Aloysii Antonii Verneii ... De re physica ad usum Lusitanorum adolescentium libri decem. Tomus primus tertius

발행: 1769년

분량: 258페이지

출처: archive.org

분류: 철학

71쪽

LI aER PRIΜυ s. sindicarunt Latinis vero progressus omnes, recteque tradendi methodum reliquerunt. Cumque Theoriam edici-- ex physica Aristotelis Generali Arabes dediti erant, i sicile intelligi potest, quam parum prosecti in dissicillinia parte Naturalis disciplinae ab Gre potuerint . a) --iam quidem satis diuo magna contemtione coluerunt , moti Chalipharum favore, atque amplis smis praemiis, quae illius amplificandae gratia nere

labant. Sed quam parum Graecorum observationibus , maxime Ptolemaei Chuius σαλην τυ-ξιν ineptissime , ut et ripa, converterunt, quam Almorsum nominarunc addid rint, vel hoc argument essicitur, quod cum Hipparchus Stellas numeret Cinxxi I. singulis longitudine is latitudine adsignata , Ptolemaeus ero huic catalogo IIII alias Stellas addata tamen Tabulae illae celeberrimi Chalipha

Ulugh eigh Tameriani, i molis imperium condiadit, nepos saeculo se constriptae, quas ex Persica lingua in Latinam transtulit Thomas Hyde, Londini vulgavit

anno latominu non nisi cloxvii. stellas exhibeant Cum tamen ex Recentioribus, qui in hac disdiplina prosecerunt, Flamsteedius numeret ci ci cio. , alii multo plures. 3 Et eo magis nobis persuademus exiguos in ea habuisse pro sectus, quod certo immis, innumeros propemodum

I Conquis terrore in latro Colliget, tib Aristotelis ν-niones Galani opinionitas conciliare Ibi proposust. et is eici quoque in nisi morborum Theo=ii, Dra

- ἀπι-ma plane in utririque Miseni ut ideoque inutilis es, opera a Barcimsen in ta ut disero Ariarum nobis m, pothese exponeret, eum neque inter se, neque a Graeci eo is rum magistris discrepent is reindius Hac p. 9 ' 3 Vissi reind. loco cit. p. 93. Aliquid addidit Abaterentias Irus , Muhammedanus m ione, qui fine ix. Saeculi sempsit Astronomiam , in qua quoada linat et 'iae , t De sedarum ηα- Ptolemom

72쪽

ο κ sca PHYsro Arabes Astrorum distiplime increaibili emiclatione operam disse quomun plurimi apud illos latent, plurimi in Europa se onerunt manu descripti, i ut editos praetermit. tamus . Nam astrologiam Ante maticam , seu IDirimatu, de qua ad nauseam usque libros ediderunt, a non est cur hic memoremus , ubi de scientiis Nati alibus, non de in

ptiis ac deliri is, sermonem iacimus Et hanc philosophandi brmam Arabes retinuerunt usque ad Saeculum xv. quo doctrinae omnes, d scholae inter eos paullatim exstincta sunt. Si qui vero etiam nunc apud eos philoisphantur , ex Peripateticis principiis philosophantur. Stare nec in Historaca parte, nec in atronati aliquid

mirum non est illos eamdem disputandi rationem esse a Plexatos . Nam cum ineunte Saecillo, Ur Christiani quidam,

nostrum P. I. L. I. c. I

73쪽

Arabicam philosophandi , quasi aliquid reconditum is

quisitum, in scholas nostras invexerunt. Et quamquam fine eiusdem Saeculi, vel initio m. Graeca ristotelis Netaphvsic e Constantinopoli ad Parisienses delata Latine versa fuisset; I tamen plerique omnes Occidentales conis versionibus Latinis, ex Arabico sumtis, uti maluere sive quod Graecum contextum rari vidissent, a sive quod xiii Saeculo ineunte riderici II imperatoris munificentia Latinae interpretationes , vorsiones aliquae non modo Μ

qicorum Astronomorum , sed etiam hristotelis ex Arabico fictae fuere quae per Italiam, Asem niam, alias provincias longe lateque disseminatae, in selioli, quas Imperator plurimas utrobique constitui, instaurari ur Qt, cum plausu tironibus legi coe runt. 3

