장음표시 사용
31쪽
laetmpo ADSTOTELE. sciat, ii Homon ina qui id SyronIma; qii id Paronyma; quid dicta cium comple, xione cuid in complexione Nilo modis item Toeo Treexil aiar, de quomodo se clandum latitudinem e longitudinc in Praedicamenta considerat: da sint nunqu(m de Praedicamentis iudicit m terre poterit XXIX. Nec potuerunt nec debuerunt haec omitti, cum alias Logicus Tyro in inextricabiles traduceretur errores, nisi de ijs proe/moneretur; nec Grammaticalia ea merito criminentili , cum non omnes vocabulorum explicationes sinu Grammaticae,quandoquidem quaevis cientia suos explicet terminos , ut Mathematicus stra vocabula technica, Metaphysiciis suae scientiae ambiguitate Metaphysicales Iurisconsulitis suas verborum significationes nec ipsum etiam, quod Grammaticus Homon mon Synonymon dicat, hac Synonymosi dicatur me quod Paronymon Grammatiaco, hic quoque paronymon dicatur. XXX. Nam licet laresar, quod Homonymon Logicum, de Polysemon Gramma- tic Em
32쪽
et DISPUTATIOticum idem sint, tamentia eo adhuc disse omnrentia est, quod Glammaticus in suis P, Coni semis non attendat, an Identitatis , vel praerestantiae suae ratione aliquid commune hac doctbeant, an non quomodove secundum, num vocabulum definitiones vel easdem
vel diuessas habeant ' Considerat j Logiacus frammaticus rem unam, sed non
uno modo eodemq respectu Synonyma aut Grammatica logica qui idem esse dixerit, is proiecto quid neutrum sit, intel- sita ligit Grammatico enim Ensis, Gladiu. a Synonyma sunt: Logico vero Bos, Equus, Simia, respectu Animalis, Synonyma dicuntur. X X X LSic in Paronymis Casualem, Et mo Prae logicam tantum terminationem, deritia philitionem Grammaticus observat Logicus i in piformatione, denominationem eam, quae Lumis secundum Naturam Hinc Grammatico facta Fortitudo derivatur a Fortis: Logico vero facili vice versa, Fortis a Fortitudine. Logico Prae
enim Abstractum prius est Concreto ta haecli vocabula, Logico sunt ea, quae unum conssimpliciter non significant, sed subiectum mencum Accidente concrete adsignificant.Ne tortique Coniugata ea sunt, quandoquidem non incomitia
33쪽
omnia coniugata Paron ma,neque hae vi Coniugata Topica considerentur : Et his praemonitis tandem ad Praedicamentorum doctrinam transcendit. XXXII. Is calce autem Categoriarum peculi: Postpriabarem, quinque Vocabulorum Homon - catilem
explicationem subiunxit ea nempe de caussa , ut absolueret verum intellectum Praedicamentorum tanquam autographus commentator multa, quae paulo ante in praedicamentis dicta erant, explicaret, cum horum vocabulorum in ijs saepissime facta esset mentio. Quibus consideratis, facile , quae hic ob ciuntur, soluuntur: Praecipue ad Inuentionis Logicae partem haec esse reij ienda cum nequaquam hic considerentur, prout conclusionum argu menta suggerant, sed prout Praedicamentorum intellectui inserviant.&lis iterum inculcamus, unam rem diuersis unius Sci-
34쪽
ad DISPUTITIO entiae ocis considerati posse, modo cla spectu variato. Quod porro Aristoteles lib.
i. c. p. ccny tres tantum modo Prioris recenseat, hac vero Quinque, nullius inconstantia Aris otelem conuincit. Hic enim tantum docet, quot modi Prius dicatur, illic quot modis unum Ens reuera altero
prius sit, ob id tot assumpsit significationes Prioris, quo suo usui erant conueni
XXXIII. His igitur omnibus simplicium Noti
num differentijs, secundum quas subij ci untur inpraedicantur, expensis , ad ipsam Enunciationum ex his simplicibus terminis compositionem transgreditur: Quae nunciatio cum per genus Ao Orationem, definienda esset, ut, quid oratio esset etiam intelligeretur, de Elementis Oratio nis hoc est Nominem Verbo paucula praemittit, peculiari nimirum modo. re/spectu , qui ad hanc rem erat necessarius, eatenus scilicet de Nomines Verbo praecipiens, quoad respiciant passiones animi,&Prout sint o v et ut cara rexiAeetaeir, simula
35쪽
PRO ARISTOTEL E. 23cra conceptuum, partes Enunciationum constituentia, ut benescio Nominis de Verbi oratio nunciatiua ex Subiecit, Prae
dicato consorinetur Quibus obseruatis erceti'
facile ad Aduersiariorum, quam hic obijciunt, Teeo i tui res ponderi poterit. XXXIIII. Reelius autem nunciatum per Ora tionem quam per Dispositionem definitur, enuntiai cum hoc genus illo multo sit latius , ibid remotius, ut ex conuersione facile pate-hit Dicere enim possum somnem orationem est dispositionem, non autem contra, Omnem dispositionem esse rationem; quod ipsiim nostrae desinitionis perfectioiaem, illorum impersectionem arguit, XXXV. In differentij autem Eminciationum Schol Dial. praeter assectiones , quae ex Quae, Quali, mi oscit his Quanta sumuntur, de Finitis, Infinitis dis imen,
ternarius , initis o Infinitis nunclam praeceptis
xionibus non debet non fieri mentio in Lo Di l. omitellica Dici enim non potest, in quam con iusionem rudiores absque harum distincti- Diae prolabantur jam praeterquar in quod negativas Enunciationes dicent eas , quae
36쪽
a DISPUT ATIO Assirinatiuae sunt,et Syllogis Hos pure se
