Syntagma Romani Juris AC Patrii

31쪽

duce, desisitur in sthol fasultas homini in femeomperem sine respecitu ad certam personam. Id igitur juris cum ipsi rei, non perso nae, cohaereat, rem ipsam perpetuo comitatur, eaque surrepta, vel deperdita, extingui non potestit proinde eo nomine adversus quemcumque possessorem recte; agimus I.a s.

si de Obld ac . Haec si probe percipiantur, juris in . res species intelligentur esis dominium . femmitus seu personalis, seu realis , pignus, & hereditas denique , noni quatenus res complectitur in hereditate repertav , sest quatenus generatim in heredem. trahssert jus consequendi omnia , quete quorumque modo ad desuntlumi pertinuisse dicem tur '. ide, quae infra ditaramius reb. cor, .mino'σι * uis . Scilicet hereditas in omnia lus aequum heredi non tribuiti Neque enim heredis jus aliud esse, potest quam defuncti tuerit: igitur pro

diversitate rerum direrso Jum censebitur, licet ex

.. III. Perperam tamen hic quidam dotem etiam, ac possessionem juris in re speeiebuς raccenseri jubent. Quod enim ad dotem, ea, jus Universale non est , neque ex jure dotali eadem semper actio competit. Siquidem si certa res fuerit in, dotem data, in ea petenda vindicatio instituet utPsn dotis causa. pdicunia promissa fuerit, personalis contra debitorem intendetur actio. Cum igitur: pro dotis diuersitate ex jure dotali alias vindieatis, alias' cotidiactio instituatur, jus dotis . aut a dominio, aut ab obligatione personali manabit, nec semper est idem, in jus. singulare , dc in rei quidem illud, constituere. d queat.

32쪽

queat si . Idem de possessione existimari velim : eam enim inter jura in re numerari non poste, vel inde liquet, quod rem ipsam haud assiciat, sed statim expirat, ubi res nobis erepta fuerit i. I s. F. dein quir. pog cum, contra jus in re constitutum, re surrepta , se maxime exserat. Quod autem

quidam garriunt, ex jure possessionis in rem actis nem oriri saltem, ubi interdicto de retinenda po sessione agitur, nescio ego quidem, an quidquam ineptius, & a jure alienius excogitari queat. cum enim retinendae possessionisi interdictum accommodetur illis, qui se possidere contendunt, profecto non . video, qui dici queat in rem ille agere, qui possidere se ait, & rei, quam possidet , restitutionem Urgere. At habet, inquies , jus rem retinendi Possessor , & amissa possessione ad exhibendum agit. Verum & jus retentionis non ex possessione manat, sed ex titulo, quo quis possidere dicitur, , veluti pro emptore , pro legato , pro dote I &actio ad exhibendum , licet in rem scripta sit,& in tertium etiam institui possit , origine sua tamen personalis est , eisque competit etiam, qui omni in re jure destituuntur, veluti commodata-irio, depositariq, conductori l. 4. 1 ad exhib. IV. Porro ceteris juris in re speciebus alias erit dicendi locus ; hic, quod praesens rubrica po-nulat, de dominio tantum , magno illo quidem

scelerum, ac virtutum incitamento, curatius dis. feremuS. Ut autem apte procedat suscepta dispu

1 Ultro hie ego concesserim, dotem aequirendi mo--dum universalem .suisse olim , si mulier eonventist in. viri manum. Nuptiis enim es ritu initis, omnia mulie-xis bona dotis nomine vir occupabat Cicer. stin x . . i

33쪽

tatio, primum dominii originem, species,&caus. sas dispiciemus. Ita enim facilius dignoscetur, quibus modis dominium nanciscamur jure seu Gen. tium, seu civili. V. Principio, cum in pari causa conditionem possidentis meliorem existimari oportere ipsa N, tura suadeat , recte videtur pronunciasse Nerva in I. I. I. F. de acquir. vel amitt. poss. ex naturali possessione rerum coepisse dominia. Cum enim cuiquam res adimi nequeat, nisi ab eo,

qui plus juris in eam habeat, prosecto in prima,

Va communione praeter aequum & jus videbatur

facturus ille , qui possidenti praeserri voluisset .Ejus autem juris vestigia in his hodie aperte cernimus, quae terra, mari, Caeloque capiuntur. Ea

enim & protinus eorum fiant , qui primi possessionem apprehenderint, eisque, qui ceperint, non sine injuria adimuntur. Cum olim igitur jus smparatim , & sibi habendi praecipuum, dominium constitueret, idque praestaret apprehenso, eamque sequuta possessio, inter possessionem ipsam, & ω- minium jure primaevo nihil intersuit. Verum ut