Ab eo tempore, Caesar auetore, atque autore Christiani Hiqui, maxime Itali, Mahicam linguam didicerunt ,

i Ritoris in ita Philippi Augusti, via Lovorum de

Fortuna Aristot cap. I. . m. Ia7.

a Ita Maliger Epist. 36 a Gam incredibilis aut cini citaret ignorantia fuerit inlustrum medio xii Saeculo, testatui . Milii Ionis, rdis in is apy in e se suus, Merari ac mu de quo paulo post racemos , Nec ηυnui, quam sit o

, nae tum dep-M, atque inter Latinos narrat, haud esse μιμ, rei quatuor, qui Gra- ut e pri Hebraicae, vel Graecae, M , dum Arabicae linguae rudimenta aliment neque Latinam, rhsam, si emendate hane , T letanter scribi postulares, ree, usi cognitam. Ex quo conjicere IIcet, quale fuerint versio is es e lingui reconditis in hac temporum obsuritate . Fre indius Hist. Medrca P. II p. m. II s. 3 Petrus de Vineis Epistolar. Lib. III epist. 9. decretum Luperatori exhibet, rn quo sic concludit Vos igituris Bononienses doctores . . . libros imi Aristotelis in , ausim messem . . . . cum mittentis Gaeiaris favore comm , niti , tum clari transmissi operis meritis per commo minem utilitatem stadrauium , σὰ idcntiis e nostrae μου conium publicate.

74쪽

g DTRE PHYs I A quo facilius Arabes interpretes Aristotelis raegere , de ea

Ponere possent. Alii isterpretes ipsos tali ne loqui iecerunt et loque ardore animi illoruin interpretationibus sese dederunt , ut philosophia omnis saracena ad nostras eholas migraverit stustra reciamantibus viris doctis , qui latens venenum sagacius odorabantur. 1yllinc Averroesum tam miro studio repraesentarunt , et tantisque laudibus nostri

homines extulerunt , quantis apud Arabes ipsos exceptus numquam ille fuerat idque adeo , ut etiam hominis impia errata, ex Aristotele desumta. 3 ponere o defendere non dubitarint Philomphi non nulli quos meriato i Eos habes apud Launorum de Fortuna Aristotel cap. 1.

ri neminem haberent , ne alios Ari testinum libro Hime , mira, quam Emi usum mire esse amplexatos atque aesi axiomata haec , seluti ad D theses 'missisas esse philos,

Aserroe Phihsphi de nostra Schola, qui post eum, scri ere, ita sunt amplaxati, o paene ainoritati Aristotelis, adaequanderint nec solum , qui vo post intervalla viseemur,

sed qui illius quo me et areo quod uectum est ignorantia, melioni admiratione mercimonii liniva, Tinsis per , nisi ut gratio mei conciliaret apud primo nomitat, φαι, postero metustas , nomen est Commentatoris nastio , homo , , qui Arist telam enarrando, nihil minus explieat, quam eum, ipsis , quem suscepit declarandum Ludovic Vives deo Isis Core. Art. . p. m. 167. 3 v. g. esse Intellestum universalem unicii in tota sp ei humana, qui non est pars essentialis hominis, nec eius proinde Ermaci sed extrinsecus advenit homini . nimam essentialem . propriam hominis esse mortalem T DUM H aba

75쪽

LI aERPRIΜυ s. seto refutarunt Albertus Magnus, Thomas Aquinas, aliique. Et in qualis tuerit Physica Scholaiticorum tribus illis saeculis , lacile intelligi potest . Nempe Arabicam cplane allegoricam disputatus viam certatim nostri homines expresserunt : Physicamque ad tuestiones etaphysicas , si de nominibus, reduxerunt. Itaque de Merio prima, dei de risinone, de me NUD, de causasti m mers, plurimas quaestiones generatim, abstractas, A, ut verbo dicam, frivolas, A inutiles instituerunt squam Physicam in universium dixere. Qui vero particulatim vel de Caelo , vel de Elementis , vel ejusmodi argumentis disputarunt , eodem modo id lacerunt e nimirum controversias omnes ad ideas generales revocarunt easque Paucis verbis expediverunt, nempe calidi fritidi, humido Acco, qualitatibus, actionibus , fornais accidental hus is ejus generis aliis . Adeo ut nulla res Pitysica se offerat , ob ra quamvis, is natura ipsa involuta , quam non paucis