firmativos bonos,pure negativos. falsos, nunquam duarum contradictoriarum naturam penitus intelligent. Pro eodem enim habebunt: Non eis hominem, Et es
si non homniem, quam pari passu propositioni, Esse hominem, contradictori opponent ineptissime. Huic doctrinae limseruiunt, quae de Est primi, fecundi uterti adiecti ab Aristotele dicuntur. XXXVI. Adde qu id ad perfectam Enunciationum naturam Modi quoq; quatuor,ut sunt Necessariti, Possibile impossibile,Contingens considerandi sint diuersissimae enim sunt harum odis catarum considerationes. affectiones ab Abselutis. Inter caetera enim bene obseruandum , signa affirmantia vel negantia Modis addenda esse, alias fiet, ut duo contradictoriae de una, eadem resint verae, quod est absurdum bt fac contradictionem huius Possibile est Petrum ambulare erit, Non possibile est Petru ambulare non vero haec, Possibile est Petrum non ambulare XXX vii Hoc Axioma vi falsum euincat Pub
siensis, grande affert Sophismari scilicet
37쪽
PRO ARISTOTELE Socrates est Leo siecessario, Socrates est Leo non necessario, in citio regula hanc fallere, nullaiam hic contradictione esse, cum 'utra' simul falsast, proclamat Fallit autem: fallitur, quod dum absurde huic E- nunciationi docrates est Le, Modum addat, eundemq; per signum iterti neget, postea captiose falsitate, quae ratione Modi
solius sumenda erat abso complexione,r tione Enunciationis ablurdae sumit cum complexione , inveritatem falsitatemve, qua in se Modo aestimare debebat cum veritate Si falsitate , quae in Enunciatione per se absurda(Socrates est Leoxerat, coniundit: quatenus enim necessarium, non necessarium huic absurdo Enunciationi as litum abs a complexione sumitur, contradristio est manifesta vi, mutata forma locutionis patebit Socratem esse Leonem, est necessariti Et, Socratem es e Leonem, est non necessarium;aperte contradictio veritas, falsitas patet, quae in altera locutio, iis forma etiam erat, sed non tam euidens,
incorrumpebatur in intellectu Auditoris ambiguitate respectus. XXXVI H. Adhuc manifestior erit contradictio,
38쪽
SO DISPUTATIO A sumaturu pro Eo eratem, pro Leoneyt es et necessario Et, re est et non necessiario, hic esse necessario: non necessario, operte contradicet. XXIX. Observetur etiam semper ex Hypothesi unam propositionem vel veram este, vel ut veram poni, ut est verum, quod Socrates sit Leo necessario, falsum erit, quod Socrates sit Leo non necessario , cum longe ali
ud sit, verum vel falsum esse aliquid in se verum vel salsum esse aliquid in respe-
Vnde manifesta redditur fallacia huius ssophismatis, qui factumst, ut utraq; pro positio in adducto exemplo falsa, non contradictoria esse visa fuerit. Ex quibus omnibus facile liquet veritas, utilitas. necessitas quod illi negant Iomnium eo rum, quae ad hanc doctrinam Modalium spectant.
Lib. d. c. Quaerat autem Parisiens , cur Arist in teles quatuor tantum odos, non vero plures
39쪽
PRO ARISTOTE LE. gi plures paucioresve elegerit , cum infinitidati possitat siquidem omne Adie istiuum subiecto vel praedicato adiectum idipsunt modiscet seu limitet j Sed sciendum, Adiectiva alia praeter haec , descriptiones an tum esse subiecti praedicati speciales, ex
speciali rerum consideratione ortas, tiae
restringant Subiectum. Praedicatum ad
certum aliquod genus Entis, nec immutent formam nunciationis hi vero odi voces sint determinantes, quomodo Subiectum praedicato insit, cum mutatione sormae nunciationis, sintq; limitationes maxime communes omnibus Scientijs sumptae ex generali rerum conditione eius Potentiae Aliter enim inest quod potentia, quam quod actu inest: d aliter, quod inest
actu, qui possit se aliter habere, quam quod inest actu, qui non possit se aliter habere Maliter tandem non inest, quod neque actu neque potentia inesse potest. Unde hi quatuor tantum modi emergunt.
XLII. Ex Enunciatis seu Propositionibus Syllogismus componitur, qui est Ratio, in qua syllogis positis, quibusdam , aliud quiddam,praeterposita accidit incoctu ludi , ex necessitate, i ii Opter a Schol l
40쪽
propter posita. Quam definitionem qui
imperfectam dicunt, aliam dant,vocantque
Syllogismum Dispositionem, qua quaestio
cum Argumento disposita necessario concluditur. Sed ut nostra non est imperfecta, sic nec haec perfectior, imo multis numeris imperfecta. XLIII. Quod enim ad Genus attinet, dubiu non est, Aristotele Rationem, Ratiocin tione de Argumentatione genus Syllogis mi ponere proximi ingenuinum, utpote quod discursus rorisve constituat, non aute Dispositio. Quis enim non videt, Torem sp, Dispositionem, consequi ipsam rationem,
talonge latiusque odiis patere quid enim non est, quod vel Dispositio vel Dispos ltum saltem esse, dici queat Et si conferat, tur haec duo genera palam est, dicere me posse: Omnis ratio est Dispositi, non vero vicissim Omnis dispositio est ratio, vim de Dispositio remotius genus erit quam Ratio. Nec obstat quod instant Subiici haec verba qua quaestio cum Argumentonig et disposita c. nam praecipuo illorum interprete teste his verbis Differentia, forma Syllogismi declaratur, de qua nunc