ergo ut certus sim eas esse mentis ast e tiones considenda non est extensionis idea
sed dumtaxat utrum simae esse possint
- Dices iterum. Qui fieri potest , ut quidam affirmiot ideam mentiS, quam extensionis esse clariorem λ Quisquis enim ad extensionis ideam attendit, obtutu sin plici statim cognoscit, quid extensio in eludat, quidve excludat, quas modificationes habere possit, ut figuram & motum , quas vero habere non possit, ut d Iorem , sensus gratos vel ingratos , ideas , amores , &c. Imo qui dicunt materiam
cogi rare posse, non eam quatenuS exton
sam vi cogitandi praeditam esse arbitran-rur. Qui vero ideam mentis consulit, non cognoscit dolorem , qualitates sensibiles ejus affectiones esse , vel saltem, id non percipit, nisi ad ideam extensionis recurrat, multaque adhibeat ratiocinia, quorum mulierculae, infantes, aliique homines non pauci capaces non sunt. Ergo &c. N. ans. Multi namque putant. non quidem extensionem quamlibet , sed quaiadam extensionis portiones certa quadam ratione dispositas , quaedam corpora visentiendi, vi cogitandi donari. Ergo con- stilendo extensionis ideam non stat1m
percipiunt quas assectiones excludat ,
487쪽
Obj. 3'. Si variorum dolorum , sensationum &c. claram haberemus ideam, dixere possemus & explicare , quid sint eae mentis affectiones : atqui id praestare non possumus. Ergo e c. Resp. i Idem contra conscientiora affectionum nostrarum urgeri potest argumentum. Nam si mentis affectiones 1 tavivide distincteque sentiamus, ut eas non a se invicem solum, sed etiam ab . aliis quibuslibet rebus accurate secernamuS , quid causae esse potest, quid obstare, quominus id cujus conscii sumus , referamuS evolvamus. Et Vero explicamus ea , quae clare percipimus. Attamen, ut adversariis placet, sentimus tantum quid perceptiones nostrae prae se ferant, quid contineant, quae sit earum cum objectis conformitas.
. Atque , ni fallor, hinc est, quod ipse
Mallebranchius rationem afferat , cur non ut caeteras res, sic sensationes verbis explicare possimus & ratio est, inquit, quia pendet ab hominum arbitrio rerum ideas quibus libuerit vocibus alligare, non item sensationes , quarum cognitionem alteri suppeditare non possumus, niti sensationes ipsas in ejus mente effecerimus: quam
ob causam coecus a nativitate nunquam
edoceri potest, quid sint colores ; quanaum vis enim perspicuae sint explicationes,
488쪽
praeceptor ideas jam habeat. 2'. Nego maj. Cum enim id earum e plicatio sit earumdem de compositio, eas solas explicare possismus, quae compleXae, non vero quae simplices sunt & primariae. Atqui sensationum nostrarum ideae suasi
simplices. Ergo &c. Ita Lockius. Instabis. Saltem in iis qui sensationes
easdem experti sunt, possemus sermoni bus inostris ideas sensationum excitare. Α
qui non ita se res habet. Ergo &c. Neso min. Nam si coram homine oc lato dixerim a me visum fuisse marmotrubeum , vestem albam 8, non.vestem -- Ium 8c marmor, sed etiam colorem album & rubeum sibi repraesentabit. Ergo
Tamen quam verbis designare volo semsationem , non eamdem auditor sibi iam per exhibet; quia propter diversam orga norum dispositionem, saepe contingit admotus ab iisdem corporibus in organis nostris excitati diversis sensationibus occasionem praebeant. Imo cum multi sint adeo rebus sensibilibus assuefacti, ut rem nullam concipere valeant, nisi eamdem sub imagine .quadam corporea sibi rem: sentent, vixque conquielcant imaginati nis conatus; hinc fit ut mentis assectiones , resque incorporeas intelligere non . s
489쪽
n 17 M A N aleant. Ita Mallebranchius. 'Instabis. Ideo mentis affectiones claroe cognoscimus, quia in sensum intimum reflectentes claram earum ideam acquIrimus. Atqui res ita non est. Nam men S.
non suarum assectionum sol im , sed etiam sui ipfias conscia eis. Atqui tamen quamvis in sui ipsus conscientiam reflectat, sui ipsius ideam non acquirit , nos enim praeterit, quodnam si t attributum menti primarium, quaenam ejus intima constit ilo. Ergo &c.
Nego min. ad cujus probationem dist. maj. Mens sui ipsus conscia est, sed in directe, & mediantibus suis assectionibus; conc. maj. Directe, & sine modificatio-mibus ; nego maj. Mens suis cogitationibus afficitur, quod fieri non potest, quin hoc ipso se rem quamdam positivam esse sentiat, sicque sui ipsus sit conscia. Veis rum hic sensus intimus directe ad ipsas affectiones spe fiat, in directe ad animum quod adeo cerium est, ut si mens qualibet affectione desti ruta supponeretur, jam nihil esset quod sensum sui in animo faceret, nec mens seipsam sentiret. Teim quia ad sensum intimum duo requirun rur, unum quod sentiat, & alterum quod sentiatur , proindeque id quod sentitur, d bet in re distincta recipi, atque inesse. Tum quia alioquin mens suas omnes Pr
490쪽
47 2 DE M surgIrietates, & facultates semper senti roriabitusque supernaturales. Ergo mens non nisi indirecte sui ipsius conscia est ri ex quo fit ut se ipsam dumtaxat tanquina rem positivam & simplicem sentiat, quid vero si non sentiat. Mirum igitur esse non debet, si reflexione in se ipsam non queat intimam suam constitationem, prim
riumque attributum clare cognoscere. CousECTARIUM.Εx dictis sequitur tam claram mentis
quam corporis, Variarum maxime corporis specierum haberi. Nam clare percipimus mentem nostram rem esse substantialem, simplicem, parriumque exper-εem , licet attributum ejus primarium nos praetereat: similiter cognoscimus corpora res esse substantiales, ex partibus extra se positis Zc substantialibus compo sita , ideoque divisibilia ; quaenam autem sit primaria, atque intima constitutio e tensionis, corporis, Variarumque corporis specierum ignoramus. Ut in corporibus potentiam deprehendimus passivam, qua varias figuras, diversosque motus re cipere queant; sic in animo fimilem adsensationes excipiendas potentiam concupimus , Vimque praeterea qua prope sones , amores, desideria S. c. essicere valeat, assensumque , odium atque amO-