vocabulis hujus odi Physici sine ullo negotio explanent, tam ρος Mnxer definiant , quasi iis oculis intimos Naturae: recessus lustraMnt intibus quidem nominibus ea vis inerat Naturae mysteria reserandi, ut homo vel mediocris ingenii miris illis vocibus instructus, non triduo, ut de se Cicero Promittebat vocabulis artis Iurisconsultum se rosisDurum;

sed tribus horis Physicum omnibus numeris avsblutum fieri posse, sine ulla haesitatione polliceri praestare potuisset. Quod cum ex Scholasticorum scriptis aperte constet, lectorem , qui rem fere incredibilem suis oculis haurire cupiat , ad eos remittimus , nec alios testes adducere necesse habemus Fuere quidem non nulli Saeculo ita. athematicae,

ε Chemiae supra inculi morem dedit , qui do non nullis Phocae partibus aliquid lucubramur ut Asterius Magnus, qui de tantio de animari s 4 de oemia non nihil kriptum reliquit , itemque dis aliis ammentis ad Phymcam spectantibus Amichael semus, iissem artarus instru-

, de isset ad eos coarmendos, qui filium Oi s verro tanti faciunt , ut Pus animam Aristotelis animam ess di-

, cant. Conimbric in Lib. II de Anima c. I. q.7 art. a.

fine cap. praecedenti nominan illos , qui vermessi πο- rei dis idem unisu defenderunt.

76쪽

so DE RE PH Fgro Aetus, qui de quibusdam Physicis rebus, ut eteorrs, et

risque, copiosiisime disputavit . I Sed hi temporum infelicitate impediti tentamini aliquid potius , quam perlae runt: nam uterque obmechanicarum artium peritiam cromantiae notam veteri more incurrit . a Tam enim a fuit ut Arabum philomphia veteres errores depelleret atque Physeis studiis terret opem ut contra illi , qui ex ea aliquid exponere vellent, bonam naturam ineptissima themria depravaverint & qui aliquid in Physicis egregium, liri contra Peripatetica principia conarentur , nihil aliud essecerint, quam integras Peripateticorum phalanges comtra se armare , suamque funam is vitam in diserimen

adducere.

Testes hujus rei tot homines proserre possumus, quot illi fuerunt, qui per ea saecula aliquid in Physicis novare, aut in Mechanicis lovum ali tui excogitare ausi sunt. Ex multis tamen unum eligemus, qui plane conficiat, quam tetra ignorantia nox hominum mentes His temporibus pervaserit , atque prosectus in Physicis impediverit. 3 Is est Rogerus Baconus, homo Anglus e Francistanorum sodaliatio, qui ceteros, quos nominavimus, ingenio, eruditione, linguarum orientalium peritia, &Μechanicis inventis io

ge multumque superarit idemque de Me ι,-- ,er bis stripsit in Gemia ceteris palmam praeripuit inii eum hemiae QStaticae, Opticae praesidio aliqua ante ne cogitata quidem emisset, o adeo indocti Decuti stomachum i mruere Saecula, III atra ob Chemiae oriranon lustres, ut Pet1us de Maharn-Gur Pieardus , c labente ea faeculo AG κοldus de illa nova Petrus de Amno , Dah Unrundus ML

Ius Hispanus, Vcipulus Arnoldi, utraque fecum seqq. a Naudaeus in Mologia demagia accusat caP. 8.