jus cujusquam ultra possessionem in re apprehensa P duceretur, ex sola olim apprehensione fieri non Ῥoterat , cum apud priscum hominum genus o- mni, pro indiviso pertinerent ad omnes. Proinde ut ultra possessionem jus cujusquam extenderetur, reique extra praesentem custodiam positae retinervetur dominium, communi pacto opus inter mortutes fuit , quo & naturali apprehendendi juri ronunciaretur, & nemo rei jam occupatae Fst alte. rius .apprehensionem incumberet. Dominium ij. tur firmum ac stabile ex pacto profluxisse putarim.

Rusnodi quidem commune pactum , sta ad in

34쪽

De ncquiri rer. domin. 23dustriam excitandam, seu ad discordias amoliendas , iniisse universum genus humanum , serio e. dixit Grotius de iuri boli. o pata a.2.2. id tamenti, qui fieri potuerit, vix intelligi potest, &ejus

tabulae nusquam extant. Proinde minus a Vero a

esse crediderim, qui dominii originem a jure Civitatis repetunt. Veri enim similius videri queat, singulas Civitates communi sponsione pepegisse, ut sibi quisque jure praecipuo res occveatas haberet, licet perpetuae possessioni gallinae ritu non i,

cubaret .

VI. Jam vero, quam enarravimus , Philoso. iam ipsi Iurisconsulti Romani satis inculcasse

videntur , dum rerum suarum dominium extra Civitatem suam ad neminem pertinere pronunciarunt. Sane scribit aperte Pomponius in I. s. L. F. de cupi. oe posti. quod ex nostro pervene nerit ad eas Gentes, quibuscum foedus haud sit, statim illarum fieri. Equum videbatur enim, communem Civitatis sponsionem de rebus semel occupatis non intercipiendis extra nostram Civit,tem hominibus praejudicare non oportere. Populos tantum Iurisconsultus excipit , quibuscum . foedus fuisset initum. Foederis enim sanctitas postulare videbatur , ut alterius Civitatis pactum de tuendo dominio ratum apud alteram haberetur. Ejusmodi Philosephiam a Romana Iurisprudentia sortasse deductam ipsis Turcis placuisse con, perio, Cautum enim in foedere a Turcis cum Belgis foederatis inito , ut praeter Belgas peregrunt omnes in Turcarum Imperium appellentes statim servi fierent, & ipssirum bona publicarentur Bynkersh h. de dam. mar. I. In eo tamen ia

35쪽

M S tum RomJuris, ac Patr.Lsb.ΙITit.L. quod apud exteras Gentes homines etiam nil tale meritos statuant servos esse . Licet enim jtis o euparidi quaelibet a primaeva communione manet, nemo tamen admiserit, idem juris ad ipsos homines extendi oportere. Cum enim homines Naturali jure liberi nascantur omnes, temere occupanti codere nequeunt. Ceterum ex dictis sat, puto, liquet de Iurisconsulti sententia in L s. 1. de jusco iuri Quod enim ibi scribit , dominia jure Gentium distincta suisse, id eo pertinet, ut intelligatur , jure Gentium, foederibus initis , natur,tem libertatem occupandi res exterorum posses Ioni non incumbentium suisse coercitam intra re- gulah, quibus dominia rerum in Civitate reguntur . . Ut enim in Civitate res cujuspiam attentare nefas ; ita Gentibus inter se foederatis ex Ioeriscorisulti mente , tamquam si in eadem Civbetate serent, res foederatorum occupare non licet.

VII. Iam vero dominium non unius est generis jure seu civili, seu patrio. Principio celeberrima apud Juri onsultos est dominii divisio in Ouiritarium , & bonitarium. Postquam scilicet

'qua notus patebat orbis, Imperium protulere Romani , ut rerum dominos se vere proderent,frincipia hiris vanissima quaedain excogitarunt, quae tot Della feliciter depugnata victori iacile persuadere poterimi. Ut igitur singularem illam aibertatem ex iure Quiritium soli venditarunt, Euius' ceterae Gentes exsortes serent, 'ita singulari quodam dominio sibi plauserunt, quo uni Romani cives potiri possent. Quapropter & Iurisconsultipogello adblandientes libertatis exemplo duplex lifinxere dominium, alterum ex iure Quiritium , alterum ex iure Gentium: illud quidem nobilius