77쪽

Lx aER P RrΜUs.chum eommovit, ut eum vel comilitones sui apud Romarium pontificem de Necromantia postularint. A qua calumnia ut se Baconus liberare , anno IDCCLvI JORI nem

Londinensem auditorem suum Romam dimisit, clui Pontificii S apologiam suam is instrumenta I lathematica , quibus utebatur , ostenderet , quo milius perluaderet, nihil sibi eum ais daemone esse commercii sic maxima sui nominis gloria imminens periculum evasit . 1 sed eum tanta esset in his rebus inliuentia contubernalium, qui nihil nisi Dialacticam, Metaphysicam crepabant; tantaque

invidia eum prosequerentur, quantam oratione periequia iudicile sit iterum anno Ci ccmvIII. Baconum apud praesectum Generalem Sodaliti tunc in Galliis degentem accusarunt qui hominis do strinam condemnavit , Malliabus sitis Baconi libris interdixit , eosque in bibliothecam

communem recipi vetuit nec iis plane contentus , miserum Philosophum in tetrum carcerem per fiImmam inj riam detrusit . a A quo an temporis progressu liberatus fuerit, an secus, incertum est 3 illud certum, obiisse eum anno IDCCxCia II dignum enim Vero sertuna m

dem aram speculo Alchymiae mi angeli Biblioth. Clis o Tom. I in Theatro Chemico Tom. ΙΙ. Argent. 16aa. E ut raremimoni specula Idathematici, de Perspectiva o de Visae, atque speculis is de Arte Chymi .

7 alia opera eriti vis maxime vero ejus opus Μaius , quod Londini anno i 33 editumi est, in quo velati epitonis D anum in ventionum continetur . Cetera ero SS. ut Opus minus, opus Tertium, de Calendario, aliaque in Angliae biblistheeis, ense Bodloana, Tmarisiuina, ilitescunt ui

qua item in ut uno-Batava erc. 1 Naudaeus loco citato, cap. IV. a Warint. Annalesminor ad hunc ann. .u6. 3 In earco vero OH1sse, obabilius videtur. Consula mos in Hist. Universit Oxoniensis L.I. Pag. I 36. 4 , Hoc anno 278. damnata est doctrina ueri Baeonis Angli , propter aliquas novitates Iu pectas quippe qui in , omni doctrinae, Deustatis, Vicientiae genere ver atissimus is fata miram sistilis, una Doctor Hirabilis commmis inst

78쪽

s D 1 REPHYgICAQuod si viri dostrina, ac morum innocentia clari eius modi praemia Physicae amoenioris nomine consequebantur; i quis miretur eo , qui tranquille vitam traducere cuperent, omnino Physicis , dc utilioribus studiis nuntium

misita Z mire iustra aliquid in Physica tolerabile ad Gnem usque saeculi se harum remit studiosi apud scholasticos perquirent di homines intaphysicis dis prationibus unice distentos, quique Physicam suam cummetaphysica indisses ili nodo copularunt nec nisi de mittas rationis, id est de notionibus quibusdam generalibus , mente con

ctis, quasi de rebus existentibus , dies, noctes uecontenderunt. Sed haec apud quosdam in memorian revocare, plena invidiae res est propterea hoc loco prae emittenda videntur Unum omnino taciti praeterire non possumus, nempe Neta physicam illam Saracenorum adeo acutiorum etia in

ε qui judicio pollerent , ingenia deprava fle , ut inepton prorsus faceret, qui de Physicis controversiis re te judicarent. Cujus rei iidem , qui supra , ichael o Baconus , praeter ceteros Albertus agnus , testes luculentillimi

nobis sunt qui licet ingeniose plurima excogitarint, atque de Physica si ni saeculi consuetudinem bene meriti su rint tamen cum Physicarum quaestionum rationes adferre

conantur, non o rerum intimiori cognitione , atque ex

'athematicae principiis id iaciunt sta ad hypotheses Ar

bum semper confugiunt nec alias rationes nobis offerunt, suam verba nulla significandi potestate subiecit . Ut mirari possimus , ejusmodi theoriam Physicam ab iisdem Phil laphis esse prosectam, qui vires Naturae diutius opim, niter auaerebat , dum Mathematicam , T philosophiam Nais , ratem curiosius, quam par erat, inquireret, vulgo habitus es praestigiator, o magus. Fit u docet, haec ut ex invidia is vel , norantia aliorum advenas , una ea damnarent , quin, sua, et emugiebant industriam , vel superaban castum . Spondanus in nruas in ad in om

i aes π sepe docti Mi homine inii odii de dilagia per summam injuria in Derint Me isti, propterea quia Mi in fici, diei in Medisina ui 1-d in iras in , in lito scis sent, hinetur apud Navi i m in pologia eorum , qui de plagia accuset siere, horo a uini uis τι audato,

79쪽

rissent, tam miras fibricationes emissent . Me verruni est mathematicam ipsam, ordinis , perspicuitatis, ac fir initatis in ratiocinando parentem, niti ad usum reseratur, atque ad Logicae, Physicae principia accommodetur , a

rum , aut nihil hominibus opitulari in Physica perstraseratione.