36쪽

a solis civibus parari posse' docuerunt , hoe proemiscue ab omnibus quaeri pone putarunt seu civibus, seu peregrinis. Ita factum, ut rebus in dominio hoenitario positis utendi, fruendi facultas, & alienandi quoque penes possessores. esset, dominio Quiritario tamen, ac jure optimo possideri non crederentur. Neque tamen quaecumque possidebantur a civibus, ex jure Quiritium possideri censebantur . Nam in i Ominis Quiritario res esse non poterat , nisi &mancipi esset, & modis acquirendi civilibus quaesita foret . Modi acquirendi civiles sunt hereditas, mancipatis , in iure cessio , usucapio, sub corona emptio, auctio, adiudicatio, lex, adrogatio, acqui-stio denique ex Senatus Uulto Claudiano. His

donationem , ac traditionem etiam accenset Hei nec ius in antiq.Rom. h.t. Verum neutra dominium

Quiritarium transferri poterat , nisi mancipatio , aut usucapio saltem intercessisset Ulpian. fragm.

VIII. Porro dominio suo Quiritario nescio quid inesse credidere Romani , quod civi perpetuitatem quamdam juris afferret. Si enim res ita 'quidem affecta abalienaretur sine ritu civili, ejus dominium quidem bonitarium' transbat in empto. rem , ejusque in bonis erat; dominium vero Qui- .ritarium adhuc a venditore retinebatur, donec aut ritus mancipationis ad traditionem accederet, . aut certe usucapio civile quoque dominium addi- xisset emptori Ulpian. 1ragm. I. I 6. Verum has

ambages aboleri jussit Iustinianus. Siquidem doeminii causa ad simplicitatem juris Gentium re

. vocata, res omneS ab omnibus aequo jure pos-sderi voluit, dominii civilis , & naturalis , seu 'Quiritarii, & bonitarii, sh blato . discrimine L M .

37쪽

26 Θntagm.Rom furis, at Pati .Lib.n Tis.I. C. de uud. ruri Quiri toll. Ceterum ex dictis in. telliges , qua sententia cum Salmatio tandem in libellis de mutuo striptis tueri possunus, mutuum alienationem haud esse. Cum enim mutuum cono sistat in re fungibili, quae extra numerum rerum mancipi erat olim , res quidem mutuo datae apud

veteres alienari non Videbantur tamquam res mamcipi : in accipientem igitur dominium Quirit,rium transferre non poterant. Eaesem tamen alienabantur, ut res non mancipi , atque ita boni. rarium dominium transferebant in accipientem. Et mirum videri queat, cur Salmasium Iurisconsultorum responsis abusum vix ullus hactenus refutarit rationibus ex dominiorum diversitate petitis .

IX. De altera divisione dominii in Pνaetorium,& eiυile, frustra laboratur hodie ..Praeter quam quod enim jus Civile, ac Praetorium aequam ainctoritatem obtinere iussit Iustiniantis, veteri quinque jure licet Praetor heredem directe non faceret, bonorum tamen possessio , quam edicto dabat, effectu iuris ab hereditate non differebat. Tantisper res ita possessae tantum in dominio bonitario erant , donec accedens usucapio domunium quoque Quiritarium adjiceret. Nec magis hic morari nos debet dominii divisio in Italicum, di Provinciale. Licet enim ex jure ueteri ob amnuas praestationes seu in pecunia , seu speciebus Provincialium praediorum dominium penes ipsum pulum Romanum , posteaque penes Principes videretur esse , ideoque jure non optimo possideri , rerum tamen Italicarum & Provincialium sublato discrimine , possessores omnes plenissimos

rerum dominos jussu esse Iustinianus d. ι.um C. de

38쪽

' X. At vero frequentioris est usus hodie domunii divisio in plenum, directum, Sc utile. Pinstrema quidem vocabula delicatulis quibusdam disciplicere video, quia scilicet actionibus quidem indigitandis, non vero dominiis distinguendis , ea

veterri accommodarunt. Is tamen loquendi ritus

S rationibus ex jure petitis non destituitur , Scquae contra disseruntur, haud tanti videntur , ut receptissimis in soro verbis repudium mittere debeamus . Plenum igitur dominium erit, ubi Scia jus utendi seuendi , 8c liberum de re commercium est penes eumdem. Directum dominium ap- .pellatur, si jure utendi fruendi se dominus abdicarit, certam praestationem annuam in speciebus, pecunia, aut operis, sibi stipulatus. Utile denique dicitur , si dominus jure quidem utendi finiendi noneareat , de re tamen libere statuere non possit, Sc pnedictis praestationibus sit obstrictus. Ita si, ne in superficie, emphyleusi, seudo , dominium directum est penes superficiet, emphyleusis, aut studi dominum ; dominium vero utile est penes superficiarium, emphyleutam, aut vasallum. Sed de studis quidem ignotis jure Romano nos sep ratim agemus, si vita suppetat ; de emphyleusi, 3c superficiei jure opportunius videbimus alias. Quod superest igitur, ad dominii causas expediendas M ogrediemur. '. .