Ex quibus omnibus constare arbitror, mala iudicium de scholasticorum Physica oestrina ad finem usque Saec

li xv facere debeamus . Nempe si historiam Niaturae respicimus , nihil omnino egerunt , nullamque artem Colue runt ne illa quidem, quae Aristoteles scripserat de Anim I hus, persequi curarunt. Nam Albertus agnus inchoavit ille quidem non nulla , sed non perfecit. Nec etiam, quae Dioscorides de Stirpibus reliquit, illis curae fuit. Et quam quam Matthaeus Silvaticus , homo Italus , de Plantis non

nihil scriptis mandarito id tamen' inviici Meefiu, α sine plausi aliorum secit.

Si num en , nec etiam aliquid in ea perficerunt quod dignum sit laude . Nam licet Bononiae in Italia medio Saecula xii. t ad ea coepigre ab Amundo Guasco satque riderici II imperatoris benefici instaurata ruisset saecula xiii qui in sicilia lege sancirit, ne quis hiru ieiam iaceret , nisi Anatonae eruditus tamen hae lago haud multo post in desuetudinem abierunt, ipsaque corporum

anatome rursum veluti aliquid crudele vix serendunt habita est. Laudatur quidem Gordonius Nondinus Italus,

qui Bononiae circiter annum in C xv. scripsit librum de Anatomia qui quod cadavera secat et, quae ceteri non nisi aliorum fide cognoverant, valde commendatus fuit, ejus que liber in scholis explanatus utilitati tironum . Sed non nisi comparate, ictu ut iis temporibus, uudem invenit Nam qui Saeculo vi in eum scripserunt Anatomici , a minis innumera errata oculis exposuerunt

. sin autem Gemiani vere Philosophicam Physicam requirimiis , vix apud eos vestigium reperiorius . Si res uvam Med vim, nolinulli in e aliquid non inutile docus militi i se longe absint a ritia is accuratione Re .

80쪽

Tunt, compertum est si demum pronomiam eorum diligenter examin mus, perspicuum est , 'fertissime omnes Scholasticos a m dium usque Saeculum xv parum in ea fuisse versatosci qui

vero aliquid in his operae posuerunt, vulgatis tantum n litiis contenti fuereri multum item astrologia Apotele maliciemperae dederunt creduli homines . Immo, qui post medium div. Saeculum Astronomiae maiori conatu studuerunt, murutum illi quidem veteribus studiis, sed homparate tantum, luminis adtulerunt: a inventa vero vel rara , vel exigui momenti reliquerunt , etiam in instrumentis labricandis Eec omnino cum posterioribus sunt comparandi.

Ex quo quid de Misi e theorii, quae ab iis Philo phis per ea tempora excoli coepit, dicendum si vel ne ullo Abore eruditus lector , ac nullo praejudiis impeditus i. ins cognostri. 3 Haec apud occidentales regiones. II. Iam si Graecorum Physica studia tribus illis seculis

missus Leonardus, adiique fere omnes Germani 3 , .amquan autem hac ratione nempe versionibus Arabum, Graecorum a Friclerici ΙΙ. aetate inito Saec lo xiii facti Q Medica in Gopam apportata es scientia, nihil fere, quod comperiam , taxi usque adfinem Saeculi xv. increnrenti coepit vel Medieina, ve Anato via , et e mirum is si nih/ dico respectus habeatur ad immensam Iliam , ouae de his rebus procerunt , volum nuru misitudinem. Freindius Histor a Medicinae I p. m. 49.

SEARCH

MENU NAVIGATION