XI. Dominii causa in remotam, Sc ponimam commode dispesci potest : haec modus acquirendi dicitur, 3c aliquem dominum statim emcit; illa iitulus appellatur dominio quidem transferendo aptus , reipsa tamen jus tantum ad rem , non

39쪽

ontagna. RomJuris, ae Patr. Lib.ILTit.I. dominium transferens . Utriusque causae discrimen

in plerisque juris Gentium acquisitionibus videtur quidem obscurius , liquido tamen ex traditione patescit. Ita sane venditio, similesque tituli causam quidem dominii complectuntur , dominium

tamen ipsum traditione transferunt. Contra occupatio modus est acquirendi dominii ejusdem tamen titulus jus est in res cunctas homini a Deo datum. Quod igitur modo praecepi, per titulum jus tantum M rem, neutiquam ius in re quaeri potest. Licet enim recte post Grotium Pusen- dorsius de iuri Nat. oe Gent. φ Q. 8. ex jure Naturali doceat sine traditione transferri 'illa dominium, saltem quatenus consideratur a possiessionς distinctum , jure Romano tamen sine traditione, vel quasi, dominium , aut aliud jus in re transferri non potest l.2o. C. de pati . Tantum Θpothecae pactum, semiiures negativae , quas Vocant, res etiam judicio duplici communi diυidundo, fimiliae reci cundae, simum regundorum adjudicatae, & quaesita per ultimam voluntatem sine traditione jus in re transserunt ut in tempore tru

XII. Iam vero tituli acquirendo dominio apti

octo in pandectis occurrunt pro empto, pro ἰου .ro, pro donato, pro soluto i pro dote, pro suo , pro derelicto, pro adiudicato: his tamen titulum etiam pro permutato, & pro transacto, recte doctores adjiciunt. At vero nollem, quibusdam se,commendasse quoque titulos pro herede, ac possifessore. Nam possessio quidem suopte ingenio jus

est momentaneum, neque ex nudo possessionis titulo jus ad rem ullum oritur. Siquidem possessionestatim iamissa jus omne Possessoris. extinguitur , nu

40쪽

si aliunde justus possessionis titulus proferatur . Hinc si tertius rem possideat, ex cujus possessione dejecti sueti mus , rnbn cum ipso possessore , ve

rum cum dejectore V nos interdicto experiri opor tere monet. Paulus in B .st . de Oi, oe mi amisHeres vero non novo hereditatis titulo res hereditarias possidere incipit, sed in titulum ipsius de functi succedit. Si quarum igitur rerum dominium ad heredem pertinet, id non ex titulo manat hereditatis, sed ex titulo, quo defunctus Iedisse dicetur L ult. C. ρm ber. XΙΙΙ- Quod ad dominii acquirendi modos , si vel ex Gentium jure manant , vel ex ljure diviti IDe modis acquirendi civilibus commodius alibi: hic de modis acquirendi i jure Gentium proditis sermonem instituemus. Ii autem recte dividuntur a Grotri der iur. beli. . pae. 2. 3. s. in origini σios ψ MideriGariSos . Originariti sunt; quibus rei nondum a quopiam acquisitae dominium primi nanciscimur: deriυatimi sunt , quibus dominium jam quaesi tum domini voluntate transfertur in abierum:. Rursus ex Pusendorfio de jur. Nat. oe Gent, s. originarius acquirendi modus vel se Iieiue talis est eoque ipsus rei dominium primum acquirimus; vel originarius fecundum quid , eoque incremento aliquo rei'jam nostrae potimur. Igitur simpliciter originarius acquirendi modus est oecupatio; secundum quid Muis accessio ; traditio donique modus erit acquirendi derivativus .

ILjxIUιu Inter originarios acquirendi modos solam occupationem hodie referri oportere scribit Grotius de Gur. Mil. oe pac. 2. 3. I. licet , ante quambicoirent in Civitates homines , ultro fateatur. , originariam iacquisitionem per misim